PROFILPELAJAR.COM

Strażnice KOP – podstawowe pododdziały graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza.

Służba graniczna

Strażnice stanowiły pierwszy rzut ugrupowania Korpusu Ochrony Pogranicza^[a]. Każda ze strażnic liczyła 18 żołnierzy i rozmieszczona była tuż przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy. Na dzień 1 grudnia 1927 roku korpus wystawił 352 strażnice^[1].

Przewidziani do Korpusu Ochrony Pogranicza żołnierze odbywali 6-miesięczne przeszkolenie rekruckie w określonym pułku piechoty^[2]. Potem grupa żołnierzy trafiała do kompanii odwodowych na 6 miesięcy. Na następne 12 miesięcy grupa ta z kompanii odwodowych trafiała do plutonów odwodowych kompanii granicznych^[3]. Kompanie odwodowe Brygady KOP „Grodno,” pułków „Wilno” i „Sarny” cały swój stan wysyłały co pół roku wprost na strażnice na okres 12 miesięcy. W batalionach pułku Głębokie (z wyjątkiem batalionu „Słobódka”), pułku „Wołożyn”, brygad „Polesie” i „Podole” oraz batalionu „Krasne” i „Kleck” cały stan kompanii odwodowych przechodził do plutonów odwodowych kompanii granicznych na okres 6 miesięcy, a następnie na kolejne 6 miesięcy na strażnice. Żołnierz na strażnicy powinien być narodowości polskiej, z wykluczeniem elementu pochodzącego z dużych ośrodków robotniczych, posiadać minimum trzy oddziały szkoły powszechnej i reprezentować pożądane wartości moralne i polityczne. załogi strażnic nie brały udziału w koncentracjach, manewrach ani w ćwiczeniach^[4].

Szerokość odcinka ochranianego przez strażnicę określał dowódca batalionu, a głębokość pokrywała się zasadniczo z głębokością strefy nadgranicznej i wynosiła około 6 kilometrów^[5]. Podstawowymi elementami pełnienia służby granicznej były: posterunki obserwacyjno-alarmowe, patrole pogotowia strażnicy, patrole obchodowe dzienne i nocne, zasadzki, posterunki kontrolne, posterunki ochronnej i patrole sprawdzające. W 1937 roku zniesiono posterunki alarmowe^[6].

Szkolenie na strażnicach

Dowódcę KOP gen. bryg. Henryk Minkiewicz wydał „Tymczasową instrukcję wyszkolenia KOP na rok 1925/1926“^[7]. Przewidywała ona codzienne szkolenie na strażnicach w wymiarze minimum dwóch godzin lekcyjnych. Strażnicę należało traktować jako szkołę^[8]:

formalnego szkolenia pojedynczego szeregowca,
formalnego szkolenia drużyny,
bojowego szkolenia pojedynczego strzelca,
polowego szkolenia pojedynczego szeregowca,
bojowego i polowego szkolenia małych zespołów.

Ponadto w strażnicy prowadzono przymusowe nauczanie analfabetów, pracę kulturalno-oświatową i wychowanie fizyczne. Program szkolenia dla obsady strażnicy układał dowódca kompanii^[8].

Wykaz strażnic KOP

W pierwszych latach funkcjonowania KOP istniał jednolity system numerowania strażnic. W 1928 roku odstąpiono do niego^[9]^[10]^[11].

Wykaz strażnic Korpusu Ochrony Pogranicza jesienią 1931 roku^[12]^[b]^[c]

Batalion KOP „Sejny”

Batalion KOP „Orany”

Batalion KOP „Troki”

Batalion KOP „Niemenczyn”

Kompania graniczna KOP „Orniany”

Batalion KOP „Nowe Święciany”

Batalion KOP „Słobódka”

Batalion KOP „Łużki”

Batalion KOP „Podświle”

Batalion KOP „Budsław”

Batalion KOP „Krasne”

Batalion KOP „Iwieniec”

Batalion KOP „Stołpce”

Batalion KOP „Kleck”

Kompania graniczna KOP „Chominka”
- (133) strażnica KOP „Kuncowszczyzna”
- (134) strażnica KOP „Helenowo”
- (135) strażnica KOP „Morocz”
- (136) strażnica KOP „Kołki”
Kompania graniczna KOP „Lubieniec”
- (81) strażnica KOP „Korzeniowszczyzna”
- (82) strażnica KOP „Wielka Bałwań”
- (83) strażnica KOP „Jodczyce”
- (84) strażnica KOP „Ciecierowiec”
Kompania graniczna KOP „Smolicze”
- (77) strażnica KOP „Łozowicze”
- (78) strażnica KOP „Marysin”
- (79) strażnica KOP „Połowkowicze”
- (80) strażnica KOP „Cyckowicze”
- (80a) strażnica KOP „Lecieszyn”

Batalion KOP „Ludwikowo”

Batalion KOP „Sienkiewicze”

Batalion KOP „Dawidgródek”

Batalion KOP „Rokitno”

