Bangladeŝo (bengaleবাংলাদেশ, Bāṃlādeś) estas lando en suda Azio, kies najbaroj estas Barato kaj Birmo. En la sudo ĝin limigas la golfo de Bengalo. Bangladeŝo troviĝas en la orienta parto de la historia regiono Bengalo, kiu estis disigita de Barato en 1947 pro la islama plimulto de la loĝantaro kaj iĝis sub la nomo Orienta Pakistano, nome parto de la ŝtato Pakistano. En 1971 sendependiĝis Orienta Pakistano post la liberiga bangladeŝa milito kaj elektis la nomon Bangladeŝo. La nomo de la lando signifas lando de la bengaloj.
Historio
Komenca kaj mezepoka periodoj
Ora monero (ĉirkaŭ 670) el la regno de la reĝo Rajabhata de la dinastio Ĥaĝa.
Iloj de la Ŝtonepoko trovitaj en Bangladeŝo indikas homan setladon dum ĉirkaŭ 20 000 jaroj,[1] kaj restaĵoj el setlejoj de la Kuprepoko datas reen el 4 000 jaroj.[1] Antikvaj Bengaloj estis setlitaj de Aŭstralazianoj, Tibet-Birmanoj, Dravidianoj kaj Hind-Arjanoj en sinsekvaj tajdoj de migrado.[1][2]Arkeologia pruvaro konfirmas ke ĉirkaŭ la 2a jarmilo a.K., rizo-kultivantaj komunumoj loĝis en la regiono. Ĉirkaŭ la 11a jarcento homoj loĝis en sisteme linigitaj loĝejoj, entombigis siajn mortintojn, kaj fabrikis elkuprajn ornamaĵojn kaj nigran kaj ruĝan ceramikon.[3] La riveroj Gango, Bramaputro kaj Meghna estis naturaj vojoj por komunikado kaj transportado,[3] kaj la estuaroj en la Golfo de Bengalo ebligis maran komercon. Dum la komenco de la Ferepoko okazis la disvolvigo de la produktado de metala armilaro, de moneroj, agrikulturo kaj irigacio.[3] Ĉefaj urbaj setlejoj formiĝis dum la fino de la Ferepoko, en la mezo de la 1-a jarmilo a.K.,[4] kiam disvolviĝis la kulturo de la Norda nigra polurceramiko.[5] En 1879, Alexander Cunningham identigis Mahasthangarh kiel la ĉefurbo de la Pundra Regno menciita en la Rigvedo.[6][7]
Grekaj kaj Romiaj registroj de la antikva regno Gangaridaj, kiu (laŭ la legendo) haltigis la invadon de Aleksandro la Granda, estas ligitaj al la fortikaĵa urbo de la ruinoj de Ŭari-Bateŝŭar.[8] La loko estis ankaŭ identigita kun la prospera komerca centro de Souanagoura listita en la mondomapo de Ptolemeo.[9] Romiaj geografoj notis grandan marhavenon en sudorienta Bengalo, koresponda al la nuntempa regiono Ĉitagongo.[10]
Antikvaj ŝtatoj Budhismaj kaj Hinduismaj kiuj regadis Bangladeŝon inkludis regnojn kiel Vanga, Samatata kaj Pundra, la Maŭrja kaj Gupta imperioj, la Varma dinastio, la Ŝaŝanka regno, la Ĥadga kaj la Kandra dinastioj, la Pala Dinastio, la Sena dinastio, la Harikela regno kaj la Deva dinastio. Tiuj ŝtatoj havis bone disvolvigitajn valutojn, bankadon, ŝipkonstruadon, arkitekturon kaj arton, kaj la antikvajn universitatojn de Bikrampur kaj Mainamati kiuj estis hejmo de fakuloj kaj studentoj el aliaj partoj de Azio. Ŝjuanzango el Ĉinio estis fama fakulo kiu loĝis en Somapura Mahavihara (la plej granda monaĥejo de la antikva Hindio), kaj Atisa veturis el Bengalo al Tibeto por prediki Budhismon. La plej antikva formo de la Bengala lingvo ekaperis dum la 8a jarcento.
La komencaj islamaj esploristoj kaj misiistoj alvenis en Bengalo fine de la unua jarmilo. La islama konkero de Bengalo komencis per la invado en 1204 fare de Baĥtiar Ĥilji; post aligi Bengalon al la Delhia Sultanlando, Ĥilji iniciatis militan kampanjon en Tibeton. Bengalo estis regata de la Delhia Sultanlando dum unu jarcento fare de guberniestroj el la Ĥilji, Mamluka, Balbana kaj Tughluka dinastioj. Dum la 14a jarcento, sendependa Bengala Sultanlando estis establita fare de ribelaj guberniestroj. Regantaj dinastioj de la sultanlando estis ekzemple Ilĝas Ŝahi, tiuj de Jalaluddin Muhammad Ŝah, Hussain Ŝahi, Suri kaj Karrani, kaj en tiu epoko okazis la enkonduko de diferenca moskea arkitekturo[11] kaj de la valuto taka. La regiono Arakan venis sub Bengala hegemonio. La Bengala Sultanlando estis vizitita de esploristoj Ibn Batuta, Ĉeng He kaj Niccolo de Conti. Dum la fino de la 16a jarcento, la Baro-Bhuĝanoj (konfederacio de islamaj kaj hinduaj aristokratoj) regadis orientan Bengalon; ties estro estis Mansad-e-Ala,[12] titolo tenita de Isa Ĥan kaj de lia filo Musa Ĥan. La dinastio Ĥan estas konsiderata lokaj herooj ĉar rezistis Nord-hindiajn invadojn per siaj riverŝipoj.
