Viola Davis (ur. 11 sierpnia1965 w St. Matthews) – amerykańska aktorka i producentka filmowa, teatralna i telewizyjna.
Swoją karierę aktorską rozpoczęła od ról teatralnych. W 1996 roku została nominowana do nagrody Tony za drugoplanową rolę w sztuce Seven Guitars. W tym samym roku zadebiutowała w na ekranie, grając rolę pielęgniarki w filmie Sedno sporu. W 2001 zdobyła nagrodę Tony za drugoplanową rolę w spektaklu King Hedley II. W 2008 zagrała drugoplanową rolę w filmie Wątpliwość, za którą otrzymała swoją pierwszą nominację do Oscara oraz Złotego Globu. W 2010 otrzymała drugą nagrodę Tony za pierwszoplanową rolę w sztuce Fences.
W 2011 otrzymała nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych oraz Satelitę dla najlepszej aktorki w filmie Służące. W latach 2014–2020 grała rolę amerykańskiej prawniczki Annalise Keating w serialu Sposób na morderstwo. W 2016 zagrała w filmie Płoty i otrzymała swojego pierwszego Oscara oraz Złoty Glob. W 2018 stworzyła nową wersję ilustrowanej książki dla dzieci pt. Corduroy. W kolejnych latach zagrała w filmach: Wdowy (2018), Ma Rainey: Matka bluesa (2020), Legion samobójców: The Suicide Squad (2021) oraz The Woman King (2022). W 2022 wydała swoją biografię Finding Me.
W swojej karierze Viola Davis otrzymała dużą liczbę wyróżnień. Jest m.in. laureatką: Oscara (pośród 4 nominacji), Złotego Globa (pośród 7 nominacji), nagrody Primetime Emmy (pośród 5 nominacji), 6 nagród Gildii Aktorów Ekranowych (11 nominacji), nagrody BAFTA (pośród 4 nominacji) oraz dwóch nagród Tony (pośród 3 nominacji). W 2016 po otrzymaniu Oscara stała się laureatką Potrójnej Korony Aktorstwa. W 2023 otrzymała również nagrodę Grammy, co czyni ją jedną z osób, które otrzymały EGOT. W 2017 otrzymała gwiazdę w Hollywood Walk of Fame. Magazyn Time dwukrotnie umieścił ją na liście 100 najbardziej wpływowych osób na świecie (2012 i 2017), a w 2020 dziennik The New York Times umieścił ją na dziewiątym miejscu listy najlepszych aktorów XXI. wieku[1].
Życiorys
Wczesne życie i edukacja
Viola Davis urodziła się 11 sierpnia 1965 w St. Matthews na terenie stanu Karolina Południowa[2]. Jest jedną z szóstki dzieci Mary Alice (z domu Logan) i Dana Davisa[3]. Jej matka pracowała w fabryce, później była gospodynią domową, ojciec zaś zajmował się na co dzień trenowaniem koni[3]. Jednym z kuzynów Davis jest aktor Mike Colter[4].
W październiku 1965 rodzina Davis przeprowadziła do Central Falls w stanie Rhode Island, gdzie ukończyła Central Falls High School[5][6]. Aktorstwem zainteresowała się w młodości i po ukończeniu liceum, dzięki wsparciu programu Upward Bound, rozpoczęła studia aktorskie na Rhode Island College, które ukończyła w 1988[7][8]. Następnie po czterech latach ukończyła The Juilliard School[9].
