Ο Μαχμούτ Β΄ πήρε την εξουσία το 1807 με τη βοήθεια του εξαδέλφου του Σελίμ Γ΄ και του Αλεμαντάρ Μουσταφά. Ο Σελίμ Γ' σε μία εξέγερση σκοτώθηκε, αλλά ο Μαχμούτ επέζησε και γύρισε πίσω στην Κωνσταντινούπολη. Τελικά κατάφερε να ανατρέψει τον ετεροθαλή αδερφό του, Μουσταφά Δ΄.[2] Αφού έγινε σουλτάνος, έκανε τον Αλεμαντάρ Μουσταφά βεζίρη του κράτους. Ο Αλεμαντάρ Μουσταφά πέθανε το 1808 και ο Μαχμούτ Β' διέκοψε τις μεταρρυθμίσεις που είχε αρχίσει από την αρχή, αλλά και μετά τον θάνατο του Αλεμαντάρ συνέχισε τις μεταρρυθμίσεις του.
Βασιλεία
Τα επόμενα χρόνια ο κυβερνήτης της Αιγύπτου, Μεχμέτ Αλή Πασάς κατέλαβε τις ιερές πόλεις της Μέκκας (1812) και της Μεδίνας (1813). Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση. Τότε προσπάθησε να διαλύσει την επανάσταση, αλλά δεν τα κατάφερε και μετά την ήττα του τουρκικού στόλου στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου ο Μαχμούτ υποχώρησε. Έτσι το 1832, με τη συνθήκη της Αδριανούπολης, η Ελλάδα έγινε ανεξάρτητο κράτος και μετά από αυτό το γεγονός άρχισε η σταδιακή διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η εξάρτησή της από την Ευρώπη.[3]
Ο Μαχμούτ Β΄ έχει συνδέσει το όνομά του με πολλές μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούσαν στην αντιμετώπιση του φεουδαρχικού κατακερματισμού της Αυτοκρατορίας και απέβλεπαν να της προσδώσουν μία όψη εξευρωπαϊσμού. Οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις του ήταν η κατάργηση του σώματος των γενιτσάρων, η κατάργηση του συστήματος των στρατιωτικών τιμαριών, η ίδρυση υπουργείων σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και η ίδρυση ορισμένων κοσμικών σχολειών και στρατιωτικών σχολών. Οι αλλαγές αυτές όμως δεν επέτυχαν να εξαλείψουν τη ρίζα των αιτιών παρακμής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Μαχμούτ υπέταξε του Μαμελούκους του Ιράκ. Ο Μαχμούτ ήταν λάτρης της τοξοβολίας και προσπάθησε να αναβιώσει αυτό το άθλημα.[4]
Θάνατος
Ο Μαχμούτ πέθανε το 1839 σε ηλικία 54 χρονών από Φυματίωση. Χιλιάδες κόσμου παραβρέθηκε στην κηδεία του προκειμένου να πει το τελευταίο αντίο στον Σουλτάνο. Τον διαδέχθηκε ο γιος του Αμπντούλ Μετζίτ Α΄.