Kompania graniczna KOP „Białowiż”
- (179) strażnica KOP „Kupiel”
- (180) strażnica KOP „Musznia”
- (181) strażnica KOP „Białowiż”
- (182) strażnica KOP „Żelechowo”
- strażnica KOP „Osetyszcze”
Kompania graniczna KOP „Ostki”
Kompania graniczna KOP „Wojtkiewicze”
- (174) strażnica KOP „Somity”
- (175) strażnica KOP „Budki Wojtkiewickie”
- (176 Futor Siedlecki) strażnica KOP „Wysoczyczyn”
- (177) strażnica KOP „Dwór” (Wojtkiewicki)
- (178) strażnica KOP „Zakletne”

Batalion KOP „Bereźne”

Batalion KOP „Hoszcza”

Kompania graniczna KOP „Hołyczówka”
- (93) strażnica KOP „Storożów”
- (94) strażnica KOP „Kobyla”
- (95) strażnica KOP „Morozówka”
- (95a) strażnica KOP „Chutor Monastyrskie”
Kompania graniczna KOP „Korzec”
- (96) strażnica KOP „Cukrownia” (Korzec)
- (97) strażnica KOP „Parfimy”
- (98) strażnica KOP „Krale”
- (99) strażnica KOP „Babin”
Kompania graniczna KOP „Sapożyn”
- (100) strażnica KOP „Bogdanówka”
- (101) strażnica KOP „Czernica”
- (103?) strażnica KOP „Chutor Kryłowskie”
- (104) strażnica KOP „Chutor Paszuki”

Batalion KOP „Ostróg”

Kompania graniczna KOP „Hłuboczek”
- (105) strażnica KOP „Majków”
- (106) strażnica KOP „Borszczówka”
- (107) strażnica KOP „Kuraż” (Frydand)
- (108) strażnica KOP „Baranówka”
(28)^[17] Kompania graniczna KOP „Kurhany”
- (109a) strażnica KOP „Marjanówka”
- (109) strażnica KOP „Moszczanica”
- (110) strażnica KOP „Badówka”
- (111) strażnica KOP „Wielbowno”
- (112)^[17] strażnica KOP „Ostróg”
Kompania graniczna KOP „Nowomalin”
- (113) strażnica KOP „Bór”
- (114) strażnica KOP „Stójło”
- (115) strażnica KOP „Bołotkowce”
- (116) strażnica KOP „Lachów”

Batalion KOP „Dederkały”

Batalion KOP „Skałat”

Batalion KOP „Kopyczyńce”

Batalion KOP „Borszczów”

Strażnice 1 pułku piechoty KOP „Karpaty”

Na początkach 1939 roku 1 pułk piechoty KOP „Karpaty” przejął od Straży Granicznej odcinek granicy polsko-węgierskiej^[18]. Pułk obsadził następujące strażnice^[d]:

batalion KOP „Delatyn”

strażnica KOP „Howerla”
strażnica KOP „Woronienka”
strażnica KOP „Jabłonica”
strażnica KOP „Polanica”
strażnica KOP „Rafajłowa”
strażnica KOP „Huta”
strażnica KOP „Osmołoda”
strażnica KOP „Beskid Klauza”
strażnica KOP „Wyżków”
strażnica KOP „Saneczów”

batalion KOP „Skole”

strażnica KOP „Jelenkowata”
strażnica KOP „Chaszczowanie”
strażnica KOP „Oporzec”
strażnica KOP „Wyżłów”
strażnica KOP „Żupanie”
strażnica KOP „Klimiec”
strażnica KOP „Krywka”
strażnica KOP „Libuchora”
strażnica KOP „Butla”
strażnica KOP „Sianki”
strażnica KOP „Beniowa”

Uwagi

↑ Drugi rzut stanowiły odwody kompanijne w sile plutonu. Trzeci rzut stanowiły odwody batalionowe. Były to plutony ckm lub kompanie szkolne kwaterujące w m.p. dowództwa batalionów. Odwodami brygadowymi były to wydzielone bataliony KOP, a szwadrony kawalerii KOP stanowiły odwody zarówno batalionów, jak i brygad → Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32
↑ Wykaz strażnic batalionów KOP „Sejny”, „Orany” i „Troki” pochodzi z artykułu Rajmunda Szubańskiego opublikowanego w WPH z 1993 roku → Szubański 1993 ↓, s. 276. W 2000 roku Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 roku odnoszą się do stanu sprzed 1937 roku → Szubański 2000 ↓, s. 87
↑ Pododdziały graniczne uszeregowano od lewego skrzydła do prawego
↑ Rajmund Szubański dokonuje tylko próby odtworzenia m.p. opartej na układzie komisariatów i placówek Straży Granicznej^[18].

Przypisy

↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32.
↑ Jagiełło 2007 ↓, s. 64.
↑ Zarządzenie nr L.3300/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 9 i 10/1.
↑ Instrukcja ↓, s. 56.
↑ Instrukcja ↓, s. 14-15.
↑ Instrukcja ↓, s. 43.
↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 66.
↑ ^a ^b Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 67.
↑ Protokoły przyjęcia budynków ↓.
↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. /25.
↑ Wykaz L.dz. 1040/2Br.OP. ↓.
↑ Szkice dyslokacyjne ↓.
↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 17/25.
↑ ^a ^b Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 12/25.
↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 13/25.
↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, nr 16/1925.
↑ ^a ^b Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 20/25.
↑ ^a ^b Szubański 2000 ↓, s. 90.

