Kompania graniczna KOP „Krzyżówka”

Kompania graniczna KOP „Krzyżówka”
Kompania graniczna KOP „Czyste”
	Historia
Państwo	Polska
Rozformowanie	1939
	Organizacja
Dyslokacja	Czyste; Krzyżówka
Formacja	Korpus Ochrony Pogranicza
Podległość	batalion KOP „Podświle”

Kompania graniczna KOP „Krzyżówka” (wcześniej „Czyste”) – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pograniczapełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza sformowano 7 batalion graniczny ^[1]^[2], a w jego składzie 5 kompanię graniczną KOP^[3]. W 1934 1 kompania graniczna KOP „Czyste” podlegała dowódcy batalionu KOP „Podświle”^[4].

Potem przeniesiono dowództwo kompanii do Krzyżówki^[5]. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 8 podoficerów, 4 nadterminowych i 82 żołnierzy służby zasadniczej^[b].

W 1939 1 kompania graniczna KOP „Krzyżówka” podlegała nadal dowódcy batalionu KOP „Podświle”^[6].

Osobny artykuł: kompanie graniczne Korpusu Ochrony Pogranicza.

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[7]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza^[8].

1 kompania graniczna „Czyste” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 29 kilometrów 640 metrów^[4]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Starosiele”, „Stodoliszcze” i „Czernica” z komendantury „Stodoliszcze”^[9].

Wydarzenia

W meldunku sytuacyjnym z 17 stycznia 1925 napisano:

15 stycznia 1925 o godz. 1.00 patrol KOP w folwarku Zaholek aresztował niejakiego Józefa Zymanowskiego, którego od dawna poszukiwała Policja Państwowa za kradzież koni i przemytnictwo. Przekazany został Policji Państwowej w Prozorokach^[10].

Sąsiednie kompanie graniczne

3 kompania graniczna KOP „Dziwniki” ⇔ 4 kompania graniczna KOP „Dokszyce” – 1928^[11], 1929^[12], 1931^[9], 1932^[13], 1934^[14], 1938^[15]

Struktura organizacyjna

Strażnice kompanii w latach 1928 – 1929^[11]^[12]

Strażnice kompanii w latach 1931 – 1934^[9]^[13]^[16]^[d]

Strażnice kompanii w 1938^[20]

Organizacja kompanii 17 września 1939^[21]^[22]:

dowództwo kompanii
1 strażnica KOP „Hornowo Wiercińskie”^[h]
2 strażnica KOP „Trościanica”^[i]

Dowódcy kompanii

por. Władysław Nowakowski (był 30 IX 1928 − 10 X 1929) → zawieszony w czynnościach służbowych^[23]
p.o. por. Piotr Zdunek (10 X 1929 − 15 XI 1929)^[24]
por. Władysław Nowakowski (15 XI 1929 − 25 I 1930) → zawieszony w czynnościach służbowych^[25]
p.o. por. Piotr Zdunek (25 I 1930 − 31 III 1930)^[26]
kpt. Belestyn Latawiec (31 III 1930 −14 VI 1930)^[27]
w.z. por. Włodzimierz Pasiecznicki (11 VI 1930 − 30 IX 1930)^[28]
por. / kpt. Paweł Staroń (30 IX 1930 −)^[28]
kpt. Jan Wilczak (był 31 X 1932 −)^[29]

Uwagi

↑ zaścianek Krzyżówka, gmina Smołwy, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 365
↑ W komunikatach dyslokacyjnych występuje również jako Hornowo Wiercińskie → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓
↑ W 2000 Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993, odnoszą się do stanu sprzed 1937^[17]. Wymienił następujące strażnice: „Grazie”, „Lipowo”, „Borsuczyno”, „Bortkiewicze”^[18].
↑ zaścianek Hornowo IV, gmina Hołubicze, powiat dziśnieński, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
↑ zaścianek Hornowo I, gmina Hołubicze, powiat dziśnieński, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
↑ wieś Trościanica, gmina Dokszyce, powiat dziśnieński, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
↑ zaścianek Hornowo IV (Hornowo–Wierciński), gmina Hołubicze, powiat dziśnieński, województwo wileńskie
↑ wieś Trościanica, gmina Dokszyce, powiat dziśnieński, województwo wileńskie

Przypisy

↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 8/25.
↑ ^a ^b Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 295.
↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 38/1934.
↑ Szubański 2000 ↓, s. 88.
↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
↑ ^a ^b ^c Szkice dyslokacyjne ↓.
↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, nr 8/1925.
↑ ^a ^b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1928.
↑ ^a ^b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 10/1929.
↑ ^a ^b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 19/1932.
↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 53 i 54/1934.
↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 83 i 84/1938.
↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 54/1934.
↑ Szubański 2000 ↓, s. 87.
↑ Szubański 1993 ↓, s. 276.
↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 70/25.
↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 84/1938.
↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 305.
↑ Grzelak 2001 ↓, s. 184.
↑ Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 69 i 11.
↑ Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 11.
↑ Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 11 i 16.
↑ Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 16.
↑ Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 20 i 24.
↑ ^a ^b Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 24.
↑ Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 45.

