PROFILPELAJAR.COM

Powiat wieluński
	powiat
	; Rzeka Pyszna pomiędzy mostem drogowym (DK8) i kolejowym (LK181) w Dąbrowie k/Wielunia
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
TERC	1017
Siedziba	Wieluń
Starosta	Maciej Bryś
Powierzchnia	926,24 km²
Populacja (31.12.2023); • liczba ludności	; 72 586
• gęstość	78,4 os./km²
Urbanizacja	30,7%
Tablice rejestracyjne	EWI
	Adres urzędu:pl. Kazimierza Wielkiego 2; 98-300 Wieluń
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich	2
Liczba gmin wiejskich	8
	Położenie na mapie województwa;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Powiat wieluński – powiat w Polsce (województwo łódzkie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Wieluń.

Historia

Utworzony w XIV wieku powstał na obszarze historycznej ziemi rudzkiej (wieluńskiej), istniejącej już od XIV w. Terytorialne ukształtowanie się powiatów zależało wówczas od miejsca odbywania się sądów, te zaś odbywały się w miejscach bardziej zaludnionych. Na przestrzeni wieków granice powiatu ulegały zmianom. W czasie okupacji hitlerowskiej został wcielony do III Rzeszy. Po wojnie odbudowano administrację powiatową wedle stanu z 1939 r. Kolejne zmiany, a zarazem duży cios ukształtowanej przez stulecia wspólnocie kulturalnej, ekonomicznej i społecznej, jaką na przestrzeni blisko ośmiu wieków była ziemia wieluńska, zadała reforma podziału administracyjnego państwa z 1 czerwca 1975 r. Powiat wieluński przestał istnieć, a jego obszar znalazł się w granicach dwóch województw: sieradzkiego i częstochowskiego.

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

miasta: Osjaków, Wieluń
gminy miejsko-wiejskie: Osjaków, Wieluń
gminy wiejskie: Biała, Czarnożyły, Konopnica, Mokrsko, Ostrówek, Pątnów, Skomlin i Wierzchlas.

Powiat wieluński graniczy z pięcioma powiatami województwa łódzkiego: wieruszowskim, sieradzkim, łaskim, bełchatowskim i pajęczańskim, z jednym powiatem województwa śląskiego: kłobuckim oraz z jednym powiatem województwa opolskiego: oleskim.

Ludność i powierzchnia (31.12.2023)^[2]
Gmina	Siedziba	Ludność	Powierzchnia
Biała	Biała Druga	5299	74,0 km²
Czarnożyły	Czarnożyły	4370	69,9 km²
Konopnica	Konopnica	3533	83,1 km²
Mokrsko	Mokrsko	5052	77,7 km²
Osjaków	Osjaków	4637	101,1 km²
Ostrówek	Ostrówek	4375	101,2 km²
Pątnów	Pątnów	6191	114,6 km²
Skomlin	Skomlin	3201	55,2 km²
Wieluń	Wieluń	29525	130,7 km²
Wierzchlas	Wierzchlas	6403	118,9 km²

Demografia

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2023):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	72 586	100	37 139	51,17	35 447	48,83
Miasto	20 448	28,17	10 919	15,04	9529	13,13
Wieś	52 138	71,83	26 220	36,12	25 918	35,71

**Piramida wieku mieszkańców powiatuֹ wieluńskiego**
stan na 31 grudnia 2023 r.^[3]

Gospodarka

Surowce

Na terenie powiatu wieluńskiego^[4] znajduje się część złoża węgla brunatnego o zasobności ok. 490 mln ton.^[4] Złoże nosi nazwę „Złoczew” i zlokalizowane jest 20 km na północ od Wielunia, na terenie gmin^[5]: Ostrówek, Złoczew i Burzenin (na pograniczu powiatów wieluńskiego i sieradzkiego). Eksploatację złoża wstępnie planuje się na lata 2025–2045^[6]. Wydobyty węgiel będzie transportowany do elektrowni Bełchatów. Transport do elektrowni będzie najprawdopodobniej odbywał się za pomocą przenośników taśmowych^[7].

Transport

DW 488 na wylocie z Wielunia (fragment ul. Warszawskiej)

Transport drogowy

Przez powiat przebiegają drogi krajowe i międzynarodowa:

droga krajowa nr 74 relacji: S8 – Wieluń (obwodnica) – Piotrków Trybunalski – Kielce – Zamość – granica państwa (UA)
droga krajowa nr 43: Wieluń – Częstochowa
droga krajowa nr 45: Racibórz – Opole – Kluczbork – Wieluń – Złoczew – (Poznań/Łódź)

oraz wojewódzkie:

nr 481: Wieluń – Łask – (Łódź)
nr 486: Wieluń – Działoszyn – (Radomsko)
nr 488: DK74 – Wieluń – DK74.

W 2017 roku została oddana do użytku obwodnica północna Wielunia w ciągu drogi krajowej nr 74. Przez obrzeża powiatu przebiega także odcinek drogi ekspresowej S8.

Komunikacja PKS

Komunikację z okolicą oraz z całym krajem zapewnia PKS Wieluń oraz wybudowany w 1976 dworzec autobusowy, obsługujący również komunikację międzynarodową.

Transport kolejowy

Przez powiat przebiega również wybudowana w 1926 roku linia kolejowa nr 181 (relacji Kępno – Wieluń – Herby Nowe). Obecnie na terenie powiatu zlokalizowane są cztery działające stacje i przystanki kolejowe: Wieluń Dąbrowa, Wieluń, Pątnów Wieluński oraz Dzietrzniki.

Do końca lat 80. XX wieku funkcjonowała Wieluńska Kolej Dojazdowa, która łączyła Wieluń z Praszką.