Twardogóra

Twardogóra
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Ratusz w Twardogórze
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

oleśnicki

Gmina

Twardogóra

Aglomeracja

wrocławska

Data założenia

1293

Prawa miejskie

1 sierpnia 1293 r.

Burmistrz

Paweł Czuliński

Powierzchnia

8,29 km²

Wysokość

147 – 213[potrzebny przypis] m n.p.m.

Populacja (01.01.2023)
• liczba ludności
• gęstość


6231[1]
751,6 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 71

Kod pocztowy

56-416

Tablice rejestracyjne

DOL

Położenie na mapie gminy Twardogóra
Mapa konturowa gminy Twardogóra, w centrum znajduje się punkt z opisem „Twardogóra”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Twardogóra”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Twardogóra”
Położenie na mapie powiatu oleśnickiego
Mapa konturowa powiatu oleśnickiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Twardogóra”
Ziemia51°21′53″N 17°28′11″E/51,364722 17,469722
TERC (TERYT)

0214084

SIMC

0987390

Urząd miejski
ul. Ratuszowa 14

56-416 Twardogóra

Strona internetowa
BIP

Twardogóra (niem. Festenberg[2]) – miasto w Polsce położone w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, w gminie Twardogóra, której jest siedzibą. Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. w Twardogórze mieszkały 6231 osób[1] (500. miejsce w kraju).

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego, obecnie jest jednym z miast aglomeracji wrocławskiej.

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Twardogóry w 2014 roku[3].

Historia nazwy miasta

Twardogóra zapisana jako Twarda Gora wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 wydanym w języku polskim w Berlinie[4]

W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Festenberga[5].

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod nazwą niemiecką Festenberg oraz polską Twardagora[6].

Polską nazwę miejscowości w formie Twardagóra w książce "Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej" wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[7]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany w latach 1880–1906 wymienia miejscowość pod nazwami: niemiecką – Festenberg, oraz polską – Twardagóra[8].

12 listopada 1946 nadano miejscowości polską nazwę Twardogóra[2].

Położenie

Przystanek Autobusowy w Twardogórze

Twardogóra położona jest w środkowej części Wzgórz Twardogórskich, u podnóża Gór Kocich, w odległości ok. 45 km od Wrocławia. Miasto posiada przystanek autobusowy (2 stanowiska) i stację kolejową Twardogóra. Komunikację autobusową zapewnia Polbus PKS Wrocław (linia 504 Wrocław przez Oleśnicę).

Historia

W 1228 w okolicy miała miejsce bitwa między wojskami Henryka I Brodatego, a wojskami Konrada mazowieckiego, w 1241 oddziały śląskie walczyły z Mongołami. Wyrosła z osady leśnej Twardogóra otrzymała prawa miejskie w 1293 na prawie niemieckim (na śląsku rozpowszechnionym jako prawo średzkie) przez księcia głogowskiego Henryka III. W XVII wieku nastąpiło ożywienie miasta, związane to było z napływem rzemieślników i rozwojem sukiennictwa, które w XIX wieku przekształciło się w przemysł fabryczny. W XVII-XIX w. ośrodek polskiego protestantyzmu, dziali tu m.in. Jan Cretius (1598-1668) i Jerzy Badura (1845-1911). 24 stycznia 1945 do Twardogóry wkroczyło wojsko polskie. Po II wojnie światowej powstały zakłady przemysłu drzewnego, węglowego, tartak, cegielnia oraz filia zakładów PZL-Hydral[9].

Zabytki

Rynek w Twardogórze
Twardogóra (stacja kolejowa)

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[10]:

Przyroda

W Twardogórze (w pobliżu przysiółka o nazwie Wesółka) rośnie jeden z największych w Polsce dębów, zwany Bliźniakiem. To potężne, dwupniowe drzewo, posiadające obwód 904 cm (w 2012)[11], jego szacunkowy wiek to około 400 lat[12].

Wydarzenia

  • 22 lipca 1970 roku w 667 rocznicę nadania praw miejskich i przyłączenia do Polski w 1945 r. został odsłonięty pomnik na ul. Wielkopolskiej[13].
  • W 1993 r. w mieście zrealizowano film Jańcio Wodnik.
  • W 2005 została odrestaurowana płyta rynku wraz ze znajdującymi się na niej kamienicami.
  • 20 kwietnia 2012 na rynku w Twardogórze odbyły się 8. Twardogórskie Dni Ziemi, a także happening „Zostawcie nam czysty kawałek świata”.
  • Twardogórski kościół pw. Świętej Trójcy i Matki Boskiej został laureatem w ogólnopolskim konkursie „Zabytek Zadbany – edycja 2012”. W kategorii „architektura i konstrukcje drewniane” Twardogóra wygrała z obiektami w Kosieczynie, Nowym Warpnie i Radrożu. Podczas odbywających się 18 kwietnia 2012 obchodach Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w Stargardzie Burmistrz Miasta i Gminy Twardogóra Jan Dżugaj odebrał dyplom laureata oraz tablicę pamiątkową.

