Συμμετείχε στη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ αλλά αργότερα εγκατέλειψε το βρετανικό ναυτικό και έζησε στη Γαλλία για έναν χρόνο. Ήταν ένας εξ αυτών που οραματιζόταν «μια τεχνολογική επανάσταση για τη σωτηρία της Ελλάδας»[4] Επέμενε πως τα ατμόπλοια θα βοηθούσαν αποτελεσματικά. Είχε αντιληφθεί το τακτικό πλεονέκτημα των ατμοπλοίων της εποχής έναντι των ιστιοφόρων σε συνθήκες άπνοιας.
Στις 12 Μαρτίου1822 έφυγε από τη Μασσαλία με προορισμό την Ελλάδα και τον Απρίλιο έφθασε στην Ύδρα. Θα προτείνει την αγορά και εξοπλισμό μεταχειρισμένων εμπορικών πλοίων κόστους 10.000 στερλινών. Συμμετείχε σε πολλές ναυμαχίες κατά τη διάρκεια της επανάστασης και απέκτησε, με χρήματα του Φιλελληνικού Κομιτάτου του Λονδίνου, το δικό του πλοίο, την Καρτερία[5], την οποία επάνδρωσε με μικτό πλήρωμα Ελλήνων, Βρετανών και Σουηδών. Τραυματίστηκε θανάσιμα στον αριστερό βραχίονα σε σύγκρουση στο Αιτωλικό στις 11 Μαΐου του 1828. Πέθανε στο λοιμοκαθαρτήριο της Ζακύνθου, λίγες ημέρες αργότερα, στις 20 Μαΐου[3] και θάφτηκε στον Πόρο.
Το μαρτυρικό τέλος του Χέιστινγκς
Στις 28 Απριλίου του 1828 ο ναύαρχος Άστιγξ οδήγησε την "Καρτερία" στη λιμνοθάλασσα του Μεσσολογγίου και αγκυροβόλησε προ της νησίδας του Βασιλαδίου. Μετά από σύσκεψη του επιτελείου του με τον αρχιστράτηγο Τσορτς πάρθηκε η απόφαση για την προσβολή του Αιτωλικού από ξηρά και θάλασσα. Την επιχείρηση ανέλαβε ο ίδιος ο άγγλος φιλέλληνας με τη συνδρομή του Έλληνα πλοιάρχου Ανδρέα Παπαπάνου. Στις 3 Μαΐου άρχισε ο κανονιοβολισμός της πόλης, ενώ, οκτώ μέρες μετά (11 Μαΐου του 1828) πραγματοποιήθηκε απόβαση δύναμης υπό το χιλίαρχο Φωκά και το στρατηγό Ευμορφόπουλο. Επικεφαλής του αποβατικού τμήματος τέθηκε ο Άστιγξ, όμως η επίθεση ανακόπηκε λόγω των σφοδρών πυρών που δέχθηκαν οι επιτιθέμενοι από τους Τούρκους υπερασπιστές του Αιτωλικού. Στην ανταλλαγή πυροβολισμών φονεύθηκε ο Παπαπάνος, ενώ ο Χέιστινγκς τραυματίσθηκε στον αριστερό του βραχίονα. Με επιστολή του προς τον Μαυροκορδάτο την οποία απεύθυνε στις 13 Μαΐου, ο Χέιστινγκς ζήτησε να αποσταλεί στο στρατόπεδό του κάποιος ιατρός χειρουργός, λόγω των πολλών τραυματιών που υπήρχαν από την προηγηθείσα μάχη. Το γεγονός επιβεβαιώνει με αναφορά στα απομνημονεύματά του και ο Ευμορφόπουλος. Ο Μαυροκορδάτος, κατόπιν συμβουλής του φιλέλληνα Γκος, επέλεξε τον βρετανό ιατρό Βόνθρον για την περίσταση, ωστόσο η μετάβαση του τελευταίου στο Βασιλάδι καθυστέρησε για μερικές ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων το τραύμα του Χέιστινγκς (παρά μια αρχική, επιφανειακή βελτίωση) επιδεινώθηκε. Ο ασθενής, πάσχοντας πλέον από γενική μόλυνση, μεταφέρθηκε εσπευσμένα με το "Καρτερία" στη Ζάκυνθο και έγινε εισαγωγή του στο τοπικό λοιμοκαθαρτήριο, όπου όμως, παρά τις προσπάθειες των εκεί ιατρών, κατέληξε στις 20:00 μ.