У агульнай колькасці займае найвышэйшы радок у сусветным рэйтынгу больш за 55 месяцаў. Апроч чатырнаццаці рэйтынгавых турніраў, за сваю кар'еру выйграў 7 нізкарэйтынгавых (рэкорд па колькасці перамог на турнірах серыі PTC) і 4 прафесійныя запрашальныя турніры. Выступаючы таксама на чэмпіянатах па пуле, у 2006 годзе стаў чэмпіёнам свету па «васьмёрцы», а ў 2015 дайшоў да фіналу чэмпіянату свету па кітайскім пуле. Апроч таго, у 2010 годзе Сэлбі стаў чэмпіёнам свету па снукеры з шасцю чырвонымі шарамі, а таксама два разы выступаў на кубках свету па снукеры ў складзе зборнай Англіі — у 2011 годзе з Алістэрам Картэрам і ў 2015 годзе з Сцюартам Бінэмам. За сваю кар'еру зрабіў больш за 450 соценных серый, стаўшы лідарам сезонаў 2010/2011, 2011/2012 і 2015/2016 па колькасці сэнчуры, і ўваходзіць у топ-5 гульцоў з найбольшай колькасцю соценных серый у гісторыі снукера, а таксама зарабіў больш за 4 мільёны фунтаў стэрлінгаў прызавых грошай, уваходзячы ў топ-10 лідараў усіх часоў па колькасці прызавых. Двойчы ў кар'еры выконваў максімальны брэйк — 147 ачкоў.
Раннія гады
Марк Сэлбі нарадзіўся ў горадзе Лестэры (графства Лестэршыр) з насельніцтвам менш за 300 тысяч чалавек у цэнтральнай Англіі. Калі Марку было восем гадоў, яго маці пакінула сям'ю, і з таго часу ён не бачыўся з ёй[5]. Ён пачаў гуляць у англійскі пул ва ўзросце сямі гадоў, а ў дзевяць заняўся снукерам. Спачатку ён і яго брат хадзілі ў клуб разам з бацькам, але пазней наведвальнікі пачалі злавацца, што хлопец абыгрывае іх, і яму забаранілі прыходзіць у гэты клуб да 18 гадоў[5]. Тады на яго звярнуў увагу Малкальм Торн, родны брат вядомага снукерыста Вілі Торна, і ўзяў Марка пад сваё крыло. У яго быў свой клуб, і Сэлбі атрымаў магчымасць трэніравацца кожны дзень пасля школы[6]. Марк меў патэнцыял у падлеткавым узросце і перамог на чэмпіянаце Англіі сярод ігракоў ва ўзросце да 15 гадоў[7]. У 1998 годзе ён стаў гуляць у туры Вялікабрытаніі, які быў другім па класе прафесійным снукерным турам у той час[8]. Калі Сэлбі было 16 гадоў, яго бацька памёр ад раку, усяго праз месяц пасля таго, як даведаўся пра дыягназ і за два месяцы да таго, як Марк стаў прафесіянальным снукерыстам[9][10]. Пасля смерці бацькі Марк і яго брат былі вымушаны з'ехаць з дома, бо не маглі дазволіць сабе пражыванне там[11].
Пасля няўдалага пачатку сезона 2001/2002, падчас якога Марк не даходзіў да асноўных стадый рэйтынгавых турніраў, ён прадэманстраваў высокі ўзровень гульні ў першай палове 2002 года. На адкрытым чэмпіянаце Уэльса ён упершыню дайшоў да стадыі 1/16 фіналу на рэйтынгавым турніры, перайграўшы снукерыста з топ-32 Майкла Джаджа ў 1/24, але саступіў дзясятаму нумару рэйтынгуДжо Свэйлу ў першым раўндзе асноўнай стадыі з лікам 1:5. Прайшоўшы кваліфікацыю да адкрытага чэмпіянату Кітая, дзе ён зноў перамог Джаджа, Сэлбі перайграў у ўайлдкард раўндзе яшчэ невядомага 14-гадовага Дзіна Цзюньхуэя, для якога гэты матч стаў першым на прафесійных турнірах[16], а ў цяжкім матчы 1/16 фіналу ўзяў рэванш за паражэнне ва Уэльсе ў Свэйла, упершыню прайшоўшы ў 1/8 фіналу рэйтынгавага турніру. У наступных паядынках 18-гадовы Марк здзейсніў сапраўдную сенсацыю, разграміўшы сяміразовага чэмпіёна свету[17]Стывена Хендры з лікам 5:1, а таксама перамогшы дзеючага сусветнага чэмпіёна[18]Роні О’Салівана ў чвэрцьфінале, але ў сваім першым рэйтынгавым паўфінале снукерыст з Лестэра саступіў Энтані Хэмілтану з лікам 3:6. Пры гэтым адбылася вядомая кур'ёзная сітуацыя: з-за парушэння сутачнага рытму арганізма Сэлбі адправіўся на матч з Хендры на 12 гадзін раней — у 2 гадзіны ночы замест 2 гадзін дня[19].
У 1/24 фіналу адкрытага чэмпіянату Шатландыі, якая была першым раўндам асноўнай стадыі гэтага спаборніцтва, Марк саступіў Дэвіду Грэю з лікам 3:5, а ў кваліфікацыі да чэмпіянату свету, у якой ён пачынаў гуляць з 1/64 фіналу і павінен быў выйграць пяць паядынкаў, Сэлбі перамог Тома Форда (10:9), Б'ёрна Ханевіра (10:8), Джэйсана Фергюсана (10:6) і Альфі Бёрдэна (10:6) у 1/32 фіналу, але за крок да дэбюту ў Крусібле зноў прайграў Дэвіду Грэю з лікам 7:10, падняўшыся ў топ-64 паводле вынікаў свайго трэцяга сезона сярод прафесіяналаў[20][21].
Дзякуючы ўздыму ў рэйтынгу, у сезоне 2003/2004 Марк пачынаў выступы на ўсіх рэйтынгавых спаборніцтвах з стадыі 1/24 фіналу, але вельмі няўдала правёў гэты снукерны год. Не выйграўшы ніводнага паядынку ў першай палове сезона, Сэлбі атрымаў першую перамогу на адкрытым чэмпіянаце Уэльса, дзе перайграў Джэймса Уатану, але не здолеў навязаць барацьбу Стывену Хендры ў 1/16 фіналу, саступіўшы яму з лікам 1:5. На турніры Players Championship ён прайграў у 1/24 фіналу 17-гадоваму Дзіну Цзюньхуэю з лікам 4:5, а на чэмпіянаце свету трэці год запар саступіў у апошнім кваліфікацыйным раўндзе, прайграўшы Лі Уолкеру з лікам 2:10. Такім чынам, Марк выйграў толькі ў двух паядынках на дзевяці турнірах, у якіх ён прымаў удзел у сезоне[25], і апусціўся на 36-ю пазіцыю ў рэйтынгу[26].
«Калі я выйшаў сёння раніцай пры ліку 4:12, я сказаў сабе, што збіраюся паказаць сваю найлепшую гульню».
«Я сапраўды не думаў, што змагу выйграць, але пры ліку 10:12 я паверыў, што ў мяне ёсць шанцы».
«Пры ліку 13:14 я думаў, што ў мяне ёсць магчымасць выйсці наперад, але я проста не сумеў утрымаць высокі ўзровень гульні. Спадзяюся, што ў наступным годзе я буду гуляць яшчэ лепш, але, у цэлым, я вельмі ганаруся сабой».
У кваліфікацыйным матчы да сусветнага першынства супраць Рыкі Уолдэна Сэлбі прайграваў апаненту з лікам 4:5 пасля першай сесіі і 5:6 у пачатку другой, пасля чаго ўзяў верх у пяці фрэймах запар і з лікам 10:6 у трэці раз патрапіў у Крусібл. У матчы першага раўнда супраць дзясятага нумара рэйтынгу[34]Стывена Лі Марк прайграваў з лікам 0:5, пасля чаго пераламаў ход паядынку і пакінуў за сабой чатыры апошнія партыі ў першай сесіі, а ў пачатку другой часткі сустрэчы выйграў яшчэ чатыры ачкі, павёўшы з лікам 8:5, пасля чаго давёў матч да перамогі з лікам 10:7[40]. У матчы 1/8 фіналу супраць леташняга фіналіста чэмпіянату[31]Пітэра Эбдана Сэлбі здзейсніў тры сэнчуры-брэйка запар пры ліку 5:4, паўтарыўшы рэкорд чэмпіянатаў свету Роні О’Салівана і Джона Хігінса, а пры ліку 10:7 выканаў яшчэ дзве сотні, пасля чаго скончыў матч з лікам 13:8 на сваю карысць і ўпершыню ў сваёй кар'еры выйшаў у чвэрцьфінал на турніры Трайной кароны[41]. У чвэрцьфінальным паядынку супраць Алістэра Картэра, які таксама ўпершыню дайшоў да 1/4 фіналу на найбуйнейшым снукерным спаборніцтве, Сэлбі пакінуў за сабой 5 фрэймаў запар пры ліку 5:6, адарваўшыся ад апанента на 4 ачкі, пасля чаго Картэр здолеў адыграцца і зраўняць лік да 11:11, але Марк прадэманстраваў неверагоднае самавалоданне і перамог праціўніка з лікам 13:12 у матчы, які працягваўся больш за 9 гадзін[42]. У напружаным паўфінальным матчы да 17-ці перамог супраць чэмпіёна свету 2005 года[43]Шона Мёрфі пасля трох гульнявых сесій усталяваўся роўны лік 12:12, а ў пачатку чацвёртай сесіі, у якой праціўнікі працягвалі гуляць у якасны снукер, ён стаў 14:14. Пры ліку 15:14 Мёрфі выдрапаў фантастычны па напале трыццаты фрэйм і зрабіў лік 16:14 на сваю карысць, але Сэлбі не зламаўся і выйграў тры партыі запар з пераможнай серыяй у 64 ачкі ў вырашальным фрэйме, выйшаўшы ў фінал чэмпіянату свету, які стаў другім рэйтынгавым фіналам у яго кар'еры[44]. У фінальным матчы супраць чацвёртага нумара рэйтынгуДжона Хігінса, з якім ён ужо двойчы да гэтага перасякаўся на сусветных першынствах, Марк Сэлбі саступаў з лікам 4:12 пасля дзвюх нядзельных сесій, але ў панядзелак днём здолеў выйграць 6 фрэймаў запар да заканчэння часу сесіі (з-за вельмі доўгіх фрэймаў). Такім чынам, апошняя сесія пачалася з ліку 10:12, а пазней адрыў скараціўся ўсяго да аднаго фрэйма, 13:14, але ў рэшце рэшт Сэлбі не справіўся з напругай і фенаменальнай гульнёй Хігінса і прайграў з лікам 13:18[відэа 3][38]. За другое месца Марк Сэлбі атрымаў £110,000, а ў сваёй пераможнай прамове Хігінс адзначыў, што Сэлбі быў самым прагрэсіруючым гульцом мінулага чэмпіянату[45]. Апроч таго, пасля чэмпіянату Марк упершыню ўвайшоў у топ-16 афіцыйнага рэйтынгу, у якім ён заняў 11-ы радок[46]. За перамогі над Лі, Эбданам, Картэрам і Мёрфі Сэлбі атрымаў узнагароду за выдатную гульню, якая прысуджалася пасля чэмпіянату асацыяцыяй снукерных журналістаў[47].
2007/2008: Першыя тытул Мастэрс і рэйтынгавы тытул
Увайшоўшы ў топ-16 снукерыстаў, Марк Сэлбі быў вызвалены ад кваліфікацыйных паядынкаў на ўсіх прафесійных турнірах у сезоне. Яшчэ ў чэрвені ён узяў своеасаблівы рэванш у Джона Хігінса, перамогшы яго з лікам 5:3 у фінале запрашальнага турніру ў Варшаве з удзелам чатырох польскіх аматараў і чатырох прафесіяналаў[відэа 4][48]. На першым розыгрышы новага рэйтынгавага турніру Шанхай Мастэрс, які быў першым прафесійным спаборніцтвам у сезоне, Марк выйшаў у чацвёрты паўфінал у сваёй кар'еры, перайграўшы Яна Цынцаня (5:1), чэмпіёна светуДжона Хігінса (5:3) і Сцюарта Бінэма ў 1/4 фіналу (5:0), але ў паўфінальным матчы саступіў будучаму пераможцу[49]Дамініку Дэйлу з лікам 3:6[відэа 5]. У групавым раўндзе турніру Гран-пры, у якім з кожнай з васьмі груп па два снукерысты выходзілі ў 1/8 фіналу, Сэлбі прайграў Дэйву Харальду (2:4) і Мэцью Стывенсу (2:4) у першы дзень, пасля чаго атрымаў перамогі над Лю Сунам (4:1) і Джо Дэлані (4:1) і меў магчымасць выйсці ў плэй-оф, але саступіў у апошнім матчы шостаму нумару рэйтынгуПітэру Эбдану з лікам 2:4 і заняў толькі чацвёртую пазіцыю ў сваёй групе, пакінуўшы першынства[50], а ў першым раўндзе Трафея Паўночнай Ірландыі ён прайграў Бары Хокінсу ў вырашальным фрэйме — 4:5.
«Мой выступ на чэмпіянаце свету ў мінулым годзе быў добры, але атрымаць перамогу на Мастэрс — гэта фантастыка».
«Мне толькі 24, але я адчуваю сябе на 40 пасля гэтых напружаных матчаў. Было б выдатна не спыняцца на гэтым і выйграць чэмпіянат свету ў гэтым сезоне».
У пачатку 2008 года 24-гадовы англічанін у якасці аднаго з 16 лепшых снукерыстаў дэбютаваў на найбуйнейшым запрашальным спаборніцтве Мастэрс на Уэмблі. У першым матчы супраць сяміразовага чэмпіяна светуСтывена Хендры Марк саступаў у ліку 2:4 і 3:5, але дамінаваў у канцоўцы матча, пакінуўшы за сабой тры апошнія партыі і матч з лікам 6:5[відэа 9]. У чвэрцьфінальным паядынку турніру супраць іншага шатландцаСтывена Магуайра, які дайшоў да фіналу чэмпіянату Вялікабрытаніі[53], Сэлбі зноў саступаў у ходзе гульні з лікам 1:3, 2:4 і 3:5, пасля чаго прадэманстраваў выдатны ўзровень гульні і з серыямі ў 55, 103 і 54 ачкі выйграў тры партыі і другі паядынак на шляху да трэцяга запар паўфіналу на турнірах Трайной кароны[відэа 10]. У напружаным матчы 1/2 фіналу супраць чацвёртага нумару рэйтынгу[51]Кена Доэрці з Ірландыі Марк Сэлбі лідыраваў з лікам 4:2, але дазволіў апаненту зраўняць лік, пасля чаго зноў выйшаў наперад з лікам 5:4, аднак Доэрці здзейсніў брэйк у 79 ачкоў у паўфінале і перавёў паядынак у вырашальны фрэйм, дзе Сэлбі цалкам дамінаваў і выйшаў у фінал Мастэрс, свой трэці прафесійны фінал у кар'еры[відэа 11]. Пры ліку 3:3 у фінальным матчы супраць Стывена Лі Марк выйграў два апошнія фрэймы першай гульнявой сесіі, а ў другой палове паядынку выйграў пяць партый запар і з лікам 10:3 выйграў свой першы прафесійны тытул, выканаўшы ў фінальным паядынку 3 соценныя серыі ў 124, 132, 125 балаў і тотал-клірэнс у 141 ачко ў апошняй партыі[відэа 12], а таксама стаў пятым дэбютантам Мастэрс, які атрымаў перамогу на турніры[52].
«Хто б мог падумаць? Васемнаццаць месяцаў таму я яшчэ гуляў у кваліфікацыі ў Прэстаціне».
