PROFILPELAJAR.COM

Powiat słupecki
	powiat
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
TERC	3023
Siedziba	Słupca
Starosta	Marek Dąbrowski
Powierzchnia	837,91 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności	; 59 077
• gęstość	70,5 os./km²
Urbanizacja	28,65%
Tablice rejestracyjne	PSL
	Adres urzędu:ul. Poznańska 20; 62-400 Słupca
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	1
Liczba gmin miejsko-wiejskich	1
Liczba gmin wiejskich	6
	Położenie na mapie województwa;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Powiat słupecki – powiat w Polsce, we wschodniej części województwa wielkopolskiego, z siedzibą w Słupcy; przywrócony w wyniku reformy administracyjnej przeprowadzonej w 1999.

Powiat słupecki powstał w 1867 w wyniku wydzielenia z zachodniej części powiatu konińskiego w guberni kaliskiej Królestwa Polskiego^[2].

Przez powiat słupecki przebiega autostrada A2 i droga krajowa nr 92 oraz linia kolejowa nr 3.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[3] powiat zamieszkiwało 59 077 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 59 029 osób^[4].

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejskie: Słupca
gminy miejsko-wiejskie: Zagórów
gminy wiejskie: Lądek, Orchowo, Ostrowite, Powidz, Słupca, Strzałkowo
miasta: Słupca, Zagórów

Położenie

Powiat słupecki znajduje się w środkowo-wschodniej części województwa wielkopolskiego; cechuje go wydłużony południkowy kształt. Sąsiaduje z 4 powiatami województwa wielkopolskiego: od północnego zachodu z powiatem gnieźnieńskim, od zachodniej strony z powiatem wrzesińskim, od południa z pleszewskim, od wschodu z konińskim. Od północy z powiatem mogileńskim, należącym do województwa kujawsko-pomorskiego. Gminy powiatu słupeckiego przed reformą administracyjną należały do województwa konińskiego. W granicach powiatu leży jezioro Powidzkie – największe jezioro w województwie wielkopolskim.

Historia

Dzisiejszy powiat słupecki jest czwartym w historii powiatem z siedzibą w Słupcy.

1867–1918
Pierwszy powiat słupecki istniał w latach 1867–1918 w ramach guberni kaliskiej, utworzonej przez władze carskie w Królestwie Polskim na mocy ukazu z 31 grudnia 1866 roku. Gubernia kaliska (utworzona 23 lutego 1837 na miejscu województwa kaliskiego) i dzieliła się na 8 powiatów (ujazdów): kaliski, kolski, koniński, łęczycki, sieradzki, słupecki, turecki, wieluński; oraz na 142 gminy.

1919–1932
Drugi powiat słupecki istniał w latach 1919–1932. Na podstawie tymczasowej ustawy o organizacji władz administracyjnych II Rzeczypospolitej utworzono m.in. województwo łódzkie, w skład którego wszedł powiat słupecki. W 1930 roku województwo łódzkie było podzielone na 13 powiatów ziemskich oraz 1 miejski. W skład województwa wchodziło 46 miast (1930) i 232 gminy. Z dniem 1 kwietnia 1932 powiat został zniesiony a jego terytorium przyłączono do powiatu konińskiego w województwie łódzkim^[5].

1956–1972

Powiat słupecki został powołany po raz trzeci dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie poznańskim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat słupecki złożyły się 2 miasta i 18 gromad, które wyłączono z dwóch ościennych powiatów w tymże województwie^[6]:

z powiatu konińskiego:
miasta Słupca i Zagórów,
- gromady Cienin Kościelny, Cienin Zaborny, Drążna, Giewartów, Grabina, Kopojno, Kowalewo Sołectwo, Lądek, Łukom, Młodojewo, Trąbczyn i Zagórów.
Z powiatu wrzesińskiego:
- gromady Brudzewo, Ciążeń, Graboszewo, Kąty, Ostrowo Kościelne i Strzałkowo.

1 stycznia 1957 roku do powiatu słupeckiego przyłączono gromady Ostrowite i Siernicze Wielkie z powiatu konińskiego^[7].

1 stycznia 1960 roku zniesiono gromadę Graboszewo (włączono do gromady Strzałkowo), a w 1961 roku gromadę Kąty (włączono do gromady Słupca). W 1971 roku zlikwidowano gromady Brudzewo i Ostrowo Kościelne a ich terytorium włączono do gromady Strzałkowo^[8].

1973–1975
1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla, a w ich miejsce reaktywowano gminy. Powiat słupecki podzielono na 1 miasto i 5 gmin^[9]:

miasta Słupca i Zagórów,
gminy Lądek, Ostrowite, Słupca, Strzałkowo i Zagórów.

Powiat nie obejmował wówczas gminy Powidz, która należała do powiatu gnieźnieńskiego (woj. poznańskie) ani gminy Orchowo, którą powołano w powiecie mogileńskim w województwie bydgoskim^[9].

