Proces księży kurii krakowskiej

Zobacz też: Proces krakowski.
Ława oskarżonych w procesie księży kurii krakowskiej. W ostatnim rzędzie od lewej: Edward Chachlica, ks. Wit Brzycki, przed nimi ks. Jan Pochopień, w pierwszym rzędzie: Michał Kowalik, ks. Franciszek Szymonek, ks. Józef Lelito

Proces księży kurii krakowskiej – pokazowy proces czterech księży kurii krakowskiej i trzech osób świeckich, oskarżonych bezpodstawnie[1] o działalność szpiegowską na rzecz Stanów Zjednoczonych i „sprzedawanie swojej ojczyzny za judaszowe pieniądze”[2]. Proces był elementem represji władz PRL wobec Kościoła katolickiego. Było to jedno z najbardziej brutalnych uderzeń w Kościół katolicki w czasach PRL. Celem procesu było przedstawienie Kościoła katolickiego jako agentury Watykanu, a duchownych jako szpiegów państw imperialistycznych. Jednocześnie chodziło o skompromitowanie środowisk emigracyjnych[3].

Resort bezpieczeństwa wykorzystał fakt, że wydział krajowy emigracyjnej Rady Politycznej, infiltrowanej przez agentów służb komunistycznej Polski, budował w kraju sieć informatorów. Inicjatorem powstania grupy krajowych informatorów Rady Politycznej był Józef Szponder, były żołnierz Narodowej Organizacji Wojskowej, który zbiegł z Polski w 1949. Do współpracy zaangażował księdza Józefa Lelitę, byłego kapelana NOW oraz związanych w przeszłości z NOW Edwarda Chachlicę i Michała Kowalika. Aresztowany jesienią 1952 ksiądz Józef Lelito po brutalnym śledztwie zeznał, niezgodnie z prawdą, że wciągnął do współpracy dwóch księży z kurii krakowskiej: Wita Brzyckiego i Jana Pochopnia. Złamana w śledztwie część aresztowanych (w tym także ostatecznie niepostawieni przed sądem najbliżsi współpracownicy arcybiskupa Adama Stefana Sapiehy) zeznała, że kuria krakowska realizowała antypolską politykę Watykanu, zamierzała przeznaczyć posiadane obce waluty na walkę z ustrojem i liczyła na wybuch wojny, która miałaby obalić system komunistyczny w Polsce. Na tej podstawie przeprowadzono rewizję w siedzibie kurii krakowskiej, w wyniku której zarekwirowano znajdujące się w depozycie dzieła sztuki, ponad trzydzieści tysięcy dolarów oraz zdeponowane tam dokumenty i przedmioty wydobyte podczas ekshumacji w Katyniu w 1943. W grudniu 1952 pozbawiono wolności, a następnie zmuszono do wyjazdu z Krakowa arcybiskupa Eugeniusza Baziaka, administratora apostolskiego diecezji krakowskiej[4].

Proces przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie rozpoczął się 21 stycznia 1953[5]. Sąd orzekał w składzie: Mieczysław Widaj (przewodniczący), Roman Waląg (sędzia wotant, pułkownik LWP, od 30 grudnia 1952 do 30 kwietnia 1955 szef WSR w Krakowie) i Bazyli Mielnik (sędzia wotant, podpułkownik LWP, od 5 stycznia 1953 do 30 kwietnia 1955 sędzia WSR w Krakowie). Oskarżał Naczelny Prokurator Wojskowy Stanisław Zarakowski. Rozprawy odbywały się w hali widowiskowej Zakładów Szadkowskiego.

W wyroku ogłoszonym 27 stycznia 1953 uznano oskarżonych za agentów wywiadu amerykańskiego bądź członków siatki szpiegowskiej. Sąd skazał na karę śmierci Edwarda Chachlicę, Michała Kowalika i księdza Józefa Lelitę. Pozostałym oskarżonym wymierzono następujące kary:

Orzeczonych kar śmierci nie wykonano – wyroki zostały zamienione decyzją Rady Państwa z 18 sierpnia 1953 na karę dożywotniego więzienia[3].

