Wybory początkowo miały się odbyć jesienią 2023, czyli po upływie pięcioletniej kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego[2]. Jednak dla uniknięcia organizacji w zbliżonym terminie wyborów samorządowych oraz parlamentarnych (odbyły się 15 października 2023), na podstawie ustawy z dnia 29 września 2022 r. o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego kadencję rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast wydłużono ich kadencje do 30 kwietnia 2024[3].
Zgodnie z Kodeksem wyborczym, Prezes Rady Ministrów miał obowiązek zarządzić wybory do 30 stycznia 2024 – najwcześniej na dzień 31 marca 2024, a najpóźniej na dzień 23 kwietnia 2024[4][5]. 15 stycznia 2024 premier Donald Tusk publicznie zapowiedział zarządzenie tych wyborów na 7 oraz 21 kwietnia 2024. 29 stycznia 2024 ukazało się w Dzienniku Ustaw rozporządzenie w tej sprawie[6][1]. Wcześniej projekt rozporządzenia wraz z kalendarzem wyborczym został przedstawiony do zaopiniowania Państwowej Komisji Wyborczej, która nie zgłosiła uwag[7].
Zgodnie z kalendarzem wyborczym termin zawiadomienia Państwowej Komisji Wyborczej lub właściwego komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego minął 12 lutego 2024. Do 4 marca 2024 do godz. 16:00 należało zgłosić listy kandydatów na radnych w wyborach do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy, a do 14 marca do godz. 16:00 – kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast[8].
Zmiana prawa wyborczego
Wybory samorządowe w 2024 odbyły się po nowelizacji kodeksu wyborczego w zakresie zmiany dnia ustalania liczby mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego będącej podstawą określenia liczby radnych wybieranych do danej rady (zamiast ostatniego dnia roku, ostatni dzień kwartału poprzedzającego termin ogłoszenia zarządzenia wojewody ustalającego liczbę radnych), a także wprowadzania początkowego terminu, w którym tak ustalona liczba radnych może zostać przez wojewodę ogłoszona[2][3].
do 22 lutego – zgłaszanie na członków terytorialnych komisji wyborczych komisarzom wyborczym
do 27 lutego – powołanie przez komisarza wyborczego terytorialne komisje wyborcze
do 4 marca do godziny 16:00 – utworzenie obwodów głosowania i ustalenie ich granic, numerów oraz siedzib
do 8 marca – przekazanie list kandydatów radnych do rad gmin, rad powiatów, raz sejmików województw oraz miasta stołecznego Warszawy terytorialnym komisjom wyborczym. Zgłaszanie kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych do komisarzom wyborczych
do 13 marca – przyznanie jednolitych numerów dla list komitetów wyborczych, które zarejestrowały przynajmniej w co najmniej połowie okręgów we wszystkich sejmikach województw przez PKW
do 14 marca do godziny 16:00 – zgłaszanie kandydatów na burmistrzów, prezydentów miast i wójtów gminnym komisjom wyborczym
do 15 marca – przyznanie przez komisarza wyborczego numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały co najmniej jedną listę kandydatów w wyborach do sejmiku województwa, o ile nie został im przyznany numer przez Państwową Komisję Wyborczą
do 18 marca – przyznanie przez komisarza wyborczego numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały co najmniej jedną listę kandydatów do rady powiatu i nie został im przyznany numer przez Państwową Komisję Wyborczą ani przez komisarza wyborczego. Powołanie obwodowych komisji wyborczych przez komisarzy wyborczych
od 23 marca do 5 kwietnia do godziny 24:00 – nieodpłatne rozpowszechnianie przez komitety wyborcze w programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych audycji wyborczych przygotowanych przez komitety wyborcze
od 25 marca – zgłaszanie chęci głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych, w tym za pomocą nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a, i przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat. Deklaracja zamiaru skorzystania z prawa do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego transportu powrotnego przez wyborców niepełnosprawnych oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, w gminie, w której w dniu wyborów nie funkcjonuje gminny przewóz pasażerski. Podanie do publicznej wiadomości, poprzez rozplakatowanie obwieszczeń:
a) terytorialnych komisji wyborczych o rejestracji list kandydatów na radnych,
b) gminnych komisji wyborczych o rejestracji kandydatur na prezydentów miast, wójtów oraz burmistrzów
do 28 marca – podanie do wiadomości publicznej informacji o organizacji w gminach wiejskich lub miejsko-wiejskich, w dniu wyborów, bezpłatnego gminnego przewozu pasażerskiego
do 29 marca – składanie wniosków o sporządzenie pełnomocnictwa do głosowanie przez niepełnosprawnych wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania skończyli 60 lat
do 4 kwietnia – powiadomienie wyborców niepełnosprawnych oraz wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, którzy zgłosili zamiar skorzystania z prawa do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego, o godzinie transportu w dniu głosowania
↑ abcRozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 2024 r. w sprawie zarządzenia wyborów do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast (Dz.U. z 2024 r. poz. 109).