PROFILPELAJAR.COM

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	5 listopada 1933
Miejscowość	Lwów
Miejsce	bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Konsekrator	Bolesław Twardowski
Współkonsekratorzy	Franciszek Lisowski; Edward Komar
Konsekrowani biskupi
Karol Wojtyła	28 września 1958
Michał Blecharczyk	5 października 1958
Julian Groblicki	18 września 1960
Jerzy Ablewicz	20 maja 1962
Współkonsekrowani biskupi
Wojciech Tomaka	21 stycznia 1934
Jan Stepa	19 maja 1946
Wincenty Urban	7 lutego 1960

Eugeniusz Baziak
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	8 marca 1890 ; Tarnopol
Data i miejsce śmierci	15 czerwca 1962 ; Warszawa
Miejsce pochówku	bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie
	Administrator apostolski archidiecezji krakowskiej
Okres sprawowania	1951–1962
	Arcybiskup metropolita lwowski
Okres sprawowania	1944–1962
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	14 lipca 1912
Nominacja biskupia	15 września 1933
Sakra biskupia	5 listopada 1933
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Eugeniusz Juliusz Baziak^[1] (ur. 8 marca 1890 w Tarnopolu, zm. 15 czerwca 1962 w Warszawie) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor teologii, biskup pomocniczy lwowski w latach 1933–1944, arcybiskup koadiutor lwowski w 1944, arcybiskup metropolita lwowski w latach 1944–1962, biskup koadiutor krakowski w 1951, administrator apostolski archidiecezji krakowskiej w latach 1951–1962.

Życiorys

Urodził się 8 marca 1890 w Tarnopolu^[2]. Kształcił się w tamtejszym C.K. Wyższym Gimnazjum, gdzie w 1908 złożył egzamin dojrzałości^[3]^[2]. Następnie studiował na wydziale teologicznym uniwersytetu we Lwowie i zdobywał formację w miejscowym seminarium duchownym^[2]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 14 lipca 1912 w Przemyślanach^[4] biskup pomocniczy lwowski Władysław Bandurski^[5]. W 1921 na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza uzyskał doktorat z teologii^[2] na podstawie dysertacji Walka Pana Jezusa z Faryzeuszami^[1].

Po przyjęciu święceń kapłańskich pracował jako wikariusz i katecheta w Żółkwi i w Tarnopolu^[4]^[6]. W czasie I wojny światowej został powołany do armii austriackiej jako kapelan. Podczas posługi wśród chorych żołnierzy zaraził się tyfusem plamistym. Zwolniony ze służby pod koniec wojny, został administratorem parafii w Tarnopolu. Od 1919 był prefektem, a od 1924 wicerektorem seminarium duchownego we Lwowie^[4]. W 1931 został proboszczem parafii kolegiackiej w Stanisławowie^[2] i dziekanem dekanatu stanisławowskiego^[4]. W tym samym roku został obdarzony godnością kanonika lwowskiej kapituły metropolitalnej, a rok później infułata^[4].

15 września 1933 papież Pius XI mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji lwowskiej^[4] ze stolicą tytularną Phocaea^[5]. Święcenia biskupie otrzymał 5 listopada 1933 w bazylice archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie^[7]. Udzielił mu ich arcybiskup metropolita lwowski Bolesław Twardowski w asyście biskupów tarnowskich: diecezjalnego Franciszka Lisowskiego i pomocniczego Edwarda Komara^[5]. Od 1933 piastował urząd rektora lwowskiego seminarium, ponadto był kustoszem kapituły metropolitalnej^[4] i asystentem archidiecezjalnej Akcji Katolickiej^[2]. W czasie II wojny światowej pozostał we Lwowie^[2]. Pomimo szykan ze strony okupantów sowieckich i hitlerowskich wykonywał swoje obowiązki, m.in. zabiegając o funkcjonowanie zlikwidowanego w 1939 przez Sowietów seminarium, udzielając święceń kapłańskich i wizytując parafie^[4]. Prowadził także działalność dobroczynną^[8] i informował Stolicę Apostolską o sytuacji we wschodniej Polsce^[2].

Na wniosek arcybiskupa Bolesława Twardowskiego 1 marca 1944 papież Pius XII^[2] mianował go arcybiskupem koadiutorem archidiecezji lwowskiej i arcybiskupem tytularnym Parium^[5]. Rządy w archidiecezji przejął 22 listopada 1944^[2]. Od 1945 był wzywany przez władze sowieckie na całonocne przesłuchania^[4], podczas których nakłaniano go do wyjazdu do Polski^[8]. Nie ulegał tym namowom do czasu pogorszenia się sytuacji Kościoła we Lwowie. W kwietniu 1946 opuścił Lwów, by od sierpnia 1946 rezydować w Lubaczowie^[4], leżącym w polskiej części archidiecezji lwowskiej^[6].

