Dalmatyka

Dalmatyka rzymska

Dalmatyka – szata liturgiczna diakona w Kościele rzymskokatolickim.

Rys historyczny

Pierwotnie dalmatyka była strojem świeckim mieszkańców Dalmacji, od której wzięła nazwę. Od II wieku była popularna w tym samym charakterze także w innych prowincjach Cesarstwa Rzymskiego. Od I poł. IV w. stała się elementem stroju liturgicznego Patriarchy Konstantynopola i papieża. Decyzją Sylwestra I dalmatyka stała się szatą właściwą dla diakonów rzymskich[1]. Strojem liturgicznym charakterystycznym dla diakona w całym Kościele łacińskim dalmatyka stała się w IX wieku[2].

Była to szata długa i szeroka, nieprzepasana, o krótkich i szerokich rękawach. Z czasem uległa skróceniu, a dla łatwiejszego jej nakładania przecięto ją z obydwu boków, łącznie z rękawami. W starożytności była koloru białego z czerwonymi, pionowymi pasami, biegnącymi od ramion do dołu, tak z przodu, jak i z tyłu. Od XVIII w. jej kolor zaczęto dostosowywać do koloru ornatu.

Kościół rzymskokatolicki

Nadzwyczajna forma rytu rzymskiego

W nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego dalmatyka przysługuje diakonowi (bądź kapłanowi, który pełni funkcję diakona). We mszy pontyfikalnej dalmatyka przysługuje dodatkowo diakonom honorowym asystującym biskupowi, a także samemu biskupowi, który wkłada ją pod ornat (może ona być albo w kolorze ornatu, albo biała).

Zwyczajna forma rytu rzymskiego

Po Soborze Watykańskim II przyjęto zasadę, że każdy ma pełnić w liturgii wyłącznie swoją własną funkcję[3]. We współczesnej, zwyczajnej formie rytu rzymskiego, przy braku diakona jego funkcję wypełnia kapłan, ale w szatach właściwych swojemu urzędowi[4]. Dalmatyka jest szatą własną diakona, tj. właściwą diakonowi. Diakon wkłada ją na albę i stułę przewieszoną przez lewe ramię i spiętą po prawej stronie. Diakon może jej nie używać, gdy dalmatyki brak, bądź liturgia jest mniej uroczysta[5].

Biskup może nosić dalmatykę pod ornatem podczas mszy wspólnotowej (missa stationalis)[6]. Zakłada ją także elekt na mszę swoich święceń biskupich[7].

Liturgia papieska, która kieruje się własnymi prawami, zachowała zwyczaj używania dalmatyki przez diakonów honorowych, asystujących papieżowi podczas mszy. Funkcję tę pełnią w liturgii papieskiej kardynałowie diakoni.

Kościoły prawosławne oraz Katolickie Kościoły wschodnie

We wschodnich tradycjach liturgicznych diakoni nie używają dalmatyki, lecz jedynie sticharion z orarionem (odpowiedniki alby i stuły). Bizantyjskim wydaniem dalmatyki jest natomiast noszony przez biskupów sakkos[8].

Przypisy

  1. ↑ Andrzejewska s. 20
  2. ↑ Colum Hourihane, The Grove encyclopedia of medieval art and architecture, t. I, s. 383, New York, ISBN 978-0-19-539536-5, OCLC 767974649 [dostęp 2020-03-15].
  3. ↑ Sobór Watykański II, Sacrosanctum concilium, art. 28.
  4. ↑ Ogólne wprowadzenie do mszału rzymskiego (wyd. 2002), art. 208-209.
  5. ↑ Ogólne wprowadzenie do mszału rzymskiego (wyd. 2002), art. 338.
  6. ↑ Ceremoniał liturgicznej posługi biskupów (wyd. 2013), art. 126.
  7. ↑ Ceremoniał liturgicznej posługi biskupów (wyd. 2013), art. 504.
  8. ↑ Graham Sumner, By the emperor's hand : military dress and court regalia in the later Romano-Byzantine Empire, s. 98, Barnsley, ISBN 978-1-84832-589-0, OCLC 929033004 [dostęp 2020-03-15].

