Zbyszyce

Zbyszyce
wieś
Ilustracja
Kościół św. Bartłomieja Apostoła w Zbyszycach
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowosądecki

Gmina

Gródek nad Dunajcem

Liczba ludności (2021)

287[2]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

33-318[3]

Tablice rejestracyjne

KNS

SIMC

0426696

Położenie na mapie gminy Gródek nad Dunajcem
Mapa konturowa gminy Gródek nad Dunajcem, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Zbyszyce”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Zbyszyce”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Zbyszyce”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Zbyszyce”
Ziemia49°42′28″N 20°40′43″E/49,707778 20,678611[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Zbyszyce – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Gródek nad Dunajcem, 10 km na północ od Nowego Sącza. Leży na krańcu obszernego półwyspu, na wschodnim brzegu Jeziora Rożnowskiego i jest pozostałością dawnego miasteczka zalanego przez wody jeziora w 1941.

Zbyszyce uzyskały lokację miejską w 1785 roku, zdegradowane w 1896 roku[4].

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą gromady Zbyszyce, po jej likwidacji w gromadzie Kobyle-Gródek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Przed powodzią w lipcu 1813 roku Zbyszyce posiadały prawa miejskie. Utrzymały je do 1919 roku. Znajdował się tam majątek wuja Józefa Szujskiego.

Historia

Przed utworzeniem Jeziora Rożnowskiego Zbyszyce leżały na prawym brzegu Dunajca, w jego zakolu; Dunajec oblewał je od zachodu i północy.

Zbyszyce istniały już w XIII wieku. Parafia i kościół (pod wezwaniem św. Wojciecha) powstały w połowie XIII w. (1242), a pierwszy o niej zapis pochodzi z 1326 roku. Do zbyszyckiej parafii należały też Jelna, Kobyle i Lipie.

Dworek z przełomu XVIII i XIX w.

Wieś rozwijała się jako ogniwo szlaku handlowego z Krakowa na Węgry. Podobno w 1416 roku lokowano tutaj miasto na prawie magdeburskim. Nie jest to jednak pewne, gdyż zapis mógł dotyczyć miejscowości Byszyce koło Wieliczki.

W XVI w. działali tutaj polscy bracia polscy. Do 1813 roku było to miasteczko z rynkiem, ze zwartą zabudową z 200 domami, liczyło 2,5 tys. mieszkańców. Posiadało browar, gorzelnię, karczmę z zajazdem i posterunek żandarmerii. Odbywały się tu jarmarki wyznaczone na dzień św. Idziego.

Po katastrofalnej powodzi z lipca 1813 roku, kiedy woda zabrała 30 domów, Zbyszyce nie podniosły się z upadku, i choć z prawami miejskimi, de facto były wsią. W latach 90. XIX w. liczyły 52 domy i 366 mieszkańców. Po raz ostatni w dokumentach jako miasto wspomniane jest w 1919 roku.

W 1934 roku kolejna powódź zniszczyła Zbyszyce. Podjęto wówczas decyzję o budowie zbiornika wodnego w Rożnowie. Ostatecznie, po wypełnieniu zbiornika wodą, ze Zbyszyc ocalał tylko zabytkowy kościół św. Bartłomieja z XV w. i zespół dworski z przełomu XVIII i XIX w. Dzisiaj w miejscu rynku i głównej części Zbyszyc jest tafla jeziora. W 2000 roku w Zbyszycach nagrywano większość scen do filmu Boże skrawki[5].

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6].

Osoby związane z miejscowością

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160488
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1617 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 86-87.
  5. ↑ Zatopiono miasteczko – ocalała wieś. Niezwykła historia Zbyszyc. [dostęp 2014-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-10)].
  6. ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-10].

Bibliografia

  • Wojciech Nowicki, Beskid Sądecki, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2001, ISBN 83-88355-85-6, OCLC 749940265.

Linki zewnętrzne

Gmina Gródek nad Dunajcem
Wsie
Części wsi
Przysiółki wsi
Inne (historyczne)
Powiat nowosądecki (1920–1975) (► GG)
Przynależność wojewódzka
Miasta / Prawa miejskie (1920–1934 →)
Miasteczka (1920–1934)
Gminy miejskie (1920–1975)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–1954 i 1973–1975)
Gromady
(1954–72)
Gminy (1939–45)
Miejskie
Wiejskie[A]
  1. ↑ kursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie
Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie
Gminy wiejskie
z prawami miejskimi
Gminy wiejskie
z prawami miasteczka

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.

Read other articles:

Корела (племя)

У этого термина существуют и другие значения, см. Корела. Зоны расселения племён современного российско-финского пограничья, включая корел, в X веке н. э. Коре́лы — древнее прибалтийско-финское племя, жившее в средневековье главным образом на Карельском перешейке...