«У цэлым, я думаю, што Роні, які так добра забіваў, быў лепшым гульцом. У мяне не атрымліваліся серыі, але абарончая гульня дапамагла мне выйграць. Я не гуляў так добра, як у фінале Мастэрс, таму трэба было выкарыстоўваць план Б, і, на шчасце, я выканаў задачу».
«Пры ліку 4:6 я думаў, што Роні будзе працягваць нарошчваць перавагу, але я выйграў добры фрэйм і скараціў адставанне да 5:6. Калі вы даяце Роні перавагу ў адзін фрэйм, ён цісне ўсё мацней, таму я думаў, што пры адставанні ў чатыры фрэймы ў мяне не было ніякіх шанцаў».
Марк Сэлбі разглядаўся як адзін з галоўных фаварытаў на перамогу ў Крусібле, аднак не сумеў дасягнуць поспеху. У першым матчы супраць 21-га нумара рэйтынгу[51]Марка Кінга Сэлбі лідзіраваў з лікам 5:4 пасля першай сесіі, але прайграў чатыры стартавыя партыі пасля перапынку і саступіў з лікам 8:10, вылецеўшы з спаборніцтва ў першым жа раўндзе і стаўшы адным з галоўных расчараванняў чэмпіянату[57][відэа 18]. Пасля гэтага Марк узяў своеасаблівы рэванш у Кінга, адолеўшы яго ў вырашальнай групе Championship League з лікам 4:0, пасля чаго выйшаў з групы з другога месца і ў паўфінале быў мацней за Шона Мёрфі (3:2), а ў фінале саступіў паўфіналісту чэмпіянату светуДжо Пэры з лікам 1:3, не сумеўшы завяршыць сезон чарговай перамогай[58]. Тым не менш, стабільная паспяховасць англічаніна на працягу сезона прынесла яму чацвёрты радок у сусветным рэйтынгу на наступны сезон пасля чэмпіёна светуРоні О’Салівана, Стывена Магуайра і Шона Мёрфі[59] і ўваходжанне ў кагорту галоўных фаварытаў на любым снукерным турніры[60].
Выступ Марка Сэлбі на чэмпіянаце Вялікабрытаніі 2007[61]
У пачатку наступнага сезона Марк Сэлбі прыняў удзел на запрашальным турніры Цзянсу Класік у Кітаі, выйшаўшы з групы з другога месца і саступіўшы толькі Дзіну Цзюньхуэю, і дайшоў да фіналу, перамогшы ў паўфінальным паядынку Джо Пэры (4:1), але ў вырашальным матчы спаборніцтва зноў саступіў Дзіну ў вырашальнай партыі — 5:6[64]. На першым рэйтынгавым турніры ў сезоне, Трафеі Паўночнай Ірландыі, Марк упэўнена перамог Эндру Хігінсана ў першым матчы (5:1)[відэа 19], але ўжо ў 1/8 фіналу нечакана прайграў Яну Мак-Калаху (4:5), які ўпершыню з 2006 года дайшоў да чвэрцьфіналу рэйтынгавага турніру[65][66][67]. Восенню 2008 года Сэлбі ўпершыню ўдзельнічаў у снукернай прэм'ер-лізе і ў двух першых вераснёўскіх матчах перамог Дзіна Цзюньхуэя (4:2), прайграўшы дзве першыя партыі і недазволіўшы апаненту набраць ніводнага бала ў наступных чатырох, выйграўшы іх з серыямі ў 86, 80, 73 і 104 ачкі[відэа 20], і Стывена Хендры (5:1)[68][відэа 21].
«Мне здавалася, што, калі б лік стаў 9:9, я не мог бы прайграць, але да гэтага не дайшло».
«Я выступаў тут пад велізарным ціскам, бо гэта мой першы турнір у рангу дзеючага чэмпіёна. Я быў вельмі блізкі да перамогі і мог упісаць яшчэ адну старонку ў гісторыю».
У пачатку 2009 года да турніру Мастэрс Марк Сэлбі прыняў удзел у першай групе турніру Championship League, дзе выйшаў з групавога раўнда з другога месца, пасля чаго перайграў Джо Пэры (3:0) і Алістэра Картэра (3:1) у паўфінальным і фінальным матчах і забяспечыў сабе ўдзел у групе пераможцаў у канцы сакавіка[72]. Апроч таго, падчас турніру ён выканаў свой соты сэнчуры-брэйк у прафесійных турнірах, стаўшы 28-м снукерыстам, які дасягнуў гэтага выніку[73].
На Мастэрслеташні пераможца сустракаўся ў першым паядынку з Рыкі Уолдэнам і прайграў два фрэймы пры ліку 5:3, але здолеў перахапіць ініцыятыву і не выпусціць матч, перамогшы 6:5[75][відэа 33]. У чвэрцьфінальным матчы супраць 22-гадовага дэбютанта турніру Марка Алена Сэлбі саступіў ў чатырох фрэймах запар пры ліку 2:0, пасля чаго здолеў зраўняцца з апанентам з брэйкамі ў 92 і 120 балаў. Пры ліку 4:4 Ален выканаў соценную серыю ў 104 ачкі і такім жа падыходам у наступнай партыі адказаў 25-гадовы снукерыст з Лестэра, пасля чаго ўпэўнена гуляў у адзінаццатым фрэйме і пакінуў за сабой другі матч з лікам 6:5, выйшаўшы ў паўфінальную стадыю[76][відэа 34]. У матчы 1/2 фіналу найбуйнейшага запрашальнага спаборніцтва супраць Джона Хігінса Марк прайграваў з лікам 1:2, але не пакінуў праціўніку шанцаў у наступных партыях, выйграўшы пяць партый запар з брэйкамі ў 52, 102, 60, 84 і 82 ачкі і выйшаўшы ў другі фінал Мастэрс запар з лікам 6:2[77][відэа 35]. У фінальным паядынку супраць чэмпіёна свету[78]Роні О’Салівана Марк Сэлбі, які яшчэ не прайграў ніводнага з сямі праведзеных матчаў на турнірах Мастэрс, выйшаў наперад з лікам 7:5 пасля першай сесіі, якая скончылася з нічыйным вынікам 4:4[79], пасля чаго О'Саліван пакінуў за сабой тры партыі запар, зрабіўшы лік 8:7 на сваю карысць. Марк выйграў шаснаццаты фрэйм, зраўняўшы лік, аднак яго апанент узяў верх у дзвюх наступных партыях і з лікам 10:8 перайграў Сэлбі ў фінале[80][відэа 36].
На адкрытым чэмпіянаце Уэльса, дзе Сэлбі абараняў тытул пераможцы, ён упэўнена абыграў Пола Дэйвіса (5:0) і Дэвіда Гілберта (5:1) у двух першых паядынках, а ў 1/4 фіналу адбыўся беспрэцэдэнтны выпадак, калі на арэне перад пачаткам матча да Марка падышоў яго былы менеджар Джордж Бармбі, партнёрства з якім ён разарваў у 2007 годзе, і аддаў яму канверт з паведамленнем аб банкруцтве. У выніку Сэлбі саступіў 31-му нумару рэйтынгу[59]Энтані Хэмілтану, дазволіўшы таму ўпершыню з 2006 года дайсці да рэйтынгавага паўфіналу[81][82][83][84], а пасля паядынку сказаў, што ўсю гульню мог думаць толькі пра змесціва канверта[85][86][87]. У фінальнай групе турніру Championship League Марк аформіў сваю найвышэйшую серыю ў кар'еры ў 145 ачкоў[88] і выйшаў у плэй-оф з першага месца, пасля чаго перайграў Джо Пэры (3:2), якому саступіў у фінале год таму[58], а ў напружаным фінальным матчы супраць Джада Трампа спрайграў у вырашальным фрэйме (2:3), саступіўшы ў фінале групы пераможцаў гэтага турніру ў другі раз запар[89] і дазволіўшы Трампу выйграць свой другі прафесійны тытул пасля кваліфікацыі да Мастэрс[90]. На адкрытым чэмпіянаце Кітая Марк Сэлбі ўпэўнена перайграў Стывена Лі ў першым раўндзе (5:1), але ў 1/8 фіналу не здолеў навязаць барацьбу Грэму Доту, які выканаў у матчы пяць брэйкаў за 50 ачкоў і ўпершыню ў сезоне дайшоў да 1/4 фіналу.
На сваім пятым чэмпіянаце свету Марк Сэлбі гуляў у першым крузе супраць Рыкі Уолдэна, з якім некалькі разоў на працягу сезона перасякаўся ў няпростых паядынках, аднак на гэты раз не меў шмат непрыемнасцяў і з лікам 10:6 і трыма сэнчуры-брэйкамі выйшаў у 1/8 фіналу, дзе яго апанентам зноў стаў шатландзецГрэм Дот[91][92][відэа 37]. Марк дамінаваў на працягу ўсяго матча, ведучы пасля першай сесіі з лікам 6:2, а пасля другой — 10:6, і скончыў матч з лікам 13:10 на сваю карысць[відэа 38], у другі раз выйшаўшы ў трэці раўнд сусветнага першынства[93]. У чвэрцьфінале апанентам Сэлбі ў чацвёрты раз на арэне Крусібла стаў Джон Хігінс. Марк пачаў матч з трох соценных брэйкаў, на што яго праціўнік таксама адказаў добрай сярыйнасцю і выйграў чатыры партыі запар, выканаўшы тотал-клірэнс у 141 бал у сёмым фрэйме, аднак Сэлбі пакінуў за сабой апошнюю партыю першай сесіі з брэйкам у 96 ачкоў[94]. Пасля перапынку ўжо шатландзец выйграў тры першыя партыі, а Марк паўтарыў яго дасягненне, адказаўшы чатырма зваротнымі перамогамі і выканаўшы чацвёрты сэнчуры ў матчы, але саступіў у напружаным шаснаццатым фрэйме, і лік стаў 8:8 перад апошняй сесіяй. Англічанін выйшаў наперад з лікам 10:8 і пятым соценным брэйкам, але Хігінс зраўняў лік, пасля чаго Марк Сэлбі выйшаў наперад з лікам 12:11, а Джон дамінаваў у двух апошніх фрэймах і выцягнуў перамогу ў гэтым паядынку з лікам 13:12[95][96][відэа 39], а пазней выйграў свой трэці чэмпіёнскі тытул[97]. Такім чынам, Сэлбі скончыў сезон без перамог на прафесійных турнірах і апусціўся ў афіцыйным рэйтынгу на сёмае месца, саступіўшы пазіцыі ў табелі аб рангах Джону Хігінсу, Алістэру Картэру і Раяну Дэю[98][99].
«Напэўна, 90% заўзятараў падтрымлівалі Роні, а за мяне былі толькі некалькі чалавек з Лестэра. Я апынуўся ў логаве льва. Роні адзін з лепшых гульцоў у гісторыі снукера, перамагчы яго на любым спаборніцтве — вялікае дасягненне, але перамога на яго тэрыторыі і на такім вялікім турніры — гэта нешта неверагоднае».
«Пры ліку 6:9 я думаў, што страціў усе шанцы і Роні пераможа. Я быў падобны на нябожчыка, але ведаў, што гульня не скончана, пакуль не забіты апошні шар. Калі лік стаў 9:9, я адчуў сябе больш упэўнена, чым ён. Я бы хацеў не даводзіць справу да вырашальнага фрэйма, але каго гэта хвалюе? Мне патрабаваўся ўсяго адзін шанец — я атрымаў нават больш і зрабіў гульню. Я ўшчыпнуў сябе, таму што ў гэта было цяжка паверыць. Гэта быў мой лепшы матч».
У пачатку 2010 года Марк у трэці раз гуляў на турніры Мастэрс, выйграўшы да гэтага сем з васьмі паядынкаў найбуйнейшага запрашальнага спаборніцтва. У стартавым матчы ён разграміў кітайцаДзіна Цзюньхуэя з лікам 6:1, які за месяц да гэтага стаў пераможцам чэмпіянату Вялікабрытаніі[115], пасля чаго ў другі раз запар патрапіў на 23-гадовага Марка Алена з Паўночнай Ірландыі ў чвэрцьфінале, матч супраць якога зноў стаў вельмі напружаным. Сэлбі выйграў тры стартавыя партыі, але дазволіў апаненту зраўняць лік, пасля чаго саступаў з лікам 4:5, аднак здолеў здзейсніць чарговы «камбэк» і з лікам 6:5 выйсці ў трэці паўфінал Мастэрс на Стывена Магуайра[116]. Праціўнікі ішлі роўна ў першай палове матча, але пры ліку 3:3 Марк пакінуў за сабой тры фрэймы запар і выйшаў у трэці фінал Мастэрс запар[117], што да гэтага ўдавалася толькі Рэю Рыярдану, Тэры Грыфітсу і Стывену Хендры[118]. У фінальным паядынку ён у другі раз запар на Мастэрс і ў чацвёрты раз у фіналах турніраў павінен быў згуляць супраць Роні О’Салівана. Яго апанент трымаў ініцыятыву ў пачатку матча і ішоў наперадзе з лікам 4:1, зрабіўшы дзве соценныя серыі, але Сэлбі скараціў адставанне да ліку 3:5 да перапынку. У другой сесіі матча леташні пераможца турніру ўтрымліваў лідарства і зрабіў лік 9:6 на сваю карысць, у другі раз выйшаўшы наперад на тры партыі і пакінуўшы толькі адзін фрэйм да перамогі. Пасля гэтага Марк Сэлбі паўтарыў сваё дасягненне фінала адкрытага чэмпіянату Уэльса 2008 і ўзяў чатыры партыі запар, выйграўшы другі тытул Мастэрс і ўзяўшы рэванш у О'Салівана за паразу ў леташнім вырашальным матчы[відэа 43][119].
Чэмпіянат свету 2010 года Марк Сэлбі пачаў з матча супраць 40-гадовага ірландца Кена Доэрці, які ўжо вылецеў з топ-32 снукерыстаў свету. Англічанін дамінаваў у паядынку, скончыўшы першую сесію з лікам 6:3 і дзвюма соценнымі серыямі і давёўшы паядынак да перамогі з лікам 10:4 у другой сесіі[123]. У другім раўндзе апанентам Сэлбі стаў 41-гадовы Стывен Хендры. Шатландскі снукерыст ішоў наперадзе ў пачатку матча, але страціў перавагу ў канцы першай сесіі, якая скончылася з лікам 4:4, а пасля перапынку Марк цалкам дамінаваў у паядынку, выйграўшы 9 фрэймаў з дзесяці, і з лікам 13:5 у трэці раз выйшаў у чвэрцьфінальную стадыю чэмпіянату свету на Роні О’Салівана[124][125]. Фіналісты Мастэрс прадэманстравалі роўную гульню ў першай сесіі, скончыўшы яе з лікам 4:4, а ў другой сесіі трохразовы чэмпіён свету адарваўся ад праціўніка на чатыры партыі, 9:5, аднак Сэлбі скараціў адставанне да ліку 7:9, дзякуючы двум брэйкам. Заключная сесія пачалася з роўнай барацьбы, у выніку якой праціўнікі пайшлі на перапынак пры ліку 11:9 на карысць О'Салівана, але пасля гэтага Марк выканаў соценны брэйк і пакінуў за сабой тры апошнія фрэймы паядынку, зноў перайграўшы апанента на вырашальным этапе гульні, і з лікам 13:11 выйшаў у паўфінал турніру на чэмпіёна свету 2006 годаГрэма Дота[126]. Такім чынам, Сэлбі ўпершыню дайшоў да паўфінальнай стадыі рэйтынгавага турніру больш чым за паўтара года (пасля Шанхай Мастэрс 2008 года). Снукерысты дапускалі шмат памылак і няўдала правялі першую сесію паўфінальнага матча, якая скончылася з лікам 5:3 на карысць Дота, пасля чаго шатландскі гулец больш упэўнена гуляў у другой частцы паядынку і павялічыў адрыў да ліку 10:6 пасля другога паўфінальнага дня (паўфіналы чэмпіянату свету гуляюцца на працягу трох дзён)[127]. Трэцяя сесія праходзіла ў напружанай барацьбе, і Сэлбі чапляўся за кожны фрэйм, скараціўшы адставанне да ліку 10:11, аднак дазволіў апаненту выйграць тры партыі запар, у выніку чаго ў канцы трэцяй сесіі лік стаў 14:10 на карысць Грэма. У чацвёртай і апошняй сесіі паядынку Марку зноў удалося скараціць адставанне да аднаго фрэйма, 13:14, аднак Дот перамог у тактычнай гульне і ў псіхалагічнай барацьбе і з лікам 17:14 святкаваў перамогу ў паядынку, скончыўшы паход Марка Сэлбі за першым чэмпіёнскім тытулам[128].
