לוי אבן אלתבאן

אבו אלפהם לוי בן יעקב אבן אלתבאן היה פייטן ומדקדק ספרדי במחצית השנייה של המאה ה-11 בסארגוסה.

ביוגרפיה

נולד ליעקב וחי בסארגוסה שבספרד. קיים קשרי מכתבים עם בכירי משוררי דורו, בהם רבי יהודה הלוי, אשר מפליג לגבי כישרונו בשירה[1] ור' משה אבן עזרא, שמונה אותו כאחד המשוררים הטובים שבדורו, ומתאר אותו כ"מורה מפורסם ומלומד גדול".[2] ר' יהודה אלחריזי תיאר את אבן אלתבאן כמי ששולט במליצות הלשון ומשתמש בהם כטוב בדרך שהמתבן דש בקלות את התבואה.[3] אלחריזי רומז באמירתו לפירוש השם "אלתבאן", בערבית - סוחר תבן. עסק רבות בדקדוק עברי ובהוראתו. לא ידוע לנו רבות על קורות חייו.

תלמידו היה הדקדקן יצחק אבן ברון, מחבר ספר כתאב אלמואזנה, ספר על המילים והשרשים המשותפים לעברים ולערבית.

פיוטיו

שירתו אופיינית לתור הזהב בספרד. בידינו בעיקר שירי קודש מאבן אלתבאן. כשבעים שירים פרסם דן פגיס, שכתב עליו: "כחו רב לו ברשויות ליריות קצרות ובאהבות, באופנים ובמאורות, הכתובים לעיתים בצורת דו-שיח בין הקב"ה לישראל".[4]

אחד מפיוטיו, אשר העסיק רבות את החוקרים הוא הסליחה "אליכם אישים אקרא".[5] החוקרים נחלקים על מי נסוב הפיוט, לדעת חלקם על מלחמת אלפונסו השישי, מלך לאון במוראביטים ולדעת חלקם על כיבוש סארגוסה בידי אלפונסו הראשון, מלך אראגון.[6] חיים שירמן מעריך כי מדובר בסליחה על תעלולי גדודי המורבאטים מצפון אפריקה שהגיעו לספרד בשנות התשעים של המאה ה-11.[7]

רבים מפיוטיו נאמרו וחלקם עודם נאמרים בקהילות ישראל השונות, ומהם הרשות לנשמת "לקראת מקור חיי", הנמצא במחזור רומנייא בחלק "תפלות של שבת לחתן",[8] הרשות לאל חי ברכו, המופיעה כפיוט חתונה בסדר חתונה תימני,[9] "לא אהלך במחשכים" המופיע בסדר לשלש רגלים כמנהג קארפינטראץ,[10] לו ישקלו רעי מהומתי, הנאמר בחלק מקהילות הספרדים בחלק מהתעניות, לשובב נות בית, הנאמר בסוכות בעיקר בקהילות אלג'יר, איך אתיצבה הנאמר בחלק מקהילות הספרדים כפתיחה לסליחות יום הכיפורים.[11]

ספר 'המפתח'

רבי אברהם אבן עזרא, במבוא לספר מאזניים, בעודו מונה את הבלשנים שקדמו לו כותב: "ורבי לוי הנקרא בן אל תבאן ספרדי במדינת סרקסטה תקן ספר המפתח".[12] ספר דקדוק זה אבד, אך שמו מופיע בין ספרי דקדוק אחרים גם במקורות נוספים, ביניהם בספרו של תלמידו יצחק אבן ברון, המביא כמה מובאות מספר המפתח. הספר הכיל ככל הנראה בעיקר ענייני דקדוק וכן פירוש לשוני של כתובים.[13] שני פירושים כאלה מובאים בפירושו של הראב"ע על תהלים.[14]

ככל הנראה כתב אבן אלתבאן ספר נוסף ובו ביאור פסוקים ותרגומם.[15]