Bibliografia

  • Andrzejewska Ewa, 2018: Skarby z dawnej zakrystii. Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej, strony 20-22. ISBN 978-83-88042-44-7.
  • Diakon w dalmatyce rzymskiej
    Diakon w dalmatyce rzymskiej
  • Diakon w dalmatyce gotyckiej
    Diakon w dalmatyce gotyckiej
Liturgia rzymska Kościoła katolickiego
Obrzędy liturgiczne
Paramenty liturgiczne
Księgi liturgiczne
Bielizna kielichowa
Szaty liturgiczne
Strój chórowy
Szaty papieskie
Zobacz też
Emblemat papiestwa
Emblemat papiestwa

Read other articles:

Bangkok Love Story

Bangkok Love StorySutradaraPoj ArnonDitulis olehPoj ArnonPemeranRattaballung TohssawatChaiwat TongsangPenata musikGiantwaveSinematograferTiwa MoeithaisongPenyuntingTiwa MoeithaisongDistributorSahamongkol Film InternationalTanggal rilis13 September 2007Negara ThailandBahasaThai Bangkok Love Story (Thai: เพื่อน ... กู รัก มึง ว่ะ atau pêuan ... goo rak wa meung, harfiah Teman ... Aku cinta padamu) adalah sebuah film Thailand 2007 yang ditulis dan disutra...

 

Banjir India Utara 2013

Banjir India Utara 2013NASA satellite imagery of Northern India on June 17, showing rainclouds that led to the disasterLokasi India (Uttarakhand, Himachal Pradesh) Nepal (Far Western Region, Mid Western Region)TewasAt least 1000 dead (as of 22 June 2013),[1] Many more missing.Kerugian harta benda365 houses destroyed, 275 houses partially damaged (in Uttarakhand)[2] ShimlaDehradun Map of India showing Dehradun and Shimla, capitals of Uttarakhand and Himachal Pradesh states resp...

 

Aeroporto di La Canea-Suda

Questa voce sull'argomento aeroporti della Grecia è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Aeroporto di La Canea-Sudaaeroporto Codice IATACHQ Codice ICAOLGSA Nome commercialeAeroporto internazionale della Canea Ioannis Daskalogiannis DescrizioneTipoCivile Stato Grecia Posizione5 km dalla città di La Canea sul promontorio di Akrotiri Altitudine45,4152 m s.l.m. Coordinate35°31′55″N 24°08′49″E / 35.531944�...

Bus stop

Designated area for passengers to board or disembark busses For other uses, see Bus stop (disambiguation). A bus stop with information and routes of Bangkok Bus serviceMoments before the bus arrives, riders wait at SUNY PurchaseAn elderly woman waiting at a bus stop in Yorkshire, England A Transjakarta Bus stop in Jakarta, Indonesia View from a bus stop in Haukilahti, Espoo, Finland Bus stop pole in Dublin, Ireland with various information A bus stop is a place where buses stop for passengers...

 

K. Ramnoth

K. RamnothLahir1912TrivandrumMeninggal1956 – 1912; umur -45–-44 tahunChennaiKebangsaanIndiaPekerjaanSutradara, sinematografer K. Ramnoth (1912 – 1956) adalah seorang sinematografer dan sutradara asal india yang aktif dalam sinema Tamil.[1] Filmografi Sebagai sutradara Kathanayaki (1955) Rihaee (1954) Sugam Enge (1954) Viduthalai (1954) Manithan (1953) Thai Ullam (1952) Ek Tha Raja (1951) Marmayogi (1951) Beedala Patlu (1950) Ezhai Padum Padu (1950) Kanniyin Kaadhal...