Паводле вынікаў гэтага неадназначнага сезона для Сэлбі, падчас якога ён зноў стаў пераможцам Мастэрс, аднак дайшоў толькі да аднаго рэйтынгавага паўфіналу, 26-гадовы снукерыст апусціўся ў афіцыйным рэйтынгу на дзявятую пазіцыю, прапусціўшы наперад Ніла Робертсана, Дзіна Цзюньхуэя і Марка Уільямса (пры гэтым, Сэлбі абышоў Раяна Дэя, які пачынаў сезон на шостай пазіцыі)[129].
2010/2011: Стабільныя поспехі і ўздым у рэйтынгу
Выступ Марка Сэлбі на другім этапе PTC 2010/2011[130]
У пачатку снежня Сэлбі гуляў на чэмпіянаце Вялікабрытаніі — першым турніры Трайной кароны. У першым раўндзе ён ва ўпартым матчы сустрэўся з Рыкі Уолдэнам, які займаў 20-ы нумар у афіцыйным рэйтынгу. Снукерысты пайшлі на перапынак пасля першай сесіі з роўным лікам 4:4, і толькі пры ліку 5:5 у другой частцы паядынку Марк здолеў адарвацца ад апанента, выйграўшы тры партыі запар і давёўшы матч да перамогі з лікам 9:6[163]. У другім раўндзе Сэлбі гуляў супраць шатландцаСтывена Магуайра, які быў пасеяны пад пятым нумарам. Магуайр дамінаваў у першай сесіі матча, выканаўшы два соценныя брэйкі і скончыў палову з лікам 5:3 на сваю карысць, а ў пачатку другой гульнявой сесіі павялічыў адрыў да трох партый, аднак Сэлбі выйграў тры фрэймы запар пры ліку 4:7 і зраўняў лік. Тым не менш шатландскі снукерыст, які раней займаў другое месца ў рэйтынгу, пакінуў за сабой канцоўку матча і з серыямі ў 56 і 135 балаў перайграў Сэлбі на стадыі 1/8 фіналу[164]. Пасля чэмпіянату Марк занімаў шостае месца ў сусветным рэйтынгу, дзякуючы ў першую чаргу паспяховым выступам на турнірах PTC[165]. У пачатку 2011 года ён стаў пераможцам першай групы турніру Championship League, перайграўшы пераможцу чэмпіянату ВялікабрытанііДжона Хігінса ў паўфінале (3:2) і Алістэра Картэра ў фінале (3:2)[відэа 46] і забяспечыўшы сабе месца ў групе пераможцаў спаборніцтва[166]. На другім турніры Трайной кароны, Мастэрс, Сэлбі нечакана саступіў у першым жа матчы Марку Кінгу з лікам 4:6, перапыніўшы такім чынам сваю серыю з трох фіналаў запар на гэтым турніры[167]. На новым запрашальным турніры Shoot-Out, матчы якога складаліся з аднаго фрэйма з абмежаваным гульнявым часам, Марк саступіў Роні О’Салівану, які выйграў матч серыяй у 123 балы, у 1/8 фіналу[168].
На новым рэйтынгавым турніры German Masters у Берліне Марк Сэлбі прадэманстраваў упэўненую гульню, перайграўшы Найджэла Бонда (5:1)[169], Стывена Хендры (5:3)[170], чэмпіёна МастэрсДзіна Цзюньхуэя (5:1)[171] і шатландцаГрэма Дота ў паўфінальным паядынку (6:4)[172]. Такім чынам, Сэлбі выйшаў у доўгачаканы другі рэйтынгавы фінал упершыню за тры гады (пасля перамогі на адкрытым чэмпіянаце Уэльса 2008). У фінальным паядынку супраць двухразовага чэмпіёна светуМарка Уільямса снукерысты прадэманстравалі якасную сярыйнасць у першый сесіі, якая скончылася з лікам 5:3 на карысць валійскага гульца. Другая палова матча праходзіла ў тактычнай барацьбе і пры адставанні з лікам 4:7 Сэлбі зрабіў рывок і выйграў тры партыі запар, зраўняўшы лік, аднак яго апанент пакінуў за сабой напружаны пятнаццаты фрэйм і наступную партыю, у выніку чаго святкаваў перамогу з лікам 9:7[відэа 47]. У выніку поспеху на турніры ў Германіі Марк упершыню з 2008 года падняўся ў рэйтынгу на чацвёртую пазіцыю[173]. На адкрытым чэмпіянаце Уэльса Сэлбі перамог Сцюарта Бінэма (4:3)[174], Марка Кінга (4:2)[175] і Грэма Дота ў чвэрцьфінале (5:3)[176]. У паўфінальным паядынку супраць Стывена Магуайра ён ішоў наперадзе з лікам 4:3, але дазволіў апаненту выйсці наперад і здабыць перамогу з лікам 6:5[177]. Наступным спаборніцтвам сезона стаў гранд-фінал серыі PTC у Дубліне, які меў рэйтынгавы статус у адрозненне ад астатніх турніраў серыі і ў якім прымалі ўдзел 24 снукерысты. Марк Сэлбі разграміў Эндру Хігінсана ў стартавым матчы з лікам 4:0[178], пасля чаго ў чвэрцьфінальнай стадыі ўзяў рэванш у Марка Уільямса за паразу ў фінале German Masters, перайграўшы яго з лікам 4:3[179]. Такім чынам, Марк выйшаў у трэці рэйтынгавы паўфінал запар і ў чацвёрты ў бягучым сезоне. У паўфінальным паядынку Сэлбі быў пераможаны Мартынам Гоўлдам, які выйшаў у свой першы рэйтынгавы фінал, у вырашальнай партыі (3:4)[180]. У групе пераможцаў турніру Championship League Марк не прайшоў праз групавы этап, выйграўшы толькі два паядынкі і саступіўшы ў чатырох сустрэчах[181].
Выступ Марка Сэлбі на адкрытым чэмпіянаце Кітая 2011[182]
Перадапошнім рэйтынгавым турнірам сезона, які пачаўся за тры тыдні да чэмпіянату свету, традыцыйна стаў адкрыты чэмпіянат Кітая ў Пекіне, да паўфіналу якога Марк Сэлбі дайшоў у 2008 годзе. У першым раўндзе ён перайграў мясцовага снукерыста Цяня Пэнфэя з лікам 5:3[183], пасля чаго атрымаў упэўненую перамогу над Робертам Мілкінсам з лікам 5:1[184]. Пасля гэтага англічанін выдатна правёў чвэрцьфінальны матч супраць Алістэра Картэра, перайграўшы апанента з лікам 5:1 з трыма соценнымі брэйкамі ў 129, 130 і 139 балаў, і ў чарговы раз выйшаў у рэйтынгавы паўфінал на любімчыка мясцовай публікі Дзіна Цзюньхуэя[185]. Праціўнікі гулялі на роўных у першай частцы паядынку, але пры ліку 3:3 Сэлбі выйграў тры партыі запар і з лікам 6:3 выйшаў у другі рэйтынгавы фінал у сезоне на 21-гадовага Джада Трампа, які не ўваходзіў у топ-16 рэйтынгу і ўпершыню дайшоў да фіналу рэйтынгавага спаборніцтва[186]. Трамп узяў лідарства ў пачатку паядынку і пайшоў на перапынак з лікам 5:3 на сваю карысць, а ў другой гульнявой сесіі снукерысты прадэманстравалі цудоўную сярыйнасць, выканаўшы чатыры соценныя серыі на дваіх (за ўвесь матч праціўнікі зрабілі па 3 сэнчуры), у выніку чаго Марк здолеў зраўняць лік у матчы, 8:8, аднак яго апанент больш упэўнена правёў канцоўку паядынку і сенсацыйна стаў пераможцам спаборніцтва[187].
У сувязі з вынікамі сезона і нягледзячы на няўдалыя выступы на самых буйных зімовых турнірах, Сэлбі лічыўся адным з асноўных фаварытаў на перамогу ў чэмпіянаце свету[188]. У першым раўндзе ён разграміў дэбютанта Джымі Робертсана з лікам 10:1, выйграўшы дзесяць партый запар пры ліку 0:1[189][190]. У другім раўндзе яго апанентам стаў сяміразовы чэмпіён светуСтывен Хендры, які ўпершыню за доўгі час знаходзіўся пад пагрозай вылету з топ-16 снукерыстаў. Марк скончыў першую сесію з лікам 7:1 на сваю карысць, выканаўшы тры соценныя серыі і прадэманстраваўшы выдатную выніковасць у 95%[191]. У другой сесіі Сэлбі давёў сваю перавагу да ліку 12:4 і аформіў яшчэ тры сэнчуры-брэйкі, усталяваўшы такім чынам рэкорд чэмпіянатаў свету — 6 соценных серый у матчы. Пры гэтым, у шаснаццатай партыі Сэлбі не хапала шмат ачкоў для перамогі, але ён паставіў чатыры снукеры, вымусіўшы апанента памыляцца, і выдрапаў фрэйм. Апроч таго, снукерыст з Лестэра пабіў рэкорд па колькасці соценных брэйкаў за сезон, аформіўшы 53-ці сэнчуры (да гэтага рэкорд належаў Стывену Хендры, які выканаў 52 соценныя серыі ў сезоне 1995/1996)[192][заўв 1]. У трэцяй сесіі ён выйграў яшчэ адзін фрэйм і з фінальным лікам 13:4 у трэці раз запар выйшаў у чвэрцьфінал чэмпіянату свету на Дзіна Цзюньхуэя[193]. Кітайскі снукерыст дамінаваў у першай частцы паядынку, выйграўшы стартавую сесію з лікам 5:3 і павялічыўшы свой адрыў да ліку 10:6 у другой гульнявой сесіі[194], пасля чаго чатыры паўсоценныя брэйкі прынеслі Марку Сэлбі чатыры фрэймы ў пачатку заключнай сесіі і дапамаглі яму зраўняць лік у матчы, 10:10, аднак яго апанент выдрапаў наступную партыю на апошнім чорным, а таксама пакінуў за сабой яшчэ два фрэймы і з лікам 13:10 упершыню выйшаў у паўфінал сусветнага першынства, у той час, як Сэлбі ў чарговы раз пакінуў Крусібл без перамогі[195]. Паводле вынікаў сезона Марк Сэлбі заняў трэцяе (рэкорднае для сябе) месца ў афіцыйным рэйтынгу, пакінуўшы наперадзе толькі лідара Марка Уільямса і чэмпіёна светуДжона Хігінса[196].
2011/2012: Другі рэйтынгавы тытул і лідарства ў рэйтынгу
На першым турніры PTC 2011/2012[заўв 2] у Шэфілдзе, які праходзіў ужо ў першай палове чэрвеня, Марк Сэлбі выйграў першыя матчы ў кітайцаЧжана Аньды (4:1) і 37-гадовага Джэрарда Грына з Паўночнай Ірландыі (4:0), аднак у трэцім раўндзе пацярпеў паразу ад Стывена Магуайра з лікам 2:4[197]. У першай палове ліпеня Сэлбі прымаў удзел на запрашальным турніры Усі Класік у Кітаі, прызавы фонд якога складаў £56,000, а сярод удзельнікаў былі такія гульцы, як Шон Мёрфі, Дзін Цзюньхуэй і Стывен Магуайр. Марк пачаў турнір з чвэрцьфінальнай стадыі, дзе ўсухую перайграў Грэма Дота (5:0)[198], пасля чаго гуляў супраць мясцовага снукерыста Дзіна Цзюньхуэя ў 1/2 фіналу. Сэлбі ішоў наперадзе з лікам 5:2, але дазволіў апаненту зраўняць лік, выйграўшы тры фрэймы запар, пасля чаго пакінуў за сабой вырашальную партыю і выйшаў у фінал спаборніцтва на свайго суайчыннікаАлістэра Картэра. У паядынку супраць Дзіна Марк выканаў 200-ы сэнчуры-брэйк у сваёй прафесійнай кар'еры, стаўшы 14-м снукерыстам у гісторыі, які дасягнуў гэтай адзнакі[199]. Першую сесію фінальнага матча праціўнікі скончылі з лікам 4:4[200], а ў другой частцы Сэлбі выйграў чатыры партыі запар пры ліку 4:5 з трыма паўсоценнымі брэйкамі, пасля чаго аформіў серыю ў 100 балаў пры ліку 8:7 і выйграў пяты прафесійны тытул[201]. Ужо на наступным тыдні абодва фіналісты, Сэлбі і Картэр, прадстаўлялі зборную Англіі на кубку свету ў Тайландзе. Гульцы выйгралі ўсе матчы ў групавым этапе, перамогшы каманды Бразіліі[202], Бельгіі[203], Індыі[204] і Паўночнай Ірландыі[205], пры чым Марк выйграў усе адзіночныя фрэймы ў гэтых паядынках. Аднак у чвэрцьфінальным матчы супраць зборнай Ганконга Сэлбі прайграў два адзіночныя фрэймы Марку Фу, што прывяло да паразы і вылету Англіі са спаборніцтва[206].
«Усё складваецца як нельга лепш. Я ў захапленні ад шлюбнага жыцця[заўв 3] і, як вынік, мой снукер пайшоў у гару. Я самы шчаслівы чалавек. На самай справе нічога не змянілася, проста з'явілася прыемнае пачуццё стабільнасці».
—З афіцыйнага сайта Марка Сэлбі пасля перамогі на Пол Хантэр Класік[207].
«Цяпер я магу ўздыхнуць з палёгкай, бо я заваяваў свой другі рэйтынгавы тытул, саступіўшы да гэтага ў некалькіх фіналах. Кожны раз, калі я праходзіў у фінал, мне супрацьстаяў моцны гулец. Сёння я не паказаў сваёй лепшай гульні, але мне трохі пашанцавала».
«Прыемнае пачуццё быць першым у рэйтынгу, таму што я заўсёды хацеў падняцца на вяршыню спорту. Але нельга расслабляцца, бо іншыя гульцы жадаюць апярэдзіць мяне».
—Марк Сэлбі пасля перамогі на Шанхай Мастэрс[213][214].
