Gwiazdor – fikcyjna postać rozdająca prezenty w Wigilię Bożego Narodzenia występująca w Poznańskiem, na ziemi lubuskiej, Kujawach oraz na Warmii (a konkretnie w tych ich częściach, które były pod zaborem pruskim), Kaszubach i Kociewiu, i na ziemi bydgoskiej.
Wywodzi się z dawnych grup kolędników, zaś nazwa od noszonej przez nich gwiazdy. Była to postać ubrana w baranicę i futrzaną czapę, z twarzą ukrytą pod maską lub umazaną sadzą. Gwiazdor nosił ze sobą wór z podarkami i rózgę dla niegrzecznych dzieci. Odpytywał on dzieci z pacierza i kolęd, znał dobre i złe uczynki i w zależności od wyniku wręczał prezent lub bił rózgą. Obecnie postać Gwiazdora upodobniła się do św. Mikołaja, zaś z dawnych atrybutów pozostała mu rózga, którą wymierza karę niegrzecznym dzieciom. Nadal jednak częsty jest zwyczaj obchodzenia domów przez osoby przebrane za Gwiazdora, które za opłatą wręczają prezenty i pytają domowników, przeważnie dzieci, o zachowanie w ciągu roku, znajomość modlitw, wierszy, bądź kolęd. Współcześnie na skutek migracji oraz wpływu mass-mediów i działalności centrów handlowych, część mieszkańców Wielkopolski i Kaszub porzuciło tradycję Gwiazdora na rzecz św. Mikołaja, nadal jednak w tych regionach znacznie popularniejszy jest Gwiazdor.
Linki zewnętrzne
Chrześcijaństwo |
|
---|
Postacie folklorystyczne |
|
---|
Zwyczaje |
|
---|
Atrybuty |
|
---|
Kuchnia | słodkie pieczywo, ciasta i torty |
|
---|
ciasteczka |
|
---|
puddingi i inne desery |
|
---|
słodycze (cukierki) |
|
---|
pierogi, paszteciki i gołąbki |
|
---|
inne potrawy z kapusty |
|
---|
potrawy z ptactwa |
|
---|
potrawy z ryb |
|
---|
zupy i sałatki |
|
---|
napoje |
|
---|
|
---|
Muzyka |
|
---|
Zobacz też |
|
---|
Według państw |
|
---|