לקריאה נוספת

הערות שוליים

  1. ^ בידינו כמה פיוטי ידידות ששלח לו ריה"ל, באחת מהן ריה"ל גם מתקן אותו בעקבות טעות בפיוט ששיגר אליו - העיז במקום העז, עיין שירמן, השירה עמ' 329 ו-פגיס, שירי, עמ' 18 ו-163.
  2. ^ כתאב אלמחאצרה ואלמדאכרה, הובא אצל פגיס, שירי, עמ' 15 ואילך.
  3. ^ תחכמוני, שער ג'. היו שהבינו אמירה זו כמשתמעת לשני פנים, ויש שסברו שהיא לגנאי, עיינו בהרחבה אצל פגיס, שירי עמ' 21–23. אך רצהבי, יהודה, שירי לוי אבן אלתבאן: מאמר ביקורת, תרביץ, לח, הוכיח כי מדובר בלשון שבח גמור.
  4. ^ פגיס, דן. שירי לוי אבן אלתבאן : יוצאים לאור על פי כתבי יד ודפוסים בצירוף מבוא חילופי נוסח וביאורים. ירושלים: אקדמיה לאומית ישראלית למדעים, 1968, עמ' 5.
  5. ^ אליכם אישים אקרא ישרו מעגליכם - לוי אבן אלתבאן | מפעל המילון ההיסטורי, באתר maagarim.hebrew-academy.org.il
  6. ^ פגיס, דן. שירי לוי אבן אלתבאן : יוצאים לאור על פי כתבי יד ודפוסים בצירוף מבוא חילופי נוסח וביאורים. ירושלים: אקדמיה לאומית ישראלית למדעים, 1968, עמ' 7.
  7. ^ חיים שירמן, השירה העברית בספרד ובפרובאנס, א, עמ' 330.
  8. ^ סדר תפלות השנה כמנהג רומנייא, ויניציה 1522, דף תמו.
  9. ^ חופת חתנים הנקרא שירה וזמרה, עדן תרפ"ה, דף נב ע"א
  10. ^ אמשטרדאם 1759, עמ' 90, הובא אצל פגיס, שירי, עמ' 57.
  11. ^ שפתי רננות, ליוורנו תקצ"ז, דף קנ"ג ע"א
  12. ^ רבי אברהם אבן עזרא, מאזני לשון הקודש, אופנבך תקנ"א, דף ב עמוד א
  13. ^ פגיס, דן. שירי לוי אבן אלתבאן : יוצאים לאור על פי כתבי יד ודפוסים בצירוף מבוא חילופי נוסח וביאורים. ירושלים: אקדמיה לאומית ישראלית למדעים, 1968, עמ' 23 ואילך
  14. ^ ז, י ו-עט, יב
  15. ^ ג, וידה, הובא אצל פגיס, דן. שירי לוי אבן אלתבאן : יוצאים לאור על פי כתבי יד ודפוסים בצירוף מבוא חילופי נוסח וביאורים. ירושלים: אקדמיה לאומית ישראלית למדעים, 1968, עמ' 27-28.

Read other articles:

San Diego

Disambiguazione – Se stai cercando altri significati, vedi San Diego (disambigua). Questa voce o sezione sull'argomento centri abitati della California non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. San Diegocomune(EN) City of San Diego (dettagli) San Diego – Veduta LocalizzazioneStato Stati Uni...

 

 

Jabal Rahmah

Artikel ini tidak memiliki kategori atau memiliki terlalu sedikit kategori. Bantulah dengan menambahi kategori yang sesuai. Lihat artikel yang sejenis untuk menentukan apa kategori yang sesuai.Tolong bantu Wikipedia untuk menambahkan kategori. Jabal Rahmah Jabal Rahmah terletak di Arafah, Makkah, Arab Saudi, adalah sebuah bukit yang memiliki signifikansi sejarah yang besar dalam agama Islam. Dalam bahasa Arab, Jabal Rahmah bermakna Bukit Kasih. Menurut tradisi Islam, bukit ini dianggap sebaga...

 

 

Kongres Nasional Partai Komunis Tiongkok

Kongres Nasional Partai Komunis Tiongkok中国共产党全国代表大会Lambang Partai Komunis TiongkokJenisJenisSidang Partai Jangka waktuLima tahunPimpinanOtoritasKonstitusi Partai Komunis Tiongkok YurisdikasiPartai Komunis Tiongkok Tempat bersidangBalai Agung RakyatBeijing, TiongkokSitus weben.people.cn/206235// L • BBantuan penggunaan templat ini Kongres Nasional Partai Komunis Tiongkok (Hanzi: 中国共产党全国代表大会; Pinyin: Zhōngguó Gòngchǎndǎng Quánguó...

