|
Pełczyce
Pełczyce (niem. Bernstein) – miasto w woj. zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pełczyce. Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2681 mieszkańców[2]. Ośrodek usługowy dla rolnictwa i turystyki; letnisko. Prawa miejskie od 1290 roku, obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946[3]. PołożenieMiasto położone jest na specyficznym obszarze – pasie polodowcowej moreny czołowej, ok. 20 km na południowy zachód od Choszczna, pomiędzy połączonymi jeziorami: Panieńskim, Krzywym, Stawno, Pełcz. Różnica poziomów w obrębie miasta wynosi ponad 50 m (65 – 119 m n.p.m.), a najwyższe wyniesienie znajduje się na południowy wschód od centrum miasta. Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 13,07 km²[4]. Stanowi 1% powierzchni powiatu. Pełczyce leżą na historycznym Pomorzu Zachodnim, w dawnej ziemi pełczyckiej[5][6]. Od 1816 Pełczyce należą do pow. myśliborskiego (Kreis Soldin), do 1975 roku – w woj. szczecińskim, następnie gorzowskim, obecnie w powiecie choszczeńskim w woj. zachodniopomorskim. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego. HistoriaOd X do XII w. istniał tu gród kasztelański położony na wyspie znajdującej się na jeziorze (obecny półwysep). Do 1240 należał do Polski, następnie do Pomorza Zachodniego, a od 1280 do Brandenburgii. Równocześnie istniała osada przygrodowa, zajmująca teren obecnego starego miasta. W 1290 gród został zniszczony, nowe miasto powstało z fundacji margrabiego Albrechta III, ufundował on zespół klasztoru cysterek. W 1315 wybudowano zamek, który przetrwał on do wojny trzydziestoletniej. Od XIII do XV w. powstały fortyfikacje otaczające starszą część miasta, nowa część była otoczona bagnami i zamiast murów miała tylko bramy. W 1482 miasto zakupił ród Waldów, Wskutek częstych walk Pomorza z Brandenburgią często zmieniali się tutejsi władcy. Pod koniec XVI w. (1576) miał miejsce bunt mieszczan przeciwko feudałom, którzy stale zwiększali wysokość danin. W XVI i XVII w. miasto słynęło z targów końskich. Od początku XVIII w. stanowiło domenę królewską, w 1723 miasto zostało wykupione przez państwo pruskie, co dało impuls do powolnego rozwoju[7]. W 1898 wybudowano linię kolejową. W 1945 podczas walk Armii Czerwonej z Niemcami zabudowa została w znacznym stopniu zniszczona. Po II wojnie światowej powstało Państwowe Gospodarstwo Rybackie, rozwinął się drobny przemysł budowlany[8]. DemografiaLudność miasta na przestrzeni lat: 
Zabytki.jpg)  .jpg) .jpg) Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[10][11]:
inne zabytki:
Zamek w PełczycachZamek w Pełczycach wzniósł pomorski ród von der Osten po roku 1315, wybierając pod budowę cypel położony na południe od miasta, osłaniany przez jezioro Pełcz i moczary. Wcześniej istniejące po północnej stronie zabudowy miejskiej grodzisko od 1290 roku zajmowały cysterki, których klasztor przetrwał częściowo do dzisiaj. Sam zamek miał formę regularnego prostokąta i początkowo skromną zabudowę w postaci domu zamkowego przy kurtynie wschodniej, być może w formie wieży mieszkalnej (wyższa część skrzydła widoczna na rycinie Meriana). Z czasem warownię rozbudowano, czego świadectwem jest siedemnastowieczne przedstawienie zamku, na którym widzimy dom bramny, rozbudowaną zabudowę mieszkalną od wschodu i północy i narożną wieżę, flankującą prowadzące przez most na palach podejście. Wieża na planie cylindrycznym, o wysokości ledwo dorównującej murom obwodowym, wskazuje na niedokończoną budowę, bądź na późniejszą metrykę niż pierwotne ściany zamku (możliwe jedno i drugie). Zamek w czasie swojego istnienia kilkukrotnie był areną walk. W 1451 roku oblegany był bez skutku przez krzyżackie wojsko Nowej Marchii, a w 1478 roku zdobyły go wojska Marchii Brandenburskiej. Warownia od 1485 roku znajdowała się w rękach rodu von Waldow. Oni też dokonali renesansowej przebudowy zamku ok. 1600 r. Po zniszczeniach III wojny północnej nie podniósł się ze zniszczeń i w 1728 roku został sprzedany, a w kolejnych latach doszczętnie rozebrany. Jedynym reliktem zamku pozostaje wzgórze na planie elipsy[12][13]. Kultura i sportW Pełczycach znajduje się Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika oraz gimnazjum. Przez dwa lata funkcjonowało również liceum. Miasto jest siedzibą piłkarskiego Klubu Sportowego „Kłos” Pełczyce, który został założony w 1947 roku i występuje obecnie w lidze okręgowej. Lokalne imprezy
AdministracjaMiasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Pełczyc wybierają do swojej rady miejskiej 5 radnych (5 z 15)[15]. Pozostałych 10 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Pełczyce. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest urząd miejski przy Rynku Bursztynowym. Burmistrzowie Pełczyc:
Mieszkańcy Pełczyc wybierają parlamentarzystów z okręgu wyborczego Szczecin, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13. Ludzie związani z Pełczycami Przypisy
Linki zewnętrzne
Information related to Pełczyce |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