La Mogola Imperio kontrolis Bengalon ĉirkaŭ la 17a jarcento. Dum la regado de la imperiestro Akbar, la Bengala agrara kalendaro estis reformita por faciligi la impostkolektado. La Mogoloj establis Dakon kiel fortikaĵa urbo kaj komerca metropolo, kaj ĝi estis la ĉefurbo de Mogola Bengalo dum 75 jaroj.[13] En 1666, la Mogoloj elpelis la Arakananojn el Ĉitagong. Mogola Bengalo allogis eksterlandajn komercistojn por iliaj varoj el muslino kaj silko, kaj la Armenoj estis elstara komerca komunumo. Portugala setlejo en Ĉitagongo floris en la sudoriento, kaj nederlanda setlejo en Rajŝahi ekzistis en la nordo. Dum la 18a jarcento, la Naŭaboj de Bengalio iĝis la de facto regantoj de la regiono. La Naŭaboj forĝis aliancojn kun eŭropaj koloniaj kompanioj, kio helpis fari la regionon relative prospera en la komenco de la jarcento.
La loĝantaro de Bengalaj islamanoj estis produkto de konvertoj kaj religia evoluo,[14] kaj iliaj antaŭ-islamaj kredoj inkludis elementojn de Budhismo kaj Hinduismo. La konstruo de moskeoj, islamaj lernejoj (madrasoj) kaj Sufiismajmonaĥejoj (ĥankah-oj) faciligis konverton, kaj la islama kosmologio ludis gravan rolon en la disvolvigo de la Bengalia islama socio. Fakuloj teoriigis ke Bengaloj estis allogitaj al Islamo pro ties egalisma socia ordo, kiu kontrastis kun la kastosistemo de Hinduismo.[15] Ĉirkaŭ la 15a jarcento, islamaj poetoj estis verkantaj en Bengala lingvo. Elstaraj mezepokaj Bengalaj islamaj poetoj estis Daulat Kazi, Abdul Hakim kaj Alaol. Sinkretismaj kultoj, kiaj la movado Baul, aperis en la randoj de la Bengala islama socio. La persiigita kulturo estis grava en Bengalio, kie urboj kiaj Sonargaon iĝis la plej orientaj centroj de Persia influo.[16][17]
Brita Imperio
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Brita Hindio.
Post la Batalo de Palaŝi de 1757, Bengalio estis la unua regiono de la Hindia subkontinento kiu estis konkerita de la Brita Orienthinda Kompanio. Tiu kompanio formis la Prezidentecon de Fort William, kiu administraciis la regionon ĝis 1858. Elstara aspekto de la kompania regado estis la Permanenta Setlejo, kiu establis la feŭdan sistemon de zamindar. Nombraj malsategoj, kiel tiu de 1770, okazis dum la kompania regado. Kelkaj ribeloj eksplodis dum la komenco de la 19a jarcento (inklude unu estrita de Titumir), sed la Britia regado forigis la islaman regantan klason. Konservisma islama kleriko, Haĝi Ŝariatullah, klopodis la forigon de la Britoj propagante la islaman revivismon. Kelkaj urboj de la nuna Bangladeŝo partoprenis en la Hindia Ribelo kaj plendis aliancon al la lasta Mogola imperiestro, Bahadur Ŝah Zafar, kiu estis poste ekzilita al la najbara Birmo.
La defio farita al la kompania regado fare de la Hindia Ribelo kondukis al la kreado de la Brita Hindia Imperio kiel Kronkolonio, kaj la unua fervojo estis konstruita en 1862.[18] Sjed Ahmed Ĥan kaj Ram Mohan Roj stimulis modernan kaj liberalan edukadon en la subkontinento, inspirante la movadon Aligarho kaj la komenco de la Bengalia Renesanco. Dum la fino de la 19a jarcento, romanistoj, sociaj reformistoj kaj feministoj aperis en la islama Bengalia socio. Elektro kaj municipaj akvosistemoj estis enkondukitaj en la 1890-aj jaroj; kinejoj malfermiĝis en multaj urboj dum la komenco de la 20a jarcento. La ekonomio de plantejoj de Orienta Bengalio estis grava por la Brita Imperio, partikulare tiuj de juto kaj teo. La Britoj establis senimpostajn riverhavenojn, kiaj la Haveno de Naraĝanganj, kaj grandajn marhavenojn kiel tiu de Ĉitagongo.
Sociaj tensioj pliiĝis ankaŭ sub Britia regado, partikulare inter riĉaj Hinduoj kaj la islam-majoritata loĝantaro. La Permanenta Setlejo faris milionojn da islamaj kamparanoj posedantoj de eks-Hinduaj bienoj, kaj la malkontento de Hinduoj kreskiĝis.[19] Subtenita de la islama aristokrataro, la Britia registaro kreis la provincon de Orienta Bengalio kaj Asamo en 1905; la nova provinco ricevis pliiĝantan investadon en edukado, transporto kaj industrio. Tamen, la unua dispartigo de Bengalio kreis skandalon en Kalkato kaj en la medio de la Barata Nacia Kongreso. Responde al la kreskanta Hindua naciismo, la Tuthindia Islama Ligo formiĝis en Dako dum la Tuthindia Muhammada Edukkonferenco de 1906. La Britia registaro reorganizis la provincojn en 1912, reunuiĝinte Orientan kaj Okcidentan Bengalion kaj farante Asamon dua provinco.
La Laborkomitato por la Lahora Rezolucio de la Tuthindia Islama Ligo, en kiu Bengalio estis reprezentita de A. K. Fazlul Huk kaj Ĥaŭaĝa Nazimuddin.
