Otsailaren 21
Otsailaren 21 a gregoriotar egutegiaren urteko berrogeita hamabigarren eguna da. 313 egun falta dira urtea amaitzeko, 314 egun bisurteetan .
Gertaerak
Karl Marx eta Friedrich Engelsen Agiri Komunista
Egutegia
Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia
Seaska egutegia:
Oskarbi eta Lain.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
2002 – Euskara desagertzeko arriskuan zegoela argitaratu zuen UNESCOk . Arriskuan dauden munduko hizkuntzen atlas berritua izeneko txostena argitaratu zuten eta bertan jaso zenez, Hego Euskal Herrian arriskuan zen euskara, baina Ipar Euskal Herrian "desagertzeko arrisku bizian".
Mundua
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
1722 – Andrés Agustín Orbe , lehendabiziko Valdespinako markesa (h. 1754 ).
1744 – Joseph-Jacques Loison , frantziar apaiz katolikoa, Baionako apezpikua izandakoa, Saint-Michel-de-Mauriennen (h. 1820 ).
1773 – Migel Antonio Zumalakarregi , gipuzkoar politikaria (h. 1846 ).
1798 – Pierre-Michel Martin, Lubize , lapurtar antzerkigile eta libretista (h. 1863 ).
1802 – José Félix Allende-Salazar , bizkaitar militar eta politikaria (h. 1893 ).
1803 – Pedro Egaña , arabar politikaria (h. 1885 ).
1885 – Tomás Jiménez Gutiérrez , nafar musikagilea eta apaiza (h. 1957 ).
1897 – José Daniel Lacalle , euskal herritar militarra, Espainiako Aire Ministroa (h. 1981 ).
1904 – Mariano Juaristi , Atano III.a , esku huskako gipuzkoar pilotaria, sekula izan den onenetakoa (h. 2001 ).
1905 – Manuel Ibarra , bizkaitar futbolaria (h. 1990 ).
1914 – Juan Eraso , nafar musikari eta abesbatza zuzendaria (h. 2002 ).
1922 – Carmen Balenziaga , gipuzkoar aktorea (h. 2000 ).
1928 –
1929 – Imanol Laspiur , gipuzkoar idazlea (h. 1998 ).
1934 – Manuel Etura , bizkaitar futbolari ohia.
1946 –
1959 – Christian Abart , lapurtar antzezlea.
1962 – Cristina Garmendia , donostiar biologoa eta enpresaria.
1966 –
1969 –
1972 – Erkaitz Elkoroiribe , bizkaitar txirrindulari ohia.
1974 –
1975 –
1977 –
1979 – Jon Barberena , nafar idazlea eta bertsolaria (h. 2019 ).
1983 – Sylvain Franco , lapurtar futbolari ohia.
1989 – Jon Insausti , EAJko gipuzkoar politikaria.
1990 – Irene San Sebastián , gipuzkoar txirrindularia.
1993 –
1997 – Ander Torriko , gipuzkoar eskubaloi jokalaria.
1999 –
2003 - Andoni Arzak , gipuzkoar futbolaria.
Mundua
1591 – Gérard Desargues , frantziar ingeniaria eta matematikaria.
1621 – Rebecca Nurse , Salememgo sorginkeria prozesuan sorginkeria leporatuta urkatu zuren emakumea (h. 1692 ).
1728 – Petri III.a Errusiakoa , Errusiako tsarra (h. 1762 ).
1779 – Friedrich Carl von Savigny , alemaniar legelari eta historialaria (h. 1861 ).
1791 – Carl Czerny , austriar musikagile, irakaslea eta piano-jotzailea (h. 1857 ).
1792 – Antonio López de Santa Anna , mexikar militarra eta politikaria (h. 1876 ).
1801 – John Henry Newman , ingeles teologo, idazle eta kardinala (h. 1890 ).
1815 –
1817 – José Zorrilla , espainiar antzerkigilea (h. 1893 ).
1821 – Lola Montez , irlandar dantzari, aktore eta kortesana (h. 1861 ).
1836 – Léo Delibes , frantziar musikagilea (h. 1891 ).
1838 – Josef Popper-Lynkeus , austriar soziofilosofo, ingeniari eta idazlea (h. 1921 ).
1844 – Charles-Marie Widor , frantziar musikagilea, organo-jotzailea eta irakaslea (h. 1937 ).
1856 – Paul Puhallo von Brlog , Austria-Hungariako armadaren Jeneral serbo-kroaziarra (h. 1926 ).
1857 – Jules de Trooz , Belgikako lehen ministroa (h. 1907 ).
1859 – Mikhail Rodzianko , errusiar politikari liberal-kontserbakorra (h. 1924 ).
1866 – August von Wassermann , alemaniar bakteriologoa (h. 1925 ).
1870 – Manuel Gómez-Moreno , espainiar historialaria eta arkeologoa (h. 1970 ).
1875 – Jeanne Calment , dakigula orain arte gehien bizi izan den gizakia, 122 urte eta 164 egunekin (h. 1997 ).
