Ekvador

República del Ecuador
Republika Ekvador
GesloLa Paz y el Bienestar, la Gloria y el Triunfo
(španski: "Mir i blagostanje, slava i trijumf")
Himna: "Salve, Oh Patria"
Glavni gradQuito
Službeni jezicišpanski (govore se i kečuanski i drugi indijanski jezici)
Leaders
Daniel Noboa
Verónica Abad Rojas
UtemeljenjeOd Španske 24. maja 1822.
Površina
• Vode (%)
8,8%
Stanovništvo
• Popis iz 2002
13.183.978 (62.)
Valutaamerički dolar1
Vremenska zona-5 (-6 na arhipelagu Galápagos)
Pozivni broj593
ISO 3166 kod[[ISO 3166-2:Šablon:ISO 3166 kod|Šablon:ISO 3166 kod]]
Veb-domena.ec
(1) do 2000. sucre

Republika Ekvador je država u Južnoj Americi. Glavni grad je Quito, dok je največi grad Guayaquil (Stanovništvo 3,000,000). Ekvador ukupno ima malo više od 13,000,000 ljudi.

Istorija

U području današnjeg Ekvadora su od davnih vremena živele razne staro Američke kulture. Međutim, ove su osvojili Inke u petnestom veku i tako je do dolaska Evropljana Ekvador bio deo Carstva Inka. Španija je osvojila to područje 1534 godine, i tako se moderni Ekvador prvo pojavi u istoriji kao Španska kolonija.

Godine 1822 Ekvador dobija nezavisnost od Španije, i postane deo Velike Kolumbije. Ipak, ta super-država se uskoro raspada u tri različite države 1830 godine, jedna od njih Ekvador.

Devetnesti vek u istoriji Ekvadora poznat je po državnoj slabosti i nestabilnosti. Kasnim devetnestim vekom nad Ekvadorom vladaju strogo Katolički predsednici, sve do liberalne pobune Eloy Alfaroa 1895 godine.

Između 1904 i 1942, Ekvador gubi dosta teritorije u raznim ratovima sa njenim susedima. Največi i najvažniji je rat sa Peruom 1941 godine, koji se nije rešio do 1999 godine. 2000 godine je kriza u vladi Ekvadora, i tadašnji podpredsednik Gustavo Noboa' postaje novi predsednik nakon pobune Ekvadorskih indijanaca.

Vlada

U Ekvadoru, predsednik, potpredsednik, i članovi kongresa nakon izbora rade četiri godine. U Ekvadoru postoju petnaest ministarstava. Vođe regija, gradonačelnici, su direktno izabrani po popularnoj volji stanovništva. Sudije na narodnom sudu su izabrani u kongresu, i rade doživotno.

Od petnestog januara 2003 godine, predsednik Ekvadora je Lucio Gutierrez. Danas politička situacija u Ekvadoru je relativno sigurna i stabilna. Od 1996 godine i tadašnjih izbora, Ekvadorski indijanci više učestvuju u politici (Prije 1996 godine indijanci namerno nisu učestovali).

Političke podele

Ekvador je administrativno podeljen na 24 provincije, to su su:

Geografija

Mapa Ekvadora
Mapa Ekvadora

Ekvador se nalazi u zapadnoj Južnoj Americi, između Perua i Kolumbije. Ukupna površina Ekvadora je 283,560 km². Od tih 283,560, 276,840 km² je zemlja a 6,720 km² voda. Čuveni Arhipelag Galápagos je također dio Ekvadora.

Ekvador ima obalu sa tihim Okeanom 2,237 kilometara duga. Sa Kolumbijom se graniči 590 km, a Peruom 1,420 km. Planina Chimborazo je najveća u Ekvadoru, sa visinom od 6,267 metara, dio Andi planina. Cotopaxi, najviši aktivni vulkan na svetu, se nalazi u Ekvadoru.

Ekvador se deli na četiri regije; Arhipelag Galápagos , La costa, La sierra, i El oriente. La costa na Španskom znači obala, i nalazi se u zapadnom Ekvadoru. La sierra je centralni ekvador, poznat po planinama, dok el oriente je istočni deo zemlje gde se nalazi šuma Amazon. Zemlja je podložna jakim potresima. U potresu 16. travnja 2016. godine poginulo je više od 350 i ranjeno preko 2 500 ljudi.[1]

Privreda

Ulje, kojeg ima dosta u Ekvadoru, je bio centar Ekvadorske ekonomije u dvadesetom veku. Proizvodi kao banane i šečer su isto važni. 2000 godine, Valuta Ekvadora postaje Američki Dollar s nadom da bi se smanjila tadašnja ekonomska kriza. Od tada Ekvadorska ekonomija napreduje, ali sporo. Problemi se ekonomijom su imali veliki uticaj na Ekvadorsku politiku u prethodnih pet godina.

Stanovništvo

Stanovništvo Ekvadora je otprilke 13,710,234 (2003). Največa etnička grupa su Mestizos (Mešoviti belci i indijanci) koji čine 65% od stanovništva. Indijanci slede sa 25%, a posle njih su belci sa 7% ukupnog Ekvadorskog stanovništva. 2003 godine čak 35% stanovništva je bilo mlađe od 14 godina starosti. 92.5% od Ekvadoraca mogu čitati i pisati. Oko 2 469 605 ekvadorskih državljana govori nekim od indijanskih jezika kao materinskim (9.4% od ukupnog stanovništva), a najrasprostranjeniji je kečuanski (2 300 000).

Prema prvom službenom državnom proračunu (ne popisu) Ekvador je 1882. imao 946 000 žitelja, a angloameričke procjene desetak godina kasnije govore o 1 300 000 do 2 000 000 ljudi.[2]

Kultura

Kao mnoge druge Južno Američke zemlje, kultura Ekvadora je kombinacija Španske kulture, i kulture Indijanaca. Na kulturu Ekvadora uticala je i kultura Afrikanskih robova. 68% od Ekvadoraca su Katolici. Najpoznatiji deo Ekvadorske kulture je Ekvadorska muzika, ali Ekvador je imao nekoliko čuvenih južno Američkih pisaca i umetnika.

Izvori

  1. www.24sata.hr, "Potres u Ekvadoru: Broj žrtava raste, pronađeno je 350 tijela", objavljeno i pristupljeno 18. travnja 2016.
  2. Mirjana Polić-Bobić, Rađanje hispanskoameričkog svijeta, Naklada LJEVAK d.o.o., Zagreb 2007., str. 238.

Vanjske veze