Konklawe 1303

Konklawe 1303
Ilustracja
Daty i miejsce
21 – 22 października 1303
Bazylika św. Piotra na Watykanie
Główne postacie
Dziekan

Giovanni Boccamazza

Kamerling

Giovanni d'Anagni

Protoprezbiter

Jean Le Moine

Protodiakon

Matteo Orsini Rosso

Wybory
Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni


18
0

Liczba nieelektorów

2

Wybrany papież
Zdjęcie papieża
Nicollo Boccasini
Przybrane imię: Benedykt XI

Konklawe 21-22 października 1303konklawe, które wybrało Benedykta XI na następcę Bonifacego VIII. Było to pierwsze w historii konklawe, które odbyło się w watykańskiej bazylice św. Piotra.

Śmierć Bonifacego VIII

Papież Bonifacy VIII w czasie swojego pontyfikatu głosił wyższość władzy duchownej nad świecką, czego wyrazem była bulla Unam Sanctam z 1302. Idee głoszone przez papieża doprowadziły do ostrego konfliktu z królem Francji Filipem Pięknym, którego przebieg podważył roszczenia papieskie do dominacji w Europie. Filip rozpętał kampanię propagandową przeciw Bonifacemu, zarzucając mu herezję, symonię i rozmaite występki moralne (m.in. homoseksualizm). 7 września 1303 agenci króla dokonali porwania Bonifacego VIII w Anagni, co było poważnym ciosem w prestiż Stolicy Apostolskiej, tym bardziej że jeden z porywaczy, Sciarra Colonna, publicznie spoliczkował papieża. Król Francji zażądał od papieża abdykacji, ten jednak odmówił i ekskomunikował sprawców napadu. Po trzech dniach papież został zwolniony, ale zaledwie miesiąc później (11 października 1303) zmarł[1].

Filip Piękny w swoim sporze z papieżem mógł liczyć na poparcie potężnej rzymskiej rodziny Colonna, która już wcześniej popadła w konflikt z Bonifacym. W wyniku tego konfliktu dwóch kardynałów z tego rodu (Pietro Colonna i Giacomo Colonna) zostało ekskomunikowanych i wykluczonych ze Świętego Kolegium[2][1].

Lista uczestników

Święte Kolegium Kardynałów w październiku 1303 liczyło osiemnastu kardynałów, w tym piętnastu Włochów, dwóch Francuzów i Hiszpana[2]:

Jedenastu elektorów mianował Bonifacy VIII (1294–1303), czterech Celestyn V (1294), a po jednym Mikołaj IV (1288–1292), Honoriusz IV (1285–1287) i Urban IV (1261–1264).

Ponadto żyli jeszcze wówczas kardynałowie Pietro i Giacomo Colonna. Z uwagi na ciążące na nich od 1297 roku ekskomuniki zostali oni wykluczeni z udziału w konklawe, nie uważano ich bowiem za prawowitych członków Kolegium Kardynalskiego[2][1].

Przebieg konklawe

Konklawe rozpoczęło się 21 października 1303. Kardynałowie byli podzieleni na zwolenników twardej i nieustępliwej wobec Francji polityki Bonifacego VIII (liderzy: Matteo Orsini Rosso i Francesco Caetani, nadto Francesco Orsini, Giacomo Caetani Stefaneschi, Teodorico Ranieri, Leonardo Patrasso, Pedro Rodríguez, Gentile Partino i Luca Fieschi) i na frakcję profrancuską (lider: Napoleone Orsini Frangipani, nadto Giovanni Boccamazza, Giovanni Minio, Landolfo Brancaccio, Guglielmo Longhi, Jean Le Moine, Robert de Pontigny i Riccardo Petroni), która obwiniała zmarłego papieża o niepotrzebne wywołanie i zaostrzenie konfliktu z królem. Mimo tych podziałów bardzo szybko osiągnięto porozumienie. Już drugiego dnia obrad, 22 października, jednogłośnie wybrano dominikanina Niccolò Boccasiniego, kardynała biskupa Ostii. Był on wprawdzie lojalnym współpracownikiem i obrońcą Bonifacego VIII (m.in. otwarcie sprzeciwił się porwaniu w Anagni i towarzyszył Bonifacemu w trakcie uwięzienia), ale z drugiej strony miał opinię człowieka o łagodniejszym usposobieniu i bardziej ugodowym nastawieniu, co czyniło go idealnym kandydatem kompromisowym. Elekt przyjął wybór jako Benedykt XI. Pięć dni później odbyły się uroczystości koronacyjne w bazylice św. Piotra na Watykanie[1][2].

Przypisy

  1. a b c d John Paul Adams: Sede Vacante 1303. 2010. [dostęp 2015-02-23].
  2. a b c d Konrad Eubel: Hierarchia Catholica Medii Aevi. Volumen I. Münster-Padwa: 1913-1960, s. 13.