Santander

Santander
Santander
Kantabriako udalerria
Administrazioa
Estatu burujabe Espainia
Autonomia Kantabria
AlkateaGema Igual
Izen ofizialaSantander
Jatorrizko izenaSantander
Posta kodea39001–39012
INEk ezarritako kodea39075
HerriburuaSantander
Geografia
Koordenatuak43°28′00″N 3°48′00″W / 43.4667°N 3.8°W / 43.4667; -3.8
Map
Azalera36,08 km²
Altuera15 m
MugakideakSanta Cruz de Bezana eta Camargo
Demografia
Biztanleria174.101 (2024)
1.375 (2023)
alt_left 92.984 (%53,4) (%45,7) 79.555 alt_right
Dentsitatea4.825 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera1755eko urtarrilaren 9a
Telefono aurrizkia942
Ordu eremuaUTC+01:00
Hiri senidetuakSan Luis Potosí eta Oviedo
MatrikulaS
santander.es

Santander[1] —edo, izen historiko gisa, Sanandere[1]— Kantabriako hiriburua da, Bizkaiko golkoko Santanderko badiaren ertzean kokatua. 2009an, 183.466 biztanle zituen eta 35 km²-ko azalera du. Santa Cruz de Bezana eta Camargo udalerriak mugakide ditu.

Euskarazko testu berezi, historia lan edo eleberrietan, Sanandere ere erabil daiteke[2].

Banaketa administratiboa

Historia

Santander XVI. mendean, Joris Hoefnagel flandriar margolarien lana. Margolan hau hiri honi buruzko zaharrena da.
Madalena Errege Jauregia.

K. a. 26. urtean Portus Victoriae Iuliobrigensium izenez erromatar portu gisa sortua izan zela uste da, halere, hainbat historialarien arabera, erromatar hiri hori Santoña udalerria izatea ere baliteke. Gaur egungo izena San Emeterio santutik eratorria da: San Emeterio (Sancti Emetherii > Sancti Emderii > Sanct Endere > San Andero > Santendere > Santanderio > Santander... euskaraz Sanandere[2], betiere San Zeledonioren kondairaren arabera, honek dionez Calahorra hirian San Emeterio eta San Zeledonio martiriei kristautasuna ez ukatzeagatik burua moztu omen zieten, ondoren musulmandarren aurrerakadatik babestu asmoz hauen buruak eta erlikiak harrizko txalupa batean leku honetara ekarri zituzten. Bestalde, baliteke izenaren jatorria askoz ere soilagoa izatea eta "Sanct Ander" hitzan egotea: San Ander edo San Andres.

1187ko uztailaren 11an Alfontso VIII.a Gaztelakoak San Emeterioko abadea herriaren jaun izendatu eta hiri bilduari foru bat eman zion, honen bidez itsas trafikoa, arrantza eta merkataritza erraztu asmoz, abadetxeak jarduera hauekin tributuak bereganatzen baizituen. 1248an Santanderrek, Bizkaiko golkoko beste hainbat udalerriekin batera Sevilla hiria konkistatzeko guduan parte hartu zuen, sarri gisa Torre del Oro delako dorrea eta Guadalquivir ibaia daramatzan armarria jaso zuelarik.

1296ko maiatzaren 4ean Bizkaiko golkoko hainbat udalerri hauekin batera Paduretako Ermandadea osatu zuen: Castro Urdiales, Laredo, Gasteiz, Getaria, Donostia, Bermeo eta Hondarribia. Honekin Santanderren helburua Euskal Herriko kostaldeko udalerriek Flandria eta Ingalaterrarekin zuten Gaztelako artile eta hirinaren merkataritzako nagusitasunari aurre egitea izan zen.

XVIII. mendean Ameriketarako irteera portu modura ere garrantzia handia hartzen joan zen. 1755eko urtarrilaren 9ean Fernando VI.a Espainiakoak Hiri titulua eman zion.

XIX. mendean itsasgintza, irin, azukre, garagardo, eta abarren inguruko industria berriak sortuz joan ziren. 1851an burdinbidea eta trena ailegatu eta aurretik Gaztelarekin zituen harremanak oraindik gehiago estutu zituen. Bestaldetik, XIX. mendearen amaieraldera turismoa iritsi zen, hainbat bainuetxe eta hotel ireki zirelarik. Alfontso XIII.a Espainiakoak bere udaldiko egoitza bilakatu zuen, horren lekuko 1908an hiriak errege honi eraiki eta oparitutako Magdalenako jauregia da.