1876 – Joseph Meister , amorruaren txertoa lehenengoz hartu zuen gizakia eta infekzio horri arrakastaz aurre egin zion lehena (h. 1940 ).
1885 – Sacha Guitry , frantziar aktore, zuzendari, gidoilari eta antzerkigilea (h. 1957 ).
1888 – José Félix Estigarribia , Paraguaiko presidente eta diktadorea (h. 1940 ).
1891 – Seán Heuston , irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (h. 1916 ).
1893 –
1895 – Henrik Dam , daniar biokimikari eta fisiologoa, 1943ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1976 ).
1897 – Henry Everard , Rhodesiako presidentea (h. 1980 ).
1900 – Madeleine Renaud , frantziar antzezlea (h. 1994 ).
1903 –
1904 – Aleksei Kosygin , sobietar politikaria (h. 1980 ).
1907 – W. H. Auden , ingeles poeta, XX. mendeko poetarik handienetarikotzat hartua (h. 1973 ).
1908 – Svatopluk Čech , txekiar poeta eta eleberrigilea (h. 1908 ).
1912 – Nikita Magaloff , errusiar-suitzar pianista (h. 1992 ).
1917 – Victor Marijnen , Herbehereetako lehen ministroa (h. 1975 ).
1921 – John Rawls , estatubatuar filosofo eta irakaslea (h. 2002 ).
1922 – Pierre Hadot , frantziar filosofo, filologo eta historialaria (h. 2010 ).
1924 –
1925 –
1927 – Hubert de Givenchy , frantziar jostuna (h. 2018 ).
1928 –
1929 –
1930 – Enrique Tábara , ekuadortar marrazkigilea (h. 2021 ).
1933 –
Bob Rafelson , estatubatuar zinema zuzendari, gidoilari eta ekoizlea (h. 2022 ).
Nina Simone , estatubatuar abeslari, konpositore, piano jotzaile eta giza eskubideen aldeko aktibista (h. 2003 ).
1937 – Harald V.a Norvegiakoa , Norvegiako erregea.
1938 – Lester Bird , Antigua eta Barbudako 2. lehen ministroa (h. 2021 ).
1940 –
1941 – Victoria Camps , kataluniar filosofoa.
1942 – Margarethe von Trotta , alemaniar aktorea, zinema zuzendaria eta gidoilaria, Alemaniako Zinema Berriaren ordezkarietako bat.
1946 –
1950 – Sahle-Work Zewde , Etiopiako presidentea, kargua betetzen duen lehen emakumea.
1951 –
1953 – William Petersen , estatubatuar aktore eta ekoizlea.
1955 –
1957 –
1958 – Mary Chapin Carpenter , estatubatuar country eta folk musika kantautorea.
1959 – Ángel José Sarrapio , espainiar txirrindulari ohia.
1961 – Abhijit Banerjee , indiar ekonomialaria, 2019ko Ekonomiako Nobel Saria .
1962 –
1965 – Evair , brasildar futbolari ohia.
1968 –
1969 – Aunjanue Ellis , estatubatuar aktorea.
1972 – Miyuki Okabe , japoniar jatorriko brasildar telekomunikazio ingeniari elektronikoa eta abenturazalea.
1973 – Elsa Girardot , ezpata modalitateko frantziar eskrimalaria (h. 2017 ).
1977 – Jonathan Safran Foer , estatubatuar eleberrigilea.
1979 –
1980 – Jigme Khesar Namgyel Wangchuck , Bhutango Dragoi Erregea.
1981 – Floor Jansen , herbeheretar musikaria, Nightwish taldeko abeslaria.
1983 –
1985 – Georgios Samaras , greziar futbolaria.
1986 – Carmen Moore , estatubatuar aktorea eta modelo eta aktore pornografikoa (h. 2018 ).
1987 –
1989 – Corbin Bleu , estatubatuar pop-abeslaria.
1992 – Jonathan Nanizayamo , kongoar futbolaria.
1996 – Sophie Turner , ingeles aktorea.
Heriotzak
Euskal Herria
1652 – Beltran Velez Gebarakoa , euskal herritar politikaria.
1913 – Isidro Alegria , nafar musikaria, Santanderren (j. 1852 ).
1936 – Faustin Bentaberri , euskal musikaria, dantzaria eta koreografoa (j. 1869 ).
1938 – Carlos de Haya , bizkaitar hegazkinlaria, Gerra Zibil garaian matxinoen alde egin zuena, Teruelen (j. 1902 ).
1954 – Jacinto Clavería , nafar apaiz eta idazlea (j. 1885 ).
1967 – Ramón Iribarren , gipuzkoar bide, ubide eta portuetako ingeniaria, Madrilen (j. 1900 ).
1984 – Fernando Remacha , nafar musikagilea (j. 1898 ).
1988 – Maurice Abeberri , euskal abokatua eta Ipar Euskal Herriko kultur eta kirolako pertsona nabarmena (j. 1926 ).
2001 – Bitoriano Gandiaga , bizkaitar fraile frantziskotar eta olerkaria (j. 1928 ).
