PROFILPELAJAR.COM

Kompania graniczna KOP „Puńsk”
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1926
Rozformowanie	1939
	Organizacja
Dyslokacja	Puńsk
Formacja	Korpus Ochrony Pogranicza
Podległość	batalion KOP „Sejny”

Kompania graniczna KOP „Puńsk” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-litewskiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych nr 1099 ze stycznia 1926, w trzecim etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 23 batalion graniczny ^[1]. Po 1928 utworzono kompanię graniczą „Puńsk”^[2]^[3]. Ochraniała ona część dotychczasowego pododcinka kompanii „Wiżajny” i kompanii „Hołny Wolmera”^[b]. W listopadzie 1936 kompania etatowo liczyła 2 oficerów, 7 podoficerów, 4 nadterminowych i 64 żołnierzy służby zasadniczej^[c]. W 1939 4 kompania graniczna KOP „Puńsk” podlegała dowódcy batalionu KOP „Sejny”^[4].

Osobny artykuł: kompanie graniczne Korpusu Ochrony Pogranicza.

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[5]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza^[6].

4 kompania graniczna „Puńsk” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 32 kilometrów 625 metrów^[7].

Sąsiednie kompanie graniczne:

1 kompania graniczna KOP „Wiżajny” ⇔ 2 kompania graniczna KOP „Hołny Wolmera” – 1932^[8] i 1934^[9]
1 kompania graniczna KOP „Rutka Tartak” ⇔ 2 kompania graniczna KOP „Hołny Wolmera” – 1938^[10]

Struktura organizacyjna

Strażnice kompanii w latach 1932 – 1939^[8]^[11]^[10]^[4]:

Dowódcy kompanii

kpt. Eugeniusz Maskowicz (14 XII 1934 – 21 XI 1936)^[g]
kpt. Bonifacy Wanacki^[h] ( – IX 1939)

Uwagi

↑ wieś Puńsk, gmina Sejwy, powiat suwalski, województwo białostockie
↑ Szubański twierdzi, że przed 1937 rokiem w strukturach batalionu KOP „Sejny” funkcjonowała kompania graniczna KOP „Szypliszki” → Szubański 1993 ↓, s. 275
↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 364
↑ wieś Krejwiany, gmina Andrzejewo, powiat suwalski, województwo białostockie
↑ wieś Poluńce, gmina Krasnowo, powiat suwalski, województwo białostockie
↑ wieś Borysówka, gmina Krasnowo, powiat suwalski, województwo białostockie
↑ Ustalono na podstawie wykazu uposażenia oficerów batalionu KOP „Sejny” na grudzień 1935 i luty 1936 oraz rozkazów dziennych batalionu „Sejny” (Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
↑ Wanacki Bonifacy Feliks, kpt. piech., w KOP od 1937. Do mobilizacji dowódca 4 kompanii granicznej „Puńsk”. We wrześniu 1939 na dotychczas zajmowanym stanowisku. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 756

Przypisy

↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 11/1929.
↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 6/1932.
↑ ^a ^b Szubański 2000 ↓, s. 88.
↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 289.
↑ ^a ^b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 7/1932.
↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 50/1934.
↑ ^a ^b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 81/1938.
↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 52/1934.

Bibliografia

Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/143 do 177/149.)