Brita Hindio estis malrapida por permesi memregadon en la kolonia subkontinento. Ĝi establis la Bengalan Leĝofaran Konsilantaron en 1862, kaj la konsilantara indiĝena bengalia reprezentado pliiĝis dum la komenco de la 20a jarcento. La Bengalprovinca Islama Ligo estis formita en 1913 por defendi la plenumadon de civilaj rajtoj por la Bengaliaj islamanoj ene de konstitucia kadro. Dum la 1920-aj jaroj, tiu ligo estis dividita en frakcioj kiuj subtenis la Ĥilafatan movadon kaj favoris la kunlaboradon kun la Britoj por plenumi la memregadon. Tavoloj de la Bengalia elito subtenis la sekularajn fortojn de Mustafa Kemal Ataturk.[20] En 1929, formiĝis la Tutbengala Asocio de Luantoj en la Bengala Leĝofara Konsilantaro por kontraŭi la influon de la Hinduaj posedantoj, kaj la Hindia sendependiga movado kaj la Pakistana Movado plifortiĝis dum la komenco de la 20a jarcento. Post la reformoj Morley-Minto kaj la epoko de duarkio en Brita Hindio, la Britia registaro promesis limigitan provincan aŭtonomecon en 1935. La Bengala Leĝofara Asembleo, nome plej granda leĝofara asembleo en Brita Hindio, estis establita en 1937.
Kvankam ĝi atingis majoritaton de sidlokoj en 1937, la Bengala Kongreso bojkotis la regotempon. A. K. Fazlul Huk de la Partio Kriŝak Praja estis elektita kiel unua Ĉefministro de Bengalio. En 1940 Huk subtenis la Lahoran Rezolucion, kiu antaŭvidis sendependajn ŝtatojn en la nordokcidentaj kaj orientaj islam-majoritataj regionoj de la subkontinento. La unua regotempo de Huk, kiel koalicio kun la Bengala Provinca Islama Ligo, daŭris ĝis 1941; ĝi estis sekvata de koalicio de Huk kun la Hindua dekstra partio Mahasabha kiu daŭris ĝis 1943. Huk estis sukcedita de Ĥaŭaĝa Nazimuddin, kiu devis barakti kontraŭ la efikoj de la Birma Kampanjo, la malsatego de 1943 kaj la Hindia Aŭgusta movado. En 1946, la Bengalprovinca Islama Ligo venkis en la provinca balotado, atingante 113 de 250-sidloka asembleo (la plej granda regotempo de la Islama Ligo en Brita Hindio). H. S. Suhraŭardi, kiu faris finan malsukcesan klopodon por Unuiĝinta Bengalio en 1946, estis la lasta ĉefministro de Bengalio.
La 3an de Junio 1947 la Plano Mountbatten skizis la manieron por la Dispartigo de Hindio. La 20an de Junio, la Bengala Leĝofara Asembleo decidis la dispartigon de Bengalio. Je la dekomenca kunsido, oni decidis (120 voĉdonoj kontraŭ 90) ke se la provinco restus unuiĝinta ĝi aliĝus al la Konstitucifara Asembleo de Pakistano. Je aparta kunsido de leĝofarantoj el Okcidenta Bengalo, oni decidis (58 voĉdonoj kontraŭ 21) ke la provinco estu dispartigita kaj Okcidenta Bengalo aliĝu al la Konstitucifara Asembleo de Barato. Je alia kunsido de leĝofarantoj el Orienta Bengalo, oni decidis (106 voĉdonoj kontraŭ 35) ke la provinco ne estu dispartigita kaj (107 voĉdonoj kontraŭ 34) ke Orienta Bengalo aliĝu al la Konstitucifara Asembleo de Pakistano se Bengalio estas dispartigita.[21] La 6an de Julio, la Silheta regiono de Asamo voĉdonis per referendumo aliĝi al Orienta Bengalio.
Cyril Radcliffe ricevis la taskon skizi la landlimojn de Pakistano kaj Barato, kaj la Linio Radcliffe establis ankaŭ la limojn de la nuntempa Bangladeŝo. La Dominio de Pakistano estis kreita la 14an de Aŭgusto 1947.
Orienta Bengalio, kun Dako kiel ĉefurbo, estis la plej loĝata provinco de la Pakistana federacio de 1947 (estrita de la Ĝenerala GuberniestroMuhammad Ali Jinnah, kiu promesis religiliberon kaj nereligian demokration en la nova ŝtato).[22][23] Orienta Bengalio estis ankaŭ la plej kosmopolita provinco de Pakistano, hejmo de popoloj de diferencaj religioj, kulturoj kaj etnaj grupoj. La dispartigo havigis pliiĝantajn ekonomiajn oportunojn al Orientaj Bengalanoj, produktis urban loĝantaron dum la 1950-aj jaroj.[24][25]
Ĥaŭaĝa Nazimuddin estis unua ĉefministro de Orienta Bengalio kaj Frederick Chalmers Bourne estis ties guberniestro. La Tutpakistana Aŭami Islama Ligo estis formita en 1949 kiel centra-maldekstra alternativo al la centra-dekstra Tutpakistana Islama Ligo. En 1950, la Orientbengala Leĝofara Asembleo aprobis agraran reformon, abolante la Permanentan Setlejon kaj la sistemon de la aristokrataj terposedantoj zamindar-oj.[26] La Movado por bengala lingvo de 1952 estis la unua signo de malkonsento inter la du geografie separataj branĉoj de la lando. La Aŭami Islama Ligo estis renomita kiel pli nereligia simple Aŭami Ligo en 1953.[27] La unua konstitucifara asembleo estis dissolvita en 1954; tio estis defiita de sia orientbengala proparolanto, Maulvi Tamizuddin Ĥan. La koalicio de la Unuiĝinta Fronto forbalais la eblojn de la Islama Ligo en landoskua venko en la Orientbengala leĝofara balotado de 1954. La posta jaro, Orienta Bengalio estis renomita kiel Orienta Pakistano kiel parto de la programo Unu Unuo kaj la provinco iĝis ŝlosila parto de la Sudorientazia Traktatorganizo.
Studentino marŝas defie de la malpermeso de la Sekcio 144 pri asembleoj dum la Bengallingva Movado en la komenco de 1953.
