Uważa się, że Wawrzyniec urodził się 31 grudnia 225 na 1 stycznia 226 roku[1] w Walencji lub, co mniej prawdopodobne, w Huesce, mieście, z którego pochodzili jego rodzice. Miasto to było wówczas częścią rzymskiej prowincji Hiszpanii Tarrakońskiej, a w późniejszym okresie należało do regionu Aragonii[2]. Według tradycji za rodziców św. Wawrzyńca są uważani męczennicy Orentius (hiszp.San Orencio) i Patientia (Santa Paciencia)[3][4].
W Caesaraugusta (dzisiejsza Saragossa) Wawrzyniec spotkał przyszłego papieża Sykstusa II, który był pochodzenia greckiego i jednym z najbardziej znanych i cenionych nauczycieli. Wkrótce obaj wyjechali z Hiszpanii do Rzymu. Kiedy Sykstus został papieżem (257), wyświęcił Wawrzyńca na diakona i chociaż Wawrzyniec był jeszcze młody, mianował go pierwszym spośród siedmiu diakonów, którzy służyli w kościele katedralnym. Z tego powodu nazywany jest „archidiakonem Rzymu”, co jest stanowiskiem wielkiego zaufania, które wiązało się z opieką nad skarbem i bogactwem Kościoła oraz rozdawaniem jałmużny ubogim[5].
Biskup Cyprian z Kartaginy zauważał, że władze rzymskie ustanowiły normę, zgodnie z którą wszyscy potępieni chrześcijanie muszą zostać straceni, a ich dobra skonfiskowane na rzecz skarbu cesarskiego. Na początku sierpnia 258 roku cesarz Walerian I wydał edykt nakazujący natychmiastową śmierć wszystkich biskupów, kapłanów i diakonów. Papież Sykstus II został pojmany 6 sierpnia 258 w Katakumbach św. Kaliksta podczas odprawiania liturgii i niezwłocznie stracony[6]
Po śmierci Sykstusa prefekt Rzymu zażądał od Wawrzyńca zwrotu bogactw Kościoła. Św. Ambroży z Mediolanu jest najwcześniejszym źródłem opowieści, zgodnie z którą Wawrzyniec poprosił o trzy dni na zebranie bogactwa[7]. Pracował szybko, aby jak najwięcej dóbr kościelnych rozdać ubogim i tym samym zapobiec przejęciu ich przez prefekta. Trzeciego dnia, na czele małej delegacji, stanął przed prefektem, a gdy otrzymał polecenie dostarczenia skarbów Kościoła, przedstawił ubogich, kalekich, niewidomych i cierpiących i oświadczył, że są to prawdziwe skarby Kościoła[8]. Według jednego ze źródeł, Wawrzyniec oświadczył prefektowi: „Kościół jest naprawdę bogaty, o wiele bogatszy niż twój cesarz”. Ten akt buntu doprowadził bezpośrednio do jego męczeństwa i można go porównać do rzymskiej opowieści o klejnotach Kornelii.
W dniu 10 sierpnia 258 Wawrzyniec, ostatni z siedmiu diakonów, a tym samym najwyższy urzędnik kościelny, poniósł męczeńską śmierć[9]. Zgodnie z tradycją, Wawrzyniec zdążył uratować np. Graala, którego wysłał w tajemnicy swoim rodzicom do Hiszpanii[10].
Niezwykłe okoliczności męczeństwa sprawiły, iż jego kult szybko się rozwijał już u schyłku starożytności. W średniowieczu był jednym z najpopularniejszych świętych. Kult św. Wawrzyńca upowszechniał się począwszy od IV wieku. Jeden z najdawniejszych formularzy liturgicznych, zwany sakramentarzem leoniańskim, posiada kilkanaście różnych tekstów na uroczystość św. Wawrzyńca. Kult Wawrzyńca był bardzo popularny m.in. na terenach państwa krzyżackiego.