1893ko azaroaren 3an Cabo Machichaco bilbotar lurrunontzia bere sotoan 51 tona dinamita eta ontzigainean azido sulfuriko biltegiak zituela Santanderreko portuan lehorreratu zen.[3] Eguerdi aldera sute baten berri eman zen, garai haietan segurtasun neurriak etengabe apurtzen zirenez, ontzira beste ontzietako eskifaiak, suhiltzaileak eta ikusleak hurbildu ziren. Handik gutxira leherketa handi bat jazo zen, ondorioz 590 hildako eta 525 zauritu izan zirelarik.

1941eko otsailaren 15etik 16rako gauean portutik gertu dagoen Cadiz kalean sute bat piztu zen. Hego haizeak lagundurik, bi egunetan zehar sute handi batek hiri honetako alde zahar osoa kiskali zuen (denera 37 kale eta 14 hektarea, hiriko dentsitate handiena zuen gunea), bertako kale estu eta egurrezko egiturek erretzea oraindik gehiago erraztu zutelarik. Oraingo honetan suhiltzaile bat hil zen.[4] Dena dela, sute honen arrazoietako bat 1941eko zikloia izan zela aipatu ohi da.[5]

Klima

    Datu klimatikoak (Santander)    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 13.3 13.8 14.9 15.9 18.5 20.8 23.1 23.7 22.5 19.6 16.1 14.4 18.1
Batez besteko tenperatura (ºC) 9.5 9.9 10.7 12.0 14.6 17.1 19.4 19.9 18.3 15.4 12.2 10.7 14.1
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 5.6 5.9 6.5 8.0 10.7 13.4 15.6 16.1 14.1 11.3 8.2 6.9 10.2
Pilatutako prezipitazioa (mm) 123 104 105 125 89 62 52 72 85 135 146 117 1246
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) 13 12 12 13 11 8 7 7 9 12 13 12 128
Eguzki orduak 88 100 134 147 169 174 189 182 157 127 98 74 1638
Iturria: AEMET[6]

Demografia

Biztanleriaren bilakaera 1900. urtetik aurrera


Ondarea

Santanderreko badiatik dagoen ikuspegia.
Santanderreko badiatik dagoen ikuspegia.

Ikus, gainera

Santandertar ospetsuak

Erreferentziak

  1. ↑ Euskaltzaindia. (PDF) 32. arauaː Espainiako erresumako autonomia-erkidegoen, probintzien eta probintzia-hiriburuen izenak. .
  2. ↑ a b Euskaltzaindiaren 149. araua: Euskal Herri inguruko exonimoak
  3. ↑ «Santander se estremeció ayer con el recuerdo de la tragedia del "Cabo Machichaco"» El País.
  4. ↑ «Cronología del incendio» El Diario Montañés 2011-2-11.
  5. ↑ Aupí, Vicente. (2005). Guía del Clima en España. Omega, 75 or. ISBN 978-84-282-1370-4..
  6. ↑ Valores Climatológicos Normales. Santander / Aeropuerto. 2011ko uztaila.

Kanpo estekak

Read other articles:

The Glow (film)

2002 American TV series or program The GlowGenrePsychological thrillerWritten byGary ShermanDirected byCraig R. BaxleyStarringDean CainPortia de RossiHal LindenDina MerrillJoseph CampanellaMusic byGary ChangCountry of originUnited StatesOriginal languageEnglishProductionExecutive producersArthur M. SarkissianLaura ArmstrongCharles FreericksGary ShermanProducerIain PatersonCinematographyJoão FernandesEditorRoss AlbertRunning time89 minutesProduction companiesFox Television StudiosNew Line Tel...

 

Humanisme sekuler

Bagian dari seri mengenai FilsafatHumanisme Sejarah Humanisme Renaisans di Eropa Utara di Prancis Manifesto Humanis Humanisme sekuler Pusat Informasi Deklarasi Humanis Sekuler Deklarasi Amsterdam Humanisme keagamaan Kristen Yahudi Buddhis Bentuk lainnya Kosmis Deistik Eksistensial Integral Marxis Neo Personisme Rasionalis Trans Organisasi International Humanist andEthical Union (IHEU) American Humanist Association Humanists UK Humanistischer Verband Deutschlands Humanist Society Scotland Huma...

 

Alat penyaliban Yesus

Alat penyaliban Yesus (dikenal dalam bahasa Latin dengan sebutan crux, dalam bahasa Yunani sebagai stauros) umum merujuk kepada tiang kayu yang dipasang pada transom, sehingga membentuk bentuk salib atau struktur berbentuk T. Kebanyakan denominasi Kristen menghadirkan salib Kristen dalam bentuk ini, dan tradisi salib berbentuk T telah ada sejak zaman Gereja Perdana dan bapa-bapa gereja. Selain itu, beberapa cendekiawan akhir abad ke-19 menyatakan bahwa istilah tersebut merujuk kepada sebuah p...

