Jezioro Rożnowskie, zarysem przypominające nieregularne „S”, liczy od 18 do 20 km długości, zależnie od stanu wody oraz średnio 1 km szerokości. Tylko w niektórych miejscach szerokość osiąga 2 km. Głębokość zbiornika zmienia się również w zależności od stanu wody – koło zapory wynosi około 30 m, a w południowej części przy niskich stanach wody tworzą się płycizny i muliska. Cały zbiornik liczy od 16 do 20 km kwadratowych powierzchni.
Nieregularny kształt jeziora uwarunkowany jest morfologią doliny Dunajca. Silnie rozwiniętą linię brzegową cechują liczne półwyspy oraz zatoczki znajdujące się u ujścia potoków wpadających do Dunajca. Począwszy od zapory jezioro tworzy zakole o szerokości około 500 m, obramowane z lewej stokami zalesionej Ostrej Góry (459 m n.p.m.), a z prawej wzgórzem Łaziska (zwane też Łazy – 323 m n.p.m.). Dalej jezioro rozszerza się do 800 m w tzw. Ploso pod Zamkiem o atrakcyjnym pod względem krajobrazowym lewym brzegu, z prawej wzdłuż stromego brzegu biegnie droga Gródek nad Dunajcem – Rożnów. Z kolei następuje skręt na południe i przez zwężenie (250 m) między Tabaszową a Wiesiółką jezioro przechodzi w tzw. Rogate Ploso o silnie urozmaiconej linii brzegowej (półwyspy, zatoki – fiordy, wyspa Grodzisko, zwana „Małpią Wyspą”). Wyróżnia się tam głęboka Zatoka Bartkowska wnikająca w dolinę potoku Podolanka. Rozciągłość równoleżnikowa Rogatego Plosa liczy 4000 m, a południkowa 2000 m. Kończy się ono przewężeniem o szerokości 500 m, usytuowanym między półwyspem Koszarka a stokami góry Tabaszowej. Następną częścią jeziora jest Szerokie Ploso, ciągnące się od wspomnianego zwężenia do linii Tęgoborze – Zbyszyce na długości 6 km. Szerokie Ploso ma słabiej rozwiniętą linię brzegową, jest też mniej atrakcyjne pod względem krajobrazowym od północnych części. Górny odcinek jeziora na południe od Tęgoborza jest płytki i silniej zamulony, brzegi są płaskie i podmokłe.
Jezioro ulega stopniowemu zamulaniu w wyniku nanoszenia przez Dunajec i wpadające do niego potoki żwiru i mułów. Corocznie w zbiorniku zatrzymuje się ok. 1,6 mln m³ osadów.
Zespół zbiorników wodnych Rożnów – Czchów jest jednym z głównych elementów zagospodarowania zasobów wód dorzecza Dunajca. Podstawowe funkcje zespołu zbiorników to:
przeciwpowodziowa (polega na wyrównaniu przepływów i ochronie dna dolin przed powodziami, zmniejszenie fali powodziowej Dunajca i Wisły),
energetyczna (wykorzystanie wody do produkcji energii elektrycznej oraz regulowanie dobowych wahań przepływów, wywołanych pracą elektrowni),
zaopatrzenia w wodę,
rekreacyjna i turystyczna,
żeglugowa (wyrównując przepływy zbiorniki umożliwiają spływ na Dunajcu i żeglugę na Wiśle poniżej ujścia Dunajca).
Atrakcje turystyczne
Jezioro Rożnowskie jest atrakcyjnym turystycznie zbiornikiem wodnym. Rozwinięta linia brzegowa oraz strome, zalesione w dużej części brzegi sprawiają, że jest to miejsce o zróżnicowanym krajobrazie. Nad jeziorem znajduje się kilka miejscowości turystycznych i letniskowych: Tęgoborze, Znamirowice, Zbyszyce, Bartkowa, Gródek nad Dunajcem, Tabaszowa, Rożnów. W Znamirowicach znajduje się przystań jachtowa, w której można wypożyczyć sprzęt pływający. Dzięki powstałej kilka lat temu oczyszczalni ścieków w Nowym Sączu czystość wody w Jeziorze Rożnowskim poprawia się[potrzebny przypis]. Można kąpać się na całym jego obszarze. Dogodne miejsca do kąpieli z piaszczystą plażą znajdują się między innymi w Gródku nad Dunajcem.
Środowisko przyrodnicze
„Małpia Wyspa” (Grodzisko) jest obszarem szczególnej ochrony krajobrazu i rezerwatem ptaków. W rejonie jeziora gnieździ się 165 gatunków ptaków, w tym tak rzadkie jak pojawiający się w rozlewiskach na pograniczu Gródka i Bartkowej bocian czarny[potrzebny przypis].
ChełmickiCh.WojciechChełmickiCh., Blaski i cienie zapór wodnych, „Poznaj Świat”, R. XXXIV, nr 2 (397), luty 1986, s. 21–22.
KruczekK.ZygmuntKruczekK., Jeziora Rożnowskie i Czchowskie – Przewodnik turystyczny, Warszawa – Kraków 1986, ISBN 83-7005-059-X. Brak numerów stron w książce