Muzeum Regionalne przy ZSP Twardogóra

ZSP im. Jarosława Iwaszkiewicza

Historia muzeum szkolnego sięga niemalże początków funkcjonowania szkoły. Od 1957 do zbierania pamiątek historycznych dotyczących ziemi twardogórskiej i jej mieszkańców zachęcał nauczyciel historii i późniejszy dyrektor szkoły Alojzy Zielecki. Udało mu się zgromadzić liczne starodruki, dokumenty, numizmaty, zabytki kultury materialnej, a także broń białą. Ze względów lokalowych nie udało się wówczas utworzyć ekspozycji stałej.

Nie powiodły się również próby zorganizowania muzeum regionalnego w zabytkowym poewangelickim kościele w Twardogórze. W roku 1976 dyrektor Stanisław Sawicki podjął decyzję zorganizowania stałej ekspozycji zbiorów. Pracami związanymi z adaptacją pomieszczeń w obecnej sali 37 oraz ekspozycją zbiorów kierował nauczyciel-pasjonat Alojzy Jan Wieczorek. Ekspozycję stałą udostępniono 15 lutego 1977 i nadano jej miano Muzeum Szkolnego Ziemi Twardogórskiej. Alojzy Wieczorek był opiekunem muzeum do 31 sierpnia 2007. Przez ponad 30 lat pracował nad wzbogacaniem i opracowywaniem zbiorów wciągając do pracy młodzież. Współpracował z różnymi organizacjami i instytucjami. W czerwcu 1977 zorganizowano pierwsze uroczyste spotkanie z pracownikami muzeów wrocławskich połączone z prezentacją zbiorów muzealnych ziemi twardogórskiej.

W 1993 ekspozycję udostępniono do zwiedzania uczestnikom sesji popularnonaukowej kończącej obchody 700-lecia Twardogóry. We wrześniu 1995 ekspozycję zwiedzili także uczestnicy Dolnośląsko-Wielkopolskiego Spotkania Regionalnego zorganizowanego w szkole. W lutym 1997 odbyło się z kolei konwersatorium animatorów kultury regionalnej województwa wrocławskiego.

W roku szkolnym 1998/1999 zbiory muzealne przeniesione zostały do nowej siedziby (pomieszczenia po poradni psychologiczno-pedagogicznej). Od września 2007 opiekunem muzeum jest Katarzyna Krzywda. W 2008 szkoła obchodziła jubileusz 60-lecia. Z tej okazji muzeum zostało udostępnione do zwiedzania wszystkim uczestnikom zjazdu.

W latach 2009/2010 i 2011/2012 w muzeum realizowane były zajęcia w ramach projektu „Modernizacja kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku”. W maju 2012 muzeum udostępnione było do zwiedzania dla mieszkańców miasta. Zgromadzone zbiory nieprzerwanie służą realizacji edukacji regionalnej, udostępniane są uczniom, służą do organizowania wystaw tematycznych, wykorzystywane są przy pisaniu prac m.in. magisterskich.

Samo muzeum również zostało wrzucone do internetu,można znaleść tam stare zdjęcia szkoły,mapy, i wiele starszych zdjęć które nie były dostępne w internecie.[14]

Wspólnoty wyznaniowe

Ludzie związani z Twardogórą

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Twardogórą.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Twardogórze.

