PROFILPELAJAR.COM

Diecezja świdnicka
	; Katedra św. Stanisława B.M. i św. Wacława w Świdnicy
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Siedziba	Świdnica; pl. św. Jana Pawla II 1; 58–100 Świdnica
Data powołania	24 lutego 2004
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	wrocławska
Katedra	św. Stanisława i św. Wacława
Biskup diecezjalny	Marek Mendyk
Biskup pomocniczy	Adam Bałabuch
Biskup senior	Ignacy Dec
	Dane statystyczne (2020)
Liczba wiernych	535 651
Liczba kapłanów; • w tym diecezjalnych; • w tym zakonnych	459; 358; 101
Liczba osób zakonnych	470; w tym zakonnic: 369
Liczba dekanatów	24
Liczba parafii	190
Powierzchnia	4060 km²
	50°50′28″N 16°29′31″E/50,841111 16,491944
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Diecezja świdnicka (łac. dioecesis suidniciensis; niem. Bistum Schweidnitz; cz. diecéze svídnická) – jedna z trzech diecezji obrządku łacińskiego w metropolii wrocławskiej. Została ustanowiona 24 lutego 2004 przez papieża Jana Pawła II dekretem uzupełniającym bullę Totus Tuus Poloniae populus (z łac. Cały Twój lud w Polsce), który wszedł w życie 25 marca 2004.

Historia

24 lutego 2004 Jan Paweł II, po konsultacjach nuncjatury apostolskiej w Polsce^[2], dokonał wyboru Świdnicy (spośród kilku miast południowo-zachodniego Śląska, w tym Nysy, Wałbrzycha, Kłodzka i Świdnicy^{[potrzebny przypis]}) na stolicę nowej diecezji na Dolnym Śląsku. Zrealizował w ten sposób założenia bulli Totus Tuus Poloniae populus. Nowa diecezja powstała z przyporządkowania 13 dekanatów wyłączonych z archidiecezji wrocławskiej i 8 dekanatów z diecezji legnickiej.

Jan Paweł II mianował i prekonizował pierwszego biskupa diecezjalnego, którym został ks. infułat Ignacy Dec – dotychczasowy rektor Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu^[3]. Uroczysty ingres do katedry świdnickiej i święcenia biskupie miały miejsce 25 marca 2004. Głównym szafarzem święceń był kard. Henryk Gulbinowicz – arcybiskup metropolita wrocławski. W inauguracji nowej diecezji wzięło udział wiele osób ze świata nauki i duchowieństwa, na czele z szeroką reprezentacją Konferencji Episkopatu Polski, na czele z jej przewodniczącym abp Józefem Michalikiem oraz prymasem kard. Józefem Glempem. Obecny był także nuncjusz apostolski w Polsce abp Józef Kowalczyk^[4].

Biskup rozpoczął tworzenie struktur diecezjalnych. Na początku erygował świdnicką kurię biskupią, a także powołał diecezjalną Caritas. Ustanowił również radę kapłańską, kolegium konsultorów, radę duszpasterską oraz inne instytucje potrzebne w zarządzaniu diecezją.

8 maja 2004 podczas uroczystej mszy świętej, ogłoszono w obecności m.in. kard. Henryka Gulbinowicza arcybiskupa seniora wrocławskiego i abpa Mariana Gołębiewskiego metropolity wrocławskiego, decyzję o powołaniu do istnienia Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Świdnickiej, którego patronem został św. Wojciech – biskup i męczennik. Biskup Dec utworzył cztery kapituły kanonickie: świdnicką kapitułę katedralną (2005), wałbrzyską kapitułę kolegiacką (2010), kłodzką kapitułę kolegiacką (2016), strzegomską kapitułę kolegiacką (2017)^[4].

19 marca 2008 papież Benedykt XVI mianował rektora Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Świdnickiej – ks. prałata Adama Bałabucha, pierwszym biskupem pomocniczym w dziejach diecezji świdnickiej.

W latach 2015–2017 po diecezji peregrynowała figura Matki Bożej Fatimskiej.