Kariera
1992–2010: Początki, sukces teatralny oraz wstępna kariera kinowa
Viola Davis na 81. ceremonii wręczenia Oscarów, podczas której była nominowana do Nagrody Akademii w kategorii Najlepsza aktorka drugoplanowa
Po ukończeniu studiów Viola Davis rozpoczęła pracę przy spektaklu na podstawie dzieła Szekspira pt. As You Like It, gdzie zagrała rolę Denis[10]. W 1996 Davis miała swój debit na scenie Broadway w oryginalnym spektaklu Seven Guitars. Oficjalna premiera dzieła odbyła w Walter Kerr Theatre, a Davis zagrała w sztuce Verę[11][12]. Rola w spektaklu spotkała się z pozytywnymi recenzjami, a sama Davis otrzymała swoje pierwsze nominacje do nagrody Tony oraz Drama Desk, w kategorii najlepszej aktorki drugoplanowej[13][14]. W tym samym roku aktorka po raz pierwszy zagrała rolę w filmie kinowym, wcielając się w rolę pielęgniarki na potrzeby filmu Sedno sporu, w reżyserii Daniela J. Sullivana[15]. W 1996 Davis zagrała również swoją pierwszą rolę serialową, pojawiając się jako epizodyczna postać w odcinku serialu Oblicza Nowego Jorku[16]. W latach 1997–1999 wystąpiła m.in. w: filmie Co z oczu, to z serca i spektaklu A Raisin in the Sun[17], filmie Wojna w Pentagonie[18] oraz sztuce Monologi waginy[19].
W 2001 Viola Davis otrzymała uznanie za swoją rolę w spektaklu King Hedley II, w którym Davis wcieliła się w pierwszoplanową rolę Tonyi[20][21]. Aktorka została wyróżniona nagrodą Tony oraz Drama Desk Award[22][23]. W 2004 zagrała rolę w sztuce Intimate Apparel, za którą po raz drugi otrzymała Drama Desk Award[24]. W latach 2001–2007 zagrała m.in. w filmie: Solaris, Kate i Leopold[25], Antwone Fisher[26], Daleko od nieba, Zimny jak głaz[27] oraz World Trade Center[28]. 30 października 2008 doszło do premiery filmu Wątpliwość, w którym drugoplanową rolę Pani Miller zagrała Viola Davis. Aktorka za rolę w produkcji została nominowana do dużej ilości nagród w tym do: Oscara, Złotego Globa, Nagrody Gildii Aktorów Ekranowych oraz Critics’ Choice Movie Award[29][30][31][32]. 30 sierpnia 2009 Viola Davis została oficjalnym członkiem Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej.
W kwietniu 2010 miała miejsce premiera sztuki Fences, gdzie Viola Davis zagrała rolę Rose Maxson, obok Denzela Washingtona[33]. Rola w spektaklu przyniosła Davis nagrodę Tony dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej w sztuce i tym samym stała się drugą ciemnoskórą kobietą, która otrzymała takie wyróżnienie[34].
2011–2017: How to Get Away with Murder i Płoty
10 sierpnia 2011 doszło do premiery filmu Służące, adaptacji bestsellerowej powieści pod tym samym tytułem, gdzie Viola Davis zagrała rolę Aibileen Clark, grając u boku Emmy Stone i Jessiki Chastain[35]. Za rolę otrzymała nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych oraz Satelitę dla najlepszej aktorki w filmie fabularnym[36][37]. Dodatkowo otrzymała nominację do: Nagrody Akademii, Złotego Globa oraz nagrody BAFTA[38][39][40][41]. W 2012 Viola Davis została uwzględniona na liście 100 najbardziej wpływowych osób na świecie według magazynu Time[42]. W tym samym roku otrzymała tytuł aktorki roku według czasopisma Glamour[43].
25 września 2014 doszło do światowej premiery serialu Sposób na morderstwo, który był emitowany przez stację ABC[44]. W serialu główną rolę, czyli postać amerykańskiej prawniczki Annalise Keating, zagrała Viola Davis. Produkcja trwała do 2020, a sam serial zdobył bardzo dobre recenzje m.in. dzięki grze aktorskiej Violi Davis. Sama aktorka otrzymała za rolę w serialu: nagrodę Primetime Emmy Award (dodatkowo 3 nominacje)[45], dwie nagrody Gildii Aktorów Ekranowych[46][47] oraz dwie nominacje do Złotego Globu[48]. W 2018 Davis wystąpiła gościnnie w roli Annalise Keating, w jednym odcinku siódmego sezonu serialu Skandal, a jej występ został nominowany do Nagrody Emmy[45][49].
