Powiat legnicki leży w południowo-zachodniej Polsce, na Dolnym Śląsku.
Kontury powiatu legnickiego na tle mapy mezoregionów fizycznogeograficznych
Według regionalizacji fizycznogeograficznej opracowanej przez Jerzego Kondrackiego, przez terytorium powiatu legnickiego przebiegają granice czterech makroregionów:
Niziny Śląsko-Łużyckiej, w skład której wchodzi zachodnia i środkowa część powiatu legnickiego. Obszar ten w tym regionie dzieli się na trzy mezoregiony: Równinę Legnicką na północy, Równinę Chojnowską na południu oraz Wysoczyznę Lubińską, która obejmuje jedynie niewielkie obszary na północ i północny wschód od Legnicy.
Powiat legnicki rozciąga się między 51°23’ a 51°06’ szerokości geograficznej północnej i 15°45’ a 16°28’ długości geograficznej wschodniej[2].
Hydrografia
Sieć hydrograficzna powiatu legnickiego opiera się na dorzeczu głównej dolnośląskiej rzeki – Odry, która w jego granicach płynie na odcinku 6 km. Do Odry uchodzi Kaczawa wraz z dopływami: Czarną Wodą i Nysą Szaloną. Poza tym na terenie powiatu występuje jedyne na Dolnym Śląsku pojezierze o rodowodzie polodowcowym (Pojezierze Legnickie) z jeziorami: Kunickim, Jaśkowickim i Koskowickim. Pojezierze to położone jest we wschodniej części powiatu, natomiast w zachodniej występują sztuczne zbiorniki wodne (Jezierzany i Rokitki), nad którymi stworzono w latach 60. XX wieku ośrodki wypoczynkowe.
Ukształtowanie powierzchni
Powierzchnia powiatu należy do nizinnych, a jej wysokość waha się średnio pomiędzy 100 a 225 m n.p.m. Najwyższe wzniesienie znajduje się na tzw. Wale Okmiańskim i mierzy 278 m n.p.m.
Podział administracyjny
Powiat legnicki powstał 1 stycznia 1999 roku wskutek reformy administracyjnej, której jednym z aspektów było wprowadzenie powiatów jako drugiego szczebla administracji, pomiędzy województwami i gminami[3].
Został stworzony z części znoszonego województwa legnickiego[4][5]. Terytorium powiatu zostało określone w kształcie zmienionym w stosunku do tego, jaki posiadał on przed swoją likwidacją w 1975 roku[6][7][8]. Wchodząca wówczas w skład powiatu gmina Wądroże Wielkie weszła w skład powiatu jaworskiego, z drugiej strony zaś do powiatu legnickiego dołączyły miasto i gmina Chojnów, należące wtedy do powiatu złotoryjskiego. Ponadto, w 1983 roku miasto Legnica zostało powiększone kosztem czterech sąsiadujących z nim gmin[9].
W 2011 roku władze Legnicy podjęły nieudaną próbę zmiany granic z powiatem legnickim, polegającą na przyłączeniu do miasta części terytorium z gmin Krotoszyce oraz Miłkowice[14]. Doszło do nieudanych trójstronnych konsultacji w 2012 roku, po których samorząd Legnicy złożył w 2013 roku wniosek o zmianę granic (dotyczący części miejscowości Białka i Jaszków z gminy Krotoszyce oraz Lipce z gminy Miłkowice o powierzchni 61,76 ha), ostatecznie rozpatrzony negatywnie przez Radę Ministrów[15][16].
Pokrycie terenu
Powiat legnicki według danych z 2024 roku zajmował powierzchnię 744,01 km², co stanowiło 3,73% powierzchni województwa dolnośląskiego. Pod względem powierzchni zajął 198. lokatę wśród 314 powiatów Polski[17]. Największą część powierzchni powiatu zajmowały grunty rolne (75,8%) oraz leśne (16,3%). Zabudowanych i zurbanizowanych było 6,7% terenów, zaś pod wodami znajdowało się ich 1,1%[18].
Pokrycie terenu w powiecie legnickim stan na 1 stycznia 2024 r.[18]
Demografia
Liczba mieszkańców w powiecie legnickim w latach 1998–2022 Źródło: Bank Danych Lokalnych[19]. Stan w dniu 31 grudnia.
Według stanu z dnia 31 grudnia 2023 roku w powiecie legnickim zamieszkiwało 55 032 mieszkańców: 28 117 kobiet (51,1% ludności) i 26 915 mężczyzn (48,9%), czyli 1,91% ludności województwa dolnośląskiego. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 74 osób na km². Pod względem ludności powiat legnicki zajął w 2024 roku 208. lokatę wśród 314 powiatów Polski[17].
Wskaźnik urbanizacji wyniósł 28,8%; w miastach w tym dniu mieszkało 15 857 osób, zaś na wsi 39 175 osób[19].
Sytuacja demograficzna w powiecie legnickim stan na 31 grudnia 2023 r.[19]
Piramida wieku mieszkańców powiatu legnickiego stan na 31 grudnia 2023 r.[19]
Gospodarka
W końcu listopada 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 1,6 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 8,6% do aktywnych zawodowo[20].
↑Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).
↑Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 1996 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw (Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612).
↑Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych : stan w dniu 1 I 1974 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, 1974, s. 213.
↑Rozporządzenie Ministra Administracji i Gospodarki Przestrzennej z dnia 17 października 1983 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach: bielskim, częstochowskim, katowickim, legnickim, olsztyńskim, opolskim, piotrkowskim, słupskim i wałbrzyskim. (Dz.U. z 1983 r. nr 59, poz. 268).
↑ abRozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1998 r. nr 157, poz. 1031).
↑Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu gmin i powiatów wchodzących w skład województw (M.P. z 2017 r. poz. 853).
Jerzy Burzyński, Bożena Steliga, Elżbieta Rowińska, Hanna Boroń: Program ochrony środowiska powiatu legnickiego. Legnica: Starostwo Powiatowe w Legnicy - Wydział Rolnictwa i Ochrony Środowiska, 2005. (pol.).
.jpg)