31 marca 2020 papież Franciszek mianował nowego biskupa diecezjalnego świdnickiego. Został nim Marek Mendyk – dotychczasowy biskup pomocniczy diecezji legnickiej. 23 kwietnia 2020 kanonicznie objął diecezję^[5]^[6]^[7], natomiast ingres do katedry św. Stanisława i św. Wacława w Świdnicy odbył 12 września 2020^[8].

Biskupi

Osobny artykuł: Biskupi świdniccy.

Biskup diecezjalny

bp Marek Mendyk – od 2020

Biskup pomocniczy

bp Adam Bałabuch (wikariusz generalny) – od 2008

Biskup senior

bp Ignacy Dec – biskup diecezjalny w latach 2004–2020, senior od 2020

Instytucje

Świdnicka Kuria Biskupia

wydział duszpasterski → Świdnica
- duszpasterstwo chorych
- duszpasterstwo Eucharystycznego Ruchu Młodych
- duszpasterstwo głuchoniemych i niewidomych
- duszpasterstwo grup modlitewnych Odnowy w Duchu Świętym
- duszpasterstwo harcerek i harcerzy
- duszpasterstwo kierowców
- duszpasterstwo kobiet
- duszpasterstwo kolejarzy
- duszpasterstwo leśników i myśliwych
- duszpasterstwo ludzi pracy
- duszpasterstwo młodzieży
- duszpasterstwo młodzieży akademickiej
- duszpasterstwo nauczycieli
- duszpasterstwo niepełnosprawnych
- duszpasterstwo policji
- duszpasterstwo ds. powołań
- duszpasterstwo prawników
- duszpasterstwo rodzin
- duszpasterstwo rolników
- duszpasterstwo samorządowców
- duszpasterstwo służby liturgicznej
- duszpasterstwo służby zdrowia
- duszpasterstwo sportowców
- duszpasterstwo strażaków
- duszpasterstwo trzeźwości
- duszpasterstwo wiernych tradycji łacińskiej
- duszpasterstwo turystyczno-pielgrzymkowe
- duszpasterstwo Honorowych Dawców Krwi
- koordynator Dzieła Biblijnego
- koordynator pielgrzymek zagranicznych
- duszpasterstwo kół Żywego Różańca
- duszpasterstwo Unii Apostolskiej Kapłanów
- duszpasterstwo nadzwyczajnych szafarzy Komunii Świętej
- duszpasterstwo ds. ekumenizmu
- duszpasterstwo ds. środków społecznego przekazu
- moderator Ruchu Światło-Życie
- moderator Kręgów Rodzin Ruchu Światło-Życie
- przewodnik pieszych pielgrzymek
- asystent Akcji Katolickiej
- asystent Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana
- asystent Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży
- asystent Komitetu Organizacyjnego Polsko-Czeskich Dni Kultury Chrześcijańskiej
- asystent Rodzin Szkół im. Jana Pawła II
- asystent Stowarzyszenia Krwi Chrystusa
- asystent Stowarzyszenia Rodzin Katolickich
- ojcowie duchowni
- egzorcysta
- penitencjarz katedralny
- ceremoniarz katedralny
- delegaci ds. oceny treści religijnych
- referat ds. muzyki kościelnej i studium organistowskie
- referat ds. życia konsekrowanego
- referat misyjny
- referat pielgrzymkowo-turystyczny
- studium życia rodzinnego

wydział administracyjny → Świdnica,
- kancelaria Świdnickiej Kurii Biskupiej
wydział katechetyczny → Świdnica,
- wizytatorzy katechizacji
- Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia
wydział nauki katolickiej → Świdnica,
wydział gospodarczy → Świdnica,

Inne instytucje

Caritas Diecezji Świdnickiej → Świdnica
- NZOZ Stacja Opieki Caritas Diecezji Świdnickiej → Świdnica
Dom Księży Emerytów → Świdnica
Sąd Biskupi → Świdnica
Księgarnia diecezjalna → Świdnica
Archiwum Diecezjalne → Świdnica
Diecezjalna Specjalistyczna Poradnia Rodzinna → Świdnica
Poradnia psychologiczna → Świdnica
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Świdnickiej → Świdnica

Kapituły

Świdnicka Kapituła Katedralna → Świdnica
Wałbrzyska Kapituła Kolegiacka MB Bolesnej i Św. Aniołów Stróżów → Wałbrzych
Kłodzka Kapituła Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kłodzku → Kłodzko
Strzegomska Kapituła w Bazylice kolegiackiej św. Piotra i Pawła

Główna świątynia

Katedra św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Wacława Męczennika w Świdnicy (rocznica poświęcenia: 30 stycznia)

Bazyliki mniejsze

Bazylika Matki Bożej Wambierzyckiej Królowej Rodzin w Wambierzycach (od 1936);
Bazylika Kolegiacka św. Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu (od 2002);
Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Bardzie Śląskim (od 2008).

