3 (Wschodniobrandenburska) Dywizja Piechoty (niem.3. Infanterie-Division) – niemiecka dywizja z czasów II wojny światowej, uczestniczyła w agresji na Polskę i Francję oraz ataku na Związek Radziecki. Rozbita pod Stalingradem.
Formowanie i walki
Sformowana w 1934 pod ukrytą nazwą Kommandant von Frankfurt, miejsce stacjonowania sztabu Frankfurt nad Odrą.
Na mocy rozkazu z dnia 15 października 1935 otrzymała oficjalną nazwę 3 Dywizja Piechoty. Stacjonowała w III Okręgu Wojskowym. Od 27 października 1940 na poligonie Wander i w macierzystych garnizonach rozpoczęto przeformowywać jednostkę w 3 Dywizję Piechoty (zmotoryzowanej). Dywizja została utracona pod Stalingradem w styczniu 1943, odtworzono ją we Francji wiosną 1943 r. i 24 czerwca została przemianowana na 3 Dywizję Grenadierów Pancernych.
Dywizja 1 sierpnia 1939 rozpoczęła mobilizację i została przetransportowana w rejon Złotowa na północ od Piły. O godzinie 4.45 pierwszego września 1939 jednostka w strukturze II. szczecińskiego Korpusu Armijnego 4 Armii przekroczyła na odcinku między Kujanem a Werskiem polską granicę. W pierwszych dniach kampanii przeciwko Polsce, dywizja prowadziła działania bojowe doprowadzające do przełamania polskiej obrony opartej na łańcuchu jezior koronowskich, następnie zdobyła Koronowo i 3 września osiągnęła zachodni brzeg Wisły. Na odcinku między Topolnem a Grabowem przeprawiła się przez Wisłę i utworzyła wspólnie z 94 pułkiem piechoty z 32 Dywizji Piechotyprzyczółek mostowy.
W następnych dniach rozpoczęła pościg prawym brzegiem Wisły w stronę Modlina, 7 września przekroczyła Drwęcę pod Golubiem Dobrzyniem. W wyniku niekorzystnego rozwoju sytuacji na lewym skrzydle 8 Armii, jednostka została skierowana do osłony północnego brzegu Wisły na odcinku długości 90 kilometrów, który ciągnął się od Włocławka przez Płock do Wyszogrodu.
12 września przekroczyła Wisłę i na południe od Płocka utworzyła przyczółek mostowy. Natomiast od 14 września rozpoczęła walki zaczepne na południowy zachód w stronę Gostynina, następnie dokonała zwrotu w stronę Łowicza i wzięła udział w wyniszczającej bitwie na południe od Wyszogrodu. Bitwa nad Bzurą dobiegała końca, w nocy 20 września rozkazem korpusu dywizja została zluzowana i rozpoczęła marsz powrotny w stronę Bydgoszczy. Od 1 października rozpoczęto odtransportowywać pododdziały dywizji przez Kostrzyn - Berlin - Dortmund - Kolonię w obszar Eifel.
Kampanię na zachodzie, dywizja rozpoczęła w strukturze III brandenburskiego Korpusu Armijnego. Brała udział w zajmowaniu Luksemburga, walczyła m.in. w departamencie Aisne, pod Époye i Saint-Masmes. Później skierowała się na południe i kampanię zakończyła pod Le Creusot.
CzesławC.GrzelakCzesławC., HenrykH.StańczykHenrykH., Kampania polska 1939, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2005, ISBN 83-7399-169-7, OCLC830817444. Brak numerów stron w książce
TadeuszT.JurgaTadeuszT., Obrona Polski 1939, WaldemarW.Strzałkowski (oprac.), Warszawa: „Pax”, 1990, ISBN 83-211-1096-7, OCLC830078818. Brak numerów stron w książce
Haupt Werner, Die deutchen Infanterie Division b.m.w i b.d.w; ISBN 3-89555-274-7;
Stahl Friedrich, Heereseinteilung 1939. Gliderung, Standorte und Kommandeure sämtlicher Einheiten des Friedensheeres am 3.1.1939 und die Kriegsliederung vom 1.9.1939; ISBN 978-3-89555-338-7, ISBN 3-89555-338-7;
Stoves Rolf Die gepanzerten und motorisierten deutschen Grossverbande (Divisionen und Selbstandige Brigaden) 1939 - 1945, b.m.w i b.r.w; ISBN 3-89555-102-3.
Piotr Zarzycki: Suplement do Września 1939. Orde de Bataille armii niemieckiej, słowackiej i sowieckiej wraz z obsadami personalnymi. Warszawa: Centralna Biblioteka Wojskowa, 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.