آرغوس

  هذه المقالة عن مدينة يونانية. لالعملاق آرجوس ذو العيون العديدة في الميثولوجيا الإغريقية، طالع آرجوس (ميثولوجيا). آرغوس Άργος Argos (باليونانية: Άργος)‏    تقسيم إداري البلد اليونان[1] المنطقة الإدارية البيلوبونيز أرغوليذا خصائص جغرافية إحداثيات 37°38′00″N 22°43′4...

 

 

Stasiun Kagamiishi

Stasiun Kagamiishi鏡石駅Stasiun Kagamiishi pada Oktober 2015LokasiChuo-245, Kagamiishi-machi, Iwase-gun, Fukushima-ken 969-0404JepangKoordinat37°15′02″N 140°20′49″E / 37.2505°N 140.3469°E / 37.2505; 140.3469Koordinat: 37°15′02″N 140°20′49″E / 37.2505°N 140.3469°E / 37.2505; 140.3469Operator JR EastJalur■ Jalur Utama TōhokuLetak208.8 km dari TokyoJumlah peron1 peron pulauJumlah jalur2Layanan Pemberhentian bus Informa...

 

 

مقاطعة بلايني (أيداهو)

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (مارس 2018) مقاطعة بلايني     الإحداثيات 43°23′N 113°59′W / 43.39°N 113.98°W / 43.39; -113.98&...

Silvio

Disambiguazione – Se stai cercando il personaggio dell'Eneide, vedi Silvio (mitologia). Silvio è un nome proprio di persona italiano maschile[1][2][3][4]. Indice 1 Varianti 2 Varianti in altre lingue 3 Origine e diffusione 4 Onomastico 5 Persone 5.1 Variante Silvino 5.2 Altre varianti 6 Il nome nelle arti 7 Note 8 Bibliografia 9 Altri progetti Varianti Maschili: Silvo[1][3], Selvo[3] Alterati: Silvietto[3], Silvino[1]...

 

 

List of Hindi films of 1944

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: List of Hindi films of 1944 – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2018) (Learn how and when to remove this message) Hindi cinema 1920s 1920 1921 1922 1923 19241925 1926 1927 1928 1929 1930s 1930 1931 1932 1933 19341935 1936 1937 1938 1939 1940...

 

 

Stronger Tour

Stronger TourTour by Kelly ClarksonPromotional image for tourAssociated albumStrongerStart dateJanuary 13, 2012 (2012-01-13)End dateOctober 20, 2012 (2012-10-20)Legs4No. of shows43 in North America7 in Europe1 in South America6 in Australia57 totalKelly Clarkson concert chronology All I Ever Wanted Tour(2009–10) Stronger Tour(2012) Summer Tour 2012(2012) Summer Tour 2012(2012) Stronger Tour (2012) 12th Annual Honda Civic Tour(2013) The Stronger Tour was the six...

Tenryu Project

Japanese professional wrestling promotion Tenryu ProjectFounded2010(re-established) November 15, 2020StylePuroresuHeadquartersTokyo, JapanFounder(s)Genichiro TenryuOwner(s)Genichiro TenryuPredecessorWrestle Association RWebsitehttps://tenryuproject2010.com Tenryu Project (Japanese: 天龍プロジェクト, Hepburn: Tenryū Purojekuto)[1] is an independent Japanese professional wrestling promotion. The promotion was founded by and is owned by puroresu legend Genichiro Tenryu, who has ...

 

 

Франц (герцог Саксен-Кобург-Заальфельдский)

Франц Саксен-Кобург-Заальфельдскийнем. Franz von Sachsen-Coburg-Saalfeld герцог Саксен-Кобург-Заальфельдский 8 сентября 1800 — 9 декабря 1806 Предшественник Эрнст Фридрих Саксен-Кобург-Заальфельдский Преемник Эрнст I Саксен-Кобург-Заальфельдский Рождение 15 июля 1750(1750-07-15)Кобург, Сакс...

 

 

美国众议院

此條目需要补充更多来源。 (2021年7月4日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目，无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者：请搜索一下条目的标题（来源搜索：美国众议院 — 网页、新闻、书籍、学术、图像），以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源（判定指引）。 美國眾議院 United States House of Representatives第118届美国国会众议院徽章 众议院旗...