2017 – Koko Abeberri , euskal ekintzailea, abokatua lanbidez (j. 1932 ).
2023 –
Mundua
1184 – Minamoto no Yoshinaka , Japoniako historiako Heian garaiko samuraia (j. 1154 ).
1437 – Jakobo I.a Eskoziakoa , Eskoziako Erresumako erregea (j. 1394 ).
1467 – Piero Raimondo Zacosta , Jerusalemgo San Joan Ordenaren 38. Maisu handia (j. 1404 ).
1513 – Julio II.a , Aita santua (j. 1443 ).
1543 – Ahmad ibn Ibrahim al-Ghazi , Adal Sultanerriko imam eta jenerala (j. c. 1506 ).
1624 – Dirk van Baburen , herbeheretar margolaria.
1677 – Baruch Spinoza , holandar filosofo judu sefardia , kartesianismo kritikoaren oinordekoa (j. 1632 ).
1730 – Benedikto XIII.a , Aita santua (j. 1649 ).
1824 – Eugène de Beauharnais , frantziar printze eta militarra (j. 1781 ).
1833 – Josefa Amar Borbón , espainiar pedagogoa eta Ilustrazioko idazlea (j. 1749 ).
1865 – Constant Troyon , frantziar margolaria (j. 1810 ).
1866 – Manuel Felipe de Tovar , Venezuelako presidentea (j. 1803 ).
1868 – Giuseppe Abbati , italiar margolaria (j.1836 )
1871 – Justin Cénac-Moncaut , frantziar idazle eta historialaria (j. 1814 ).
1879 – Pieter Philip van Bosse , Herbehereetako lehen ministroa (j. 1809 ).
1894 – Gustave Caillebotte , frantziar margolaria (j. 1848 ).
1897 – Augustine-Malvina Blanchecotte , frantziar idazlea (j. 1830 ).
1908 – Harriet Hosmer , estatubatuar eskultorea (j. 1830 ).
1911 – Isidre Nonell , kataluniar margolari eta marrazkigilea (j. 1872 ).
1912 – Osborne Reynolds , britainiar ingeniaria (j. 1842 ).
1919 –
1926 – Heike Kamerlingh Onnes , herbeheretar fisikaria, 1913ko Fisikako Nobel Saria (j. 1853 ).
1934 – Augusto César Sandino , nikaraguar iraultzailea (j. 1895 ).
1938 – George Ellery Hale , estatubatuar eguzki astronomoa (j. 1868 ).
1941 – Frederick Grant Banting , kanadar fisiologoa, 1923ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1891 ).
1945 – Eric Liddell , eskoziar korrikalari, errugbi jokalari eta misiolaria (j. 1902 ).
1958 – Henryk Arctowski , poloniar zientzialari eta esploratzailea (j. 1871 ).
1960 – Jacques Becker , frantziar zinema zuzendari eta gidoilaria (j. 1906 ).
1965 – Malcolm X , ministro musulman afrikar-amerikarra, beltzen eskubideen aldeko borrokalaria, eraila (j. 1925 ).
1968 – Howard Florey , australiar farmakologo eta patologoa, 1945eko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1898 ).
1972 –
1977 – Seán Ó Ríordáin , irlanderaz idatzi zuen irlandar olerkaria (j. 1916 ).
1980 – Alfred Andersch , alemaniar idazlea (j. 1914 ).
1984 –
1987 – Jean Stoetzel , frantziar psikologo eta soziologoa (j. 1910 ).
1988 – Cornelis van Eesteren , holandar arkitektoa (j. 1897 ).
1989 – Sándor Márai , hungariar idazlea (j. 1900 ).
1991 – Margot Fonteyn , ingeles ballet dantzaria (j. 1919 ).
1993 – Inge Lehmann , daniar sismologoa (j. 1888 ).
1996 – Morton Gould , estatubatuar orkestra zuzendari eta musikagilea (j. 1913 ).
1999 –
2000 –
2003 – Eddie Thomson , eskoziar futbolari eta entrenatzailea (j. 1947 ).
2004 –
2005 – Guillermo Cabrera Infante , kubatar idazle eta zinemarako gidoi-egilea (j. 1929 ).
2007 – Idoia Rodríguez Buján , nazioarteko bake-misio batean hildako lehen espainiar emakume militarra (j. 1983 ).
2009 – Wilton G.S. Sankawulo , Liberiako estatuburua (j. 1937 ).
2011 – Odón Alonso , espainiar orkestra-zuzendaria (j. 1925 ).
2017 – Kenneth Arrow , estatubatuar ekonomialaria, 1972ko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1921 ).
2019 –
2020 – Camila María Concepción , estatubatuar gidoilaria eta pertsona transgeneroen eskubideen aldeko ekintzailea (j. 1991 ).
2022 – Miguel Ángel Gallardo , katalan marrazkilaria (j. 1955 ).
2023 –
2024 –
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Otsailaren 20 | Urteko egutegi | Otsailaren 22