PROFILPELAJAR.COM

Grabowno Wielkie
	wieś
	; Stacja kolejowa w Grabownie Wielkim
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	oleśnicki
Gmina	Twardogóra
Liczba ludności (2011)	1118
Strefa numeracyjna	71
Kod pocztowy	56-416
Tablice rejestracyjne	DOL
SIMC	0881970
	Położenie na mapie gminy Twardogóra Grabowno Wielkie
	Położenie na mapie Polski Grabowno Wielkie
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Grabowno Wielkie
	Położenie na mapie powiatu oleśnickiego Grabowno Wielkie
	51°20′58″N 17°25′04″E/51,349444 17,417778
	Multimedia w Wikimedia Commons

Grabowno Wielkie (niem. Groß Graben^[4]) – wieś w Polsce położona w północno-wschodnim krańcu województwa dolnośląskiego, w powiecie oleśnickim, w gminie Twardogóra^[5]

Miejscowość położona jest na wysokości 190–215 m n.p.m., jej powierzchnia wynosi ok. 2724 hektary. Wieś graniczy z Twardogórą, Grabownem Małym, Dobroszycami, Białym Błotem i Bukowinką. We wsi znajduje się stacja kolejowa.

Historia

Ta sekcja od 2010-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Dokładny czas założenia wsi nie jest określony. Miejscowość została rozbudowana ok. XV wieku z osady hutników i węglarzy. Nazwa wsi prawdopodobne pochodzi od polskiego słowa grab – wieś grabów, wiele okolicznych nazw wsi pochodzi właśnie od nazw drzew (m.in. Bukowinka, Dąbrowa). W 1875 r. powstała linia kolejowa Oleśnica – Gniezno przebiegająca przez Grabowno Wielkie, a 35 lat później odgałęzienie do Międzyborza.

W 1945 r. mieszkało tu ok. 120 Niemców i ok. 510 Polaków. Po zakończeniu II wojny światowej początkowo zwierzchnictwo nad miejscowością miała radziecka Komenda Wojenna, która stacjonowała na tym terenie od końca stycznia do połowy kwietnia 1945 r. Przełom kwietnia i maja był początkiem zwierzchnictwa administracji polskiej. Pierwszym sołtysem wsi został Tadeusz Kozioł.

W okresie powojennym ponownie uruchomiono szkołę w pałacu majątku ziemskiego, ponieważ poprzedni budynek szkolny został zniszczony podczas wojny. W tym czasie we wsi znajdowało się około 50 gospodarstw rolnych, robotnicy podjęli pracę na stacji PKP (która zatrudniała wówczas ok. 60 osób) i w pobliskich zakładach.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Grabowno Wielkie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[6]:

kościół poewangelicki

Obecnie rzymskokatolicki parafialny pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej, postawiony na miejscu pierwszego drewnianego z XVI w. Starszy kościół był ufundowany przez oleśnickiego księcia Karola II, a rozbudowany i uwieńczony wieżą z dzwonem przez ówczesnego właściciela Grabowna – Hansa von Strachwitz z Brodaw. Kościół uległ zniszczeniu w pożarze, na jego miejscu w 1850 r. – XIX w. powstał nowy w stylu eklektycznym, który przetrwał do dziś. Świątynie wzniesiono na planie prostokąta, jednonawowa, na zachodzie zwieńczona wieżą, na wschodzie półkolistym prezbiterium. Zbudowana z cegieł i otynkowana. 25 listopada 1945 r. uroczyście wyświęcono luterańską świątynię na kościół rzymskokatolicki. Uległ zniszczeniu XIX-wieczny wystrój wnętrza, pozostałością dawnego zboru ewangelickiego są empory obiegające kościół z trzech stron, strop oparty jest na drewnianym wiązaniu wiszącym. W kruchcie kościoła na ścianie po lewej stronie znajduje się renesansowa płyta nagrobna Hansa von Strachwitza, wykonana z piaskowca. Naprzeciwko płyty stoi dolna część chrzcielnicy pochodzącej z 1769 r., jej srebrnej góry brak. Była ona darem ówczesnego właściciela Grabowna – Ernesta Zygmunta von Tschierschy z okazji chrztu jego pierworodnego syna.

pozostałości parku z 1740 r., k. XIX w.

Inne zabytki

Ta sekcja od 2015-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

grodzisko

Datowane na 985–900 r.; zbudowane na planie trójkąta, z widocznymi partiami 5–8-metrowych wałów od strony zewnętrznej i 2,5-metrowymi od wewnętrznej, które okalają ok. 0,24 ha powierzchni; grodzisko przetrwało do XII w., na ten właśnie czas datuje się znalezione fragmenty ceramiki (okres wczesnego średniowiecza).