حزب الأمة (مصر)

حزب الأمة البلد مصر  تاريخ التأسيس 25 يونيو 1983  المقر الرئيسي القاهرة  الأيديولوجيا اشتراكية إسلامية  تعديل مصدري - تعديل     لمعانٍ أخرى، طالع حزب الأمة (توضيح).   ميّز عن حزب الأمة المصرية. حزب الأمة حزب سياسي في مصر تأسس في 25 يونيو 1983 بحكم من المحكمة ال...

 

 

قفطان

قفطانمعلوماتالنوع لباس — زي وطنيالأصل بلاد الرافدينتعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات رجل كردي مرتدياً قفطاناً. القَفْطان[1] هو سترة أو رداء يشبه إلى حد بعيد الغلالة التي تم ارتداؤها من قبل العديد من الثقافات. القفطان غالباً ما يرتدى مع معطف، وعادة ما يصل إلى الكاح...

 

 

Kate Moss

Kate MossMoss pada tahun 2019LahirKatherine Ann Moss[1][2][3][4]16 Januari 1974 (umur 50)Croydon, London, InggrisPekerjaanModel, perancang busanaTahun aktif1988–sekarangSuami/istriJamie Hince ​ ​(m. 2011; c. 2016)​AnakLila MossKerabatLottie Moss (adik tiri)Modelling modelingTinggi5 ft 7 in (1,70 m)[5]Warna rambutPirangWarna mataHazelManajer d'management group (Milan) KMA (London...

Wu Ding

Wu Ding (Zi Zhao) 武丁 (子昭)Raja Dinasti ShangBerkuasa1250 SM - 1192 SM (58 tahun)Informasi pribadiKematian1192 SMNama lengkapMarga: Zi (子)Nama kecil: Zhao (昭)Nama anumertaWu Ding (武丁)Nama kuilGaozong (高宗)PasanganFu HaoFu YingAnakZu JiZu JengZu JiaZi TuoZi Wei Wu Ding (Hanzi: 武丁, lahir Zi Zhao, 子昭) merupakan seorang raja Dinasti Shang, Tiongkok, yang pemerintahannya berlangsung dari sekitar tahun 1250-1192 SM.[1] Wu Ding adalah tokoh terawal di dalam sejar...

 

 

Mike Huckabee

Michael Dale Mike Huckabee (lahir 24 Agustus 1955) adalah seorang Gubernur negara bagian Arkansas, Amerika Serikat, dari tahun 1996 hingga tahun 2007. Ia secara resmi mengumumkan pencalonan dirinya dalam pemiliah Presiden Amerika Serikat tahun 2008 pada tanggal 28 Januari 2007. Huckabee adalah penulis dari beberapa buku, seorang pastor Gereja Southern Baptist, seorang public-speaker, dan seorang musisi (ia bermain gitar bass di band-nya yang beraliran musik rock, Capitol Offense). Ia belakang...

 

 

Timeline of the COVID-19 pandemic in Canada

The following is a timeline of the COVID-19 pandemic in Canada: Data Timeline of cases and deaths in Canada Timeline of cases and deaths in Canada COVID-19 cases in Canada  (vte)     Deaths        Recoveries        Active cases202020202021202120222022JanJanFebFebMarMarAprAprMayMayJunJunJulJulAugAugSepSepOctOctNovNovDecDecJanJanFebFebMarMarAprAprMayMayJunJunJulJulAugAugSepSepOctO...

غورني (إراكليون)

  لمعانٍ أخرى، طالع غورني (توضيح). غورني   الاسم الرسمي (باليونانية: αι Γούρναι)‏  الإحداثيات 35°19′34″N 25°16′37″E / 35.32611111°N 25.27694444°E / 35.32611111; 25.27694444   تقسيم إداري  البلد اليونان[1]  خصائص جغرافية ارتفاع 20 متر  عدد السكان  عدد السكان 403 (1991)1203 (2...

 

 

Bank of Bahrain and Kuwait

Government bank This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Bank of Bahrain and Kuwait – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2021) (Learn how and when to remove this message) Bank of Bahrain and Kuwait B.S.C (BBK)BBK LogoCompany typeFinancialTraded asBHSE:BBKIndustryBankingFinancial servic...