Galeria zdjęć Twardogóry

Zobacz też

Przypisy

  1. a b GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2023 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-08-15] (pol.).
  2. a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  3. Twardogóra w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  4. Pruski dokument z 1750 r. ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750
  5. Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 175. ISBN 978-83-910595-2-4.
  6. Knie 1830 ↓, s. 922.
  7. Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 21.
  8. Bronisław Chlebowski (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. XII. Warszawa: z zasiłku Kasy pomocy dla osób pracujących na polu naukowem imienia D-ra Mianowskiego, 1892, s. 679. [dostęp 2013-02-09]. (pol.).
  9. Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 447.
  10. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2012-01-11. s. 132. [dostęp 2012-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)]. (pol.).
  11. Krzysztof Borkowski. Polskie drzewa. DALPO. s.171
  12. Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski; 2016; s. 179
  13. Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 803
  14. Muzeum Ziemi Twardogórskiej w Zespole Szkół Ponadpodstawowych im. Jarosława Iwaszkiewicza w Twardogórze - Cyfrowa kolekcja [online], mzt.dblog.pl [dostęp 2023-09-30].
  15. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-12].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Perbandingan ukuran chip (dibandingkan dengan sebuah peni Kanada) Kartu pintar nirkontak adalah sebuah kredensial 13.56-MHz nirkontak yang dimensinya seukuran kartu kredit. Sejarah Kartu pintar nirkontak pertama kali digunakan untuk tikat transportasi elektronik pada 1992 di Oulu, Finlandia,[1] pada 1995 di Tampere, Finlandia,[2] dan pada 1996 di Turku, Finlandia (setelah sebuah pengadilan yang dijalankan pada 1991)[2] dan Seoul, Korea Selatan (setelah sebuah pengadila...

 

Berkik-kembang australia Rostratula australis Status konservasiGentingIUCN22735692 TaksonomiKerajaanAnimaliaFilumChordataKelasAvesOrdoCharadriiformesFamiliRostratulidaeGenusRostratulaSpesiesRostratula australis Gould, 1838 lbs Berkik-kembang australia ( Rostratula australis ) adalah burung perandai berukuran sedang, berparuh panjang, dan berpola khas. Keterangan Kepala, leher, dan dada bagian atas berwarna coklat kayu (pada jantan, abu-abu tua dengan garis tengah kekuningan di bagian ubun-ubu...

 

The cast of Hellsing This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article describes a work or element of fiction in a primarily in-universe style. Please help rewrite it to explain the fiction more clearly and provide non-fictional perspective. (October 2012) (Learn how and when to remove this template message) This article needs additional citations for verification. Please help...

  لمعانٍ أخرى، طالع ألكساندريا (توضيح). ألكساندريا   الإحداثيات 44°20′09″N 75°54′53″W / 44.335833333333°N 75.914722222222°W / 44.335833333333; -75.914722222222  [1] تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[2]  التقسيم الأعلى مقاطعة جيفيرسون  خصائص جغرافية  المساحة 3.904345 كيلوم...

 

Perkiraan Konsumsi Energi dari tiga tipe peradaban yang didefinisikan oleh Skala Kardashev Proyeksi Skala Kardashev untuk peradaban manusia dari tahun 1900 hingga 2030 berdasarkan data dari International Energy Agency World Energy Outlook. Skala Kardashev (bahasa Rusia: Шкала Кардашева, Shkala Kardasheva) adalah metode untuk mengukur tingkat kemajuan teknologi suatu peradaban berdasarkan jumlah energi yang dapat digunakannya. Pengukuran tersebut diusulkan oleh astronom Soviet Ni...

 

Strada statale 36 dirdel Lago di Como e dello SplugaLocalizzazioneStato Italia Regioni Lombardia Province Sondrio DatiClassificazioneStrada statale InizioInnesto SS 36 presso Pianazzo FineMadesimo Provvedimento di istituzioneLegge 27 novembre 1956, n. 1401[1] GestoreANAS Manuale La strada statale 36 dir del Lago di Como e dello Spluga (SS 36 dir) era una strada statale italiana. Indice 1 Storia 2 Percorso 3 Note 4 Altri progetti Storia La strada statale 36 dir del Lago ...

السويق تأسس عام 28 فبراير 1972 (منذ 52 سنة) الملعب ملعب السيب(السعة: 14,000) البلد سلطنة عمان  الدوري الدوري العماني  2019–20 الثامن[1] الإدارة الرئيس فـراس آل سـعيد[2] المدرب حكيم شاكر[3] الموقع الرسمي www.suwaiqclub.net تعديل مصدري - تعديل   نادي السويق الرياضي هو نادي كرة ق�...

 

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Mei 2017. SDN 1 CigantangSekolah Dasar Negeri 1 CigantangInformasiJenisSekolah dasarAkreditasiANomor Pokok Sekolah Nasional20224319Kepala SekolahAnih Maryanih, S.Pd.SD.[1]Jumlah kelas6 rombelStatusNegeriAlamatLokasiJl. Cigantang, Cigantang, Tasikma...

 

Voce principale: Delfino Pescara 1936. Delfino Pescara 1936Stagione 2015-2016Sport calcio Squadra Pescara Allenatore Massimo Oddo All. in seconda Marcello Donatelli Presidente Daniele Sebastiani Serie B4º posto. Promosso in Serie A dopo i play-off. Coppa ItaliaTerzo turno Maggiori presenzeCampionato: Lapadula (40)Totale: Lapadula (40+4) Miglior marcatoreCampionato: Lapadula (27)Totale: Lapadula (27+3) StadioAdriatico Giovanni Cornacchia (20,515) Abbonati3 620 Maggior numero di spe...

