Ten artykuł dotyczy województwa łódzkiego w II Rzeczypospolitej. Zobacz też: województwo łódzkie.

województwo łódzkie

— województwo —
1920–1939
Herb
Państwo	Polska
Data powstania	14 sierpnia 1919 / 15 lutego 1920[1]
Siedziba wojewody i sejmiku	Łódź
Wojewoda	Henryk Józewski
Powierzchnia	(1931) 19 034 km² (1939) 20 446[2] km²
Populacja (1931) • liczba ludności	2 632 010[3]
• gęstość	138,3 os./km²
Tablice rejestracyjne	ŁD
Adres Urzędu Wojewódzkiego: ul. Ogrodowa 15 Łódź
Podział administracyjny
Liczba powiatów miejskich 1 Liczba powiatów ziemskich 14 Liczba gmin miejskich 39 Liczba gmin wiejskich 237
Położenie na mapie II Rzeczypospolitej

Województwo łódzkie – województwo II Rzeczypospolitej istniejące w latach 1919–1939 ze stolicą w Łodzi.

Województwo łódzkie (do 1938) obejmowało wschodnią część obecnego województwa wielkopolskiego z Kaliszem i Koninem oraz południową i centralną część łódzkiego.

W 1930 podzielone było na 13 powiatów ziemskich oraz 1 miejski. W skład województwa wchodziło także 46 miast (1930) i 232 gminy. Graniczyło z 3 województwami: od zachodu z poznańskim, od południa z kieleckim, od północy oraz wschodu z warszawskim, a także od południowego zachodu z Niemcami^[4].

Według danych z 1929 roku województwo łódzkie miało obszar 19 034 km², w tym:

• grunty orne – 65,6%
• łąki – 7,3%
• pastwiska – 5,6%
• lasy – 13,5%
• nieużytki i tereny przemysłowe – 8%

Według pierwszego spisu powszechnego w 1921 roku województwo zamieszkiwało 2 252 769 osób^[5].

Podział ludności ze względu na narodowość^[5]:

• Polacy 1 873 629 (83,2%)
• Żydzi 270 437 (12,0%)
• Niemcy 103 484 (4,6%)

Podział ludności ze względu na wyznanie^[5]:

• rzymskokatolickie 1 734 117 (77%)
• mojżeszowe 326 973 (14,5%)
• ewangelickie 171 169 (7,6%)
• menonickie 12 024 (0,53%)

W roku 1926 ludność województwa zamieszkująca miasta wynosiła 38,7%. Polacy stanowili 83,2% ogółu mieszkańców, Żydzi – 12%, Niemcy – 4,6%. 77% mieszkańców łódzkiego wyznawało religię katolicką, 14,5% mojżeszową, 7,6% ewangelicką i 0,7% grekokatolicyzm.

53,8% mieszkańców województwa łódzkiego zatrudniona była w rolnictwie, 24,6% w przemyśle (głównie włókienniczy), a 8,3% w handlu.

Z dniem 1 kwietnia 1938 r. wyłączono z obszaru województwa łódzkiego i przyłączono do województwa poznańskiego powiaty kaliski, kolski, koniński i turecki^[6].

Z dniem 1 kwietnia 1939 r. włączono w obszar województwa łódzkiego: z województwa warszawskiego powiaty: kutnowski, łowicki, rawski i skierniewicki; z województwa kieleckiego powiaty: opoczyński i konecki z wyjątkiem gmin miejskich: Skarżysko-Kamienna i Szydłowiec oraz gmin wiejskich: Bliżyn i Szydłowiec^[7].

• 1919–1922 – Antoni Kamieński
• 1922–1923 – Paweł Garapich (p.o.)
• 1923–1924 – Marian Rembowski
• 1924 – Paweł Garapich
• 1925–1926 – Ludwik Darowski
• 1926 – Jan Ossoliński (p.o.)
• 1926–1933 – Władysław Jaszczołt
• 1933–1938 – Aleksander Hauke-Nowak
• 1938–1939 – Henryk Józewski

Wicewojewodowie

• 1920–1922 – Paweł Garapich
• 1922–1926 – Władysław Łyszkowski
• 1926 – Jan Ossoliński
• 1927–1929 – Stanisław Lewicki
• 1929–1931 – Józef Rożniecki
• 1931 – Stefan Kirtiklis
• 1931–1936 – Antoni Potocki
• 1936–1938 – Stefan Wendorff
• 1938–1939 – Józef Jellinek^[8]

Województwo łódzkie w szczegółowych danych statystycznych spisu powszechnego z 30.IX.1921 i spisu powszechnego z 9. XII. 1931 r.

• 
  Województwo łódzkie – oficjalne dane GUS spisu powszechnego 1921
• 
  Skorowidz miejscowości 1921 – szczegółowe dane GUS spisu powszechnego 1921 – województwo łódzkie
• 
  Województwo łódzkie – oficjalne dane GUS spisu powszechnego 1931
• 
  Polska, gęstość zaludnienia, 1931
• 
  Podział administracyjny Polski po 1938 r.
• 
  Podział Polski na powiaty (1930) – woj.łódzkie zaznaczone kolorem czerwonym