W 1971 rozpoczął studia na Wydziale HistorycznymUniwersytetu Warszawskiego. W 1972 został skreślony z listy studentów po niezaliczeniu pierwszego roku, a w 1973 ponownie przyjęto go na studia. W 1977 uzyskał tytuł zawodowy magistra na podstawie pracy „Bunt” gen. Żeligowskiego jako koncepcja rozwiązania problemu litewskiego, której promotorem był Andrzej Garlicki[9]. W trakcie studiów należał do Studenckiego Koła Naukowego Historyków UW, pełnił także funkcję jego prezesa[10].
Działalność publiczna w PRL
Od 1977 do 1980 był stażystą w dzienniku „Słowo Powszechne”. Zaangażowany w działalność opozycyjną w ramach Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W 1979 znalazł się wśród założycieli wydawnictwa niezależnego Biblioteka Historyczna i Literacka. Organizował biblioteki pism drugoobiegowych, a także manifestacje niepodległościowe[11]. W 1980 został skazany razem z działaczami ROPCiO na karę miesiąca aresztu za zorganizowanie w dniu 11 listopada 1979 manifestacji przed Grobem Nieznanego Żołnierza (rozprawie odwoławczej przewodniczył sędzia Andrzej Kryże)[6].
W wyborach w 1997 zdobył mandat poselski jako kandydat AWS. W latach 1997–2000 przewodniczył sejmowej Komisji Obrony Narodowej, a w latach 2000–2001 był ministrem obrony narodowej w rządzie Jerzego Buzka. W 2001, jeszcze jako minister w mniejszościowym rządzie AWS, Bronisław Komorowski wraz z częścią działaczy SKL związał się z Platformą Obywatelską. Z listy tego ugrupowania kandydował w wyborach do Sejmu IV kadencji. Uzyskał mandat poselski w okręgu warszawskim. Wkrótce po inauguracji nowego parlamentu wystąpił z SKL i zaangażował się w działalność Platformy Obywatelskiej. Od 2001 był członkiem zarządu krajowego PO, a od 2006 wiceprzewodniczącym. W Sejmie IV kadencji był zastępcą przewodniczącego Komisji Obrony Narodowej i członkiem Komisji Spraw Zagranicznych. W 2002 zajął drugie miejsce w plebiscycie Programu III Polskiego Radia „Srebrne Usta” za wypowiedź na temat zakupu dla polskiego lotnictwa wojskowego samolotów F-16: Jest takie powiedzenie, że polski lotnik to jest taki, że jak trzeba będzie, to nawet poleci na drzwiach od stodoły. Więc proszę Państwa, chciałem z wielką satysfakcją stwierdzić, że to już nie grozi. Piloci polscy będą latali na F-16[14].
W wyborach do Sejmu V kadencji ponownie uzyskał mandat, tym razem w okręgu podwarszawskim. 26 października 2005 został wybrany na wicemarszałka Sejmu. Za jego kandydaturą głosowało 398 posłów. W trakcie tej kadencji był jednym z najbardziej aktywnych kontestatorów działalności rządów koalicji PiS-Samoobrona-LPR, w szczególności polityki zagranicznej i obronnej. Krytykował m.in. powierzenie sędziemu Andrzejowi Kryżemu funkcji wiceministra sprawiedliwości.
W wyborach do Sejmu w 2007 z powodzeniem startował z pierwszego miejsca na liście PO w okręgu podwarszawskim, uzyskując 139 320 głosów[15].
Marszałek Sejmu (2007–2010)
Działalność
5 listopada 2007 na pierwszym posiedzeniu Sejmu VI kadencji Bronisław Komorowski został wybrany większością bezwzględną 292 głosów na marszałka Sejmu. Jego konkurentem był Krzysztof Putra z PiS, który uzyskał 160 głosów. We wrześniu 2008 posłowie Klubu Parlamentarnego PiS złożyli wniosek o odwołanie go z tej funkcji[16], który jednak wycofali. 8 lipca 2010, w związku z wyborem na urząd prezydenta RP, zrezygnował z tej funkcji i jednocześnie złożył mandat poselski.