Pakistano adoptis sian unuan konstitucion en 1956. Tri Bengalanoj estis ties ĉefministroj ĝis 1957: Nazimuddin, Mohammad Ali Bogra kaj Suhravardi. Neniu el la tri kompletigis siajn regotempojn, kaj rezignis el la posteno. La Pakistana Armeo faris militistan puĉon en 1958, kaj Aĝub Ĥan estis la forta estro de la lando dum 11 jaroj. Politika subpremado pliiĝis post la puĉo. Ĥan enkondukis novan konstitucion en 1962, anstataŭante la Pakistanan parlamentan sistemon per prezidenta kaj guberniestra sistemo (bazita sur elektoj laŭ balotejo) konata kiel Baza Demokratio. En 1962 Dako iĝis la sidejo de la Nacia Asembleo de Pakistano, faro vidita kiel trankviligo de pliiĝanta Bengalia naciismo.[28] La Pakistana registaro konstruis la polemikigan Akvobaraĵon de Kaptai, kaj forigis la Ĉakma-ojn el siaj indiĝenaj hejmlandoj en la Ĉitagongaj Montetareoj.[29] Dum la prezidenta balotado de 1965, Fatima Jinnah malvenkis antaŭ Aĝub Ĥan spite la subtenon el la alianco de la Kombinita Opozicio (kiu inkludis la Aŭami-an Ligon).[30] La Barat-Pakistana Milito de 1965 blokis la translimajn transportajn ligojn kun la najbara Barato en kio estis priskribita kiel dua dispartigo.[31] En 1966, la estro de la Aŭamia Ligo nome Ŝeiĥ Muĝibur Rahman anoncis sespunktan movadon por federala parlamenta demokratio.
La prezidanto de la Supera Kortumo de Usono nome Earl Warren renkontas Maulvi Tamizuddin Ĥan, la plendinto en la kazo de la Federacio Pakistano kontraŭ Maulvi Tamizuddin Ĥan.
Laŭ iamaj funkciuloj de la Monda Banko, Pakistano praktikis etenda ekonomian diskriminadon kontraŭ Orienta Pakistano: pli grandaj registaraj elspezoj en Okcidenta Pakistano, financaj transigoj el Orienta al Okcidenta Pakistano, uzado de orientpakistanaj plusoj pro eksterlanda komerco por financigi la importojn de Okcidenta Pakistano, kaj malakcepto fare de la centra registaro liveri fondusojn atrobuitaj al Orienta Pakistano kun ekskuzo antaŭa elspezo subbuĝeta;[32] Orienta Pakistano generis 70 % el la Pakistana proeksporta enspezo el juto kaj teo.[33] Ŝeiĥ Muĝibur Rahman estis arestita pro perfido en la kazo de la Agartala Konspiro, kaj estis liberigita dum la ribelo de 1969 en Orienta Pakistano kiu rezultis en la rezigno de Aĝub Ĥan. La generalo Ĝahĝa Ĥan surprenis povon, kaj reenmetis la militjuron.
Etna kaj lingva diskriminacio estis ofta en Pakistanaj civilaj kaj militistaj servoj, en kiuj Bengalanoj estis sub-reprezentitaj. Nur ĉirkaŭ 15 % el la postenoj de la Pakistana centra registaro estis okupitaj de Bengalanoj, kiuj simile formis nur 10 % el militistaro.[34][35] Okazis ankaŭ kultura diskriminacio, kio faris ke Orienta Pakistano formos distingan politikan identecon.[36] Pakistano malpermesis la Bengalajn literaturon kaj muzikon en la ŝtataj amaskomunikiloj, inklude la verkojn de la Nobel-premioRabindranath Tagore.[37]ciklono ruinigis la marbordon de Orienta Pakistano en 1970, kaj mortigis ĉirkaŭ 500,000 personojn,[38] kaj la centra registaro estis kritikita pro sia malforta reago.[39] Post la balotado de Decembro 1970, alvokoj por la sendependigo de Orienta Bengalio iĝis pli laŭta;[40] la Bengal-naciisma Avamia Ligo atingis 167 el la sidlokoj el 169 de Orienta Pakistano en la Nacia Asembleo. La Ligo postulis rajton por formi registaron kaj disvolvigi novan konstitucion, sed tio estis forte kontraŭita de la Pakistana militistaro kaj de la Pakistana Popola Partio (estrita de Zulfikar Ali Bhutto).
La Bengala loĝantaro koleriĝis kiam oni evitis la enpostenigon de la elektita ĉefministro Ŝeiĥ Muĝibur Rahman.[41]Civila malobeo eksplodis tra tuta Orienta Pakistano, kun alvokoj al sendependigo.[42] Rahman diskursis por sendependeco añ preskaŭ 2 milionoj da perosnoj en Dako la 7an de Marto 1971, kiam li diris, "Tiun fojon la lukto estas por nia libereco. Tiun fojon la lukto estas por nia sendependeco." La Flago de Bangladeŝo estis hisita por la unua fojo la 23an de Marto, kiu estas la Pakistana Respublika Tago.[43] Dum la nokto de la 25a de Marto, la Pakistana militista junto estrita de Ĝahĝa Ĥan lanĉis la Operacon Searchlight aŭ reflektoro (konstanta militatako kontraŭ Orienta Pakistano)[44][45][46] kaj metis Rahman en milita aresto.[47][48][49] Ŝeiĥ Muĝibur tamen, antaŭ sia aresto faris la Proklamon de la Bangladeŝa Sendependeco la 26an de Marto. La Pakistana Armeo, kun helpo el subtenaj milicoj, masakris Bengalajn studentojn, intelektulojn, politikistojn, civilservantojn kaj militajn dizertulojn en la Bangladeŝa genocido.[50] Kelkaj milionoj da rifuĝintoj fuĝis al la najbara Barato. Ĉirkaŭkalkuloj de la nombro de mortintoj dum la milito gamas el 300,000 al tri milionoj.[51] La tutmonda publika opinio turniĝis kontraŭ Pakistano kiam la novaĵoj de la masakroj disvastiĝis;[52] la Bangladeŝa movado estis subtenita de elstaraj politikaj kaj kulturaj figuroj en Okcidento, kiel Ted Kennedy, George Harrison, Bob Dylan, Joan Baez, Victoria Ocampo kaj Andre Malraux.[53][54][55] La Koncerto por Bangladeŝo okazis en la Madison Square Garden en Novjorko por akiri fondusojn por bangladeŝaj rifuĝintoj. La unua ĉefa bonfara koncerto en la historio, ĝi estis organizita de Harrison kaj la baratbengala sitaristo Ravi Shankar.[56]
Fronta vido de la Nacia Parlamento de BangladeŝoProtestoj de Ŝahbag postulante mortopunon por militkrimuloj de la Bangladeŝa Liberigo-Milito de 1971.