Bibliografia

Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.
Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), s. 275-278, 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
Tymczasowa instrukcja dotycząca reformy służby granicznej w Korpusie Ochrony Pogranicza nr L.dz. 15440/Wyw.KOP/6/37 z 3 lipca 1937 roku.
Graficzny wykaz budynków zajmowanych przez oddziały 1 Brygady KOP nr L.dz.KOP 272/1.Br.Op.Wyszk.
Graficzny wykaz budynków zajmowanych przez oddziały 2 Brygady KOP nr L.dz. 1040/2Br.OP.
Protokoły zdawczo – odbiorcze przyjęcia budynków i wyposażenia od Policji Państwowej dla jednostek Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/143 do 177/149.)
Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/217.)
Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/151.)
Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza sprawie reorganizacji pododdziałów w batalionach i CSP(„R.3” II Faza) nr L.3300/Tjn.Og.Org/37 z 17 lipca 1937. (sygn.177/132.)

[1] Drugi rzut stanowiły odwody kompanijne w sile plutonu. Trzeci rzut stanowiły odwody batalionowe. Były to plutony ckm lub kompanie szkolne kwaterujące w m.p. dowództwa batalionów. Odwodami brygadowymi były to wydzielone bataliony KOP, a szwadrony kawalerii KOP stanowiły odwody zarówno batalionów, jak i brygad → Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32

[14] Wykaz strażnic batalionów KOP „Sejny”, „Orany” i „Troki” pochodzi z artykułu Rajmunda Szubańskiego opublikowanego w WPH z 1993 roku → Szubański 1993 ↓, s. 276. W 2000 roku Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 roku odnoszą się do stanu sprzed 1937 roku → Szubański 2000 ↓, s. 87

[15] Pododdziały graniczne uszeregowano od lewego skrzydła do prawego

[22] Rajmund Szubański dokonuje tylko próby odtworzenia m.p. opartej na układzie komisariatów i placówek Straży Granicznej^[18].

[CITEREFProchwiczKonstankiewiczRutkiewicz200332-2] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32.

[CITEREFJagiełło200764-3] Jagiełło 2007 ↓, s. 64.

[CITEREFZarządzenie_nr_L.3300/Tjn.Og.Org/379_i_10/1-4] Zarządzenie nr L.3300/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 9 i 10/1.

[CITEREFInstrukcja56-5] Instrukcja ↓, s. 56.

[CITEREFInstrukcja14-15-6] Instrukcja ↓, s. 14-15.

[CITEREFInstrukcja43-7] Instrukcja ↓, s. 43.

[CITEREFJabłonowskiJankowskiPolakProchwicz200166-8] Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 66.

[CITEREFJabłonowskiJankowskiPolakProchwicz200167-9] Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 67.

[CITEREFProtokoły_przyjęcia_budynków-10] Protokoły przyjęcia budynków ↓.

[CITEREFMeldunki_sytuacyjne_KOP/25-11] Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. /25.

[CITEREFWykaz_L.dz._1040/2Br.OP.-12] Wykaz L.dz. 1040/2Br.OP. ↓.

[CITEREFSzkice_dyslokacyjne-13] Szkice dyslokacyjne ↓.

[CITEREFMeldunki_sytuacyjne_KOP17/25-16] Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 17/25.

[CITEREFMeldunki_sytuacyjne_KOP12/25-17] Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 12/25.

[CITEREFMeldunki_sytuacyjne_KOP13/25-18] Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 13/25.

[CITEREFMeldunki_sytuacyjne_KOPnr_16/1925-19] Meldunki sytuacyjne KOP ↓, nr 16/1925.

[CITEREFMeldunki_sytuacyjne_KOP20/25-20] Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 20/25.

[CITEREFSzubański200090-21] Szubański 2000 ↓, s. 90.

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[b]

[c]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[d]

PROFILPELAJAR.COM

Strażnice Korpusu Ochrony Pogranicza

Służba graniczna

Szkolenie na strażnicach

Wykaz strażnic KOP

Strażnice 1 pułku piechoty KOP „Karpaty”

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Read other articles:

Kismoyoso, Ngemplak, Boyolali

روبرت توبلر

1654 en France

Kawasan Kemakmuran Bersama Asia Timur Raya

Italy at the 2015 World Championships in Athletics

Acido sinapico

Andrew Strauss

Independent Democrat

Nev Schulman

2021 Allentown mayoral election

Scarface - Lo sfregiato

حادثة المقطورة (جباليا)

Passo dei Giovi

Malayan National Liberation Army

Barbora Špotáková

Matthew Butler

La mummia - La tomba dell'Imperatore Dragone

Climate of Antarctica

2001 في فنلندا

Polisportiva Rosetana Calcio 2003-2004