† Человек прямоходящий Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:Синапсиды�...

 

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (ديسمبر 2018) هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحس...

 

Statue by Matthew Cotes Wyatt For other monuments to Wellington, see List of monuments to Arthur Wellesley, 1st Duke of Wellington. Equestrian statue of theDuke of WellingtonThe Wellington Monument, Aldershot, showing the Duke of Wellington, holding a field marshal's baton, seated on his charger CopenhagenArtistMatthew Cotes WyattSubjectArthur Wellesley, 1st Duke of WellingtonDimensions910 cm × 790 cm (30 ft × 26 ft); 22 feet 8 inches ft di...

Spanish theologian (1494–1560) The ReverendDomingo de SotoOPBorn1494Segovia, Crown of CastileDied15 November 1560(1560-11-15) (aged 65–66)Salamanca, Crown of CastileAlma mater University of Alcalá University of Paris Era Early modern philosophy Renaissance philosophy Region Western philosophy Spanish philosophy SchoolScholasticismMedieval realismSchool of SalamancaMain interestsTheology, metaphysics, Philosophy of law Domingo de Soto, O.P. (1494 – 15 November 1560) was a Span...

 

这是马来族人名,“尤索夫”是父名,不是姓氏,提及此人时应以其自身的名“法迪拉”为主。 尊敬的拿督斯里哈芝法迪拉·尤索夫Fadillah bin Haji YusofSSAP DGSM PGBK 国会议员 副首相 第14任马来西亚副首相现任就任日期2022年12月3日与阿末扎希同时在任君主最高元首苏丹阿都拉陛下最高元首苏丹依布拉欣·依斯迈陛下首相安华·依布拉欣前任依斯迈沙比里 马来西亚能源转型与�...

 

Men's 20 kilometres walkat the Games of the XXII OlympiadVenueCentral Lenin StadiumDate24 JulyCompetitors34 from 20 nationsWinning time1:23:35.5Medalists Maurizio Damilano Italy Pyotr Pochenchuk Soviet Union Roland Wieser East Germany← 19761984 → Athletics at the1980 Summer OlympicsTrack events100 mmenwomen200 mmenwomen400 mmenwomen800 mmenwomen1500 mmenwomen5000 mmen10,000 mmen100 m hurdleswomen110 m hurdlesmen400 m hurdlesmen3000 msteeplechase...

ヨハネス12世 第130代 ローマ教皇 教皇就任 955年12月16日教皇離任 964年5月14日先代 アガペトゥス2世次代 レオ8世個人情報出生 937年スポレート公国(中部イタリア)スポレート死去 964年5月14日 教皇領、ローマ原国籍 スポレート公国親 父アルベリーコ2世(スポレート公)、母アルダその他のヨハネステンプレートを表示 ヨハネス12世(Ioannes XII、937年 - 964年5月14日)は、ロ...

 

Large-screen television This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Jumbotron – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2014) (Learn how and when to remove this message) The Sony JumboTron made its debut at World's Fair 1985.The Super Sign on ABC's Times Square Studios facility was a very l...

 

Моде́льные органи́змы — организмы, используемые в качестве моделей для изучения тех или иных свойств, процессов или явлений живой природы. Модельные организмы интенсивно изучаются, причём одна из причин этого — надежда на то, что открытые при их изучении закономе�...

American journalist Edward Arnold HarrisBorn(1910-10-20)October 20, 1910St. Louis, MissouriDiedMarch 14, 1976(1976-03-14) (aged 65)Front Royal, VirginiaOccupationJournalistNationalityAmericanEducationMaster of ArtsAlma materWashington University in St. Louis University of California, Los AngelesSubjectNational and local politicsNotable awardsPulitzer Prize for Telegraphic Reporting 1946 Spouse Miriam Sima Levy ​(m. 1938)​ChildrenLinda Gail, Mark Geoffrey...

 

German mathematician (1823–1852) Gotthold EisensteinGotthold EisensteinBorn(1823-04-16)16 April 1823Berlin, PrussiaDied11 October 1852(1852-10-11) (aged 29)Berlin, PrussiaNationalityGermanAlma materUniversity of BerlinScientific careerFieldsMathematicsDoctoral advisorErnst Eduard KummerNikolaus Wolfgang Fischer Ferdinand Gotthold Max Eisenstein (16 April 1823 – 11 October 1852) was a German mathematician. He specialized in number theory and analysis, and proved several results t...