Dum la Bangladeŝa Liberigo-Milito, Bengalaj naciistoj deklaris sendependecon kaj formis la Mukti Bahini (nome Bangladeŝa Nacia Liberiga Armeo). La Provizora Registaro de Bangladeŝo estis establita en la 17a de Aprilo 1971, konvertinte la 469 elektitajn membrojn de la Pakistana nacia asembleo kaj de la orientpakistana provinca asembleo en Konstitucifara Asembleo de Bangladeŝo. La provizora registaro publikigis la Proklamon de la Bangladeŝa Sendependeco, kiu estis provizora konstitucio de la lando kaj deklaris "egalecon, homan dignecon kaj socian justicon" kiel fundamentaj principoj. Pro la aresto de Rahman, la fakta prezidento estis Sjed Nazrul Islam. Tajuddin Ahmad estis la unua Bangladeŝa ĉefministro. La militista branĉo de la Provizora Registaro estis la Bangladeŝaj Fortoj. Estritaj de la generalo M. A. G. Osmani kaj dekunu sektoraj komandantoj, tiuj fortoj okupis la Bengalan teritorion dum la milito kaj estris la ampleksajn gerilajn operacojn kontraŭ la Pakistanaj fortoj. Najbara Barato kaj ties estro, Indira Gandhi (dum longa malamikego de Pakistano), havigis ŝlosilan subtenon al la Bangladeŝaj Fortoj kaj intervenis en apogo de la Provizora Registaro la 3an de Decembro 1971. Sovetunio kaj Usono sendis marfortojn al la Golfo de Bengalo en epizodo de la Malvarma Milito dum la Barat-Pakistana Milito. La naŭ-monata milito finis per la kapitulaco de Pakistano al la Bangladeŝ-Barataj Aliancaj Fortoj la 16an de Decembro 1971.[57][58] Pro internacia premo, Pakistano liberigis Rahman el enprizonigo la 8an de Januaro 1972 kaj li flugis per Royal Air Force al milion-kvanta bonvenigo en Dako.[59][60] La Barataj trupoj estis retiritaj ĉirkaŭ la 12a de Marto 1972, tri monatojn post la militfino.[61]
La Bangladeŝa memregado estis agnoskita tra la tuta mondo.[52] En la momento de ties akcepto kiel membro de Unuiĝintaj Nacioj en Aŭgusto 1972, la nova ŝtato estis jam agnoskita de 86 landoj.[52] Pakistano agnoskis Bangladeŝon en 1974 post premo el plej el la Islama Mondo.[62]
Geografio
Bangladeŝo tuŝas la baratajn federaciajn ŝtatojn Okcidentbengalo, Asamo, Meghalajo, Tripura kaj Mizoramo (horloĝdirekten de la okcidento), kaj Birmon kaj la golfon de Bengalo (parto de la Hinda oceano). La longo de la landlimoj mezuras entute 4.246 km, el kiuj 193 km kun Birmo kaj 4.053 km kun Barato. La marbordo estas entute 580 km longa.
La plej granda parto de Bangladeŝo konsistas el la delto de la riveroj Bramaputro, Gango kaj Meghna; plata regiono kun multegaj riverfluoj, kiun minacas ofte inundoj, ĉar pro la senarbarigo de Himalajo la riveroj devas enteni pli kaj pli grandajn akvomasojn. La ĉefurbo Dako situas nur je ses metroj super la marnivelo (normala nulo).
Ĉe maraltiĝo de unu metro kaj sen protekto de la marbordoj ĉirkaŭ 25.000 km² da landareo (17 procentoj de la tuta areo de Bangladeŝo) estus subakvigataj.[63]
Laŭ la kutimaj scenaroj tamen probablas malpligranda maraltiĝo inter 18 kaj 59 centimetroj, kies sekvoj eviteblas per efika marbordprotektado, kies kosto korespondus al ĉirkaŭ 0,1% de la Malneta enlanda produkto (MEP).[64]
Ĉe la marenfluejo de la Gango kaj Bramaputro ekzistas grandaj mangrovoj. Pro la plata larĝa bordostrio antaŭ Bangladeŝo la cunamo sekve de la tertremo en la Hinda Oceano en 2004 apenaŭ atingis la marbordon.
73 elcentoj de la areo de Bangladeŝo estas plugebla tero.
La plej grandaj urboj estas la ĉefurbo Dako (9,60 milionoj da loĝantoj) kaj Ĉitagongo (3,35 milionoj) (nombroj el la jaro 2000).
La nacia teritorio de Bangladeŝo estas dividita en sep regionojn, nomataj dividaĵoj: Bengale ili nomiĝas বিভাগ (singularo), latinliterigite bibhag, angle uzatas la termino division.[65] Ĉiu el ili havas la nomon de la respektiva regiona ĉefurbo:
En 2024 la loĝantaro kreskis ĝis 171,2 milionoj[66].
Ĉirkaŭ 25 elcento de la loĝantoj estas urbanoj. La loĝantaro kreskas je 1,59 elcento jare. Ĉirkaŭ 8,73 el 1.000 homoj mortas ĉiujare. Ĉirkaŭ 71,66 el 1.000 beboj mortas. Virinoj havas mezaveraĝe 2,85 filojn. La meza vivodaŭro estas 60,16 jaroj (60,4 jaroj por viroj, 59,91 jaroj por virinoj). (Indicoj el la jaro 2000).
