PROFILPELAJAR.COM

Konklawe 1406
	Daty i miejsce
	18 – 30 listopada 1406
	Rzym
	Główne postacie
Dziekan	Angelo Acciaioli
Kamerling	Leonardo de Fisici
Protoprezbiter	Bálint Alsáni (nieobecny)
Protoprezbiter elektorów	Angelo d’Anna de Sommariva OSBCam
Protodiakon	Rinaldo Brancaccio
	Wybory
Liczba elektorów; • uczestnicy; • nieobecni	; 14; 4
	Wybrany papież
	Angelo Correr; Przybrane imię: Grzegorz XII

Konklawe 18-30 listopada 1406 – konklawe okresu wielkiej schizmy zachodniej, które wybrało Grzegorza XII na papieża obediencji rzymskiej.

Śmierć Innocentego VII

Papież Innocenty VII, trzeci z kolei papież rzymskiej obediencji, zmarł 6 listopada 1406 po dwóch latach pontyfikatu. Na konklawe 1404 ślubował on, że podejmie wszelkie kroki, łącznie z abdykacją, aby zakończyć trwającą w Kościele od 1378 roku schizmę, w rzeczywistości jednak nie uczynił praktycznie nic, aby ten cel osiągnąć^[1].

Podobnie jak przy śmierci Urbana VI, Klemensa VII i Bonifacego IX także i tym razem kardynałowie zastanawiali się, czy przystępować do wyboru nowego papieża czy też rozpocząć negocjacje z „awiniońskim” papieżem Benedyktem XIII w sprawie jego uznania lub nawet zaczekać na jego śmierć^[2]. Rozważania te trwały jednak krótko i w przepisanym prawem kanonicznym terminie „rzymscy” kardynałowie przystąpili do konklawe^[3]. Wiadomo, że jednym z głównych papabile, popieranym przez Florencję, był Angelo Acciaioli^[4].

Lista uczestników

Rzymska obediencja Świętego Kolegium liczyła 18 kardynałów. 14 z nich brało udział w konklawe^[5]:

Angelo Acciaioli; Kardynał z Florencji^[6] (nominacja kardynalska: 17 grudnia 1384) – kardynał biskup Ostia e Velletri; prymas Świętego Kolegium Kardynałów; wicekanclerz Świętego Kościoła Rzymskiego; archiprezbiter bazyliki watykańskiej
Enrico Minutoli; Kardynał z Monopoli^[6] (18 grudnia 1389) – kardynał biskup Tusculum; archiprezbiter bazyliki liberiańskiej; kamerling Świętego Kolegium Kardynałów; protektor Zakonu Krzyżackiego
Antonio Caetani; Kardynał z Akwilei^[6] (27 lutego 1402) – kardynał biskup Palestriny; penitencjariusz większy; archiprezbiter bazyliki laterańskiej
Angelo d’Anna de Sommariva OSBCam; Kardynał z Lodi^[6] (17 grudnia 1384) – kardynał prezbiter S. Pudenziana
Corrado Caraccioli; Kardynał z Mileto^[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter S. Crisogono; administrator diecezji Mileto
Angelo Correr; Kardynał z Konstantynopola^[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter S. Marco; tytularny patriarcha Konstantynopola; administrator diecezji Koronei
Giordano Orsini (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter Ss. Silvestro e Martino
Giovanni Migliorati; Kardynał z Rawenny^[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter S. Croce in Gerusalemme; administrator archidiecezji Rawenny
Antonio Calvi; Kardynał z Todi^[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter S. Prassede
Rinaldo Brancaccio (17 grudnia 1384) – kardynał diakon Ss. Vito e Modesto; protodiakon Świętego Kolegium Kardynałów
Landolfo Maramaldo; Kardynał z Bari^[6] (21 grudnia 1381/18 grudnia 1389^[7]) – kardynał diakon S. Nicola in Carcere Tulliano; legat w Perugii
Oddone Colonna (12 czerwca 1405) – kardynał diakon S. Giorgio in Velabro
Pietro Stefaneschi; Kardynał S. Angelo^[6] (12 czerwca 1405) – kardynał diakon S. Angelo in Pescheria
Jean Gilles; Kardynał z Leodium^[6] (12 czerwca 1405) – kardynał diakon Ss. Cosma e Damiano

Oprócz Francuza Jean Gilles wszyscy elektorzy byli Włochami. Czterech z nich mianował Urban VI, dwóch Bonifacy IX, a ośmiu Innocenty VII.

Kamerlingiem Świętego Kościoła Rzymskiego był Leonardo de Fisici, biskup Fermo.

Nieobecni

Czterech kardynałów (Węgier, dwóch Włochów i Grek) nie brało udziału w konklawe^[8]:

Bálint Alsáni; Kardynał z Peczu^[6] (17 grudnia 1384) – kardynał prezbiter S. Sabina; protoprezbiter Świętego Kolegium Kardynałów; administrator diecezji Pecz
Francesco Uguccione; Kardynał z Bordeaux^[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter Ss. IV Coronati; administrator archidiecezji Bordeaux
Pietro Filargo OFM; Kardynał z Mediolanu^[6] (12 czerwca 1405) – kardynał prezbiter Ss. XII Apostoli; administrator archidiecezji Mediolanu; legat papieski w Lombardii
Baldassare Cossa; Kardynał S. Eustachio^[6] (27 lutego 1402) – kardynał diakon S. Eustachio; legat apostolski w Romanii

Alsáni został mianowany przez Urbana VI, Cossa przez Bonifacego IX, a pozostali dwaj przez Innocentego VII.