Чацвёртым этапам нізкарэйтынгавай серыі турніраў стаў Пол Хантэр Класік у Германіі, які традыцыйна праходзіў у канцы жніўня. Сэлбі выдатна пачаў спаборніцтва, не аддаўшы ніводнай партыі ў першых чатырох матчах супраць Сэма Харві, Роры Мак-Лаўда, Крэйга Стэдмэна і Эндру Хігінсана і ўпэўнена дайшоўшы да чвэрцьфіналу. У матчы 1/4 фіналу ён перайграў Стывена Лі, зноў выйграўшы чатыры фрэймы запар пры ліку 0:1, а ў паўфінале Сэлбі ў чарговы раз сустракаўся з Роні О’Саліванам і саступаў з лікам 1:3, аднак выканаў брэйк у 126 балаў і ўзяў верх у дзвюх наступных партыях, скончыўшы паядынак з лікам 4:3 на сваю карысць. У вырашальным паядынку спаборніцтва Марк не пакінуў шанцаў свайму апаненту Марку Дэвісу, разграміўшы яго з лікам 4:0 і выйграўшы свой шосты прафесійны і другі турнір нізкарэйтынгавага ўзроўню[215][216]. Ужо праз тыдзень Сэлбі гуляў на другім рэйтынгавым турніры сезонаШанхай Мастэрс і перамог у першым матчы аднаго з самых узроставых прафесіяналаў Найджэла Бонда з лікам 5:3[217]. У другім паядынку спаборніцтва ён разграміў Джэймі Коўпа з лікам 5:0, зрабіўшы тры паўсоценныя серыі, адна з якіх перавысіла 100 ачкоў, выйшаўшы ў чвэрцьфінал на іншага прадстаўніка топ-8 Шона Мёрфі[218]. Чэмпіён свету 2005 года быў больш паспяховым у першай палове матча і ішоў наперадзе з лікам 3:1 і 4:2, аднак Сэлбі выйграў дзве наступныя партыі і выканаў соценны брэйк у вырашальным фрэйме, у чацвёрты раз у кар'еры выйшаўшы ў паўфінальную стадыю шанхайскага спаборніцтва[219]. На гэты раз ён прайшоў стадыю 1/2 фіналу, разграміўшы Марка Кінга з лікам 6:0 і выйшаў у свой шосты рэйтынгавы фінал у кар'еры і трэці ў 2011 годзе, дзе гуляў супраць лідара сусветнага рэйтынгуМарка Уільямса[220]. Сэлбі дамінаваў у першай палове матча і зрабіў лік 5:4 пасля першай сесіі[221], а ў другой ішоў наперадзе з лікам 7:5, аднак яго апанент здолеў выйграць чатыры партыі запар і павясці ў ліку 9:7, пасля чаго англічанін узяў тры фрэймы ў напружанай канцоўцы і пакінуў за сабой фінальны матч, атрымаўшы свой другі рэйтынгавы тытул (пасля адкрытага чэмпіянату Уэльса 2008 года). Гэтая перамога таксама прынесла яму першае месца ў сусветным рэйтынгу ўпершыню ў прафесійнай кар'еры, з якога ён выцесніў Марка Уільямса. Такім чынам, Сэлбі стаў дзявятым лідарам рэйтынгу ў гісторыі снукера і першым, каму гэта ўдалося без перамогі на чэмпіянаце свету[213].
На адзінаццатым этапе PTC і апошнім турніры 2011 года Марк пачаў выступ з трох разгромаў Дэніэла Уэлса, Мэцью Дэя і другога нумара рэйтынгуМарка Уільямса (усе з лікам 4:0), але ў 1/8 фіналу нечакана быў усухую пераможаны Грэмам Дотам з лікам 4:0[231]. На Мастэрс, самым прэстыжным з запрашальных турніраў, Сэлбі гуляў супраць Стывена Лі ў стартавым матчы і вёў з лікам 4:0 і 5:1, зрабіўшы соценную серыю ў 110 балаў, але яго апанент перахапіў ініцыятыву і выйграў тры наступныя партыі, пасля чаго паўсоценны брэйк дапамог Марку выйграць дзясяты фрэйм і матч з лікам 6:4[232]. Але ўжо ў чвэрцьфінале двухразовы пераможца спаборніцтва саступіў Шону Мёрфі з лікам 2:6 і пакінуў турнір[233]. На аднафрэймавым запрашальным спаборніцтве Shoot-Out з прызавым фондам у £130,000 Марк Сэлбі выйграў у Джо Пэры ў першым раўндзе, выканаўшы соценную серыю, аднак у другім паядынку саступіў валійцуДамініку Дэйлу[234]. На наступным рэйтынгавым турніры, German Masters, снукерыст з Лестэра разграміў кітайцаЛю Суна ў першым паядынку з лікам 5:0[235], пасля чаго перайграў Грэма Дота з лікам 5:3[236], але ў чвэрцьфінале зноў прайграў Шону Мёрфі з лікам 3:5[237]. На турніры Championship League Марк некалькі разоў быў блізкі да выхаду ў групу пераможцаў. У пачатку года ў паўфінале першай групы ён прайграў Джаду Трампу з лікам 1:3[238], пасля чаго дайшоў да фіналу другой групы, але быў пераможаны Шонам Мёрфі з лікам 3:0[239]. У розыгрышах трэцяй і чацвёртай груп турніру Марк зноў даходзіў да фіналаў, але прайграваў Нілу Робертсану (2:3)[240] і Марку Дэвісу (1:3)[241] адпаведна. У пятай групе ён прайграў чатыры з шасці паядынкаў групавога этапу і вылецеў з турніру, так і не дамогшыся выхаду ў фінальны раўнд запрашальнага спаборніцтва[242].
«Я не здаюся, пакуль не забіты апошні шар, але варта адзначыць выдатную гульню Дзіна. Добры тыдзень, я зноў здабыў гульнявую форму, і калі буду шмат працаваць, то змагу выйграць яшчэ адзін тытул у гэтым сезоне».
—Марк Сэлбі пасля паразы ў фінале адкрытага чэмпіянату Уэльса[243].
Наступным рэйтынгавым турнірам быў адкрыты чэмпіянат Уэльса, у чатырох папярэдніх розыгрышах якога Сэлбі даходзіў мінімум да чвэрцьфінальнай стадыі. У першым раўндзе супраць 24-гадовага Сэма Бэйрда, які не ўваходзіў у топ-64, Марк гуляў непераканаўча і прайграваў з лікам 2:3, аднак здолеў выдрапаць перамогу з лікам 4:3, праявіўшы свае валявыя якасці[244]. У матчы другога раўнда супраць 12-га сеянага Мартына Гоўлда лідар сусветнага рэйтынгу атрымаў упэўненую перамогу (4:1)[245], а ў чвэрцьфінальным матчы перайграў шатландцаСтывена Магуайра, выйграўшы два фрэймы пры ліку 3:3 і ўзяўшы рэванш за паразу ў леташнім паўфінале валійскага турніру[246]. У 1/2 фіналу чэмпіянату Сэлбі гуляў супраць Роні О’Салівана, які знаходзіўся на мяжы вылету з топ-16 упершыню за многія гады, аднак дэманстраваў упэўненую гульню на турніры. Праціўнікі абмяняліся фрэймамі ў першай сесіі, зрабіўшы лік 2:2, пасля чаго Марк выдрапаў пятую партыю на каляровых шарах і не пакінуў О'Салівану шанцаў у наступных партыях, скончыўшы паядынак перамогай з лікам 6:2[247]. У фінальным матчы супраць Дзіна Цзюньхуэя Сэлбі сутыкнуўся з дамінаваннем апанента, які на працягу амаль усёй гульні вёў у ліку і перайграў англічаніна з лікам 9:6, аднак Марк аформіў тры соценныя серыі, уключаючы найвышэйшы брэйк спаборніцтва ў 145 балаў[243]. Наступным турнірам стаў World Open, які з гэтага года праводзіўся ў кітайскімгорадзе Хайкоу. У першым матчы супраць уладальніка ўайлдкард Лу Ніна Марк Сэлбі саступаў у ліку 2:3, аднак выйграў тры наступныя партыі і здабыў перамогу ў паядынку[248], пасля чаго такім жа чынам падзеі развіваліся і ў яго гульні супраць Майкла Холта, якога ён таксама перайграў з лікам 5:3 і выйшаў у чвэрцьфінал[249]. У 1/4 фіналу Сэлбі ў чарговы раз у гэтым годзе сутыкнуўся з Шонам Мёрфі і ў гэтым матчы разграміў апанента з лікам 5:0, дайшоўшы да трэцяга рэйтынгавага паўфіналу ў сезоне і другога запар[250]. У паўфінальным матчы супраць Марка Алена з Паўночнай Ірландыі Сэлбі выдатна правёў першую палову паядынку, выканаў два соценныя брэйкі, ішоў наперадзе з лікам 3:1 і 5:2 і яму заставалася выйграць усяго адзін фрэйм да выхаду ў фінал, аднак яго апанент здзейсніў гераічны камбэк, пакінуўшы за сабой чатыры наступныя партыі з чатырма пераможнымі серыямі за 70 балаў, і выйграў матч з лікам 6:5[251].
«Дзесяць дзён таму, здавалася, што я наогул не прыеду на турнір, так што я проста рады гуляць і рабіць усё, што ў маіх сілах. Вельмі непрыемная сітуацыя, але лепш бы гэта здарылася са мной у пачатку сезону».
«Звычайна я еду на турнір з думкамі пра перамогу, але на гэты раз было па-іншаму, я ведаў, што будзе вельмі цяжка. Я праходжу курс лячэння ў спартыўнага фізіятэрапеўта, таму павінен зрабіць паўзу ў трэніроўках і крыху адпачыць. Спадзяюся аднавіцца да пачатку наступнага сезона».
—Марк Сэлбі пасля паразы ў першым раўндзе чэмпіянату свету[252].
Дзякуючы перамозе на адным з турніраў PTC і паўфіналу іншага, Марк Сэлбі заняў пятае месца ў выніковым рэйтынгу серыі і атрымаў права прымаць удзел у гранд-фінале з 1/8 фіналу[253]. У першым матчы ён узяў рэванш у Дзіна Цзюньхуэя за паразу ў фінале адкрытага чэмпіянату Уэльса, перайграўшы апанента з лікам 4:1[254], але ўжо ў чвэрцьфінале не здолеў навязаць барацьбу Стывену Лі і не ўзяў ніводнай партыі, саступіўшы з лікам 0:4[255]. На наступным турніры, адкрытым чэмпіянаце Кітая, Сэлбі гуляў у першым раўндзе супраць мясцовага снукерыста Лі Хана і не прайграў ніводнага фрэйма, скончыўшы паядынак з лікам 5:0. Пры гэтым, у матчы ён аформіў серыю ў 139 ачкоў, якая стала 55-й у сезоне і дзякуючы якой Марк павялічыў свой жа сусветны рэкорд па колькасці сэнчуры-брэйкаў за адзін сезон, усталяваны ім у мінулым сезоне[256]. У наступным матчы ён зноў павінен быў гуляць супраць Дзіна Цзюньхуэя, але быў вымушаны адмовіцца ад гульні ў сувязі з траўмай шыі. Яго адмова таксама была мерай засцярогі перад будучым чэмпіянатам свету[257]. Тым не менш, у матчы першага раўнда сусветнага першынства супраць Бары Хокінса, які не ўваходзіў у топ-20 снукерыстаў свету, Сэлбі быў не ў стане паказаць лепшую гульню і быў разгромлены з лікам 3:10[252]. Нягледзячы на сумны канец сезона, Сэлбі забяспечыў сабе першую пазіцыю ў рэйтынгу на пачатак наступнага сезону пасля вылету Джада Трампа ў другім раўндзе сусветнага першынства[258].
Першым рэйтынгавым турнірам наступнага сезона стаў Усі Класік, які да гэтага меў статус запрашальнага. У першым раўндзе Марк Сэлбі ўзяў своеасаблівы рэванш у Бары Хокінса, упэўнена перайграўшы яго з лікам 5:2[261], пасля чаго разграміў Джэймі Коўпа з лікам 5:0 у другім матчы[262]. У чвэрцьфінальным паядынку супраць Сцюарта Бінэма Сэлбі, які атрымаў перамогу на папярэднім турніры серыі PTC у Кітаі[263], сутыкнуўся з дамінаваннем апанента і саступаў з лікам 2:4, пасля чаго здолеў зраўняць лік, але саступіў месца ў паўфінале спаборніцтва у вырашальнай партыі — 4:5[264]. На наступным тыдні Марк гуляў на чэмпіянаце свету з шасцю чырвонымі шарамі ў Бангкоку. Ён паспяхова выйшаў з групы, выйграўшы ўсе пяць паядынкаў і аддаўшы праціўнікам толькі 7 партый[265], пасля чаго перамог Кена Доэрці (6:5) і Грэма Дота (6:3) у плэй-оф, але ў чвэрцьфінале быў пераможаны другім нумарам рэйтынгуДжадам Трампам з лікам 7:5 і скончыў выступ на турніры[266]. Праз некалькі дзён Сэлбі гуляў на адкрытым чэмпіянаце Аўстраліі і нечакана пацярпеў паразу ў першым жа матчы супраць 36-гадовага Джэймі Бёрнэта, які не ўваходзіў у топ-32 рэйтынгу, з лікам 3:5[267]. На двух першых брытанскіх турнірах PTC Марк прайграў ветэранам 45-гадоваму Дэйву Харальду ў 1/16 фіналу[268] і 46-гадоваму Найджэлу Бонду ў 1/32 фіналу (абодвум з лікам 2:4) адпаведна[269].
Першым этапам еўрапейскага туру PTC стаў Пол Хантэр Класік, на якім Марк Сэлбі ўдзельнічаў у якасці дзеючага чэмпіёна. Ён упэўнена перайграў Шона О'Салівана і Джэрарда Грына (абодвух з лікам 4:0) у першых матчах, пасля чаго саступаў з лікам 2:3, але выдрапаў перамогу ў вырашальным фрэйме ў матчы супраць леташняга фіналіста Марка Дэвіса. У 1/8 фіналу ён быў мацней за Робі Уільямса (4:3), у чвэрцьфінале разграміў Кена Доэрці (4:0), пасля чаго выйграў у Панкая Адвані з Індыі ў 1/2 фіналу (4:2) і з лікам 4:1 перамог 42-гадовага Джо Свэйла, які вылецеў з мэйн-туру ў мінулым сезоне і выступаў у якасці аматара, у фінальнай гульні, у другі раз стаўшы пераможцам спаборніцтва ў Фюрце і выйграўшы свой трэці нізкарэйтынгавы турнір у кар'еры[270].
Праз тыдзень Сэлбі гуляў на наступным турніры PTC у Антверпене, дзе паспяхова прайшоў першыя раўнды, перайграўшы Джурыяна Хэўсдэнса (4:0), Марка Дэвіса (4:1) і Раяна Дэя (4:0). У 1/8 фіналу Марк гуляў супраць 41-гадовага Пола Дэвісана, які не ўваходзіў у топ-64, і быў у кроку ад паразы, саступаючы з лікам 2:3, але здолеў выйграць дзве апошнія партыі і скончыць матч з лікам 4:3 на сваю карысць. У наступных матчах лідар сусветнага рэйтынгу разграміў Марку Фу і Алістэра Картэра (абодвух з лікам 4:0), выйшаўшы ў фінал спаборніцтва на Марка Алена, але снукерыст з Паўночнай Ірландыі не пакінуў шанцаў апаненту, выканаўшы тры соценныя серыі і выйграўшы паядынак з лікам 4:1[276]. Праз некалькі дзён Сэлбі гуляў трэці паядынак прэм'ер-лігі супраць Сцюарта Бінэма, які знаходзіўся ў выдатнай форме ў той дзень, і пацярпеў разгром з лікам 0:6, страціўшы шанцы на выхад з групы турніру[277]. На новым рэйтынгавым турніры ў Кітаі, International Championship, які стаў адным з самых буйных снукерных спаборніцтваў паводле прызавых грошай, Марк перайграў Алістэра Картэра ў першым матчы (6:3)[278], аднак саступіў Рыкі Уолдэну ў 1/8 фіналу (3:6)[279], беспаспяхова пакінуўшы чацвёрты рэйтынгавы турнір сезона і страціўшы лідарства ў рэйтынгу ўпершыню з верасня 2011 года, якое заняў пераможца International Championship Джад Трамп[280]. У апошнім матчы прэм'ер-лігі Сэлбі пацярпеў чацвёртую паразу, саступіўшы Шону Мёрфі з лікам 1:5 і скончыўшы спаблорніцтва без перамог[281]. На наступным этапе PTC у Глостэры Марк Сэлбі перамог Энтані Мак-Гіла (4:1), Альфрэда Бёрдэна (4:0) і Чэня Чжэ з Кітая (4:0) у першых раўндах, а ў матчы 1/8 фіналу супраць Тоні Дрэгі саступаў з лікам 0:2 і 2:3, аднак перахапіў ініцыятыву і выйграў дзве апошнія партыі, скончыўшы матч з лікам 4:3 на сваю карысць і выйшаўшы ў чвэрцьфінал на Энтані Хэмілтана. 41-гадовы снукерыст, які не ўваходзіў у топ-32 рэйтынгу, выйшаў наперад з лікам 2:0 у пачатку паядынку, а Марк пакінуў за сабой тры наступныя партыі, зрабіўшы лік 3:2, але не здолеў утрымаць націск і прайграў два наступныя фрэймы, вылецеўшы з турніру[282]. Праз некалькі дзён ён саступіў у 1/16 фіналу наступнга турніру еўрапейскага туру, адкрытага чэмпіянату Балгарыі, 21-гадоваму Джэку Лісоўскі з лікам 3:4, вёўшы ў ходзе паядынку 3:1 і прайграўшы тры партыі запар[283].