Z racji pełnienia funkcji marszałka Sejmu podejmował licznych gości zagranicznych, w tym głowy państw, szefów rządów, przewodniczących parlamentów, ministrów. Spotkał się również z Tenzinem Gjaco (XIV Dalajlamą).
Pierwszym powszechnie obowiązującym wydanym z racji uzyskanych uprawnień aktem prawnym było rozporządzenie z 10 kwietnia 2010 w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej w dniach 10–16 kwietnia 2010[20]. Uchwalone przez parlament ustawy po raz pierwszy podpisał 12 kwietnia 2010; kolejne podpisywał m.in. 16 kwietnia 2010 i 29 kwietnia (łącznie – 64 ustawy[21]). 21 kwietnia 2010 wydał postanowienie o zarządzeniu przedterminowych wyborów prezydenckich na dzień 20 czerwca 2010[22]. 16, 19 i 23 kwietnia 2010 odznaczył pośmiertnie Orderami Odrodzenia Polskiofiary katastrofy[23][24][25].
Był jednym z dwóch (obok Radosława Sikorskiego) kandydatów biorących udział w partyjnych prawyborach o nominację na kandydata w wyborach prezydenckich z ramienia PO. 27 marca 2010 w auli Politechniki Warszawskiej ogłoszono, że Bronisław Komorowski wygrał partyjne głosowanie (otrzymując 68,5% głosów), zostając oficjalnym kandydatem tego ugrupowania na urząd prezydenta RP[39].
Bronisław Komorowski zdecydował się wziąć udział w zarządzonych przez siebie przedterminowych wyborach prezydenckich jako oficjalny kandydat Platformy Obywatelskiej. Jego komitet wyborczy został zgłoszony do Państwowej Komisji Wyborczej 25 kwietnia 2010[40] i zarejestrowany 7 maja 2010. Hasło kandydata brzmiało „Zgoda buduje”.
Swoje wsparcie dla jego osoby jeszcze na etapie prawyborów wyrazili publicznie m.in. Władysław Bartoszewski, Tadeusz Mazowiecki i Lech Wałęsa[43]. Do ogólnopolskiego komitetu poparcia przystąpiło początkowo ponad 150 osób, w tym aktorzy, naukowcy, sportowcy, przedsiębiorcy, artyści, pisarze, działacze opozycji demokratycznej i przedstawiciele kombatantów[44]. 14 maja 2010 głosowanie na marszałka Sejmu na łamach „Gazety Wyborczej” zapowiedział jej redaktor naczelny Adam Michnik[45]. 2 czerwca 2010 w ramach prowadzonej kampanii wyborczej Bronisław Komorowski odwiedził Londyn, gdzie spotkał się z tamtejszą Polonią oraz sympatykami.
W pierwszej turze wyborów prezydenckich 20 czerwca 2010 uzyskał 6 981 319 głosów (41,54%), zajmując 1. miejsce spośród 10 kandydatów[46]. Wszedł do drugiej tury głosowania razem z Jarosławem Kaczyńskim, który uzyskał poparcie na poziomie 36,46%. Otrzymał oficjalne poparcie ze strony kandydującego w pierwszej turze Andrzeja Olechowskiego i wspierającego go Stronnictwa Demokratycznego[47]. Za jego kandydaturą opowiedziała się również m.in. Unia Pracy[48].
W drugiej turze głosowania Bronisław Komorowski uzyskał 8 933 887 głosów ważnych, tj. 53,01%, wygrywając tym samym wybory[49], co zostało stwierdzone w obwieszczeniu i uchwale PKW z 5 lipca 2010[50]. Sąd Najwyższy stwierdził ważność wyborów 3 sierpnia 2010[51].