Wybór Grzegorza XII

Konklawe rozpoczęło się 18 listopada^[9]. Po pięciu dniach obrad, 23 listopada, wszyscy kardynałowie podpisali kapitulację wyborczą, która zobowiązywała elekta do^[10]:

publicznej deklaracji o gotowości złożenia abdykacji, jeśli Benedykt XIII zrobi to samo, w ciągu miesiąca od wyboru,
niemianowania nowych kardynałów ponad to, co konieczne do zachowania równowagi z obediencją awiniońską, przy czym pierwsze nominacje powinny nastąpić nie prędzej niż po piętnastu miesiącach od wyboru,
rozpoczęcia negocjacji z Benedyktem XIII w sprawie cesji (dwustronnej abdykacji), w ciągu trzech miesięcy od wyboru.

30 listopada, po dwunastu dniach obrad i tydzień po podpisaniu kapitulacji wyborczej, jednogłośny wybór kardynałów padł na kardynała, Angelo Correra, Wenecjanina^[11], który był najstarszym członkiem Świętego Kolegium w obediencji rzymskiej^[12]. Elekt przyjął wybór, przybrał imię Grzegorz XII i niezwłocznie potwierdził warunki kapitulacji wyborczej, zobowiązując się do jej przestrzegania^[13]. 19 grudnia odbyła się uroczysta inauguracja pontyfikatu^[14].

Już 11 grudnia 1406, a więc jeszcze przed koronacją, Grzegorz XII wypełnił pierwsze ze swych zobowiązań, publicznie deklarując gotowość cesji w przypadku podobnego kroku ze strony Benedykta XIII^[15]. Rozmowy z Benedyktem XIII jednak przeciągały się, aż w końcu w maju 1408 Grzegorz XII złamał swe obietnice wyborcze i mianował nowych kardynałów^[16]. Tym samym przyczynił się do przejściowego pogłębienia schizmy^[17], jednak jego późniejsza postawa na Soborze w Konstancji umożliwiła jej ostateczne przezwyciężenie.

Przypisy

↑ Creighton, s. 196-197.
↑ Sede Vacante 1406; por. Souchon, vol. 1, s. 92-95; Creighton, s. 199.
↑ Souchon, vol. 1, s. 93; Creighton, s. 199; Sede Vacante 1406.
↑ Souchon, vol. 1, s. 113 przyp. 1.
↑ Eubel, s. 31 przyp. 1; Souchon, vol. 1, s. 93, 287-288, 293-295; Sede Vacante 1406; The Cardinals of the Holy Roman Church.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Od XIV do XVI wieku (a sporadycznie nawet i jeszcze później) rozpowszechniony był zwyczaj nazywania kardynałów (nawet w oficjalnych dokumentach) nie według ich imion i nazwisk, lecz według pseudonimów nawiązujących najczęściej do miejsca pochodzenia, diecezji lub kościoła tytularnego danego kardynała.
↑ Maramaldo został wpierw mianowany 21 grudnia 1381 przez Urbana VI, który później pozbawił go godności kardynalskiej. Zrehabilitował go Bonifacy IX w 1389. Jak wszystko wskazuje, jego miejsce w porządku starszeństwa było liczone od rehabilitacji w 1389, a nie od pierwotnej nominacji (Souchon, vol. 2, s. 51 przyp. 1).
↑ Eubel, s. 31 przyp. 1; Souchon, vol. 1, s. 89; Sede Vacante 1406; The Cardinals of the Holy Roman Church.
↑ Souchon, vol. 1, s. 93; Creighton, s. 199-200; Sede Vacante 1406; The Cardinals of the Holy Roman Church.
↑ Souchon, vol. 1, s. 95-97, 285-295; por. Creighton, s. 200.
↑ Souchon, vol. 1, s. 113; Creighton, s. 200; Sede Vacante 1406.
↑ Souchon, vol. 1, s. 111.
↑ Souchon, vol. 1, s. 113-114; Sede Vacante 1406
↑ Eubel, s. 31; Souchon, vol. 1, s. 115; Sede Vacante 1406.
↑ Souchon, vol. 1, s. 115-116; Creighton, s. 201.
↑ Creighton, s. 201 i nast.
↑ patrz Sobór w Pizie

Bibliografia

Konrad Eubel, Hierarchia Catholica, vol. I, Padwa 1913-1960
Martin Souchon: Die Papstwahlen in der Zeit des grossen Schismas, Vol. 1-2, Verlag von Benno Goeritz 1898-1899
Mandell Creighton: A History of the Papacy During the Period of Reformation, volume I, (The Great Schism, 1378–1414), London: Longman, Green and Co., 1919
Sede Vacante 1406
The Cardinals of the Holy Roman Church