«Ганаруся гэтай перамогай, асаблівы момант. Крыху расчараваны гульнёй, але перамога ёсць перамога. На працягу ўсяго турніру я добра гуляў толькі ў некалькіх фрэймах і вось зараз выйграў тытул, крыху дзіўна, не знаходзіце?».
«Спадзяюся, з шыяй будзе ўсё ў парадку, я сумняваўся пасля таго, што здарылася, але заўсёды верыў, што змагу зноў добра гуляць на турнірах. На нейкі момант знікла ўпэўненасць, і мне ўсё яшчэ патрэбен час, каб вярнуць яе назад. Я люблю снукер, і было крыўдна сядзець дома і глядзець, як іншыя гульцы выйграюць турніры».
—Марк Сэлбі пасля перамогі на чэмпіянаце Вялікабрытаніі[284].
На першым турніры Трайной кароны ў сезоне, чэмпіянаце Вялікабрытаніі, які праходзіў у пачатку снежня, Сэлбі перайграў 21-гадовага валійцаМайкла Уайта ў першым матчы з лікам 6:3[285]. У 1/8 фіналу ён сустракаўся з іншым прадстаўніком УэльсаРаянам Дэем і дазволіў апаненту выйсці наперад з лікам 3:0, але ўзяў верх у пяці партыях запар, пасля чаго давёў паядынак да перамогі з лікам 6:4, упершыню за тры гады прайшоўшы ў чвэрцьфінал гэтага спаборніцтва[286]. У трэцім паядынку чэмпіянату супраць фіналіста International ChampionshipНіла Робертсана з Аўстраліі Марк сустрэўся з яшчэ большай небяспекай вылету, саступіўшы ў чатырох стартавых фрэймах, але здзейсніў выдатны камбэк, выйграўшы шэсць ачкоў запар з двума соценнымі брэйкамі, і выйшаў у 1/2 фіналу другога самага прэстыжнага рэйтынгавага турніру ўпершыню з 2008 года[287]. У паядынку 1/2 фіналу супраць Марка Дэвіса снукерыст з Лестэра атрымаў упэўненую перамогу з лікам 9:4 і выйшаў у фінал чэмпіянату Вялікабрытаніі на Шона Мёрфі, стаўшы снукерыстам, які даходзіў да фіналаў усіх турніраў Трайной кароны[288]. У фінальным матчы Мёрфі больш паспяхова гуляў у першай сесіі, але лік да перапынку быў 4:4[289], а пры ліку 6:6 Марк Сэлбі пакінуў за сабой чатыры партыі запар і з лікам 10:6 выйграў свой дзявяты прафесійны і трэці рэйтынгавы турнір, а таксама стаў дванаццатым снукерыстам у гісторыі, якія выйгравалі чэмпіянат Вялікабрытаніі і Мастэрс[284]. У выніку буйнай перамогі Сэлбі вярнуў сабе лідарства ў сусветным рэйтынгу, абышоўшы Трампа[290].
«Я выйграў чэмпіянат Вялікабрытаніі і ўсе казалі, што я выгрыз гэтую перамогу, прыехаўшы сюды, мне таксама прыйшлося пазмагацца ў стартавых матчах, але я рады, што добра згуляў у вялікім фінале. Прыемна згуляць добра для разнастайнасці, прычым зрабіць гэта на вялікай арэне Мастэрс. Відавочна, я маю шанцы выйграць «Трайную карону», і, вядома, я буду рабіць усё для гэтага».
«Проста неверагодна. Некалькі месяцаў назад у мяне была траўма шыі, і я не ведаў, калі зноў выйду да стала. А зараз я выйграў чэмпіянат Вялікабрытаніі і Мастэрс. Дзякуй маёй выдатнай камандзе, якая дапамагла мне справіцца з усімі цяжкасцямі».
На шостым турніры еўрапейскага тура ў Фюрстэнфельдбруку ў пачатку студзеня 2013 года, які быў апошнім турнірам серыі PTC у тым сезоне, Сэлбі перамог Кайрэна Уілсана ў матчы 1/16 фіналу (4:1)[заўв 5], пасля чаго не менш упэўнена перайграў Марка Кінга і 19-гадовага тайцаТанавата Тырапонгпайбуна ў чвэрцьфінале (абодвух з лікам 4:0). У паўфінальным матчы ён быў мацней за кітайцаЦяня Пэнфэя (4:2), а ў напружаным фінальным паядынку супраць Грэма Дота Марк саступаў з лікам 2:3, аднак выйграў дзве партыі запар і стаў пераможцам спаборніцтва з лікам 4:3, выйграўшы другі ў сезоне і чацвёрты ў кар'еры нізкарэйтынгавы тытул. Такім чынам, ён заняў першы радок у еўрапейскім рэйтынгу серыі PTC і забяспечыў сабе месца ў выніковым турніры[292]. На турніры Мастэрс у сярэдзіне студзеня Сэлбі сутыкнуўся з непрыемнасцямі ўжо ў першым матчы, дазволіўшы Сцюарту Бінэму выйсці наперад з лікам 5:1, але сумеў пераламіць ход паядынку і выйграў пяць фрэймаў запар, выйшаўшы ў чвэрцьфінал з лікам 6:5[293]. У наступным матчы супраць Марка Уільямса двухразовы пераможца гэтага турніру дамінаваў і выйграў з лікам 6:1, выйшаўшы ў 1/2 фіналу на Грэма Дота[294]. У другім матчы супраць шатландца за месяц пасля складанага фінальнага паядынку на апошнім нізкарэйтынгавым турніры Сэлбі сутыкнуўся з ціскам апанента і дазволіў Доту выйсці наперад з лікам 4:1, але ўзяў верх у трох партыях запар і здолеў зраўняць лік, пасля чаго праціўнік Марка зноў выйшаў наперад, але лідар рэйтынгу цалкам дамінаваў у двух наступных фрэймах і з лікам 6:5 здабыў перамогу ў матчы, які доўжыўся больш за чатыры з паловай гадзіны, і ў чацвёрты раз у кар'еры і ў першы раз за тры гады выйшаў у фінал лонданскага запрашальнага спаборніцтва[295]. У фінальным паядынку супраць леташняга пераможцы Ніла Робертсана Сэлбі адразу захапіў ініцыятыву і вёў з лікам 3:0 і 5:2, скончыўшы першую сесію з лікам 5:3 на сваю карысць[296]. У другой сесіі ён зноў выйграў тры стартавыя партыі, зрабіўшы лік 8:3, пасля чаго аўстралійскі снукерыст зрабіў спробу камбэка, пакінуўшы за сабой тры наступныя фрэймы, але Марк не дазволіў апаненту перахапіць ініцыятыву і пакінуў за сабой 15-ы і 16-ы фрэймы, скончыўшы матч з лікам 10:6 на сваю карысць. Такім чынам, Марк выйграў свой адзінаццаты прафесійны турнір і трэці тытул Мастэрс, а таксама стаў першым, каму ўдалося выйграць чэмпіянат Вялікабрытаніі і Мастэрс у адным сезоне з сезона 2002/2003, калі Марк Уільямс выйграў усе турніры Трайной кароны, і меў магчымасць паўтарыць гэтае дасягненне. Апроч таго, Марк Сэлбі выйграў трэці турнір запар, у якіх удзельнічаў, і давёў сваю бяспройгрышную серыю, якая пачалася 26 лістапада, да 17 выйграных матчаў[291].
Ужо на наступны дзень Сэлбі гуляў на турніры Championship League, выйшаўшы ў паўфінал трэцяй групы з чатырма перамогамі, дзе саступіў Джаду Трампу (1:3)[297], але ў чацвёртай групе атрымаў толькі дзве перамогі і пакінуў турнір, страціўшы шанцы на трапленне ў групу пераможцаў[298]. На гэтым жа тыдні ён прымаў удзел на аднафрэймавым турніры Shoot-Out, перайграўшы ў першым матчы Кена Доэрці з серыяй у 125 балаў, якая стала адзіным сэнчуры-брэйкам на спаборніцтве, але ўжо ў другім раўндзе саступіў 47-гадоваму Найджэлу Бонду[299]. Ужо праз некалькі дзён Марк гуляў на наступным рэйтынгавым турніры German Masters у Берліне, дзе ў кваліфікацыйным матчы перамог тайцаЦепчаю Ун-Нуха з лікам 5:2[заўв 6][300]. У першым раўндзе асноўнай стадыі ён упэўнена перамог Джо Пэры (5:2)[301], а ў 1/8 фіналу перайграў Дзіна Цзюньухэя з лікам 5:3[302]. У чвэрцьфінальнай стадыі Сэлбі сустрэўся з Бары Хокінсам, які перайграў яго ў першым раўндзе апошняга чэмпіянату свету, і быў разгромлены з лікам 1:5, што спыніла яго пераможную серыю на буйных турнірах[303]. У кваліфікацыі да адкрытага чэмпіянату Уэльса Марк Сэлбі з выдатнай выніковасцю (99%) і брэйкам у 144 ачкі перайграў 55-гадовага Стыва Дэвіса (4:0)[заўв 7][304], але ўжо ў першым матчы асноўнай стадыі быў пераможаны Джо Пэры з лікам 4:0, набраўшы толькі 54 ачкі за матч[305], пасля чаго зноў саступіў першае месца ў рэйтынгуДжаду Трампу[306]. На турніры World Open у Кітаі Марк упэўнена перайграў мясцовага ўладальніка ўайлдкард у першым матчы Лю Хаацяня (5:0)[307] і зноў сустрэўся з Бары Хокінсам у 1/8 фіналу, у гэты раз атрымаўшы пераканаўчую перамогу з лікам 5:1[308]. У чвэрцьфінальным паядынку супраць Ніла Робертсана Сэлбі выйшаў наперад з лікам 3:2, але прайграў тры партыі запар і пакінуў турнір, саступіўшы аўстралійцу з лікам 3:5[309]. У гранд-фінале серыі PTC, які праходзіў у сярэдзіне сакавіка ў Ірландыі, Марк у першым жа раўндзе быў пераможаны Джэкам Лісоўскі з лікам 4:3, у другі раз у сезоне саступіўшы гэтаму маладому англічаніну[310].
На адкрытым чэмпіянаце Кітая ў канцы сакавіка 2013 года, які быў апошнім турнірам перад чэмпіянатам свету, Марк Сэлбі выдатна правёў матч першага раўнда супраць Марка Кінга, перайграўшы яго з лікам 5:1 з пяцю серыямі за 80 ачкоў (з іх тры былі соценнымі). У трэцім фрэйме паядынку Сэлбі ішоў на максімальны брэйк і меў магчымасць выканаць другую серыю ў 147 балаў у кар'еры, але, забіўшы 15 чырвоных і 15 чорных шароў, а таксама пяць каляровых, памыліўся на апошнім чорным шары пры наборы ў 140 балаў, стаўшы чацвёртым снукерыстам у гісторыі, які спыніўся на апошнім шары пры спробе зрабіць максімум[311]. Пасля гэтага ён упэўнена перайграў Рыкі Уолдэна (5:2)[312] і Марка Уільямса ў чвэрцьфінальным паядынку (5:1)[313], а ў паўфінале перамог Шона Мёрфі з лікам 6:2, патрапіўшы ў фінал турніру ў другі раз за тры гады[314]. У фінальным паядынку Сэлбі ў чарговы раз перасёкся з Нілам Робертсанам і не здолеў навязаць барацьбу апаненту, саступіўшы шэсць фрэймаў запар і скончыўшы першую сесію з адставаннем у ліку 1:6. У пачатку вячэрняй сесіі Марк узяў ініцыятыву і выйграў тры першыя партыі, скараціўшы адставанне да двух ачкоў, але Робертсан адказаў перамогамі ў трох наступных фрэймах і зрабіў лік 9:4. Сэлбі паспрабаваў здзейсніць камбэк, але выйграў толькі дзве партыі, саступіўшы паядынак з лікам 6:10[315]. У выніку траплення ў фінал рэйтынгавага турніру Марк зноў вярнуўся на першы радок у сусветным рэйтынгу[316] і, такім чынам, адпраўляўся на чэмпіянат свету ў Крусібл у рангу лідара і другога сеянага пасля леташняга пераможцы Роні О’Салівана, а таксама адным з фаварытаў. У першым раўндзе ён гуляў супраць 45-га нумара рэйтынгуМэцью Сэлта і атрымаў значную перавагу з самага пачатку паядынку, павёўшы 5:0 і скончыўшы першую палову з лікам 6:3 на сваю карысць, а ў другой сесіі саступіў у першым фрэйме, аднак выйграў чатыры партыі запар пры ліку 6:4 і выйшаў у наступны раўнд на Бары Хокінса, які перамог яго на леташнім спаборніцтве[317]. Сэлбі ішоў наперадзе з лікам 4:2 і скончыў першую сесію з лікам 5:3 на сваю карысць[318], а ў другой частцы паядынку апаненты гулялі роўна і скончылі яе пры ліку 9:7 на карысць Марка[319]. У пачатку заключнай сесіі матча Хокінс выйграў дзве партыі і зраўняў лік, пасля чаго Марк зноў выйшаў наперад, аднак не справіўся з ціскам праціўніка ў канцоўцы паядынку і прайграў чатыры фрэймы запар і матч з лікам 10:13, у другі раз запар саступіўшы раней за чвэрцьфінальную стадыю[320]. Тым не менш, паводле вынікаў сезона Сэлбі пакінуў за сабой першы радок у рэйтынгу, а за ім ушчыльную размясціліся Ніл Робертсан і Джад Трамп[321]. На штогадовай снукернай цырымоніі ўзнагароджання, якая праходзіць пасля кожнага сезона з 2011 года, Марк Сэлбі аднаасобна быў названы снукерыстам года паводле версіі World Snooker, а таксама паводле меркаванняў журналістаў і фанатаў[322].