Ĉirkaŭ 98 elcento de la loĝantoj estas bengaloj. Laŭ religio ĉirkaŭ 88,3 elcento apartenas al islamo, 10,5 elcentoj al hinduismo. Laŭ la lingvoj, ĉirkaŭ 3 milionoj da loĝantoj povas paroli la anglan. Nur 38,1 elcento de la loĝantoj (49,4 elcento de la viroj, 26,1 elcentoj de la virinoj) scipovas skribi kaj legi (indico el la jaro 1995).
Urboj
La ĉefurbo Dako, antaŭ Ĉitagongo kaj Kulno la plej granda urbo, laŭ la popolnombrado de la 22-a de januaro2001 havis en la urbo mem 5.378.023 loĝantojn (9.912.908 en la urbo kaj ĉirkaŭo). Nuntempe oni taksas la nombron de loĝantoj je ĉirkaŭ 12 milionoj.[67]
Preskaŭ la duono inter ili loĝas en malriĉulaj kvartaloj. Dako estas unu el la tutmonde plej rapide kreskantaj urboj.
La partia sistemo en Bangladeŝo konsistas el du ĉefaj partioj, la AL kaj BNP. Ambaŭ partioj estas dinastiaj en naturo. AL estas nuntempe gvidita fare de ŝejko Hasina, filino de ŝejko Mujibur Rahman, kiu estis la gvidanto de la sendependecmovado. Kelkajn jarojn post lia atenco en 1975, lia filino Sheikh Hasina ekkontrolis kaj kontrolis la partion iam-ajna poste. La opozicio BNP estis fondita de generalo Ziaur Rahman, kiu iĝis prezidanto en 1977. Li estis mortigita meze de malsukcesa puĉo en 1981. Lia vidvino Begum Khaleda Zia kaj lia filo Tarique Rahman gvidas la partion nun[68].
El 2015 okazis murdaj atakoj fare de ĝihadistoj el Al Kajda, la Islama Ŝtato aŭ la loka grupo ABT kontraŭ aktivuloj, bloganoj, intelektuloj kaj profesoroj ĉu laikaj ĉu ne akceptintaj la trudeman ideologion de ĝihadismo. Ĝis mezo de 2016 oni kalkulis dekon da tiaj murdoj.[69]
Bangladeŝo havas longan historion de civilsocia aktivismo. Ekzistas forta socia fido ene de la loĝataro. La civilaj asocioj aktive partoprenas agadojn ligitajn al temoj de regado, sano, virina enpovigo, homaj rajtoj kaj la vivmedio. Pluraj internacie famaj NRO-oj, inkluzive de la Nobel-premiita Grameen Bank kaj BRAC, okupiĝas pri temoj kiel ekzemple mikrokredito, klimata ŝanĝo kaj edukado[68].
Ekstera politiko
Ekde komenco de la 21a jarcento Barato konstruadas per pikdrato sekurigatan limmuregon, por malhelpi la eksterleĝan enmigradon el Bangladeŝo laŭ la 4.000 kilometrojn longa landlimo. En Barato loĝas jam ĉirkaŭ 20 milionoj da bangladeŝanoj.
Administracio
Administraciaj unuoj en Bangladeŝo
Bangladeŝo konsistas el sep administraciaj unuoj nomataj divizioj aŭ dividaĵoj, kiuj denove estas ordigitaj je 64 distriktoj. La sep divizioj estas:
La Bangladeŝa Sendependeca Tago (bengale স্বাধীনতা দিবস Ŝadhinôta Dibôs), nome la 26a de marto, estas nacia ferio. Ĝi rememoras la landan deklaron de sendependeco de Bangladeŝo el Pakistano en la finaj horoj de la 25a de marto1971 fare de la "Patro de la Lando" nome Bongobondhu Ŝejĥo Mujibur Rahman antaŭ li estis arestita de fortoj de Pakistano.
Ekonomio
Kiel en multaj aliaj malriĉaj nacioj ankaŭ en Bangladeŝo la ekonomio solide kreskas. En la lastaj jaroj la kresko atingis meze 5% kaj en 2005 eĉ 6,2%.
Agrikulturo estas daŭre grava, sed laboras por ĝi nur jam 56 procento el ĉiuj laborantoj. Ĝia parto de MEP estas nur 23 %, dum tiu de industrio estas 25 % kaj tiu de la servosektoro 52%. Ĉefaj produktoj de agrikulturo estas rizo kaj juto. Kreskas produktado de tritiko, maizo kaj legomoj. Aliaj produktoj estas sukerkano, ligno kaj teo. Juto estis grava eksportaĵo kaj anstataŭas ĝin kiel pakmaterialo pli kaj pli plastaĵoj.
Grava problemo por la lando estas la sezonaj inundoj pro la musonoj. Tio okazigas grandajn perdojn ĉefe de loĝejoj, aliaj konstruaĵoj kaj servoj, sed ankaŭ malfacilon por agrikulturo, brutobredado kaj aliaj sektoroj. Tamen paradokse, la inundoj ankaŭ kreas ofte favotrajn kondiĉojn por agrikulturo (novaj grundoj, sedimentoj) kaj fiŝkaptado. La revuo "Kuriero" de Unesko dediĉis sian numeron n-ro 1 de januaro-marto 2019 al la temo de indiĝenaj lingvoj okaze de la proklamo de 2019 kiel Internacia Jaro de Indiĝenaj Lingvoj.[70] Kelkaj el ties artikoloj temas pri kiel la diversaj indiĝenaj komunumoj frontas la minacojn de la klimata ŝanĝo pere de tradicia sciaro. Tiukadre la artikolo En la lando de furiozaj riveroj, kun fotoj de Protick Sarker kaj teksto de Katerina Markelova, temas pri kiel la loĝantoj ĉefe de la Ganga Delto kaj aliaj inundeblaj teroj frontas la minacojn de la inundoj.[71]
Bangladeŝo posedas tergason kaj karbon. Industrio en Bangladeŝo produktas ĉefe teksaĵojn, juton kaj jutaĵojn, ledaĵojn kaj ceramikaĵon. La internacie funkcianta flugkompanio Biman Bangladesh Airlines apartenas 100 procente al la ŝtato.