 

Penghargaan Jawaharlal Nehru

Penghargaan Jawaharlal Nehru untuk Pengertian Internasional adalah penghargaan internasional yang diberikan oleh Pemerintah India sebagai penghormatan kepada Jawaharlal Nehru, perdana menteri pertama negara tersebut. Penerima Tokoh-tokoh berikut ini meraih penghargaan tersebut. Tak ada penghargaan yang diberikan pada 1986 dan antara 1995 dan 2003; penghargaan terakhir diadakan pada 2009.[1] Tahun Penerima Negara 1965 U Thant Burma 1966 Martin Luther King Jr.  Amerika Serikat 1967...

Brand ambassador

Person employed by an organization or company to represent a brand in a positive light Footballer Jens Lehmann speaking in his capacity as the brand ambassador of German tool company Schunk Marketing Marketing Marketing management Key concepts Distribution Pricing Retail Service Activation Brand licensing Brand management Co-creation Consumer behaviour Consumer culture Dominance Effectiveness Ethics Promotion Segmentation Strategy Account-based marketing Digital marketing Product marketing So...

 

Penduduk asli Benua Amerika

bangsa Indian beralih ke halaman ini. Untuk negara, lihat India. Untuk kebangsaan India, lihat bangsa India. Penduduk asli Benua AmerikaPersebaran penduduk asli Benua Amerika pada saat iniJumlah populasiSekitar 60.5 jutaDaerah dengan populasi signifikan Meksiko25.7 juta[1] Bolivia6.8 juta[2] Peru6.0 juta[3] Guatemala5.8 juta[4] Ekuador3.4 juta Amerika Serikat2.9–5 juta[5] Chili2.0 juta[6] Kanada1.4 juta&...

 

Bradley Whitford

Bradley WhitfordWhitford tahun 2006Lahir10 Oktober 1959 (umur 64)Madison, Wisconsin, Amerika SerikatAlmamaterUniversitas WesleyanJuilliard SchoolPekerjaanAktorTahun aktif1985–sekarangSuami/istriJane Kaczmarek ​(m. 1992⁠–⁠2009)​Anak3 Bradley Whitford (lahir tanggal 10 Oktober 1959) merupakan seorang aktor dan aktivis politik Amerika Serikat. Ia dikenal dengan perannya sebagai Kepala Staf Gedung Putih Josh Lyman dalam serial televisi...

Garrett Atkins

American baseball player (born 1979) Baseball player Garrett AtkinsAtkins with the Colorado Rockies in 2008Third basemanBorn: (1979-12-12) December 12, 1979 (age 44)Orange, California, U.S.Batted: RightThrew: RightMLB debutAugust 3, 2003, for the Colorado RockiesLast MLB appearanceJune 25, 2010, for the Baltimore OriolesMLB statisticsBatting average.285Home runs99Runs batted in488 Teams Colorado Rockies (2003–2009) Baltimore Orioles (2010) Garrett Bernard ...

 

Progiciel de gestion intégré

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (mai 2017). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références ». En pratique : Quelles sources sont attendues ? Comme...

 

Daratan Adélie

Daratan AdélieTerre Adélie BenderaSemboyan: Liberté, égalité, fraternitéLagu kebangsaan: La MarseillaiseIbu kotaStasiun Dumont d'UrvilleBahasa resmiPrancisPemerintahan• Presiden Emmanuel Macron• Administrator Eric Pilloton Teritori seberang laut Prancis• Discovered 1940 Luas - Total432.000 km2Populasi - Sensus Penduduk33 (musim dingin)Mata uangeuro (EUR)Zona waktuUTC+10Kode telepon262Ranah Internet.tf Sunting kotak info • Lihat&#...

Vilma Bánky

Hungarian-American film actress This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Vilma Bánky – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2009) (Learn how and when to remove this message) The native form of this personal name is Koncsics Vilma. This article uses Western name order when mention...