 

Bernard Bosanquet

Pour les articles homonymes, voir Bosanquet. Bernard BosanquetNaissance 14 juin 1848AlnwickDécès 8 février 1923 (à 74 ans)LondresNationalité britanniqueFormation Balliol CollegeHarrow SchoolPère Robert William Bosanquet (d)Mère Caroline Macdowall (d)Fratrie Day Bosanquet (en)Conjoint Helen Bosanquet (de 1895 à 1923)Distinction Membre de la British Academymodifier - modifier le code - modifier Wikidata Bernard Bosanquet est un philosophe anglais né le 14 juin 1848 à Rock Hall (...

 

Nextel

Former telecommunications company Nextel Communications, Inc.Trade nameNextelFormerlyFleetCall (1987–1993)Company typePublicTraded asNasdaq: NXTLIndustryWireless communicationsFounded1987; 37 years ago (1987) (as FleetCall)FoundersBrian McAuleyMorgan E. O'BrienPeter ReinheimerChris RogersDefunctAugust 12, 2005; 18 years ago (2005-08-12)FateMerged with Sprint CorporationSuccessorSprint Nextel CorporationNII HoldingsHeadquartersReston, Virginia, United...

Cambria Air Force Station

Closed United States Air Force General Surveillance Radar station This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (December 2012) (Learn how and when to remove this template message) Cambria Air Force Station Part of Air Defense Command (ADC)Cambria AFSLocation of Cambria AFS, CaliforniaCoordinates35°31′20″N 121°03′49″W / 35.52222°N ...

 

Circolo Sportivo Trevigliese 1923-1924

Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Circolo Sportivo Trevigliese. Circolo Sportivo TreviglieseStagione 1923-1924Sport calcio Squadra Trevigliese Seconda Divisione4º posto nel girone D. StadioCampo C.S. Trevigliese 1922-1923 1924-1925 Si invita a seguire il modello di voce Questa pagina raccoglie l...

 

Alfonso Bonilla Aragón International Airport

AirportAlfonso Bonilla Aragón International AirportPalmaseca International AirportIATA: CLOICAO: SKCLSummaryAirport typePublicOwnerAeronáutica CivilOperatorAerocaliServesSantiago de Cali, Palmira, ColombiaHub for Avianca TAC Colombia Focus city forAerosucreElevation AMSL3,162 ft / 964 mCoordinates3°32′30″N 76°22′55″W / 3.54167°N 76.38194°W / 3.54167; -76.38194Websitewww.aerocali.com.coMapCLOShow map of Valle del Cauca DepartmentCLOShow map...

Anti-reflective coating

Optical coating that reduces reflection Uncoated glasses lens (top) versus lens with anti-reflective coating. The reflection from the coated lens is tinted because the coating works better at some wavelengths than others. An antireflective, antiglare or anti-reflection (AR) coating is a type of optical coating applied to the surface of lenses, other optical elements, and photovoltaic cells to reduce reflection. In typical imaging systems, this improves the efficiency since less light is lost ...

 

Easter Monday

Day after Easter Sunday Easter MondayTypeChristianDateDay after Easter Sunday2023 dateApril 10 (Western)April 17 (Eastern)2024 dateApril 1 (Western)May 6 (Eastern)2025 dateApril 21 (Western)April 21 (Eastern)2026 dateApril 6 (Western)April 13 (Eastern) Easter Monday in Portugal Easter Monday is the second day of Eastertide and a public holiday in some countries. In Western Christianity it marks the second day of the Octave of Easter; in Eastern Christianity it marks the se...

 

Iona, Victoria

Town in Victoria, AustraliaIonaVictoriaIonaCoordinates38°09′S 145°41′E / 38.150°S 145.683°E / -38.150; 145.683Population240 (2021 census)[1]Postcode(s)3815Location73 km (45 mi) from MelbourneLGA(s)Shire of CardiniaState electorate(s)NarracanFederal division(s)Flinders Iona is a bounded rural locality in Victoria, Australia, 73 kilometres (45 mi) south-east of Melbourne's Central Business District, located within the Shire of Cardini...

List of tallest buildings in Incheon

This list of tallest buildings in Incheon ranks skyscrapers in the South Korean city of Incheon by height. Tallest buildings Only buildings over 150m (as determined by the Council on Tall Buildings and Urban Habitat) are included. Rank Name Image Heightm (ft) Floors Year District Notes 1 Northeast Asia Trade Tower 305 m (1,001 ft) 68 2011 Yeonsu District [1][2][3] 2 Songdo The Sharp First World Tower 1 235 m (771 ft) 65 2009 Yeonsu District [4&...

 

50 State quarters

Series of US coins For the quarters issued in 2009, see District of Columbia and United States Territories quarters. For the quarters issued from 2010 to 2021, see America the Beautiful quarters. 50 State quarterUnited StatesValue0.25 US DollarMass6.25 (Ag); 5.67 (Cu-Ni) gDiameter24.26 mm (0.955 in)Thickness1.75 mm (0.069 in)Edge119 reedsComposition91.67% Cu 8.33% Ni (standard)90% Ag 10% Cu (proof only)Years of minting1999–2008Mint marksP, D, S (proof only)ObverseDe...