Pro MEP de ĉirkaŭ 460 usonaj dolaroj en la jaro 2007 Bangladeŝo estas unu el la plej malriĉaj landoj de la mondo. Ĝi tenas la 140-an rangon inter 177 landoj rilate al la indekso de homa disvolviĝo.
En 2016 en vilaĝo Rooppur (Ishwardi Upazila, Pabna distrikto) sur areo je 429,78 hektaroj rusia korporacio Rosatom komencis konstruadon de la nuklea elektrostacio pova je 2,4 gigavatoj. La projekto kostas 12,65 miliardojn da usonaj dolaroj, el kiuj 90% estis pruntedonitaj de la rusia registaro por garantii produktadon de malmultekosta energio surbaze de modelo konstruado-posedado-operaciado. La du elektrogeneratoraj blokoj devos ekfunkcii en 2023-2024. Rusio liveros nuklean fuelon por ilia funkciado. Ĝi konsentis ankaŭ trejni lokajn fakulojn kaj repreni nukleajn rubojn por posta pritraktado[72].
Lingvoj kaj kulturo
Lingvoj
La bengaloj parolas la bengalan (ankaŭ nomata Bangla), kiu estas skribita en alfabeto simila al nagaria skribo (devanagari). La bengala estas oficiala lingvo de la lando. La angla ankaŭ estas daŭre uzata, ĉefe en trejnaj institutoj kaj en registaro. Krome, la plej multaj ne-bengalaj islamanoj parolas la urduan. Tio ankaŭ estis la lingvo trudita de Okcidenta Pakistano antaŭ la sendependiĝo. De ĉi tiu fono, Bangladeŝo donas grandan gravecon al la lingva libereco. La lando celebras ĉiujare (21-an de februaro) la Internacian Tagon de la Gepatra Lingvo (angle: International Mother Language Day) proklamita de Unesko kaj la koincidan Tagon de la Lingva Movado (angle: 'Language Movement Day', bengale: ভাষা আন্দোলন দিবস - Bhasha AndolônDibôs aŭ la Tago de la Lingvaj Martiroj (angle: State Language Day of Language Martyrs' Day, bengale: শহীদ দিবস Shôhid Dibôs), estas inkluzivigitaj en la kalendaron de naciaj festotagoj kaj memorceremonioj.
Nova ŝtato kaj malnova nacio, Bangladeŝo havas kulturon kun elementoj kaj novaj kaj malnovaj.
Kuirarto
La kuirarto de Bangladeŝo estas tre forte ligata al tiu de Hindujo kaj de la Mezoriento. Rizo kaj kareo estas la bazaj ingrediencoj. Bangladeŝanoj preparas dolĉaĵojn el laktaĵoj; inter la plej konata estas la roŝogola, ĉomĉom, kalojam kaj ladu.
Literaturo
La bengala lingvo posedas riĉan literaturan heredaĵon, kiun Bangladeŝo dividas kun la hinda ŝtato Okcident-Bengalo. La plej malnova literatura bengala teksto estas la Ĉarjapada el la 7-a jarcento. En la mezepoko la bengala literaturo konsistis el religiaj tekstoj (la Ĉandidas) aŭ el adaptoj el aliaj lingvoj (Alaol); ĝi vere evoluiĝis nur en la 19-a jarcento. Inter la majstroj troviĝas la poetojRabindranath Tagore kaj Kazi Nazrul Islam.
Bangladeŝo havas ankaŭ longan tradicion de literaturo popola, inter kiuj troviĝas verkoj kiel la Maimansinga Gitika, la Takurmar Juli aŭ fabeloj pri Gopal Bar.
La filmindustrio de Bangladeŝo havas sian centron en la ĉefurbo Dako. Antaŭ la disiĝo de Hindujo en la jaro 1947 filmoj en la bengala lingvo estis produktitaj ĉefe en Kolkato. La plej multaj bangladeŝaj filmoj estas distraj filmoj en la tipa sudazia stilo kun danco kaj kantopartoj. La filmistoj pleje observataj de kritikistoj estas Zahir Raihan, Alamgir Kabir, Humayun Ahmed, Tanvir Mokammel kaj Tareque Masud. Ekde 2003 la lando transdonis filmojn por la Oskar-premio en la kategorio plej bona fremdlingva filmo.
↑ 1,01,11,2Bharadwaj, G. (2003) “The Ancient Period”, Majumdar, RC: History of Bengal. B.R. Publishing Corp.
↑Blood, Peter R.. (1989) “Early History, 1000 B.C.-A.D. 1202”, Bangladesh: A Country Study. Washington, D.C.: Federal Research Division, Library of Congress.
↑Kennedy, Bernard (Decembro 2005). "Ambassador Rezaqul Haider: Mediating for commerce". Diplomat. Ankara, Turkey. "After the First World War when the great leader Mustafa Kemal Atatürk started his war of independence, the people of Bengal were very spontaneous in giving all sorts of support. To the extent that there is evidence that the womenfolk donated their own bangles and gold ornaments, and the funds were used for the establishment of a bank, the construction of the parliament building and the purchase of armaments and ammunitions to help the war of liberation. As you know our national poet, Nazrul Islam, was the first foreigner to write an epic poem about Mustafa Kemal." [2]Arkivigite je 2017-10-10 per la retarkivo Wayback Machine Alirita la 9an de februaro 2018.
↑Bass, Gary Jonathan. (2014) The Blood Telegram: Nixon, Kissinger, and a Forgotten Genocide. Alfred A. Knopf, p. 50. ISBN 978-0-307-70020-9. “That night [25 March] ... The Pakistani military had launched a devastating assault on the Bengalis.”.