Bibliografia

Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
Czesław Grzelak: Szack–Wytyczno 1939. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2001. ISBN 83-11-09324-5.
Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. WarszawaPułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Podświle” w latach 1927–1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.

[1] zaścianek Krzyżówka, gmina Smołwy, powiat brasławski, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych

[7] Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 365

[18] W komunikatach dyslokacyjnych występuje również jako Hornowo Wiercińskie → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓

[22] W 2000 Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993, odnoszą się do stanu sprzed 1937^[17]. Wymienił następujące strażnice: „Grazie”, „Lipowo”, „Borsuczyno”, „Bortkiewicze”^[18].

[23] zaścianek Hornowo IV, gmina Hołubicze, powiat dziśnieński, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych

[24] zaścianek Hornowo I, gmina Hołubicze, powiat dziśnieński, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych

[26] wieś Trościanica, gmina Dokszyce, powiat dziśnieński, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych

[30] zaścianek Hornowo IV (Hornowo–Wierciński), gmina Hołubicze, powiat dziśnieński, województwo wileńskie

[31] wieś Trościanica, gmina Dokszyce, powiat dziśnieński, województwo wileńskie

[CITEREFProchwicz3/1994152-2] Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.

[CITEREFProchwiczKonstankiewiczRutkiewicz200323-3] Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.

[CITEREFMeldunki_sytuacyjne_KOP8/25-4] Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 8/25.

[CITEREFJabłonowskiJankowskiPolakProchwicz2001295-5] Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 295.

[CITEREFKomunikaty_dyslokacyjne_KOP38/1934-6] Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 38/1934.

[CITEREFSzubański200088-8] Szubański 2000 ↓, s. 88.

[CITEREFFalkiewicz19253-4-9] Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.

[CITEREFJabłonowskiJankowskiPolakProchwicz2001312-314-10] Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.

[CITEREFSzkice_dyslokacyjne-11] Szkice dyslokacyjne ↓.

[CITEREFMeldunki_sytuacyjne_KOPnr_8/1925-12] Meldunki sytuacyjne KOP ↓, nr 8/1925.

[CITEREFKomunikaty_dyslokacyjne_KOP8/1928-13] Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 8/1928.

[CITEREFKomunikaty_dyslokacyjne_KOP10/1929-14] Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 10/1929.

[CITEREFKomunikaty_dyslokacyjne_KOP19/1932-15] Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 19/1932.

[CITEREFKomunikaty_dyslokacyjne_KOP53_i_54/1934-16] Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 53 i 54/1934.

[CITEREFKomunikaty_dyslokacyjne_KOP83_i_84/1938-17] Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 83 i 84/1938.

[CITEREFKomunikaty_dyslokacyjne_KOP54/1934-19] Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 54/1934.

[CITEREFSzubański200087-20] Szubański 2000 ↓, s. 87.

[CITEREFSzubański1993276-21] Szubański 1993 ↓, s. 276.

[CITEREFMeldunki_sytuacyjne_KOP70/25-25] Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 70/25.

[CITEREFKomunikaty_dyslokacyjne_KOP84/1938-27] Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 84/1938.

[CITEREFProchwicz2003305-28] Prochwicz 2003 ↓, s. 305.

[CITEREFGrzelak2001184-29] Grzelak 2001 ↓, s. 184.

[CITEREFObsada_oficerska_bg_„Podświle”69_i_11-32] Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 69 i 11.

[CITEREFObsada_oficerska_bg_„Podświle”11-33] Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 11.

[CITEREFObsada_oficerska_bg_„Podświle”11_i_16-34] Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 11 i 16.

[CITEREFObsada_oficerska_bg_„Podświle”16-35] Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 16.

[CITEREFObsada_oficerska_bg_„Podświle”20_i_24-36] Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 20 i 24.

[CITEREFObsada_oficerska_bg_„Podświle”24-37] Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 24.

[CITEREFObsada_oficerska_bg_„Podświle”45-38] Obsada oficerska bg „Podświle” ↓, s. 45.

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[b]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[c]

[16]

[d]

[e]

[f]

[19]

[g]

[20]

[21]

[22]

[h]

[i]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[17]

[18]

Kompania graniczna KOP „Krzyżówka”

Formowanie i zmiany organizacyjne

Służba graniczna

Struktura organizacyjna

Dowódcy kompanii

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Read other articles:

大結局 (汪達幻視)

假如奇異博士失去愛人而非雙手

Di dalam batas kota

1916–17 NHA season

Sekolah katedral

Vallejo (ferry)

The Modern Lovers

العلاقات الإسبانية التشادية

WWE Breaking Point

Johneshwy Fargas

Finns

SA's Got Talent (season 7)

Stati malesi non federati

Saint Joseph Catholic Church (Makawao, Hawaii)

Heropanti

From Vegas to Macau

Miss International 1975

Erasure discography

Hugues Alexandre Joseph Meunier

Broken Bow (Star Trek: Enterprise)