Выступ Марка Сэлбі на чэмпіянаце Вялікабрытаніі 2012[323]
Сезон 2013/2014 Марк Сэлбі пачаў з кваліфікацыі да першага рэйтынгавага турніру сезонаУсі Класік, дзе нечакана саступіў Эндру Пэджэту з лікам 3:5 і не патрапіў на спаборніцтва[326]. Першым турнірам, у якім удзельнічаў Сэлбі, ужо страціўшы першы нумар у рэйтынгу пасля таго, як Ніл Робертсан дайшоў да фіналу нізкарэйтынгавага турніру ў Балгарыі, стаў першы этап азіяцкага тура PTC у кітайскімІсіне. У першых матчах ён упэўнена перайграў кітайскіх аматараў Е Шаацзюня і Лі Юаня, а ў 1/16 фіналу Найджэла Бонда (усіх з лікам 4:0). У наступным раўндзе Марк у вырашальнай партыі перамог Мэцью Сэлта (4:3), а ў чвэрцьфінале і паўфінале разграміў Лю Чуана і Скота Дональдсана (абодвух з лікам 4:0), але ў фінальным паядынку не здолеў зламаць ціск Джо Пэры, які перайграў яго з лікам 4:1 і выйграў першы тытул спаборніцтва з рэйтынгавымі ачкамі за сваю 22-гадовую кар'еру[327]. На рэйтынгавым адкрытым чэмпіянаце Аўстраліі ў сярэдзіне ліпеня Марк гуляў у першым матчы супраць Яна Бэрнса, які знаходзіўся за межамі топ-64 рэйтынгу, і саступіў першыя тры фрэймы, але зраўняў лік, пасля чаго выдрапаў перамогу з лікам 5:4 і выйшаў у 1/8 фіналу турніру[328]. У другім раўндзе ён перайграў Чжана Аньду (5:1)[329], а ў чвэрцьфінале супраць 40-гадовага Марка Дэвіса выйграў тры стартавыя партыі, пасля чаго дазволіў апаненту зраўняць лік, аднак пакінуў за сабой канцоўку матча і з лікам 5:3 стаў паўфіналістам спаборніцтва[330]. У матчы 1/2 фіналу супраць новага лідара рэйтынгу і пераможцы Усі КласікНіла Робертсана Сэлбі ішоў наперадзе ў пачатку паядынку з лікам 2:1 і 3:2, але прайграў чатыры фрэймы запар і з лікам 3:6 саступіў апаненту месца ў фінале[331]. На наступным турніры PTC у Ротэрдаме Сэлбі перайграў Скота Дональдсана (4:1), Дэніэла Уорда (4:0), Джона Эстлі (4:2) і Джымі Робертсана (4:0) для выхаду ў чвэрцьфінальную стадыю. У пятым матчы ён перамог Мартына Гоўлда ў вырашальнай партыі (4:3), пасля чаго ў паўфінале саступаў Дэвіду Гілберту з лікам 0:2, але выдрапаў перамогу з лікам 4:3 і выйшаў у другі нізкарэйтынгавы фінал у сезоне. У вырашальным паядынку спаборніцтва супраць валійцаМарка Уільямса Сэлбі ішоў наперадзе з лікам 2:1, але апанент больш паспяхова правёў другую частку матча і здабыў перамог ў сёмым фрэйме (4:3)[332].
У наступным месяцы Марк гуляў на наступным турніры PTC у Данкастэры і саступіў у першым жа матчы аўстралійцуВіні Калабрэзэ з лікам 2:4[333]. Праз два тыдні Сэлбі дамогся большага поспеху на Пол Хантэр Класік у Германіі, пераможцам якога да гэтага станавіўся два гады запар. Ён перамог кітайцаЦяня Пэнфэя (4:2) і Рода Лоўлера (4:1) у першых двух паядынках. У гульне 1/16 фіналу супраць Мартына О'Донэла, які займаў 88-ы радок у рэйтынгу, Сэлбі саступаў з лікам 1:3, але здолеў выйграць тры партыі запар і прайсці ў наступны раўнд. У апошні дзень турніру ён быў мацней за Адыт'ю Мехту з Індыі (4:1), а таксама перамог Роберта Мілкінса ў чвэрцьфінале (4:2), саступаючы ў паядынку з лікам 1:2. У паўфінальным матчы ён саступіў Роні О’Салівану, які здабыў пяты тытул чэмпіёна свету ў маі, з лікам 2:4, і страціў чэмпіёнскае званне гэтага турніру[334]. На чэмпіянаце свету па снукеры з шасцю чырвонымі шарамі ў пачатку верасня Марк Сэлбі выйшаў з групы з другога месца, саступіўшы толькі Эндру Хігінсану ў вырашальнай партыі (4:5). У плэй-оф ён перайграў Стывена Магуайра, Роберта Мілкінса і Марка Уільямса (усіх з лікам 6:4), але ў паўфінальным паядынку сутыкнуўся з дамінаваннем дзеючага чэмпіёна турніру Марка Дэвіса і саступіў з лікам 4:7[335]. На наступным тыдні ён выступаў на трэцім рэйтынгавым спаборніцтве сезонаШанхай Мастэрс, перайграўшы аматара Ліня Шуая ў першым матчы з лікам 5:2[336]. У наступным раўндзе ён прайграваў Роберту Мілкінсу з лікам 2:4, аднак здолеў выйграць тры апошнія фрэймы, атрымаўшы перамогу ў паядынку на апошнім чорным шары[337]. У чвэрцьфінальным матчы супраць Бары Хокінса Марк ішоў наперадзе з лікам 3:1 і 4:2, аднак Хокінс перахапіў ініцыятыву ў гульне і здзейсніў камбэк, выйграўшы тры наступныя фрэймы і скончыўшы матч з лікам 5:4 на сваю карысць[338].
На наступным тыдні Сэлбі гуляў на сёмым еўрапейскім турніры серыі PTC у Антверпене. У першых раўндах ён перайграў Робіна Хала (4:0) і Зака Сурэці (4:2), пасля чаго перамог Джада Трампа ў вырашальным фрэйме (4:3) і выйшаў у 1/8 фіналу. У апошні дзень спаборніцтва Марк адолеў Тоні Дрэгу (4:1), пераможцу трох апошніх рэйтынгавых турніраў Дзіна Цзюньхуэя (4:1) і Джэка Лісоўскі ў паўфінальным паядынку (4:2), у другі раз запар выйшаўшы ў фінал адкрытага чэмпіянату Антверпена. У сваім трэцім нізкарэйтынгавым фінале ў сезоне супраць Роні О’Салівана 30-гадовы снукерыст з Лестэра саступаў з лікам 1:3, але правёў камбэк і выйграў тры фрэймы запар, здабыўшы перамогу ў матчы з лікам 4:3 і выйграўшы свой 12-ы прафесійны і пяты (рэкордны) нізкарэйтынгавы турнір у кар'еры[347][348]. На наступным тыдні пасля сваёй першай перамогі ў сезоне Сэлбі гуляў на запрашальным турніры Champion of Champions з удзелам снукерыстаў, якія выйгравалі прафесійныя турніры за апошні год. У першым раўндзе ён перайграў Шона Мёрфі (4:2), а ў чвэрцьфінальным паядынку саступаў Стывену Магуайру з лікам 2:3, аднак узяў чатыры партыі запар, а з імі і матч — 6:3[349]. У паўфінальным паядынку супраць 38-гадовага Сцюарта Бінэма, які займаў 10-ы радок у рэйтынгу, Сэлбі адразу сутыкнуўся з дамінаваннем праціўніка, але пры ліку 1:4 здолеў выйграць тры фрэймы запар, зраўняўшы лік, пасля чаго Бінэм больш упэўнена правёў канцоўку матча і выйграў яго з лікам 6:4, атрымаўшы пуцёўку ў фінал[350].
«Гэта пачалося нечакана, таму што мы абодва змагаліся за перамогу ў гэтых фрэймах. Я меў ідэальную магчымасць весці брэйк да зялёнага шара, але пасля яго шары былі складанымі. Я не забіў апошні чорны шар у Кітаі ў мінулым сезоне, і гэтая думка сядзела ў маёй галаве, таму я не думаў пра £59,000. Мне ўдалося ўтрымаць сябе ў руках. Я толькі спадзяюся, што Ніл не зробіць заўтра яшчэ адзін максімум, і не адбярэ ў мяне палову грошай».
—Марк Сэлбі пасля зробленага максімума ў паўфінале чэмпіянату Вялікабрытаніі[351].
На першым турніры Трайной кароны, чэмпіянаце Вялікабрытаніі, з удзелам 128 снукерыстаў Марк у якасці дзеючага чэмпіёна спаборніцтва гуляў супраць аматара Шэйна Кэсла ў першым раўндзе і саступаў з лікам 1:3, але выйграў тры партыі запар, выйшаўшы наперад у паядынку, а пры ліку 4:4 выйграў два апошнія фрэймы і выйшаў у наступны раўнд[352]. У 1/32 фіналу супраць кітайцаЦяня Пэнфэя Сэлбі зноў саступіў пачатак матча і саступаў з лікам 1:3, але на гэты раз выйграў пяць наступных партый і з лікам 6:3 прайшоў у наступны раўнд[353]. У 1/16 фіналу Марк упэўнена перайграў Сцюарта Кэрынгтана з лікам 6:0[354], а ў 1/8 фіналу быў мацней за шатландцаГрэма Дота, перамогшы яго з лікам 6:2 і ў чацвёрты раз у кар'еры прайшоў у чвэрцьфінальную стадыю другога па значнасці снукернага турніру[355]. У чвэрцьфінальнай стадыі Сэлбі ў чарговы раз гуляў супраць Бары Хокінса, якому прайграў тры з чатырох рэйтынгавых матчаў у 2013 годзе. Яго праціўнік больш упэўнена пачаў паядынак і ішоў наперадзе з лікам 3:1, 4:2 і 5:3, але Марк здолеў перахапіць ініцыятыву ў канцоўцы гульні і пакінуць за сабой тры апошнія партыі, прайшоўшы ў другі запар паўфінал чэмпіянату Вялікабрытаніі[356]. У матчы 1/2 фіналу супраць Рыкі Уолдэна Сэлбі адразу захапіў лідарства і пры ліку 3:2 выйграў пяць партый запар, пакінуўшы адзін фрэйм да перамогі ў матчы. У сёмым фрэйме матча Сэлбі выканаў свой другі максімальны брэйк у прафесійнай кар'еры, які стаў сотым у гісторыі снукера, і стаў 19-м снукерыстам, які зрабіў больш за адзін максімум на прафесійных турнірах, а таксама атрымаў £59,000 за гэта дасягненне[357]. Пры ліку 2:8 Уолдэн спрабаваў здзейсніць камбэк, але выйграў толькі тры партыі, пасля чаго Марк Сэлбі скончыў паядынак серыяй у 129 балаў і зноў выйшаў у фінал турніру[351]. У фінальным паядынку супраць лідара рэйтынгуНіла Робертсана Марк узяў ініцыятыву з пачатку матча і павёў з лікам 5:1, але аўстраліец здолеў выйграць дзве апошнія партыі першай сесіі, скараціўшы адставанне да двух ачкоў[358]. Пасля перапынку Робертсан ужо дамінаваў у матчы і выйграў пяць партый запар пры ліку 3:6 і давёў фінальны паядынак да перамогі з лікам 10:7, стаўшы восьмым снукерыстам, які выйграў усе турніры Трайной кароны[359].
«Няма нікога, хто выйгравае фрэймы за адзін падыход так, як Роні, і гэта выглядае так проста. Я павінен быў выйграваць чацвёрты фрэйм, і ўсё магло пайсці інакш, калі б лік стаў 3:1. Нават пры ліку 1:7 я не адчуваў, што не маю шанцаў, і верыў, што змагу перамагчы. Я спрабаваў аказаць ціск і навязаць сваю ўласную гульню».
«Я расчараваны, што прайграў у фіналах чэмпіянату Вялікабрытаніі і Мастэрс, але калі я буду працягваць цяжка працаваць, то спадзяюся, у бліжэйшы час буду выйграваць. Я ўжо перамагаў на гэтых турнірах раней, таму прайграваць не так балюча».
Праз месяц пасля няўдачы ў фінале Марк Сэлбі абараняў тытул Мастэрс. У першым матчы супраць 41-гадовага Марка Дэвіса, які займаў 14-ы радок у рэйтынгу, Сэлбі ўпэўнена ішоў наперадзе з лікам 4:0 і 5:2, пасля чаго саступіў тры фрэймы запар, дазволіўшы апаненту зраўняць лік і перавесці паядынак у вырашальную партыю, аднак узяў верх у адзінаццатым фрэйме і выйшаў у наступны раўнд на 37-гадовага Джона Хігінса[361]. У чвэрцьфінальным матчы Марк захапіў лідартва з лікам 3:1, пасля першай сесіі, але саступіў у чатырох наступных фрэймах, у выніку чаго шатладскі гулец выйшаў наперад з лікам 5:3 і застаўся на адлегласці ад перамогі ў адно ачко, пасля чаго Сэлбі здолеў перахапіць ініцыятыву і пакінуць за сабой тры апошнія партыі, выдрапаўшы перамог ў матчы з лікам 6:5 і выйшаўшы ў паўфінал спаборніцтва ў пяты раз[362]. У паядынку 1/2 фіналу супраць Шона Мёрфі, які выканаў свой другі максімальны брэйк у кар'еры ў пачатку месяца, Марк Сэлбі дамінаваў з самага пачатку і ўпэўнена атрымаў перамогу з лікам 6:1, не дазволіўшы праціўніку ўвайсці ў гульню, у другі раз запар і ў пяты раз у кар'еры выйшаўшы ў фінал Мастэрс і ў трэці раз патрапіўшы ў фінальным матчы на Роні О’Салівана. Такім чынам, Сэлбі стаў усяго чацвёртым снукерыстам у гісторыі (пасля Алекса Хігінса, Стывена Хендры і Роні О’Салівана), якія выходзілі ў фінал найбуйнейшага запрашальнага спаборніцтва больш за чатыры разы[363]. У вырашальным паядынку Марк сутыкнуўся з поўным дамінаваннем чэмпіёна свету, які выйшаў наперад з лікам 5:0 у пачатку гульні і скончыў першую сесію з лікам 7:1 на сваю карысць[364]. Пасля перапынку Марк не здолеў цалкам змяніць ход матча і саступіў з лікам 4:10, прайграўшы ў другім фінале турніру Трайной кароны запар[360].
Наступным рэйтынгавым турнірам стаў World Open у Кітаі, у кваліфікацыі да якога, якая праходзіла яшчэ ў снежні, Марк Сэлбі перайграў Лю Хаацяня з лікам 5:2[377]. У першым раўндзе асноўнай стадыі Сэлбі перамог Энтані Хэмілтана (5:3)[378], пасля чаго ўпэўнена перайграў азіятаўНапона Саенхама (5:2)[379] і Ляна Вэньбо (5:1)[380] для выхаду ў 1/4 фіналу. У наступным паядынку супраць 43-гадовага Алана Мак-Мануса з Шатландыі Марк атрымаў упэўненую перамогу з лікам 5:1, выйшаўшы ў трэці рэйтынгавы паўфінал у сезоне на Марку Фу[381]. У матчы супраць снукерыста з Ганконга Сэлбі дамінаваў з пачатку гульні, выйшаўшы наперад з лікам 4:0, а пры ліку 5:1 дазволіў апаненту выйграць тры партыі запар і скараціць адставанне да аднаго ачка, аднак пакінуў за сабой цяжкі дзясяты фрэйм на каляровых шарах і стаў фіналістам спаборніцтва[382]. У фінальным паядынку супраць Шона Мёрфі Марк менш паспяхова гуляў на старце і саступаў з лікам 0:4 пасля першай паўсесіі і 2:6 пасля першай паловы паядынку. Пры ліку 2:7 у вячэрняй сесіі Сэлбі правёў тры пераможныя партыі і скараціў адставанне да двух рэймаў, аднак пры ліку 8:6 Мёрфі пакінуў за сабой два фрэймы і скончыў матч з лікам 10:6 на сваю карысць, выйграўшы пяты рэйтынгавы тытул[383]. Такім чынам, Марк рызыкаваў упершыню з сезона 2010/2011 скончыць снукерны год без рэйтынгавых перамог. Праз тыдзень ён гуляў на выніковым турніры серыі PTC пад назвай Players Championship Grand Final у Прэстане і нечакана прайграў у першым раўндзе Дэвіду Гілберту, не ўзяўшы ніводнай партыі (0:4)[384]. На адкрытым чэмпіянаце Кітая ў пачатку красавіка[заўв 10] Сэлбі перайграў Сцюарта Кэрынгтана ў стартавым матчы (5:3)[385], пасля чаго ўпэўнена адолеў ветэранаў 48-гадовага Найджэла Бонда (5:1)[386] і 51-гадовага Джымі Уайта (5:1)[387]. У чвэрцьфінале ён нечакана саступіў іншаму ўзроставаму снукерысту 41-гадоваму Майку Дану (3:5), дазволіўшы яму ўпершыню ў кар'еры выйсці ў паўфінальную стадыю рэйтынгавага спаборніцтва[388]. Пасля турніру Сэлбі ўпершыню з сезона 2011/2012 апусціўся на трэцюю пазіцыю ў рэйтынгу, саступіўшы другое месца Дзіну Цзюньхуэю[389], які на адкрытым чэмпіянаце Кітая выйграў свой пяты рэйтынгавы тытул у сезоне, паўтарыўшы рэкорд Стывена Хендры[390].
