Ernst Josephson

Data i miejsce urodzenia	16 kwietnia 1851 Sztokholm
Data i miejsce śmierci	22 listopada 1906 Sztokholm
Narodowość	szwedzka
Dziedzina sztuki	malarstwo, grafika, poezja
Multimedia w Wikimedia Commons

Ernst Abraham Josephson (ur. 16 kwietnia 1851 w Sztokholmie, zm. 22 listopada 1906 tamże) – szwedzki malarz, grafik i poeta.

Urodził się w bogatej żydowskiej rodzinie, studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Sztokholmie. Wiele podróżował, odwiedził m.in. Francję, Holandię, Hiszpanię i Włochy, studiował i kopiował dzieła starych mistrzów m.in. Tycjana, Velasqueza i Rembrandta. W latach 1882–1888 przebywał we Francji, gdzie był założycielem Konstnärsförbundet, związku artystów szwedzkich sprzeciwiających się sztuce akademickiej lansowanej przez Akademię w Sztokholmie. Artysta malował początkowo obrazy o tematyce historycznej, portrety i sceny rodzajowe. Później chętnie nawiązywał do mitologii skandynawskiej. Jego twórczość z tego okresu cechuje jaskrawa kolorystyka i realistyczne ujęcie.

Zniechęcony konfliktami w środowisku artystycznym i niepowodzeniami w życiu osobistym zdecydował się nie wracać do Szwecji i wyjechał do Bretanii. Latem 1888 roku zachorował na chorobę umysłową, zajmował się seansami spirytystycznymi, cierpiał na urojenia i religijne halucynacje. Po przewiezieniu do Szwecji w szpitalu w Uppsali stwierdzono u niego schizofrenię. Malarz nigdy nie powrócił do zdrowia i do końca życia wymagał opieki osób trzecich. Przyczyną choroby była prawdopodobnie nieleczona kiła.

Pomimo poważnej choroby artysta nie zrezygnował z malowania, dużo rysował, często tworzył w transie, rzekomo w imieniu wielkich twórców z przeszłości. Pisał też wiersze, m.in. tomiki Svarta rosor (Czarne róże) 1888, Gula rosor (Żółte róże) 1896. W 1890 definitywnie zaprzestał artystycznej działalności.

Dziwaczna i pełna deformacji twórczość Josephsona z okresu choroby, miała później wpływ na nowoczesne malarstwo szwedzkie, szczególnie ekspresjonistyczne. Największe zbiory prac artysty posiadają placówki szwedzkie m.in. Nationalmuseum w Sztokholmie i Muzeum Sztuki w Göteborgu.

• Od Maneta do Pollocka. Słownik malarstwa nowoczesnego. Warszawa: Arkady, 1973, s. 170.
• Ian. Chilvers: Oksfordzki leksykon sztuki. Warszawa: Arkady, 2002, s. 342-343. ISBN 83-213-4157-8.
• Leksykon malarstwa od A do Z. Warszawa: Muza S.A., 1996, s. 353-354. ISBN 83-7079-621-4.

• Ernst Josephson w Artcyclopedia.com. [dostęp 2010-12-11]. (ang.).