Sanktuaria

Sanktuarium Matki Bożej Strażniczki Wiary w Bardzie Śląskim (sanktuarium diecezjalne);
Sanktuarium NMP Królowej Rodzin w Wambierzycach (sanktuarium diecezjalne);
Sanktuarium św. Józefa, opiekuna rodzin w Bolesławowie (sanktuarium regionalne);
Sanktuarium NMP Bolesnej → Wałbrzych (sanktuarium regionalne);
Sanktuarium NMP Łaskawej z Dzieciątkiem → Kiełczyn (sanktuarium regionalne);
Sanktuarium NMP Przyczyny Naszej Radości → Góra Igliczna (sanktuarium diecezjalne);
Sanktuarium Matki Bożej Świdnickiej Uzdrowienia Chorych^[9] → katedra świdnicka (sanktuarium regionalne);
Sanktuarium św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny^[9] → Świdnica (sanktuarium diecezjalne);
Sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego → Wałbrzych (sanktuarium diecezjalne);
Sanktuarium Miłosierdzia Bożego → Świdnica (sanktuarium regionalne);
Sanktuarium NMP Bolesnej → Bobolice (sanktuarium regionalne);
Sanktuarium NMP Bolesnej → Nowa Ruda-Słupiec, Góra Wszystkich Świętych (sanktuarium regionalne);
Sanktuarium NMP Bolesnej → Stary Wielisław (sanktuarium regionalne);
Sanktuarium NMP Uzdrowienia Chorych → Lądek-Zdrój (sanktuarium regionalne);
Sanktuarium NMP Nieustającej Pomocy → Polanica-Zdrój (sanktuarium regionalne)^[10].

Kolegiaty

Kolegiata NMP Bolesnej i Aniołów Stróżów w Wałbrzych (od 2010);
Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kłodzku (od 2016);
Bazylika kolegiacka św. Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu (od 2017).

Zgromadzenia zakonne

Zakony męskie

bonifratrzy → Ząbkowice Śląskie
franciszkanie → Duszniki-Zdrój (2 domy), Kłodzko, Wambierzyce
jezuici → Kłodzko
klaretyni → Kudowa-Zdrój
misjonarze świętej Rodziny → Szczytna (2 domy)

pallotyni → Przedborowa, Wałbrzych, Ząbkowice Śląskie
paulini → Świdnica
redemptoryści → Bardo
sercanie biali → Gorzanów, Polanica-Zdrój (2 domy), Stara Łomnica, Stary Wielisław

Zakony żeńskie

augustianki → Bielawa (2 domy)
boromeuszki trzebnickie → Kamieniec Ząbkowicki, Polanica-Zdrój
siostry Bożego Serca → Bardo, Starczów
dominikanki → Budzów, Kłodzko
elżbietanki → Bardo, Duszniki-Zdrój, Dzierżoniów, Jedlina-Zdrój, Kudowa-Zdrój, Lewin Kłodzki, Strzegom, Świdnica, Wałbrzych (3 domy)
felicjanki → Stoszowice
franciszkanki szpitalne → Boguszyn, Kłodzko, Ludwikowice Kłodzkie, Ołdrzychowice Kłodzkie
jadwiżanki → Polanica-Zdrój, Szalejów Górny, Świdnica
józefitki → Bolków, Polanica-Zdrój (2 domy)
klaryski → Kłodzko, Ząbkowice Śląskie
klawerianki → Świdnica
marianki→ Bardo, Piszkowice, Ścinawka Średnia
misjonarki Krwi Chrystusa → Wilkanów