Z procesu wyłączono sprawę ks. Józefa Fudalego, który w wyniku tortur był tak zmaltretowany, że nie nadawał się procesu pokazowego. W osobnym procesie skazano go na 13 lat więzienia. Zmarł w 1955 r. po operacji w więziennym szpitalu[6][7].

Rezolucja Związku Literatów Polskich w Krakowie w sprawie procesu krakowskiego z 8 lutego 1953 potępiła oskarżonych w tym procesie.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Filip Musiał: Kulisy procesu Kurii krakowskiej. Krakowskie Tradycje Intelektualne. [dostęp 2013-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-25)].
  2. ↑ Wojciech Roszkowski, Najnowsza historia Polski 1945–1950, Świat Książki, Warszawa 2003, s. 225
  3. ↑ a b Filip Musiał: Proces kurii krakowskiej. ipn.gov.pl. [dostęp 2013-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-01)].
  4. ↑ Filip Musiał: 60 lat temu zapadł wyrok na księży z krakowskiej kurii. [dostęp 2013-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-04)].
  5. ↑ Kalendarium 21 stycznia. pamiec.pl. [dostęp 2013-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-09)].
  6. ↑ JÓZEF FUDALI — MARTYROLOGIUM [online], www.swzygmunt.knc.pl [dostęp 2023-04-05].
  7. ↑ Początek procesu kurii krakowskiej - Muzeum Historii Polski [online], muzhp.pl [dostęp 2023-04-05] (pol.).

Read other articles:

Daftar gempa bumi terkuat sepanjang sejarah

Untuk Gempa bumi pada tahun ini, lihat Daftar gempa bumi tahun 2024. Grafik perbandingan gempa bumi terkuat yang pernah tercatat Gempa bumi di dunia dari tahun 1900 hingga 2017 Berikut ini adalah Daftar gempa bumi terkuat berdasarkan magnitudo dan Daftar gempa bumi paling mematikan yang pernah tercatat, di bawah ini tercantum daftar gempa bumi dengan perkiraan kekuatan 8,5 atau lebih tinggi sejak tahun 1500 hingga saat ini.[1] Abad Jumlah magnitudo ≥8.5 1501–1600 2 1601–1700 5 1...

 

Iman Raharjanto

Iman Raharjanto Informasi pribadiLahir0 Agustus 1965 (umur 58)IndonesiaKarier militerPihak IndonesiaDinas/cabang Kepolisian Negara Republik IndonesiaPangkat Komisaris Besar PolisiNRP65080791SatuanReserseSunting kotak info • L • B Kombes. Pol. (Purn.) R. Iman Raharjanto (lahir Agustus 1965) adalah seorang Purnawirawan Polri yang jabatan terakhirnya adalah Kaprodi S1 HK Kepol Ditprog Sarjana STIK Lemdiklat Polri. Iman berpengalaman dalam bidang reserse. Jabatan terakhirn...

 

Callidiini

Callidiini Callidium violaceum Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Arthropoda Kelas: Insecta Ordo: Coleoptera Famili: Cerambycidae Subfamili: Cerambycinae Tribus: Callidiini Callidiini merupakan suatu tribus dari kumbang tanduk panjang (famili Cerambycidae) subfamilia Cerambycinae. Taksonomi Genus-genus yang termasuk tribus ini meliputi::[1][2] Agada Fairmaire, 1892 Callidiellum Linsley, 1940 Callidium Fabricius, 1775 Calydon Thomson, 1864 Dolomius Fairmaire, 1903 Du...

Anggun C. Sasmi... Lah!!!

Anggun C. Sasmi... Lah!!!Sampul album versi CDAlbum studio karya Anggun C. SasmiDirilis1992Direkam1992GenreHard rock, Pop rock, Pop metalLabelBali Cipta RecordsBlackboard IndonesiaProduserAnggun C. SasmiKronologi Anggun C. Sasmi Nocturno(1992)Nocturno1992 Anggun C. Sasmi... Lah!!!(1992) Yang Hilang(1992)Yang Hilang1992 Anggun C. Sasmi... Lah!!! adalah album studio keempat oleh penyanyi Indonesia Anggun C. Sasmi yang dirilis pada tahun 1992. Album ini merupakan album studio terakhir Anggun...

