Ο Διονύσιος Γ΄ ο Βαρδαλής ή Παρδαλίς ή Σπανός διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως την περίοδο 1662-1665[1].
Βιογραφικά στοιχεία
Καταγωγή
Καταγόταν από την Άνδρο[α]. Συχνά εντοπίζεται στις πηγές με το επώνυμο Βαρδαλής και συγχέεται με τον Κύριλλο Γ' τον από Τυρνόβου[β]. Ο πατέρας και ο αδελφός του ήταν τραπεζίτες στην Κωνσταντινούπολη και θεωρούνταν μεγιστάνες[3].
Στις 29 Ιουνίου1662[6] εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης[δ]. Με προτροπή του, ο Μανουήλ Καστοριανός ίδρυσε το 1663 το ανώτερο τμήμα της Μεγάλης του Γένους Σχολής, το οποίο αργότερα ονομάστηκε Πατριαρχική Ακαδημία[8]. Αναμείχθηκε επίσης στις εκκλησιαστικές έριδες της Ρωσίας, που προκλήθηκαν λόγω των αλλαγών που επιχείρησε ο Πατριάρχης Νίκων[9].
↑Στην Άνδρο, το επώνυμο Βαρδαλής απαντά στις περιοχές Κορθίου και στην πρωτεύουσα του νησιού[2].
↑Πάντως το επώνυμο Βραδαλής απαντά από τον 13ο αιώνα όταν ο βυζαντινός ποιητής Μανουήλ Φιλής σε επίγραμμά του προς την Παναγία μνημονεύει το όνομα Μανουήλ Βαρδαλής. Πρόσωπο με το όνομα Λέοντας Βραδαλής ζει στα τέλη του 13ου με αρχές του 14ου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη και ήταν λόγιος διευθυντής του ορφανοτροφείου της πόλης.
Κωνστάντιος Μπληζιώτης, Επίσκοπος Σταυρουπόλεως, Βίοι των διαπρεψάντων ανδρών της νήσου Άνδρου Από των αρχαίων χρόνων και εντεύθεν, Τύποις Φραγκίσκου Δελαγραμμάτικα, εν Άνδρω 1880
Grumel, Venance (1958). Traité d'études byzantines. Παρίσι: Presses universitaires de France. ISBN9607217225.
Πασχάλης, Δημήτριος (1931). «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Διονύσιος Γ΄ Βαρδαλής (1662-1665)» στο: Εναίσιμα επί τη τριακοστή πέμπτη επετηρίδι της επιστημονικής δράσεως του Μακαριωτάτου Χρυσόστομου Παπαδόπουλου (επιμ. Γρηγόριος Παπαμιχαήλ). Αθήνα. σελίδες 318–343.
.svg)