Nabi Salih

Untuk pulau di Bahrain, lihat Nabih Saleh. Untuk pengusaha Iran Australia, lihat Nabi Saleh (pengusaha). Nabi SalihKomite Pembangunan LokalTranskripsi Arab • Arabالنبي صالح • Latinan-Nabi Salih (resmi)Nabi Saleh (tak resmi)Nabi SalihLokasi Nabi Salih di PalestinaKoordinat: 32°01′0″N 35°7′29″E / 32.01667°N 35.12472°E / 32.01667; 35.12472Koordinat: 32°01′0″N 35°7′29″E / 32.01667°N 35.12472°E&#x...

 

Patrick Murphy (Florida politician)

American politician (born 1983) Not to be confused with Patrick Murphy (Pennsylvania politician). For other people named Patrick Murphy, see Patrick Murphy (disambiguation). Patrick MurphyMember of the U.S. House of Representativesfrom Florida's 18th districtIn officeJanuary 3, 2013 – January 3, 2017Preceded byIleana Ros-LehtinenSucceeded byBrian Mast Personal detailsBornPatrick Erin Murphy (1983-03-30) March 30, 1983 (age 41)Miami, Florida, U.S.Political partyDemo...

 

Emil Kraepelin

German psychiatrist (1856–1926) Emil KraepelinEmil Kraepelin in his later yearsBorn(1856-02-15)15 February 1856Neustrelitz, Grand Duchy of Mecklenburg-Strelitz, German ConfederationDied7 October 1926(1926-10-07) (aged 70)Munich, Bavaria, Weimar GermanyNationalityGermanAlma materLeipzig UniversityUniversity of Würzburg(MBBS, 1878)Ludwig Maximilian University of Munich(Dr. hab. med., 1882)Known forClassification of mental disorders, Kraepelinian dichotomySpouseIna Marie Marie ...

Hot Country Songs

Cet article est une ébauche concernant un classement musical. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Logo de Billboard. Hot Country Songs est un classement musical édité hebdomadairement par le magazine Billboard aux États-Unis. Historique Billboard commencé à classer les chansons de musique country les plus populaires dans son numéro du 8 janvier 1944. Seules les sélections des juke-boxes sont ...

 

Peri Psykhes

Peri Psykhes (bahasa Yunani Kuno: Περὶ Ψυχῆς, translit. Perí Psykhês) atau lebih dikenal dengan judul Bahasa Latin De Anima (Tentang Jiwa) adalah salah satu buku terpenting karya Aristoteles yang ditulis pada sekitar 350 SM.[1] Buku ini membahas psikologi dari sudut pandang Biologi Aristoteles.[2][3] Sejarah Buku ini diterjemahkan ke bahasa Arab oleh Ishaq ibn Hunayn (wafat 910) dan Ibnu Zura (wafat 1008), dikenal dengan nama Kitab an-nafs dan ban...

 

Eduardo Salvio

Argentine footballer (born 1990) Eduardo Salvio Salvio with Argentina at the 2018 FIFA World CupPersonal informationFull name Eduardo Antonio Salvio[1]Date of birth (1990-07-13) 13 July 1990 (age 33)Place of birth Avellaneda, ArgentinaHeight 1.72 m (5 ft 8 in)[2]Position(s) WingerTeam informationCurrent team UNAMNumber 10Youth career1994–2008 LanúsSenior career*Years Team Apps (Gls)2008–2010 Lanús 41 (11)2010–2012 Atlético Madrid 44 (5)2010–2011 ...

David Lighty

David Lighty Nazionalità  Stati Uniti Altezza 198 cm Peso 98 kg Pallacanestro Ruolo Guardia / ala piccola Squadra  ASVEL CarrieraGiovanili Villa Angela-St. Joseph Vikings2006-2011 Ohio St. BuckeyesSquadre di club 2011 Pall. Cantù8 (60)2011-2012 Vanoli Cremona23 (246)2012-2014 Nanterre50 (517)2014-2016 ASVEL68 (676)2016-2017 Aquila Trento15 (196)2017 Dinamo Sassari10 (79)2017-2018 ASVEL34 (327)2018- ASVEL91 (853)Nazionale 2007 Stati Uni...

 

Yokosuka K2Y

Yokosuka K2YK2Y fotografato nel 1938DescrizioneTipoaereo da addestramento Equipaggio2 Costruttore 1º Ars.Tec. Kūgishō Kawanishi Mitsubishi Hitachi Shōwa Watanabe Data entrata in servizio1929 Data ritiro dal servizio1943 Utilizzatore principale Dai-Nippon Teikoku Kaigun Kōkū Hombu Altri utilizzatori Dai-Manshū Teikoku Kūgun Esemplari360 Sviluppato dalAvro 504N Dimensioni e pesiLunghezza8,60 m Apertura alare10,90 m Altezza3,13 m Superficie alare29,43 m² Carico alare30,7 kg/m² Peso a v...