 

James A. Garfield

James Abram Garfield Presiden Amerika Serikat ke-20Masa jabatan4 Maret 1881 – 19 September 1881Wakil PresidenChester A. Arthur PendahuluRutherford B. HayesPenggantiChester A. ArthurAnggota Dewan Perwakilan Rakyat A.S.dari dapil ke-19 OhioMasa jabatan4 Maret 1863 – 3 Maret 1881 PendahuluAlbert RiddlePenggantiEzra Taylor Informasi pribadiLahir19 November 1831Moreland Hills, OhioMeninggal19 September 1881(1881-09-19) (umur 49)Elberon (Long Branch), New Jers...

 

Don't Phunk with My Heart

Don't Phunk with My HeartSingel oleh The Black Eyed Peasdari album Monkey BusinessSisi-BBend Your BackDirilis10 Mei 2005FormatCD singel, maxi singel, unduh digitalDirekam2004GenreHip hop, R&BDurasi4:04LabelA&M, will.i.am music group, InterscopePenciptaWilliam Adams, Stacy Ferguson, Printz Board, G.Pajon Jr., Full Force, Anadi, IndewarProduserwill.i.am Don't Phunk with My Heart atau Don't Mess with My Heart pada beberapa suntingan radio, adalah sebuah lagu oleh The Black Eyed Peas dari...

Oleg Nilov

Russian politician, Member of the State Duma You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Russian. (February 2024) Click [show] for important translation instructions. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the English Wikipedia. Do no...

 

Anglo-Saxon architecture

Period of architecture in England from the mid-5th century until 1066 Distinctive Anglo-Saxon pilaster strips on the tower of All Saints' Church, Earls Barton Anglo-Saxon architecture was a period in the history of architecture in England from the mid-5th century until the Norman Conquest of 1066. Anglo-Saxon secular buildings in Britain were generally simple, constructed mainly using timber with thatch for roofing. No universally accepted example survives above ground. Generally preferring n...

 

Nadia Comăneci

Nadia Comăneci Nadia Comăneci en 1976.Contexte général Sport exercé Gymnastique artistique Période active 1975-1981 Biographie Nationalité Roumaine Américaine (après carrière sportive) Nom de naissance Nadia Elena Comăneci Naissance 12 novembre 1961 (62 ans)Onești, Roumanie Taille 1,62 m Poids approximatif 48 kg Prédilection Poutre Distinction(s) Ordre olympique, Sportif international de l'année, 100 Women, Hero of Socialist Labour (d), Sportif de l'année (Associated Pres...

Robeson Township, Pennsylvania

Township in Pennsylvania, United StatesRobeson TownshipTownshipGeiger Mill in Robenson TownshipRobeson TownshipLocation of Robeson Township in PennsylvaniaShow map of PennsylvaniaRobeson TownshipRobeson Township (the United States)Show map of the United StatesCoordinates: 40°15′30″N 75°51′59″W / 40.25833°N 75.86639°W / 40.25833; -75.86639CountryUnited StatesStatePennsylvaniaCountyBerksArea[1] • Total34.22 sq mi (88.62 km2)...

 

Doug McDermott

American basketball player (born 1992) Doug McDermottMcDermott with the Chicago Bulls in 2014No. 20 – Indiana PacersPositionSmall forward / power forwardLeagueNBAPersonal informationBorn (1992-01-03) January 3, 1992 (age 32)Grand Forks, North Dakota, U.S.Listed height6 ft 6 in (1.98 m)Listed weight225 lb (102 kg)Career informationHigh schoolAmes (Ames, Iowa)CollegeCreighton (2010–2014)NBA draft2014: 1st round, 11th overall pickSelected by the Denver ...

 

Flow (web browser)

This article is about a web browser. For other types of flow, see Flow (disambiguation). Web browser FlowDeveloper(s)EkiohStable releaseNone EnginesFlow, SpiderMonkey[1][2]Operating systemWindows, macOS, Linux, AndroidTypeWeb browserLicenseProprietaryWebsiteekioh.com/flow-browser Flow is a web browser with a proprietary browser engine.[1] Flow is developed by the Ekioh company, which has made simple browsers for set-top boxes and other embedded systems.[3] Flow...