Чэмпіянат свету 2014
«Я яшчэ не ўсвядоміў гэта. У бліжэйшыя дні, безумоўна, я змагу ў гэта паверыць. Перамагчы Роні ў фінале — гэта мара, якая стала рэальнасцю, асабліва калі выйграяце свой першы тытул чэмпіёна свету».
«Прайграючы 8:3, я ведаў, што Роні лепшы ў свеце, і я проста не гуляў добра ў гэтых сесіях. У мяне былі свае шанцы, але я працягваў не забіваць, і Роні карыстаўся гэтым на працягу вялікай колькасці часу. Пару раз ён не забіў, а я трымаўся і скарачаў разрыў».
«Я быў фізічна і псіхалагічна стомленым учора, але на ўсім турніры я адчуваў сябе ўпэўнена і ведаў, што, калі атрымаю шанцы, адчую настрой выйграць. Роні вярнуўся ў гульню (зрабіўшы лік 15:14), і пасля гэтага я, верагодна, згуляў у свой лепшы снукер у матчы ў апошніх трох фрэймах».
«Мой бацька памёр ад раку, калі мне было 16 гадоў, а за два месяцы да гэтага я стаў прафесіяналам, і апошнімі словамі, якія ён сказаў мне былі: "Я хачу, каб ты стаў чэмпіёнам свету". Я сказаў яму: "Я стану ў адзін выдатны дзень. Гэта ўсяго толькі пытанне часу"».
—Марк Сэлбі пасля перамогі на чэмпіянаце свету[391].
У першым раўндзе чэмпіянату свету, які традыцыйна праходзіў у другой палове красавіка і пачатку мая і ў асноўнай стадыі якога Марк Сэлбі гуляў у дзясяты раз, ён патрапіў на 22-гадовага валійцаМайкла Уайта, які дайшоў да чвэрцьфіналу Крусібла ў мінулым годзе[392] і займаў месца ў канцы топ-32 рэйтынгу[389]. Сэлбі ўпэўнена пачаў пачаў паядынак, павёўшы ў ліку 5:1, аднак яго апанент актывізаваўся і перамог у трох наступных партыях, скараціўшы адставанне да мінімуму ў канцы першай сесіі[393]. Англічанін выйграў тры стартавыя фрэймы ў другой палове матча, аднак Уайт перахапіў ініцыятыву і ўзяў чатыры партыі запар, зраўняўшы лік да 8:8, пасля чаго гульня дайшла да вырашальнай партыі, у якой Марк гуляў больш упэўнена і ўсё ж такі здолеў прайсці ў другі раўнд турніру ў Крусібле[394]. У другім матчы супраць двухразовага фіналіста чэмпіянату светуАлістэра Картэра Сэлбі зноў актыўна пачаў паядынак і выйшаў наперад з лікам 5:1, аднак дазволіў апаненту выйграць два апошнія фрэймы сесіі і скараціць адставанне[395]. У другой сесіі ён вярнуў сабе адрыў у чатыры партыі, зрабіўшы лік 9:5, але яго апанент зрабіў лік 7:9 перад апошняй часткай паядынку[396]. Сэлбі пакінуў за сабой тры стартавыя фрэймы трэцяй сесіі, зрабіўшы лік 12:7, і давёў матч да перамогі з лікам 13:9, у пяты раз выйшаўшы ў чвэрцьфінальную стадыю галоўнага снукернага турніру[397]. У чвэрцьфінале Марк гуляў супраць 43-гадовага Алана Мак-Мануса, які нечакана выйшаў у чвэрцьфінал чэмпіянату свету ўпершыню з 2005 года[398]. Першая сесія матча праходзіла ў глейкай гульні і скончылася з лікам 4:3 на карысць Сэлбі[399], аднак у наступнай частцы паядынку ён цалкам дамінаваў каля стала і дазволіў апаненту выйграць толькі адну партыю, зрабіўшы лік 12:4[400], а на наступны дзень давёў матч да перамогі з лікам 13:5 і ў трэці раз выйшаў у паўфінал чэмпіянату свету на лідара сусветнага рэйтынгуНіла Робертсана[401]. У напружаным матчы супраць аўстралійца Сэлбі выйграў чатыры партыі запар пры ліку 1:2 і скончыў першую сесію з лікам 5:3 на сваю карысць[402], пасля чаго трымаў ініцыятыву ў другой чвэрці паядынка, зрабіўшы лік 9:7 на сваю карысць перад апошнім паўфінальным днём[403]. Пры ліку 7:10 у трэцяй сесіі Робертсан выйграў тры партыі запар, зраўняўшы лік, пасля чаго давёў матч да ліку 12:12 перад апошняй часткай[404]. Снукерысты гулялі роўна на працягу наступных партый, а пры ліку 14:14 Сэлбі выйграў два фрэймы, павёўшы з лікам 16:14, і здолеў давесці паядынак да перамогі з лікам 17:15, упершыню з 2007 года выйшаўшы ў фінал чэмпіянату свету на пераможцу двух апошніх розыгрышаў Роні О’Салівана. Такім чынам, Сэлбі стаў першым, каму ўдалося дайсці да фіналаў усіх трох турніраў Трайной кароны ў сезоне пасля таго, як Марк Уільямс перамог на ўсіх трох спаборніцтвах у сезоне 2002/2003[405]. О'Саліван, які разграміў Марка ў фінале Мастэрс, дамінаваў у пачатку паядынку, выйграўшы тры першыя партыі і скончыўшы стартавую сесію з лікам 5:3 на сваю карысць[406]. У другой частцы матча ён павялічыў свой адрыў да ліку 8:3, а пазней вёў 10:5, аднак Сэлбі пакінуў за сабой дзве апошнія партыі першага фінальнага дня, скараціўшы адставанне да ліку 7:10 і пакінуўшы магчымасць працягнуць барацьбу ў наступнай сесіі[407]. У пачатку трэцяй чвэрці матча Марк Сэлбі пачаў дамінаваць і выйграў чатыры першыя партыі, упершыню ў паядынку выйшаўшы наперад з лікам 11:10, аднак дазволіў апаненту зраўняць лік да канца сесіі — 12:12[408]. У апошняй частцы матча Сэлбі ўжо ўпэўнена лідзіраваў, выйграўшы тры стартавыя партыі і давёўшы паядынак да пераможнага ліку 18:14, стаўшы чэмпіёнам свету па снукеры і выйграўшы рэкордныя для снукера прызавыя ў £300,000. Такім чынам, Марк Сэлбі выйграў свой чацвёрты рэйтынгавы турнір і першы пасля чэмпіянату Вялікабрытаніі 2012, а таксама стаў дзявятым снукерыстам у гісторыі, які выйграў усе турніры Трайной кароны[391]. Дзякуючы перамозе, Сэлбі пася доўгага перапынку вярнуў сабе лідарства ў рэйтынгу[409]. На выніковай снукернай цырымоніі ўзнагароджання, якая праходзіла праз некалькі дзён пасля чэмпіянату свету яго перамога на сусветным першынстве была названая «выступам года», а максімальная серыя ў паўфінале чэмпіянату Вялікабрытаніі была прызнаная «чароўным момантам года»[410].
Выступ Марка Сэлбі на чэмпіянаце Вялікабрытаніі 2013[411]
Менш, чым праз месяц пасля перамогі на сусветным чэмпіянаце, Марк Сэлбі ўступіў у наступны сезон удзелам у кваліфікацыі да першага рэйтынгавага турніру Усі Класік, дзе ўпэўнена перайграў Джона Эстлі з лікам 5:0[414]. У канцы чэрвеня ў асноўнай стадыі рэйтынгавага спаборніцтва ў Кітаі Марк перамог Робі Уільямса ў стартавым раўндзе (5:1)[415][відэа 48], але саступіў Ляну Вэньбо ў 1/16 фіналу (3:5)[відэа 49], няўдала пачаўшы першы сезон у якасці чэмпіёна свету[416]. Ужо ў жніўні Сэлбі выступаў на першым турніры еўрапейскага тура PTC у Рызе. У першых матчах ён перамог Яна Бэрнса (4:1)[відэа 50], Майка Дана (4:3) і Джымі Робертсана (4:2)[417], пасля чаго саступаў індыйцуАдыт'е Мехце з лікам 1:2, але здабыў перамогу, выйграўшы тры партыі запар. Падзеі наступнага паядынку супраць Пітэра Эбдана развіваліся ў тым жа ключы, дзякуючы чаму Марк выйшаў у паўфінальную стадыю, дзе ўпэўнена перайграў Бары Хокінса з лікам 4:0[відэа 51]. У фінале супраць Марка Алена з Паўночнай Ірландыі Сэлбі дазволіў апаненту выйграць першыя фрэймы, але пры ліку 0:3 здзейсніў выдатны камбэк, выйграўшы наступныя партыі з чатырма паўсоценнымі серыямі, адна з якіх перавысіла 100 балаў, і здабыў свой шосты тытул серыі PTC[відэа 52][418]. Праз паўтара тыдні снукерыст з Лестэра, якому ўжо споўніўся 31 год, гуляў на наступным нізкарэйтынгавым турніры — Пол Хантэр Класік. Ён паспяхова згуляў супраць Аляксандра Урсенбахера з Швейцарыі і Дамініка Дэйла, перайграўшы абодвух з лікам 4:0, пасля чаго саступаў Шону Мёрфі ў 1/16 фіналу з лікам 1:3, але ўпэўнена правёў канцоўку паядынку і прайшоў у наступны раўнд з лікам 4:3[відэа 53][419]. У 1/8 фіналу Сэлбі перайграў Ляна Вэньбо (4:1), калі той здаў пяты фрэйм з-за незгоды з рашэннем рэферы, а ў наступным матчы супраць Рыкі Уолдэна вёў з лікам 3:2, але дазволіў праціўніку ўзяць верх у дзвюх наступных партыях і выйграць паядынак, вылецеўшы са спаборніцтва[відэа 54][420]. У пачатку верасня ў Тайландзе праходзіў чэмпіянат свету па снукеры з шасцю чырвонымі шарамі, фаварытам якога лічыўся Сэлбі, аднак за некалькі дзён да пачатку турніру ён быў вымушаны зняцца ў сувязі з хваробай[421]. Праз тыдзень ён гуляў на трэцім рэйтынгавым турніры сезона ў Шанхаі, дзе перамог 45-гадовага Кена Доэрці ў першым матчы з лікам 5:2[відэа 55][422]. У 1/8 фіналу супраць Майкла Холта ён паспяхова пачаў матч, аднак пры ліку 3:0 дазволіў апаненту выйграць тры партыі запар і зраўняць лік, пасля чаго перахапіў ініцыятыву і ўзяў два апошнія фрэймы, з лікам 5:3 выйшаўшы ў чвэрцьфінал[423], дзе не пакінуў шанцаў ірландцуФергалу О'Браену (5:0)[відэа 56][424]. У паўфінальным паядынку ён зноў сустрэўся з Маркам Аленам і дамінаваў у пачатку гульні, выйшаўшы наперад з лікам 4:1, а пазней зрабіў лік 5:2, аднак на гэты раз снукерыст з Паўночнай Ірландыі ўзяў рэванш за паразу ў фінале адкрытага чэмпіянату Рыгі, выйграўшы чатыры партыі запар і выйшаўшы ў фінал з лікам 6:5[відэа 57][425].
У канцы верасня ў Барнслі праходзіла кваліфікацыя да найбуйнейшага кітайскага спаборніцтва International Championship, дзе Марк Сэлбі гуляў супраць 19-гадовага навічка мэйн-тура Олівера Лайнса. Ён упэўнена пачаў паядынак, выйшаўшы наперад з лікам 4:0, аднак пасля перапынку Лайнс здолеў выйграць шэсць партый запар (прычым сёмы і дзявяты фрэймы на апошнім чорным шары) і з лікам 6:4 перайграў чэмпіёна свету[426]. На трэцім этапе еўрапейскага тура ў Сафіі Сэлбі перайграў ветэранаў Бары Пінчэса (4:3) і Джо Свэйла (4:2), а таксама шатландцаФрэйзера Патрыка (4:3) у першых матчах. У 1/8 фіналу ён саступаў Робі Уільямсу з лікам 0:2, аднак павярнуў ход матча на сваю карысць і ўзяў чатыры фрэймы запар, выйшаўшы ў 1/4 фіналу з лікам 4:2. У чвэрцьфінальным матчы супраць Шона Мёрфі, які набраў выдатную форму, Марк сутыкнуўся з дамінаваннем апанента і саступіў з лікам 2:4[427]. У пачатку лістапада Марк Сэлбі выступаў на прэстыжным запрашальным турніры Champion of Champions, перайграўшы ў першым раўндзе Стыва Дэвіса з лікам 4:1, аднак у другім матчы не здолеў навязаць барацьбу Джаду Трампу і саступіў з лікам 1:6[428]. На чэмпіянаце Вялікабрытаніі ў канцы лістапада ён разграміў аматара Олівера Браўна ў стартавым матчы (6:0)[429], але ўжо ў другім раўндзе быў пераможаны 62-м нумарам сусветнага рэйтынгуДэвідам Морысам з Ірландыі з лікам 6:4, упершыню з 2005 года не дайшоўшы да 1/16 фіналу першага турніру Трайной кароны[430]. Пасля гэтага Сэлбі страціў лідарства ў сусветным снукерным рэйтынгу і нават упершыню з 2011 года вылецеў з топ-3, прапусціўшы наперад Дзіна Цзюньхуэя, Ніла Робертсана і Роні О’Салівана[431]. У першым раўндзе Мастэрс Сэлбі зноў гуляў супраць Шона Мёрфі. Яго апанент дамінаваў у першай палове паядынку, выйшаўшы наперад з лікам 5:1, пасля чаго Марк здолеў выйграць чатыры партыі запар, прадэманстраваўшы высокі ўзровень гульні, і перавесці матч у вырашальны фрэйм, аднак Мёрфі быў мацней у апошняй партыі і перамог Марка Сэлбі, які толькі ў другі раз у кар'еры саступіў у першым раўндзе найбуйнейшага запрашальнага спаборніцтва па снукеры[432].
«Магчыма, гэта зняло з мяне напружанне, але я дакараў сябе, бо ведаў, што калі прайграю, то змагу вінаваціць толькі самога сябе. Цяжка паверыць, што я стаю тут, заваяваўшы тытул. Гэты сезон для мяне вельмі цяжкі, таму выйграць на гэтым турніры, перамогшы Шона, — гэта фантастыка!»
«Я да гэтага часу засмучаны, што стаўшы чэмпіёнам свету, не змог правесці гэты сезон якасна, хаця, у асноўным, я прайграваў толькі топ-гульцам. Таму, гэта прыемна — мець на рахунку першы рэйтынгавы тытул у сезоне. Ды і ўсе выступы на гэтым тыдні таксама прынеслі мне задавальненне».
—Марк Сэлбі пасля перамогі на German Masters[433].