Z inicjatywy kardynała Adama Stefana Sapiehy^[2] 20 kwietnia 1951 Pius XII^[4] mianował go biskupem koadiutorem archidiecezji krakowskiej^[5], pozostawiając na urzędzie arcybiskupa metropolity lwowskiego^[6]. Jednocześnie, na wypadek śmierci kardynała Adama Stefana Sapiehy, został wyznaczony na administratora apostolskiego archidiecezji z władzą biskupa rezydencjalnego^[4]. Obowiązki biskupa koadiutora objął 3 maja 1951, natomiast 23 lipca 1951 przejął rządy w archidiecezji^[1]. W Krakowie był również represjonowany przez władze komunistyczne^[4]. Za odmówienie potępienia księży aresztowanych pod zarzutem szpiegostwa zastosowano wobec niego areszt domowy^[8]. W grudniu 1952 sam oskarżony o szpiegostwo, został aresztowany, a po kilku dniach zwolniony^[8] z zakazem przebywania w obydwu archidiecezjach podlegającym jego jurysdykcji^[6]. Do czasu powrotu do Krakowa w grudniu 1956^[2] mieszkał w domu matki i siostry w Tarnowie^[8].

W lutym 1962 członkowie kapituły krakowskiej zwrócili się do papieża Jana XXIII z prośbą o mianowanie go arcybiskupem metropolitą krakowskim z równoczesnym połączeniem unią personalną archidiecezji lwowskiej i krakowskiej. W następnym miesiącu powiadomiony przez prymasa Stefana Wyszyńskiego, że papież ustanowił go arcybiskupem metropolitą krakowskim i administratorem apostolskim archidiecezji lwowskiej, wyraził na to kanoniczną zgodę. Jednocześnie skierował do papieża prośbę, aby ze względu na głosy wiernych, pozostał arcybiskupem lwowskim. Nominacja papieska nie została jednak ogłoszona z powodu jego śmierci^[4].

Konsekrował biskupów pomocniczych krakowskich: Karola Wojtyłę (1958), późniejszego papieża Jana Pawła II, i Juliana Groblickiego (1960), a także biskupów tarnowskich: pomocniczego Michała Blecharczyka (1958) i diecezjalnego Jerzego Ablewicza (1962). Był współkonsekratorem podczas sakry biskupa pomocniczego przemyskiego Wojciecha Tomaki (1934), biskupa pomocniczego tarnowskiego Jana Stepy (1946) i biskupa Wincentego Urbana (1960)^[5].

Zmarł w wyniku zawału serca 15 czerwca 1962 w Warszawie^[2], gdzie przebywał na obradach Konferencji Episkopatu Polski^[8]. Pochowany został 19 czerwca 1962 w krypcie pod kaplicą Zebrzydowskich w katedrze na Wawelu^[1].

Odznaczenia

W 1932 prezydent RP Ignacy Mościcki nadał mu Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[9].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d T. Szczerbina: Kalendarium życia ks. abp. Eugeniusza Baziaka. ffdokument.pl. [dostęp 2018-10-08].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m K. Krasowski: Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań: Bene Nati, 1996, s. 28–29. ISBN 83-86675-03-9.
↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Wyższego Gimnazyum w Tarnopolu za rok szkolny 1908. Tarnopol: Nakładem Funduszu Szkolnego, 1908, s. 93. [dostęp 2017-08-17].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ P. Czartoryski-Sziler: Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec. lwow.com.pl (za: „Nasz Dziennik”). [dostęp 2015-07-18].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Eugeniusz Baziak. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2015-07-18]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 22–23. ISBN 83-211-1311-7.
↑ K.R. Prokop: Sakry i sukcesja święceń biskupich episkopatu Kościoła katolickiego w Polsce w XIX i XX wieku (na tle wcześniejszych okresów dziejowych). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2012, s. 363–364. ISBN 978-83-7306-593-2.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f „Pasterz cierpiący” – książka o abp. Eugeniuszu Baziaku, metropolicie lwowskim. ekai.pl (arch.), 2014-01-21. [dostęp 2018-10-20].
↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295. [dostęp 2020-06-27].