1975–1998
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu słupeckiego włączono do nowo utworzonego województwa konińskiego^[10].

15 stycznia 1976 roku w województwie konińskim zniesiono gminę Powidz i włączono ją do gminy Witkowo^[11]. 1 kwietnia 1983 roku z gminy Słupca wyłączono sołectwo Lubiecz i przyłączono je do gminy Golina^[12]. 1 lutego 1991 roku miasto i gminę Zagórów połączono we wspólną gminę miejsko-wiejską Zagórów^[13]. 30 grudnia 1994 roku przywrócono gminę Powidz^[14]. 27 listopada 1996 roku miasto Słupca określono jako gmina miejska^[15].

1999 do dziś
Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie wielkopolskim powiat słupecki (po raz czwarty)^[16]. W porównaniu z obszarem z 1975 roku powiat został zwiększony o gminy Powidz i Orchowo.

Powiat słupecki zajmuje powierzchnię 837,9 km², co stanowi 2,8% województwa wielkopolskiego i jest 14. pod względem powierzchni powiatem w województwie.

Poczet starostów

Władysław Mech (1923–1926),
Eugeniusz Grzeszczak (1998–2001),
Kazimierz Kazimierczak (2001–2002),
Eugeniusz Grzeszczak (2002–2005),
Michał Pyrzyk (2005–2006),
Mariusz Roga (2006–2018),
Jacek Bartkowiak (2018–2024),
Marek Dąbrowski (2024–).

Edukacja

Starosta jest organem prowadzącym następujących szkół:

Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka J. Piłsudskiego w Słupcy,
Zespół Szkół Ekonomicznych im. Maksymiliana Jackowskiego w Słupcy,
Zespół Szkół Zawodowych im. gen. Władysława Sikorskiego w Słupcy,
Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Braci Kostaneckich w Zagórowie,
Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Strzałkowie,
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. M. Grzegorzewskiej w Słupcy.

Dodatkowo funkcjonuje w strukturach powiatu Międzyszkolny Ośrodek Sportowy i Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna.

Komunikacja

1. W powiecie słupeckim można wyróżnić trzy obszary o różnym stopniu rozwoju sieci drogowej.

Centralna część powiatu (obejmująca gminy: Słupca, Lądek, Strzałkowo), w której sieć drogowa jest najlepiej rozwinięta, charakteryzuje się dogodnymi połączeniami drogowymi leżących tu miejscowości z miastem Słupca. Przez Gminę Lądek przebiega ponadto autostrada A2, co dodatkowo ułatwia szybkie przemieszczanie się na linii wschód – zachód.

Ważniejsze drogi: krajowa nr 92, wojewódzkie nr 260, nr 262, nr 263, nr 466 i nr 467, autostrada A2.

Druga, południowa część sieci drogowej powiatu (obejmująca Gminę Zagórów), jest izolowana przez rzekę Wartę. Miejscowości tam położone mają dobre połączenie z Zagórowem. Z pozostałą częścią powiatu jest tylko jedno połączenie przez most nad Wartą w Lądzie. Brak jest w tej części dróg wojewódzkich.

Trzecia, północna część sieci drogowej (obejmująca gminy Orchowo, Powidz i Ostrowite) charakteryzuje się chaotycznym przebiegiem dróg, uwarunkowanym występowaniem jezior.

Ważniejsza droga: droga wojewódzka nr 262.

2. Przez powiat słupecki przebiega także równoleżnikowo linia kolejowa Berlin – Moskwa. Na terenie powiatu usytuowanych jest pięć stacji kolejowych: w Wólce, Strzałkowie, Słupcy, Cienienie Zabornym i Cieninie Kościelnym.

Ze stacji znajdujących się w powiecie obsługiwanych przez pociągi PKP są bezpośrednie połączenia do: Poznania, Warszawy, Konina, Wrześni i innych mniejszych miast.

Demografia

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2012):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	59 754	100	30 055	50,30	29 699	49,70
Miasto	17 117	28,65	8862	14,83	8255	13,81
Wieś	42 637	71,35	21 193	35,47	21 444	35,89

Pod względem liczby ludności powiat słupecki plasuje się na 22 miejscu pośród powiatów Wielkopolski. Współczynnik urbanizacji dla powiatu słupeckiego wynosi zaledwie 28,7% (17 117 mieszkańców miast), co oznacza, że zdecydowana większość ludności powiatu zamieszkuje wsie – ponad 71%. Fakt ten wynika z istnienia w powiecie słupeckim tylko dwóch niewielkich ośrodków miejskich – Słupcy i Zagórowa oraz z braku praw miejskich Strzałkowa, które jest drugą pod względem liczny mieszkańców miejscowością powiatu.

Piramida wieku mieszkańców powiatu słupeckiego w 2014 roku^[17]:

Gospodarka

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie słupeckim obejmowała ok. 1,5 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 6,6% do aktywnych zawodowo^[18].