Pięcioletnia kadencja prezydencka Bronisława Komorowskiego rozpoczęła się 6 sierpnia 2010 z chwilą złożenia przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym. Przed złożeniem przysięgi zrezygnował z członkostwa w Platformie Obywatelskiej. Symboliczne przejęcie zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi odbyło się w dniu Święta Wojska Polskiego przed Grobem Nieznanego Żołnierza 15 sierpnia 2010[52]. Urzędowanie zakończył 6 sierpnia 2015 z chwilą zaprzysiężenia Andrzeja Dudy.
Działalność legislacyjna
Bronisław Komorowski złożył podczas swojej kadencji dwadzieścia sześć projektów ustaw. Były wśród nich m.in. nowelizacja ordynacji podatkowej wprowadzająca zasadę rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika, a także zmiany w przepisach o stowarzyszeniach, zgromadzeniach i referendum lokalnym. Zawetował cztery ustawy, w tym o nasiennictwie i o okręgach sądowych. Skierował również dwanaście wniosków do Trybunału Konstytucyjnego[53].
5 lutego 2015 Bronisław Komorowski ogłosił, że będzie ubiegał się o reelekcję w wyborach prezydenckich zarządzonych na 10 maja 2015[57]. Dzień później rada krajowa Platformy Obywatelskiej udzieliła mu poparcia w tych wyborach[58]. Otrzymał również poparcie Partii Demokratycznej[59], Partii Zielonych RP[60] i Stronnictwa Demokratycznego[61]. Podobnie jak w trakcie poprzedniej kampanii, został przedstawiony honorowy komitet poparcia[62].
Komitet wyborczy Bronisława Komorowskiego został zarejestrowany 18 marca 2015[63]. Hasło kandydata brzmiało „Wybierz zgodę i bezpieczeństwo”[64].
W przeprowadzonej 10 maja 2015 pierwszej turze głosowania zajął 2. miejsce, zdobywając 5 031 060 głosów, co stanowiło 33,77% głosów ważnych. Ponieważ żaden z kandydatów nie przekroczył progu 50% głosów ważnych, Bronisław Komorowski wszedł do drugiej tury głosowania wraz z Andrzejem Dudą, który otrzymał 34,76% głosów ważnych[65]. Przed drugą turą poparcia udzieliły mu Polskie Stronnictwo Ludowe[66] i Liga Polskich Rodzin[67].
W przeprowadzonej 24 maja 2015 drugiej turze wyborów Bronisław Komorowski ponownie przegrał z Andrzejem Dudą z PiS, uzyskując 48,45% głosów ważnych (8 112 311 głosów)[68].
Bronisław Komorowski od 1977 jest żonaty z Anną (z domu Dembowską), mają pięcioro dzieci[71]: Zofię (ur. 1979), Tadeusza (ur. 1981), Marię (ur. 1983), Piotra (ur. 1986) i Elżbietę (ur. 1989). Zajmował się hobbystycznie myślistwem[72].
W 2005 wydawnictwo Rytm wydało książkę Prawą Stroną – życie, polityka, anegdota, wywiad-rzekę, który z Bronisławem Komorowskim przeprowadziła Maria Wągrowska.
Z tytułu objęcia urzędu prezydenta RP Bronisław Komorowski został kawalerem Orderu Orła Białego, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczącym jego Kapituły, a także kawalerem Orderu Odrodzenia Polski I klasy, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczącym jego Kapituły[79].
↑Wiktor Świetlik: Bronisław Komorowski. Pierwsza niezależna biografia. Warszawa: The Facto, 2010, s. 54.
↑Tomasz Wituch, Bogdan Stolarczyk: Studenci Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1945–2000. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert i Przedsięwzięcie Galicja, 2010. Brak numerów stron w książce
↑Pierwsze nadanie Medalu Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej 8 kwietnia 2008 r.. Warszawa: Niezależny Komitet Historyczny Badania Zbrodni Katyńskiej, Polska Fundacja Katyńska, 2009, s. 253–255, 259, seria: „Zeszyty Katyńskie”. ISBN 83-917780-6-1.