siostry Niepokalanego Serca Maryi → Kudowa-Zdrój
niepokalanki → Wałbrzych
benedyktynki obliczanki → Ząbkowice Śląskie
siostry Opatrzności Bożej → Niemcza
prezentki → Świdnica
franciszkanki Rodziny Maryi → Świdnica, Wałbrzych
salezjanki → Dzierżoniów, Nowa Ruda, Pieszyce
służebnice Ducha Świętego → Polanica-Zdrój
służebniczki śląskie → Kłodzko, Kudowa-Zdrój, Szczawno-Zdrój
siostry Notre Dame → Świebodzice
terezjanki→ Ścinawka Dolna
urszulanki (czarne) → Bardo, Polanica-Zdrój

Patroni

Pierwszorzędny patron diecezji:
- Święty Stanisław – biskup i męczennik (8 maja)
Pozostali patroni:
- św. Jadwiga Śląska - patronka Śląska
- św. Jan Chrzciciel – patron metropolii wrocławskiej
- NMP Królowa Rodzin – patronka ziemi kłodzkiej
- Matka Boska Bolesna – patronka Wałbrzycha
- św. Jan Paweł II – patron Świdnicy
- św. Florian – patron Bystrzycy Kłodzkiej
- św. Piotr Apostoł – patron Dusznik-Zdroju
- św. Jerzy – patron Dzierżoniowa
- święci Piotr i Paweł – patroni Strzegomia

Świdniccy błogosławieni i męczennicy

Władysław Błądziński (1908–1944) – błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego z czasów II wojny światowej. W 1944 roku został aresztowany i przewieziony do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen, tu pracował w kamieniołomie, gdzie go zamordowano^[11].
Mikołaj Gross (1898–1945) – błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego, w 1922 przez kilka miesięcy mieszkaniec Wałbrzycha, działacz związkowy i górnik, przeciwnik nazizmu, zamordowany w więzieniu Berlin-Plötzensee^[12].
Gerhard Hirschfelder (1907–1942) – ur. w Kłodzku, błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego, duszpasterz młodzieży, przeciwnik nazizmu, który za obronę zasad wiary i krzyża przed zbezczeszczeniem przez młodzież nazistowską trafił do obozu KL Dachau, gdzie zmarł z wycięczenia organizmu.
hr. Michael von Matuschka (1888–1944) – sługa Boży, polityk, ur. w Świdnicy, urzędnik państwowy, przeciwnik nazizmu, zamordowany w więzieniu Berlin-Plötzensee za udział w zamachu na życie Hitlera.

Domy rekolekcyjne

diecezjalny dom rekolekcyjny → Bardo;
ojców sercanów białych → Polanica-Zdrój;
sióstr jadwiżanek → Polanica-Zdrój;
sióstr elżbietanek → Strzegom;
Dom Pielgrzyma → Wambierzyce;
Caritas → Zagórze Śląskie.

Wydawnictwa i media

Biblioteka Diecezji Świdnickiej
„Gość Niedzielny”, edycja diecezjalna
„Niedziela”, edycja diecezjalna
„Świdnickie Studia Teologiczne”
„Świdnickie Wiadomości Kościelne”
Wydawnictwa Diecezji Świdnickiej

Podział administracyjny

Diecezja świdnicka podzielona jest na 24 dekanaty:

Ząbkowice Śląskie-Południe

Ząbkowice Śląskie-Północ

Żarów

Miasta diecezji

lp.	Miasto	Powiat	Dekanat	Liczba ludności	Liczba parafii
1	Wałbrzych	Wałbrzych	Wałbrzych-Południe Wałbrzych-Północ Wałbrzych-Zachód	111 356	17
2	Świdnica	świdnicki	Świdnica-Wschód Świdnica-Zachód	56 803	7
3	Dzierżoniów	dzierżoniowski	Dzierżoniów	33 137	4
4	Bielawa	dzierżoniowski	Bielawa	29 872	4
5	Kłodzko	kłodzki	Kłodzko	26 742	5
6	Świebodzice	świdnicki	Świebodzice	22 744	5
7	Nowa Ruda	kłodzki	Nowa Ruda Nowa Ruda-Słupiec	21 908	3
8	Strzegom	świdnicki	Strzegom	16 032	2
9	Boguszów-Gorce	wałbrzyski	Wałbrzych-Południe	15 310	3
10	Ząbkowice Śląskie	ząbkowicki	Ząbkowice Śląskie-Południe Ząbkowice Śląskie-Północ	14 929	3
11	Bystrzyca Kłodzka	kłodzki	Bystrzyca Kłodzka	10 047	1
12	Kudowa-Zdrój	kłodzki	Kudowa-Zdrój	9886	3
13	Pieszyce	dzierżoniowski	Bielawa	7095	2
14	Żarów	świdnicki	Żarów	6698	1
15	Piława Górna	dzierżoniowski	Piława Górna	6394	1
16	Głuszyca	wałbrzyski	Głuszyca	6335	2
17	Polanica-Zdrój	kłodzki	Polanica-Zdrój	6307	3
18	Stronie Śląskie	kłodzki	Lądek-Zdrój	5679	1
19	Szczawno-Zdrój	wałbrzyski	Wałbrzych-Zachód	5569	1
20	Lądek-Zdrój	kłodzki	Lądek-Zdrój	5557	1
21	Szczytna	kłodzki	Polanica-Zdrój	5130	2
22	Jaworzyna Śląska	świdnicki	Żarów	5111	1
23	Bolków	jaworski	Bolków	4967	1
24	Jedlina-Zdrój	wałbrzyski	Głuszyca	4820	1
25	Duszniki-Zdrój	kłodzki	Kudowa-Zdrój	4545	2
26	Kamieniec Ząbkowicki	ząbkowicki	Kamieniec Ząbkowicki	4533	1
27	Mieroszów	wałbrzyski	Głuszyca	4045	1
28	Niemcza	dzierżoniowski	Piława Górna	2963	1
29	Złoty Stok	ząbkowicki	Kamieniec Ząbkowicki	2728	1
30	Międzylesie	kłodzki	Międzylesie	2561	1
31	Bardo	ząbkowicki	Kamieniec Ząbkowicki	2553	1
32	Radków	kłodzki	Nowa Ruda-Słupiec	2413	1

Diecezje sąsiednie

Zobacz też

Przypisy

↑ Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2020, Biblos 2020, ISBN 978-83-7793-714-3.
↑ Z miłosierdziem i prawdą [online], swidnica.gosc.pl [dostęp 2019-07-18] .
↑ Historia [online], swidnica.gosc.pl [dostęp 2011-04-12] .
↑ ^a ^b Nota biograficzna Ignacego Deca na stronie diecezji świdnickiej [online], diecezja.swidnica.pl [dostęp 2020-03-31] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-16] .
↑ Komunikat Świdnickiej Kurii Biskupiej ws. kanonicznego objęcia diecezji przez nowego Biskupa Świdnickiego [online], diecezja.swidnica.pl [dostęp 2020-04-17] .
↑ Diecezja świdnicka kanonicznie przekazana bp. Markowi Mendykowi [online], swidnica.gosc.pl [dostęp 2020-04-23] .
↑ Kalendarz bp. Marka Mendyka [online], diecezja.swidnica.pl [dostęp 2020-06-25] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-27] .
↑ 12 września – ingres biskupa świdnickiego Marka Mendyka. episkopat.pl, 2020-09-12. [dostęp 2020-09-12].
↑ ^a ^b Sanktuaria. diecezja.swidnica.pl [dostęp 2022-01-19].
↑ Sanktuarium.
↑ Życiorysy 108 męczenników. KAI Portal Opoka [online], opoka.org.pl [dostęp 2018-11-13] (pol.).
↑ Tomasz Nochowicz, Błogosławiony mieszkaniec Wałbrzycha – patron górników.

Bibliografia

Ks. Witold Zdaniewicz, ks. Sławomir H. Zaręba, Robert Stępisiewicz. Wykaz parafii w Polsce 2006 (s. 643–656) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. Warszawa 2006 ISBN 83-85945-17-2.
Kalendarz Liturgiczny Diecezji Świdnickiej, Świdnica 2011.
Schematyzm Diecezji Świdnickiej, Świdnica 2010.