Ella Fitzgerald

Ella Fitzgerald (1962)
Imię i nazwisko	Ella Jane Fitzgerald
Pseudonim	„First Lady of Song”, „Lady Ella”, „Queen of Jazz”
Data i miejsce urodzenia	25 kwietnia 1917 Newport News
Data i miejsce śmierci	15 czerwca 1996 Beverly Hills
Przyczyna śmierci	cukrzyca
Typ głosu	mezzosopran
Gatunki	jazz (swing, bebop), blues
Zawód	wokalistka
Wydawnictwo	Decca, Capitol, Verve, Pablo
Powiązania	Chick Webb, Oscar Peterson, Ray Brown, Dizzy Gillespie, Louis Armstrong, Count Basie, Duke Ellington, Norman Granz, The Ink Spots
Zespoły
Ella Fitzgerald and Her Famous Orchestra
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Ella Jane Fitzgerald (ur. 25 kwietnia 1917 w Newport News, zm. 15 czerwca 1996 w Beverly Hills)^[1][2] – amerykańska wokalistka jazzowa, zwana „Pierwszą Damą Piosenki” (ang. First Lady of Song). Jedna z najwybitniejszych śpiewaczek w historii tego gatunku. Odznaczona Medalem Wolności przez prezydenta George’a Busha.

W 1934 debiutowała w konkursie piosenki w „Apollo Theater” w nowojorskim Harlemie. Szybko została dostrzeżona jako obiecujący talent i zaangażowana do orkiestry swingowej Chicka Webba. Po jego śmierci objęła kierownictwo zespołu (1939) i zmieniła jego nazwę na Ella Fitzgerald and Her Famous Orchestra.

W 1941 rozpoczęła karierę solową, śpiewając w klubach i salach koncertowych Nowego Jorku. W tym czasie stworzyła wyróżniający się styl śpiewania – scat^[3]. Od 1946 odbywała międzynarodowe podróże koncertowe z amerykańskim impresario Normanem Granzem i występowała m.in. z Countem Basiem, Dukiem Ellingtonem^[3] oraz z grupą All Stars (w ramach Jazz at the Philharmonic). W 1965 wystąpiła w Polsce. Od połowy lat 50. XX wieku z powodzeniem nagrywała utwory George’a Gershwina i Cole Portera^[3]

Trzykrotnie wychodziła za mąż. Jej drugim mężem był słynny kontrabasista Ray Brown, z którym adoptowała syna swojej kuzynki. Pod koniec życia straciła wzrok wskutek zaawansowanej cukrzycy, a w 1993 z powodu dalszych powikłań przeszła amputację nóg. Niedługo po ostatniej operacji zmarła w swoim domu w Beverly Hills. Została pochowana na cmentarzu Inglewood Park w Inglewood^[4].

• 1961: honorowe członkostwo Alpha Kappa Alpha
• 1965: nagroda American Society of Composers, Authors and Publishers
• 1967: honorowa prezesura The Martin Luther King Foundation
• 1976: Award of Distinction przyznana przez The National Association of Sickle Cell Diseases
• 1985: NEA Jazz Masters Award^[5]
• 1987: National Medal of Arts^[6]

• 1949: South Pacific
• 1956:
  • Ella Fitzgerald Sings the Cole Porter Songbook
  • Ella and Louis
  • Ella Fitzgerald Sings the Rodgers & Hart Songbook

• 1957: Ella Fitzgerald Sings the Duke Ellington Songbook
• 1958: Ella Swings Lightly
• 1959: Ella Fitzgerald Sings the George and Ira Gershwin Songbook
• 1960: Ella in Berlin: Mack the Knife
• 1962: Ella Swings Brightly with Nelson

• Ella Fitzgerald w bazie AllMusic (ang.)