Державний комітет телебачення і радіомовлення України

Державний комітет телебачення і радіомовлення України (Держкомтелерадіо) Приміщення комітетуЗагальна інформаціяКраїна  УкраїнаДата створення 2003Керівне відомство Кабінет Міністрів УкраїниРічний бюджет 1 964 898 500 ₴[1]Голова Олег НаливайкоПідвідомчі ор...

 

2020年夏季奧林匹克運動會波蘭代表團

2020年夏季奥林匹克运动会波兰代表團波兰国旗IOC編碼POLNOC波蘭奧林匹克委員會網站olimpijski.pl（英文）（波兰文）2020年夏季奥林匹克运动会（東京）2021年7月23日至8月8日（受2019冠状病毒病疫情影响推迟，但仍保留原定名称）運動員206參賽項目24个大项旗手开幕式：帕维尔·科热尼奥夫斯基（游泳）和马娅·沃什乔夫斯卡（自行车）[1]闭幕式：卡罗利娜·纳亚（皮划艇）&#...

 

Profit (accounting)

Income distributed to enterprise owner This article is about profit in accounting and business. For profit in economics and political economy, see Profit (economics). PBIT redirects here. For the measurement of computer storage, see Petabit. This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help improve this article by introducing more precise citations. (May 2020) (Learn how and when to rem...

Proklamasi Pendirian Negara

Proklamasi Pendirian NegaraTionghoa: 开国大典, Pinyin: Kāiguó DàdiǎnRevisi 1967SenimanDong XiwenTahun1953 (asli); direvisi pada 1954 & 1967TipeMinyak di atas kanvasUkuran229 cm × 400 cm (90 in × 160 in)LokasiMuseum Nasional Tiongkok, Beijing Proklamasi Pendirian Negara Hanzi sederhana: 开国大典 Hanzi tradisional: 開國大典 Alih aksara Mandarin - Hanyu Pinyin: Kāiguó Dàdiǎn - Wade-Giles: K'ai1-kuo2 Ta4-tien3 Yue (Kantonis) - Ro...

 

Killyleagh Youth F.C.

Association football club in Northern Ireland Football clubKillyleagh YouthFull nameKillyleagh Youth Football ClubNickname(s)The WhitesFounded1960GroundThe Showgrounds, KillyleaghChairmanDawn MurrayManagervacantLeagueNAFL 1A2022–23NAFL Premier Division, 14 Away colours Killyleagh Youth Football Club (also known as Killyleagh YC) is a Northern Irish, intermediate-level football club based in Killyleagh, near Downpatrick, playing in the Premier Division of the Northern Amateur Football League...

 

Breakdown (Old & In the Way album)

1997 live album by Old & In the Way BreakdownLive album by Old & In the WayReleasedNovember 18, 1997 (1997-11-18)RecordedOctober 1973VenueBoarding House, San FranciscoGenreFolk, bluegrass, acousticLength69:53LabelAcoustic DiscProducerDavid GrismanOld & In the Way chronology That High Lonesome Sound(1996) Breakdown(1997) Old & In the Gray(2002) Jerry Garcia chronology How Sweet It Is(1997) Breakdown(1997) So What(1998) David Grisman chronology That High Lones...

Immigration Department (Hong Kong)

Hong Kong government department for immigration affairs Immigration Department入境事務處Agency overviewFormed4 August 1961; 62 years ago (1961-08-04)[1]JurisdictionHong KongHeadquartersImmigration Headquarters, 61 Po Yap Road, Tseung Kwan O, New Territories, Hong KongEmployees6,569Minister responsibleChris Tang, Secretary for SecurityAgency executiveBenson Kwok, DirectorWebsiteimmd.gov.hk Immigration DepartmentTraditional Chinese入境事務處Simplified...

 

Smooth muscle

Involuntary non-striated muscle Smooth muscleDepiction of smooth muscleDetailsIdentifiersLatinmuscularis levis; muscularis nonstriatusMeSHD009130THH2.00.05.1.00001 FMA14070Anatomical terminology[edit on Wikidata] Smooth (soft) muscle is one of the three major types of vertebrate muscle tissue, the other being skeletal and cardiac muscle. Nonetheless, it is found in invertebrates as well and is controlled by the autonomic nervous system. It is non-striated, so-called because it has no sarc...