 

دنيبرياني (بيرنيك)

  دنيبرياني (بيرنيك)   دنيبرياني (بيرنيك) تقسيم إداري البلد أوكرانيا  [1] خصائص جغرافية إحداثيات 46°44′00″N 33°16′00″E / 46.733333333333°N 33.266666666667°E / 46.733333333333; 33.266666666667   الارتفاع 23 متر  معلومات أخرى التوقيت ت ع م+02:00 (توقيت قياسي)،  وت ع م+03:00 (توقيت صيفي)  �...

Connor Joe

American baseball player (born 1992) Baseball player Connor JoeJoe with the Pittsburgh Pirates in 2024Pittsburgh Pirates – No. 2Outfielder / First basemanBorn: (1992-08-16) August 16, 1992 (age 31)San Diego, California, U.S.Bats: RightThrows: RightMLB debutMarch 28, 2019, for the San Francisco GiantsMLB statistics (through May 17, 2024)Batting average.253Home runs32Runs batted in127 Teams San Francisco Giants (2019) Colorado Rockies (2021–2022) Pittsburgh Pirates (2023...

 

南长山岛

南长山岛南长山岛南长山岛在山东省的位置地理位置亚洲／渤海海峡坐标37°55′17″N 120°44′38″E / 37.9213°N 120.7440°E / 37.9213; 120.7440群岛庙岛群岛面積13.2128平方公里（5.1015平方英里）长度7.35千米（4.567英里）宽度3.85千米（2.392英里）海岸線25.45千米（15.814英里）最高海拔156.1米（512.1英尺）最高點黄山管轄 中华人民共和国省山东省地级市烟台市市辖区蓬�...

 

3-й истребительный авиационный полк (первого формирования)

Всего 3-й истребительный авиационный полк формировался 2 раза. См. список других формирований 3-й истребительныйавиационный полк Вооружённые силы ВС СССР Вид вооружённых сил ВВС Род войск (сил) истребительная авиация Формирование 09.1938 г. Расформирование (преобразование) 2...

Boy Swallows Universe

2018 novel by Trent Dalton Boy Swallows Universe First edition coverAuthorTrent DaltonAudio read byStig WemyssCover artistDarren HoltLanguageEnglishGenreBildungsroman, crime thriller, magical realismPublisherFourth Estate (HarperCollins)Publication date2018Publication placeAustraliaMedia typePrintPages488 pp.ISBN978-1-4607-5389-7 Boy Swallows Universe is the debut novel by Australian writer Trent Dalton. It was originally published by Fourth Estate in Australia in 2018. ...

 

左撇子妻子

左撇子妻子왼손잡이 아내编剧文恩娥导演金明旭主演李水京、金鎮祐、陳泰賢、河戀姝、李丞涓、延美珠制作国家／地区 韩国语言韓語集数103每集长度40分鐘制作执行制作金尚輝、文俊河拍攝地點 韩国制作公司Pan Entertainment播出信息 首播频道KBS2播出国家／地区 韩国播出日期2019年1月2日 (2019-01-02)—2019年5月31日 (2019-05-31) 各地节目名称台湾我遺忘的妻子港�...

 

Hermann Witsius

Dutch theologian (1636–1708) Hermann WitsiusBorn(1636-02-12)February 12, 1636Enkhuizen, NetherlandsDiedOctober 22, 1708(1708-10-22) (aged 72)Leiden, NetherlandsNationalityDutchEducationUtrecht University (1651-1654, 1655),University of Groningen (1654-1655),Leiden UniversityOccupationTheologian · Author · Professor · MinisterNotable workThe Economy of the Covenants between God and Man (1677)SpouseAletta van BorchornParentNicholas WitsiusTheological workTradition or movementDutch Ref...

Arrondissements de l'Aude

Découpage des communes des 3 arrondissements de l'Aude Le département français de l'Aude est subdivisé en trois arrondissements. Composition Liste des arrondissements du département de l'Aude au 1er janvier 2024 Nom CodeInsee Superficie(km2) Population(dernière pop. légale) Densité(hab./km2) Modifier Arrondissement de Carcassonne 111 2 309,70 163 034 (2021) 71 Arrondissement de Limoux 112 1 727,30 42 296 (2021) 24 Arrondissement de Narbonne 113 2 101,90 170...

 

Horace Vernet

French painter (1789–1863) Horace VernetSelf-Portrait with Pipe, 1835BornÉmile Jean-Horace Vernet(1789-06-30)30 June 1789Paris, FranceDied17 January 1863(1863-01-17) (aged 73)Paris, FranceKnown for Painter draughtsman lithographer MovementOrientalist Émile Jean-Horace Vernet (French pronunciation: [emil ʒɑ̃ ɔʁas vɛʁnɛ]; 30 June 1789 – 17 January 1863) more commonly known as simply Horace Vernet, was a French painter of battles, portraits, and Orien...