Наступным рэйтынгавым турнірам быў German Masters, які праходзіў у пачатку лютага[заўв 11]. У першым матчы супраць 23-гадовага шатландцаЭнтані Мак-Гіла Сэлбі ўпэўнена выйшаў наперад з лікам 4:1, пасля чаго сутыкнуўся з цяжкасцямі, калі яго апанент выйграў тры наступныя партыі з паўсоценнымі серыямі, аднак усё ж такі ўзяў верх у вырашальным фрэйме і ўпершыню з верасня выйшаў у 1/8 фіналу рэйтынгавага турніру[434]. У другім матчы Марк перайграў 44-гадовага Пітэра Эбдана (5:1), пасля чаго выйшаў у чвэрцьфінал на фіналіста Champion of Champions і чэмпіянату ВялікабрытанііДжада Трампа[435]. Сэлбі больш паспяхова пачаў паядынак, выйшаўшы наперад з лікам 3:1 з трыма серыямі за 80 ачкоў, а пасля перапынку яго праціўнік выканаў максімальны брэйк, пасля чаго зраўняў лік, аднак лідар сусветнага рэйтынгу не дазволіў апаненту выйсці наперад і выйграў паядынак у вырашальным фрэйме[436]. У паўфінальным матчы супраць Стывена Магуайра Марк Сэлбі трымаў ініцыятыву, выйграўшы першую сесію з лікам 3:1 і давёўшы матч да перамогі з лікам 6:2, дзякуючы чаму ўпершыню пасля чэмпіянату свету выйшаў у рэйтынгавы фінал на пераможцу МастэрсШона Мёрфі[437]. Апаненты роўна пачалі фінальны паядынак, а пры ліку 2:2 Мёрфі выйграў тры фрэймы запар, выйшаўшы наперад 5:2, але Марк пакінуў за сабой апошні фрэйм сесіі[438], а пасля перапынку выйграў чатыры партыі запар, выйшаўшы наперад з лікам 7:5. Шон перамог у двух наступных фрэймах, зраўняўшы лік, аднак Сэлбі пакінуў за сабой канцоўку паядынку і з лікам 9:7 выйграў 15-ы прафесійны і пяты рэйтынгавы тытул у сваёй кар'еры[433], а таксама вярнуў сабе лідарства ў сусветным рэйтынгу[439].
«Я не думаю, што калі-небудзь выйграваў тытул без гульняў з гульцамі з топ-16. Але гэта проста паказвае, які высокі стандарт у нашы дні, таму што такія хлопцы як Гэры і Бэн Вуластан гуляюць досыць добра, каб дасягаць фіналаў».
«Я вельмі шчаслівы атрымаць гэты тытул упершыню, асабліва, двойчы прайграўшы ў фінале раней. Сёння ўвечары была добрая атмасфера і добрыя заўзятары. Заўтра я дабяруся дадому, і ў мяне будзе пару дзён адпачынку, а затым зноў займуся трэніроўкамі, каб рыхтавацца да Крусібла».
—Марк Сэлбі пасля перамогі на адкрытым чэмпіянаце Кітая[450].
На апошнім турніры перад чэмпіянатам свету, адкрытым чэмпіянаце Кітая[заўв 12], Марк перамог Марка Джойса ў першым матчы з лікам 5:3[451], пасля чаго разграміў Эліята Слесара (5:0)[452]. У 1/8 фіналу ён быў мацней за Дэвіда Гілберта (5:2)[453], а ў напружаным чвэрцьфінальным паядынку супраць Роберта Мілкінса саступаў у ліку па ходзе гульні, аднак здолеў выдрапаць перамогу ў вырашальным фрэйме (5:4)[454]. У паўфінале супраць прадстаўніка НарвегііКурта Мэфліна Сэлбі ішоў наперадзе ў пачатку матча, а пасля таго, як апанент зрабіў лік 3:3, выйграў тры партыі запар і з лікам 6:3 у трэці раз у кар'еры выйшаў у фінал гэтага спаборніцтва[455]. У фінальным паядынку супраць 56-га нумара рэйтынгуГэры Уілсана, які ўпершыню ў сваёй кар'еры дайшоў да фіналу рэйтынгавага турніру, Марк адразу захапіў лідарства і цалкам дамінаваў каля стала, скончыўшы першую сесію з лікам 8:1 на сваю карысць і выдатнай серыяй у 145 балаў, а пасля перапынку ўпэўнена давёў матч да перамогі з лікам 10:2 і выйграў другое спаборніцтва рэйтынгавага ўзроўню ў 2015 годзе і шостае ў кар'еры. Такім чынам Марк Сэлбі адправіўся ў Крусібл у якасці дзеючага чэмпіёна і аднаго з галоўных фаварытаў, будучы адзіным гульцом, які перамог на двух рэйтынгавых турнірах у сезоне[450]. У першым паядынку сусветнага першынства Сэлбі зноў сустрэўся з Куртам Мэфлінам, які ўпершыню патрапіў у асноўную стадыю найбуйнейшага снукернага спаборніцтва, і ўпэўнена пачаў паядынак, выйшаўшы наперад з лікам 5:2 і скончыўшы першую сесію з лікам 6:3 на сваю карысць[456]. У другой палове паядынку ён давёў свой адрыў да чатырох партый, аднак пры ліку 4:8 яго апанент здзейсніў выдатны камбэк, выйграўшы пяць фрэймаў запар і зрабіўшы лік 9:8, і знаходзіўся ў кроку ад перамогі, пасля чаго Марк узяў сябе ў рукі і перамог у канцоўцы матча (10:9)[457]. У другім раўндзе снукерыст з Лестэра патрапіў на іншага дэбютанта Энтані Мак-Гіла з Шатландыі. Мак-Гіл выйграў стартавыя фрэймы паядынку, пасля чаго Сэлбі выйшаў наперад з лікам 3:2, аднак не ўтрымаў лідарства, скончыўшы першую сесію з лікам 4:4[458]. У другой частцы матча малады шатландскі снукерыст, які займаў 32-е месца ў рэйтынгу, адарваўся ад апанента на дзве партыі, а пры ліку 8:6 выйграў два апошнія фрэймы сесіі і давёў перавагу да ліку 10:6[459]. У трэцім адрэзку матча леташні чэмпіён свету не здолеў перахапіць ініцыятыву, выйграўшы дзве партыі пры ліку 7:12 з серыямі за 50 балаў, а шатландзец скончыў паядынак з лікам 13:9 на сваю карысць, выйшаўшы ў чвэрцьфінал турніру. Такім чынам, Марк Сэлбі стаў чарговым снукерыстам, якога спасціг «праклён Крусібла»[заўв 13][460], але ён з вялікім адрывам пакінуў за сабой першы радок у рэйтынгу ў канцы сезона[461]. На цырымоніі ўзнагароджання World Snooker Awards 2014/2015 у Лондане, якая праходзіла праз некалькі дзён пасля сусветнага першынства, Марк Сэлбі быў уведзены ў залу славы снукера[462].
Выступ Марка Сэлбі на адкрытым чэмпіянаце Рыгі 2014[463]
2016/2017: Дамінаванне і трэцяя перамога ў Крусібле
Выступы на турнірах па пуле
Улетку 2006 года, ва ўзросце 22 гадоў, Марк Сэлбі атрымаў запрашэнне ад спонсараў і прыняў удзел на чэмпіянаце свету па пуле-8 у Блэкпуле. У кваліфікацыі ён перайграў Гевіна Герэгці з Ірландыі (7:0), Джэй Джэй Фола з Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі (7:2) і Аліўе Руле з Францыі (7:0). У першых матчах асноўнай стадыі ён перамог шатландца Дарэна Мэцью з лікам 8:6, валійца Олі Бейла з лікам 8:5 і прадстаўніка Англіі Морэя Долэна ў 1/8 фіналу з лікам 8:3. У чвэрцьфінале Сэлбі атрымаў чарговую перамогу, перайграўшы аўстралійца Бэна Нунана з лікам 9:3, а ў паўфінальным матчы быў мацней за трэцяга сеянага двухразовага чэмпіёна свету па гэтым відзе пула і фіналіста леташняга чэмпіянату Крыса Мелінга з лікам 10:5. У фінальным паядынку ён гуляў супраць шостага сеянага фіналіста чэмпіянату свету па пуле-8 2004 года Дарэна Эплтана і атрымаў перамогу з лікам 11:7[відэа 58], выйграўшы першы прыз у £10,000[466][467].
У студзені 2015 года ўжо ў рангу чэмпіёна свету па снукеры Сэлбі, як і некаторыя іншыя вядучыя снукерысты, прымаў удзел на чэмпіянаце свету па кітайскім пуле. На першым этапе асноўнай стадыі ён перайграў Фона Маінта Кіяў з М'янмы (9:4) і Махамеда Лабабі з Ірана (9:3), пасля чаго патрапіў на другі этап асноўнай стадыі чэмпіянату[468]. У 1/16 фіналу Марк перайграў кітайца Шы Ханьцына з лікам 11:7[відэа 59], а ў наступным матчы ў напружанай барацьбе перамог Крыса Мелінга ў вырашальным фрэйме (13:12)[відэа 60]. У чвэрцьфінале ён быў мацней за прадстаўніка КітаяЛю Чуана, які таксама займаў месца сярод снукерыстаў-прафесіяналаў, (13:10)[відэа 61], а ў паўфінальным матчы перайграў Лю Хайтаа з лікам 15:13[відэа 62]. У фінальным паядынку да 21 перамогі ў фрэймах чэмпіён свету зноў сустрэўся з Дарэнам Эплтанам, які быў чэмпіёнам свету па стрэйт-пуле. Эплтан ішоў наперадзе пасля першай сесіі з лікам 11:9, а ў другой частцы матча здолеў павялічыць адрыў да чатырох фрэймаў, аднак Сэлбі зраўняў лік да 18:18 і выйграў наступную партыю, пасля чаго Дарэн Эплтан больш упэўнена правёў канцоўку паядынку і стаў чэмпіёнам свету па гэтым відзе пула з лікам 21:19[відэа 63][469][470].
Асабістае жыццё і захапленні
Жонка Марка, ірландка Вікторыя (Вікі) Лейтан, раней была прафесійным гульцом у пул[471][472]. Яны абвясцілі аб сваёй заручыны ў жніўні 2010 года (да гэтага сустракаліся некалькі гадоў)[473] і ажаніліся ў Мексіцы 24 мая 2011 года[474]. Вікі часта падтрымлівае яго на важных матчах. У цяперашні час яна таксама з'яўляецца менеджарам Марка[475]. У лістападзе 2014 года ў іх нарадзілася дачка, якую назвалі Сафія Марыя[476]. Зараз яны па-ранейшаму жывуць у Лестэры, дзе маюць дом з басейнам у сельскай мясцовасці[5].
↑ абвгдеёЛічацца толькі матчы, згуляныя ў асноўных стадыях турніраў (кваліфікацыйныя матчы не ўваходзяць у статыстыку).
↑ абвгдеёжзіклЛічацца толькі матчы, згуляныя ў рэйтынгавых розыгрышах турніру.
↑Турнір меў назвы «Гран-пры» (1999/2000–2000/2001, 2004/2005–2009/2010) і «Кубак LG» (2001/2002–2003/2004).
↑ абТурнір меў назву «Players Championship» у сезоне 2003/2004.
↑Турнір меў назвы «Фінал Players Tour Championship» (2010/2011), «Гранд-фінал PTC» (2011/2012–2012/2013) і «Players Championship Grand Final» (2013/2014) і з сезона 2010/2011 да сезона 2015/2016 з'яўляўся рэйтынгавым фінальным турнірам нізкарэйтынгавай серыі PTC.
↑Статыстыка ўключае ў сябе ня толькі дзеючыя рэйтынгавыя турніры, але і былыя, якія праходзілі ва ўказаным сезоне.
↑У статыстыку ўваходзяць таксама розыгрышы Гранд-фіналу PTC, бо, нягледзячы на тое, што гэты турнір з'яўляецца фінальным першынством нізкарэйтынгавай серыі, сам па сабе ён мае рэйтынгавы статус.
↑ абвгЛічыцца колькасць турніраў, дзе гулец выступаў у асноўнай стадыі (турніры, дзе гулец прайграў у кваліфікацыі не ўваходзяць у статыстыку).
↑ абвгЛічацца толькі матчы, згуляныя ў нізкарэйтынгавых розыгрышах турніру.
↑Турнір меў назвы Гран-пры Фюрта (2004/2005) і «Адкрыты чэмпіянат Фюрта» (2005/2006–2006/2007).
↑Турнір меў назву «Трафей памяці Кей Сюзан» (2011/2012–2012/2013).
↑Першыя раўнды турніру праходзілі ў Шэфілдзе, фінальныя — у Фюрстэнфельдбруку. Турнір праходзіў як адкрыты чэмпіянат Фюрстэнфельдбрука.
↑Статыстыка ўключае ў сябе толькі выступы гульца на нізкарэйтынгавых турнірах (без фінальнага турніру).
↑ абвГулец заняў азначанае месца ў рэйтынгу Еўрапейскага тура PTC, а ў турнірах Азіяцкага тура PTC не прымаў удзел.
↑Гулец заняў трэцяе месца ў рэйтынгу Еўрапейскага тура PTC і шостае — у рэйтынгу Азіяцкага тура PTC.
↑ абНа турніры Championship League пераможцы кожнай групы выходзяць у вырашальны раўнд, які таксама пачынаецца з групавой стадыі.
↑Турнір меў назвы «Міжнародны чэмпіянат па снукеры з шасцю чырвонымі шарамі» (2008/2009) і «Сусветнае Гран-пры па снукеры з шасцю чырвонымі шарамі» (2009/2010).
↑Статыстыка ўключае ў сябе ня толькі дзеючыя нярэйтынгавыя турніры, але і былыя, якія праходзілі ва ўказаным сезоне.
↑ абТурнір меў назву Цзянсу Класік (2008/2009–2009/2010).
↑ абТурнір меў назву «Адкрыты чэмпіянат Еўропы» (2001/2002–2003/2004).
↑ абвгЛічацца толькі матчы, згуляныя ў нярэйтынгавых розыгрышах турніру.
↑Турнір меў назву Benson & Hedges Championship (1999/2000–2002/2003).
↑Улічваюцца толькі соценныя серыі, аформленыя на прафесійных турнірах, пры гэтым турніры з незвычайнымі альтэрнатыўнымі фарматамі, як Shoot-Out і Power Snooker, не ўлічваюцца.
Перамогі над гульцамі з топ-10
У афіцыйнай статыстыцы асабістых сустрэч не ўлічваюцца матчы турніраў з альтэрнатыўным фарматам (турніраў па снукеры з шасцю чырвонымі шарамі, Shoot-Out, Power Snooker і т.д.), а таксама нярэйтынгавых турніраў, дзе матчы гуляліся да трох ці менш перамог у фрэймах (Championship League і т.д.).
У афіцыйнай статыстыцы асабістых сустрэч не ўлічваюцца матчы турніраў з альтэрнатыўным фарматам (турніраў па снукеры з шасцю чырвонымі шарамі, Shoot-Out, Power Snooker і т.д.), а таксама нярэйтынгавых турніраў, дзе матчы гуляліся да трох ці менш перамог у фрэймах (Championship League і т.д.).
Шэрым колерам выдзеленыя імёны снукерыстаў, якія скончылі прафесійныя выступы.
↑У наступным паядынку Сэлбі выканаў яшчэ адзін соценны брэйк і павялічыў рэкордны вынік да 54 серый 100+.
↑У адрозненне ад мінулага сезона у сезоне 2011/2012 серыя Еўра Players Tour Championship адсутнічала, а большасць з 12 турніраў PTC праходзіла ў Англіі.
↑Перад пачаткам сезона Марк Сэлбі ажаніўся са сваёй нявестай Вікі Лейтан
↑Два першыя раўнды турніру праходзілі з 16 па 18 жніўня ў Шэфілдзе. У іх Марк Сэлбі перамог Мічэла Мана (4:1) і Бена Джаджа (4:0).
↑Паводле новай сістэмы турніраў Сэлбі прымаў удзел у кваліфікацыйным раўндзе да German Masters, матчы якога праходзілі ў канцы лістапада, але яго матч праводзіўся ўжо на асноўнай арэне.
↑У кваліфікацыйным матчы, якія праходзілі ў сярэдзіне лютага, Марк Сэлбі перамог Бары Пінчэса з лікам 5:1.
↑Праклён Крусібла — неафіцыйны тэрмін, паняцце якога спасылаецца на той факт, што ніводны снукерыст, які выйграў чэмпіянат свету ў першы раз, не здолеў абараніць свой тытул з тых часоў, як галоўны турнір сезона праходзіць у тэатры Крусібл.
_2013-01-30_15.jpg)
.svg){kind=small}
_2013-01-30_03.jpg)
_2014-01-29_01.jpg)
_2015-02-08_26.jpg)
.svg){kind=small}
