T-24

Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Fabryka Parowozów w Charkowie (ChPZ)
Typ pojazdu	czołg średni
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	5
Historia
Prototypy	1930–1931
Produkcja	1931
Wycofanie	1941
Egzemplarze	25
Dane techniczne
Silnik	1 silnik gaźnikowy M 6 o mocy 200 KM (148 kW)
Transmisja	mechaniczna
Pancerz	płyty stalowe, nitowane, grubość: 8 – 20 mm
Długość	6,50 m (całkowita) 5,68 m (kadłuba)
Szerokość	2,84 m
Wysokość	3,04 m
Prześwit	0,50 m
Masa	14 280 kg (własna) 18 500 kg (bojowa)
Osiągi
Prędkość	24 km/h (po drodze)
Zasięg pojazdu	120 km (po drodze)
Pokonywanie przeszkód
Rowy (szer.)	2,60 m
Ściany (wys.)	0,75 m
Kąt podjazdu	35º
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 armata wz. 1930 kal. 45 mm (zapas amunicji – 89 szt.) 4 karabiny maszynowe DT kal. 7,62 mm (zapas amunicji – 6000 szt.)
Użytkownicy
ZSRR

T-24 – radziecki czołg średni z okresu międzywojennego.

W 1930 roku opracowano czołg średni oznaczony jako T-24. Jego konstrukcję oparto na konstrukcji czołgu T-12. W nowym pojeździe usunięto jedną z wież umieszczoną z tyłu kadłuba, a wyposażoną w karabin maszynowy. Czołg miał jak na tamten czas silne uzbrojenie. Składało się ono z armaty kal. 45 mm oraz trzech karabinów maszynowych. Jeden z karabinów umieszczony był w wieżyczce umieszczonej na wieży działa głównego. Pierwsze próby czołg T-24 przeszedł w dniu 22 lipca 1930 roku.

Już w grudniu 1930 roku zamówiono w Charkowskiej Fabryce Parowozów (ChPZ) serię 200 pojazdów tego typu^[1]Ich produkcja rozpoczęła się w 1931 roku. Została jednak przerwana po zbudowaniu zaledwie 25 egzemplarzy. Powodem tak szybkiego zaprzestania produkcji były liczne wady i usterki T-24 oraz bardzo duży koszt ich budowy. Na ich miejsce wdrożenie do produkcji czołgi BT, które miały lepsze osiągi.

Na bazie podwozia czołgu T-24 zaczęto budować ciężkie ciągniki artyleryjskie Komintern, których w latach 1935–1941 zbudowano 1798 sztuk.

Zbudowane czołgi wprowadzono do uzbrojenia radzieckich wojsk pancernych w 1932 roku i większość trafiła do Charkowskiego Okręgu Wojskowego. Wzięły udział w początkowych walkach po ataku Niemiec na Związek Radziecki w czerwcu 1941 roku, używano ich w tzw. przeciwpancernych punktach oporu. W czasie walk wszystkie zostały zniszczone.

• Steven J. Zaloga, James Grandsen: Soviet tanks and combat vehicles of World War Two. Londyn: Arms and Armour, 1984. ISBN 0-85368-606-8. Brak numerów stron w książce
• Maksym Kołomyjec, Ilja Moszczański: T-28. Warszawa: Wydawnictwo Militarii, 2002. ISBN 83-7219-140-9. Brak numerów stron w książce

• Zdjęcia i rysunki T-24