Tradycyjne przedstawienie świętego z atrybutami na obrazie Juana Correi de Vivar'a
Przedstawiany jest w dalmatyce; najczęściej trzyma kratę (ruszt), na której był męczony i gałązkę palmy, jako symbol swego męczeństwa. Może też występować z Ewangelią i krzyżem, otwartą szafką, w której są widoczne księgi lub zwoje, a także z mieczem, torebką na pieniądze, sakiewką, z której rozdawał je ubogim[13].
Imię Wawrzyniec było stosunkowo często spotykane w Polsce. Jego odpowiednikiem w języku łacińskim jest imię Laurencjusz, którego żeńska odmiana – Laura stała się popularniejsza w Polsce.
Kościół Santa Maria in Domnica (Basilica Minore di Santa Maria in Domnica alla Navicella): miejsce, w którym zwyczajowo rozdawał jałmużnę ubogim;
Świątynia Antonina i Faustyny (Chiesa Annessa San Lorenzo de’ Speziali in Miranda): miejsce skazania i potępienia przez prefekta Rzymu;
Zaanektowany kościół św. Wawrzyńca in Fonte (Chiesa Annessa San Lorenzo in Fonte): miejsce jego uwięzienia przez setnika Hipolita oraz fontanna, w której święty udzielał chrztu współwięźniom;
Kościół św. Wawrzyńca in Palatio ad Sancta Sanctorum, (Chiesa di San Lorenzo in Palatio ad Sancta Sanctorum, Pontificio Santuario della Scala Santa), w pobliżu bazyliki św. Jana na Lateranie, która pierwotnie była prywatną kaplicą papieską (w czasach gdy gmach zawierający kaplicę był pałacem papieskim i zawierał jedne z najcenniejszych relikwii kościoła rzymskokatolickiego - stąd jego tytuł "Sancta sanctorum", czyli „Święte Świętych”)
Kościół św. Wawrzyńca in Piscibus (Chiesa di San Lorenzo in Piscibus), który znajduje się w pobliżu bazyliki św. Piotra.
Kościół Świętego Wawrzyńca Męczennika w Redondo Beach w Kalifornii
Patronat
Uważano, że św. Wawrzyniec chroni od pożarów i pomaga w chorobach reumatycznych i w poparzeniach. Według legendy miał schodzić co piątek do czyśćca, by wybawić choćby jedną duszę. Święty Wawrzyniec patronuje też przewodnikom sudeckim oraz ratownikom GOPR[15][16][17].
W poniższej tabeli wymieniono zawody, instytucje oraz miejsca, których patronem jest św. Wawrzyniec.
↑ abCiting St. Donato as the original source. Janice Bennett. St. Laurence and the Holy Grail: The Story of the Holy Chalice of Valencia. Littleton, Colorado: Libri de Hispania, 2002. s. 61.
↑Citing Francisco Diago and St. Donato as sources. Janice Bennett. St. Laurence and the Holy Grail: The Story of the Holy Chalice of Valencia. Littleton, Colorado: Libri de Hispania, 2002. s 15, 62.
↑Janice Bennett. St. Laurence and the Holy Grail: The Story of the Holy Chalice of Valencia. Littleton, Colorado: Libri de Hispania, 2002. s. 61.
↑Ambroży, De officiis ministrorum. Brak numerów stron w książce 2.28.
↑St. Lawrence. W: Fr. Paolo O. Pirlo, SHMI: My First Book of Saints. Sons of Holy Mary Immaculate – Quality Catholic Publications, 1997, s. 176–178. ISBN 971-91595-4-5. (ang.).
↑Johann PeterJ.P.KirschJohann PeterJ.P., St. Lawrence, [w:] The Catholic Encyclopedia, t. 9, New York: Robert Appleton Company 1910(ang.).???
_-_left_nave_-_The_Martyrdom_of_St_Lawrence_-_Titian.jpg)
.jpg)