 

アプリケーションソフトウェア

「アプリケーション」はこの項目へ転送されています。英語の意味については「wikt:応用」、「wikt:application」をご覧ください。 この記事には複数の問題があります。改善やノートページでの議論にご協力ください。 出典がまったく示されていないか不十分です。内容に関する文献や情報源が必要です。（2018年4月） 古い情報を更新する必要があります。（2021年3月）出...

 

Slovenska Bistrica

Slovenska Bistrica merupakan sebuah kotamadya di Podravska, selatan Marburg an der Drau, Slovenia. Pada tahun 2002, Slovenska Bistrica beroenduduk 29.285 jiwa. Desa di wilayah kotamadya Bojtina Brezje pri Slovenski Bistrici Bukovec Cezlak Cigonca Devina Dolgi Vrh Drumlažno C(rešnjevec Farovec Fošt Frajhajm Gabernik Gaj Gladomes Hošnica Ješovec Jurišna vas Kalše Kebelj Klopce Koc(no ob Ložnici Koc(no pri Polskavi Korplje Kostanjevec Kot na Pohorju Kovac(a vas Križni Vrh Laporje Lesko...

Giugliano Calcio 1928 2022-2023

Voce principale: Giugliano Calcio 1928. S. S. Giugliano Calcio 1928Stagione 2022-2023Sport calcio Squadra Giugliano Allenatore Raffaele Di Napoli All. in seconda Alessandro Tatomir Presidente Elena Annunziata Mazzamauro Serie C12º Coppa Italia Serie CSecondo turno Maggiori presenzeCampionato: Gladestony (33)[1]Totale: Gladestony e Felippe (33)[1] Miglior marcatoreCampionato: Salvemini (10)[1]Totale: Salvemini (10)[1] StadioPartenio-Adriano Lombardi (Avel...

 

第一興商

株式会社第一興商DAIICHIKOSHO CO., LTD. 種類 株式会社機関設計 監査役会設置会社[1]市場情報 東証プライム 74581995年9月19日上場 本社所在地 日本〒141-8701東京都品川区北品川5丁目5-26 北緯35度37分20.7秒 東経139度43分49.6秒 / 北緯35.622417度 東経139.730444度 / 35.622417; 139.730444座標: 北緯35度37分20.7秒 東経139度43分49.6秒 / 北緯35.622417度 東経139.730444度&#...

 

Édgar Bárcenas

Édgar BárcenasNazionalità Panama Altezza175 cm Calcio RuoloCentrocampista Squadra Mazatlán CarrieraSquadre di club1 2012-2016 Árabe Unido85 (15)2016→  RNK Spalato8 (0)2016-2017 Árabe Unido14 (1)2017-2018 Cafetaleros (T)45 (12)2018 Club Tijuana0 (0)2018-2020→  Real Oviedo70 (14)2020-2021→  Girona39 (4)2021 Club Tijuana0 (0)2021-2022→  Leganés26 (2)2022- Mazatlán28 (0) Nazionale 2015 Panama U-231 (0)2014- Panama91 (9) 1...

Brooklyn Nine-Nine

Brooklyn Nine-NineTitolo originaleBrooklyn Nine-Nine PaeseStati Uniti d'America Anno2013-2021 Formatoserie TV Generesitcom, commedia, poliziesco Stagioni8 Episodi153 Durata21 min (episodio) Lingua originaleinglese Rapporto16:9 CreditiIdeatoreDan Goor, Michael Schur Interpreti e personaggi Andy Samberg: Jake Peralta Stephanie Beatriz: Rosa Diaz Terry Crews: Terry Jeffords Melissa Fumero: Amy Santiago Joe Lo Truglio: Charles Boyle Chelsea Peretti: Gina Linetti Andre Braugher: Raymond Ho...

 

上野の森美術館

フジサンケイグループ > 日本美術協会 > 上野の森美術館この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。 出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。（このテンプレートの使い方）出典検索?: 上野の森美術館 – ニュース · 書籍 · スカラー · CiNii · J-STAGE · NDL · dlib.jp · ジャパンサ...