μ. της 20 Μαΐου του 1828 μέσα σε αφόρητους πόνους. Όπως αναφέρεται σε έγγραφο του υπάρχου του "Καρτερία" υποπλοίαρχου Φαλάγκα της επόμενης ακριβώς ημέρας, ο ασθενής υπέκυψε κατόπιν υψηλού πυρετού και "προσβολής νεύρων". Το "Γενικό Φροντιστήριο" (ουσιαστικά υπουργείο εθνικής άμυνας) εξέδωσε διαταγή για τη μεταφορά της σορού στην Αίγινα, όπου ενταφιάσθηκε προσωρινά σε κρύπτη της εκκλησίας του τοπικού ορφανοτροφείου. Ένα χρόνο μετά το θάνατο του Χέιστινγκς (20 Μαΐου1829) τελέσθηκε με μεγάλη επισημότητα η κανονική κηδεία του πεσόντα. Παρόντες ήταν ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας, πολλοί επίσημοι και πλήθος κόσμου. Μία ολόκληρη ναυτική μοίρα αποτελούμενη από 10 πλοία έχοντας επικεφαλής το "Καρτερία" συμμετείχε στην πομπή για τη μεταφορά του σώματος στον Πόρο, όπου και έγινε η οριστική ταφή. Ήταν μάλιστα αυτή η πρώτη μεγαλοπρεπής επικήδεια τελετή που λάμβανε χώρα στην Ελλάδα, δείγμα μεγάλης τιμής και ευγνωμοσύνης προς το θανόντα για τις πολλαπλές υπηρεσίες που προσέφερε στον αγώνα της ανεξαρτησίας της χώρας. Τον επικήδειο λόγο εκφώνησε ο Σπύρος Τρικούπης, αναφερόμενος, μεταξύ άλλων, στη συνεισφορά του Χέιστινγκς για τη δημιουργία Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα[6]. Η γενναία καρδιά του πεσόντος Ναυάρχου βρίσκεται εντοιχισμένη σε θήκη εντός της Αγγλικανικής Εκκλησίας Αγίου Παύλου της οδού Φιλελλήνων των Αθηνών.
Ο στρατηγός Γκόρντον, που υπηρέτησε στον πόλεμο και έγραψε την ιστορία του, αναφέρει σχετικά: Αν υπήρξε κάποιος πραγματικά χρήσιμος Φιλέλληνας, αυτός ήταν ο Χέιστινγκς. Δεν πληρωνόταν και ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του για να συντηρεί την Καρτερία. Μάλιστα ήταν αυτός ο οποίος αγόρασε και τα πυροβόλα του πλοίου αυτού.[7]. Το πλοίο του, επίσης, ήταν το μοναδικό του Ελληνικού Ναυτικού που τηρούσε τους κανόνες της ναυτικής πειθαρχίας[8][9].
↑Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, Ο αγώνας για την ελληνική ανεξαρτησία. Πολιτική και στρατηγική των Ελλήνων και της οθωμανικής αυτοκρατορίας 1821-1832, εκδ.Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 1996, σελ.181
↑Μ. Οικονόμου, Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας ή ο ιερός των Ελλήνων αγών, Εκ του τυπογραφείου Θ. Παπαλεξανδρή, Εν Αθήναις, 1873, σ. 781.
↑Thomas Gordon, History of the Greek Revolution, London, 1832.
↑George Finlay, History of the Greek Revolution, Edinburgh, 1861.
Βιβλιογραφία
Μ. Οικονόμου, Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας ή ο ιερός των Ελλήνων αγών, Εκ του τυπογραφείου Θ. Παπαλεξανδρή, Εν Αθήναις, 1873.
Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, Ο αγώνας για την ελληνική ανεξαρτησία. Πολιτική και στρατηγική των Ελλήνων και της οθωμανικής αυτοκρατορίας 1821-1832, εκδ.Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 1996.
Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Ελληνική Εκπαιδευτική Εγκυκλοπαίδεια, τ. 9β΄, Εκδοτική Αθηνών, 1988.