W 2016 Viola Davis zagrała w filmie Płoty, czyli ekranizacji spektaklu z 2010, w którym Davis zagrała rolę Rose Maxson. Reżyserem filmu oraz partnerem ekranowym Davis został Denzel Washington[50]. Za drugoplanową rolę w filmie Davis otrzymała m.in.: Oscara, nagrodę BAFTA, Złotego Globa, Nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych oraz Critics’ Choice Movie Award[51]. W związku z otrzymaniem Nagrody Akademii Davis stała się dwudziestą trzecią osobą, która została laureatem Potrójnej Korony Aktorstwa[52]. W 2017 otrzymała gwiazdę w Hollywood Walk of Fame oraz tytuł artysty roku według Harvard University[53][54]. Dodatkowo w tym samym roku po raz drugi w swoim życiu pojawiła się na liście 100 najbardziej wpływowych osób na świecie według magazynu Time[55].
Od 2018: kolejne sukcesy aktorskie, literatura oraz EGOT
4 września 2018 doszło do premiery nowej wersji ilustrowanej książki dla dzieci pt. Corduroy, która została stworzona przez Viole Davis[56]. W 2018 Davis zagrała w filmie Wdowy, a za drugoplanową rolę otrzymała nominację do nagrody BAFTA[57]. 25 listopada 2020 doszło do premiery filmu Ma Rainey: Matka bluesa[58]. Viola Davis zagrała w nim tytułową rolę piosenkarki Ma Rainey. Za główną rolę w filmie otrzymała nominację do: Oscara, Złotego Globa oraz Nagrody Gildii Aktorów Ekranowych. Dzięki czwartej nominacji do Nagrody Akademii została najczęściej nominowaną osobą czarnoskórą do Oscara[59].
W maju 2022 Viola Davis została uhonorowana nagrodą Cannes Women In Motion, podczas 75. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes[60]. 16 września 2022 doszło do premiery filmu Królowa wojownik (ang. The Woman King), który obrazuje Agojie, czyli żeńską jednostkę wojowników, która chroniła zachodnioafrykańskie królestwo Dahomej w XVII-XIX wieku[61]. Viola Davis zagrała w nim pierwszoplanową rolę Naniscy oraz została producentem filmu[62]. Za rolę otrzymała nominację do Złotego Globu, nagrody BAFTA, oraz nagrody Gildii Aktorów Ekranowych[63]. Dodatkowo została wyróżniona za produkcje filmu przez National Board of Review oraz Black Reel Awards[64][65].
W 2022 Viola Davis wydała swoją biografię Finding Me[66]. Wraz z książką Davis wydała audiobook, który otrzymał pozytywne recenzje i został wyróżniony m.in. NAACP Image Award oraz Audie Award[67][68]. Podczas 65. Ceremonii wręczenia nagród Grammy Viola Davis otrzymała statuetkę w kategorii najlepszy audiobook i tym samym stała się osiemnastą osobą, która wygrała Oscara, Emmy, Grammy i Tony („EGOT”)[69]. W 2023 została wyróżniona Nagrodą Przewodniczącego na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Palm Springs[70].
Życie prywatne
Od 2003 roku związana z Juliusem Tennonem[71]. W 2011 para adoptowała dziewczynkę o imieniu Genesis[72].
Filmografia
Filmy fabularne
1996: Sedno sporu (The Substance of Fire) jako pielęgniarka
1998: Wojny w Pentagonie (The Pentagon Wars) jako sekretarka Burtona
1998: Grace i Glorie (Grace and Glorie) jako Rosemary Allbright
.jpg)