 

Палеопропитеки

† Палеопропитеки Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:СинапсидыКласс:�...

Square Enix

Square Enix Holdings Co., Ltd.Logo perusahaanKantor pusat Square Enix di TokyoNama asli株式会社スクウェア・エニックス・ホールディングスNama latinKabushiki gaisha Sukuwea Enikkusu HorudingusuSebelumnya Eidansha Boshu Service Center (1975 - 1982) Enix Corporation (1982 - 2003) JenisKabushiki gaishaKode emitenTYO: 9684Industri Permainan video Anime Buku Majalah Industri film Pendahulu Enix Square Didirikan22 September 1975; 48 tahun lalu (1975-09-22)[1]Kantor...

 

Cama

Para otros usos de este término, véase Cama (desambiguación). Este artículo o sección tiene referencias, pero necesita más para complementar su verificabilidad. Busca fuentes: «Cama» – noticias · libros · académico · imágenesEste aviso fue puesto el 5 de junio de 2016. Cama La cama. Cuadro de Toulouse-Lautrec (1892). Copia de la cama de Hetepheres I. Dinastía IV de Egipto, c. 2600 a. C. Museum of Fine Arts, Boston, Estados Unidos. Cama con dosel (...

 

Daftar film Warkop

Wahjoe Sardono (Dono)Kasino Hadiwibowo (Kasino)Indrodjojo Kusumonegoro (Indro) Warkop adalah sebuah grup lawak yang beranggotakan Wahjoe Sardono, Kasino Hadiwibowo, Indrodjojo Kusumonegoro, Nanu Moeljono dan Rudy Badil. Dono, Kasino, Nanu dan Rudy adalah mahasiswa Universitas Indonesia sedangkan Indro adalah mahasiswa Universitas Pancasila. Mereka pertama kali meraih kesuksesan lewat acara Obrolan Santai di Warung Kopi yang disiarkan oleh Radio Prambors. Dalam acara tersebut, Dono berperan se...

Mapna Locomotive Engineering and Manufacturing Company

Rolling stock manufacturer MLC (MAPNA Locomotive Engineering and Manufacturing Company)Company typePrivateIndustryLocomotive ProductionFounded2006 in Tehran, IranFounderMAPNA GroupHeadquartersTehran and Karaj, IranKey peopleHossein Ghomashi (CEO)ProductsLocomotives (Diesel and Electric), Rail Vehicle Braking SystemsServicesMaintenance & refurbishing of different types of locomotivesRevenue $ 30.2 millionNumber of employees400(2012)Websitewww.mapnalocomotive.com MAPNA Locomotive Engineerin...

 

Winston-Salem, North Carolina

City in North Carolina, United StatesWinston-SalemCityWinston-Salem skylineWake Forest UniversityShell Service StationOld SalemReynolds Building FlagSealLogoNickname(s): The Twin City, Winston, W-S, The Dash City, The 336, Camel CityMotto(s): Urbs Condita Adiuvando (Latin)(A city founded on cooperation)Location in Forsyth County and North CarolinaWinston-SalemShow map of North CarolinaWinston-SalemShow map of the United StatesCoordinates: 36°06′10″N 80°15′39″W / &...

 

Gustav Adolf Semler

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada November 2022. Gustav Adolf SemlerLahir(1885-03-14)14 Maret 1885Celle, JermanMeninggal24 Februari 1968(1968-02-24) (umur 82)Berlin, JermanPekerjaanPemeranTahun aktif1918–1929 Gustav Adolf Semler (14 Maret 1885 – 24 Februari 1968) adalah s...

Associazione Sportiva Fanfulla 1964-1965

Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Associazione Calcio Fanfulla 1874. Associazione Sportiva FanfullaStagione 1964-1965Sport calcio Squadra Fanfulla Allenatore Fausto Braga Presidente Ennio Paleari Serie C18° (retrocesso in Serie D) Maggiori presenzeCampionato: Paleari (34) Miglior marcatoreCampio...

 

Ascenseur du Grund

L'entrée supérieure de l'ascenseur, sur le plateau. L'entrée du tunnel d'accès depuis le Grund. L'ascenseur du Grund (en luxembourgeois : Lift Gronn-Uewerstad), est un des deux ascenseurs publics de la ville de Luxembourg. Histoire L'idée d'un ascenseur à cet endroit remonte à 1945[1]. L'ascenseur du Grund est mis en service le 20 mars 1987[2]. L'ouvrage a coûté 60 millions de francs luxembourgeois[3]. La galerie de 55 mètres de long permettant d'accéder à l'ascenseur de...