↑Sheikh Mujib's Return to Bangladesh – 10a de Januaro, 1972. NBC. 23a de Decembro 2013. [3] Alirita la 10an de februaro 2018 – via Centre for Bangladesh Genocide Research.
↑Robert J. Nicholls kaj Richard Tol: Impacts and responses to sea-level rise: a global analysis of the SRES scenarios over the twenty-first century. En: Phil. Trans. R. Soc. A, volumo 364, numero 1841, aprilo 2006, p. 1073-1095. COI:10.1098/rsta.2006.1754
↑Noton pri la esperantlingva traduko de la termino vidu en la diskutpaĝo.
↑Felipe Sánchez, La yihad del machete atenaza Bangladés, El País, Madrido, 27a de Aprilo 2016, [4] Alirita la 27an de Aprilo 2016.
↑"Kuriero" de Unesko, n-ro 1 de januaro-marto 2019, ISSN 2521-7356 60 paĝoj.
↑En la lando de furiozaj riveroj, fotoj de Protick Sarker kaj teksto de Katerina Markelova, "Kuriero" de Unesko, n-ro 1 de januaro-marto 2019, paĝoj 30-37.
Bandar Udara Internasional Viracopos-CampinasAeroporto Internacional de Viracopos-CampinasIATA: VCPICAO: SBKPInformasiJenisPublikPengelolaInfraeroLokasiCampinasZona waktuUTC-3Koordinat{{{coordinates}}} Bandar Udara Internasional Viracopos-Campinas (IATA: VCP, ICAO: SBKP) adalah bandar udara internasional yang melayani kota Campinas, São Paulo, Brasil. Pada 6 Januari 1987, nama bandara ini diganti ke nama yang digunakan saat ini.[1] Pada tahun 2010 bandara ini berada di peringkan...
Odin's eight-legged horse For other uses, see Sleipnir (disambiguation). Depiction of Sleipnir in a detail on the Tjängvide image stone. In Norse mythology, Sleipnir /ˈsleɪpnɪər/ (Old Norse: [ˈslɛipnez̠]; slippy[1] or the slipper[2]) is an eight-legged horse ridden by Odin. Sleipnir is attested in the Poetic Edda, compiled in the 13th century from earlier traditional sources, and the Prose Edda, written in the 13th century by Snorri Sturluson. In both sources, ...
Ahmed Cemal PasciàAhmed Cemal Pascià in abiti civili Triumviro dell'Impero ottomanoDurata mandato4 gennaio 1914 –13 ottobre 1918 ContitolareIsmail Enver e Mehmed Talat Pascià Dati generaliPartito politicoComitato Unione e Progresso Titolo di studioAccademia militare ProfessioneMilitare Ahmed Cemal PasciàAhmed Cemal Pascià in uniforme militareNascitaMitilene, 6 maggio 1872 MorteTbilisi, 21 luglio 1922 Cause della morteAssassinio Luogo di sepolturaErz...
Events at the2009 World ChampionshipsTrack events100 mmenwomen200 mmenwomen400 mmenwomen800 mmenwomen1500 mmenwomen5000 mmenwomen10,000 mmenwomen100 m hurdleswomen110 m hurdlesmen400 m hurdlesmenwomen3000 msteeplechasemenwomen4 × 100 m relaymenwomen4 × 400 m relaymenwomenRoad eventsMarathonmenwomen20 km walkmenwomen50 km walkmenField eventsHigh jumpmenwomenPole vaultmenwomenLong jumpmenwomenTriple jumpmenwomenShot putmenwomenDiscus throwmenwomenHammer throwmenwomenJavelin throwmenwomenComb...
Artikel ini bukan mengenai Wittenberge atau Wittenburg. Untuk kegunaan lain, lihat Wittenberg (disambiguasi). Koordinat: 51°52′02″N 12°38′54″E / 51.8671°N 12.6484°E / 51.8671; 12.6484 Wittenberg Lutherstadt Wittenberg Dari atas: Garis langit Wittenberg,Kota tua Wittenberg dengan pemandangan menuju Schlosskirche, Alun-alun pasar dengan balai kota danStadtkirche Wittenberg, bagian dalam Schlosskirche Wittenberg dan Lutherhaus, universitas Leucorea, bekas gere...
Sebastián VizcaínoLahirsekitar 1548Extremadura, SpanyolMeninggal1624 – 1548; umur -77–-76 tahunMexico City, Spanyol Baru Sebastián Vizcaíno (1548–1624) merupakan seorang prajurit, enterprenir, penjelajah, dan diplomat Spanyol yang memiliki berbagai peran di Spanyol Baru, Filipina, semenanjung Baja California, pesisir California dan Jepang. Karier awal Vizcaíno lahir pada 1548, di Extremadura, Spanyol. Ia masuk pelayanan militer saat invasi Spanyol ke Portugal pada 158...
Logo dari Persatuan Kimia Murni dan Terapan Internasional. Persatuan Internasional Kimia Murni dan Terapan (Inggris: International Union of Pure and Applied Chemistry; IUPAC) adalah suatu organisasi non pemerintah yang didirikan pada tahun 1919 dan ditujukan untuk pengembangan kimia. Anggota-anggotanya terdiri dari masyarakat kimia nasional dari berbagai negara di dunia[1]. Organisasi ini terutama dikenal sebagai otoritas yang diakui untuk mengembangkan standar untuk penamaan unsu...
Freddy Maertens Nazionalità Belgio Ciclismo Specialità Strada, pista Termine carriera 1987 CarrieraSquadre di club 1972 Beaulieu-Flandria1973 Flandria1974-1975 Carpenter1976-1979 Flandria1980 San Giacomo1981-1982 Boule d'Or1983Masta-TeVe Blad1984AVP-Viditel1984 Splendor1985Nikon1985Euro Soap1986-1987RoblandNazionale 1973-1982 BelgioPalmarès Mondiali su strada Argento Mendrisio 1971 In linea Dil. Argento Barcellona 1973 In linea Oro Ostuni 197...
artikel ini perlu dirapikan agar memenuhi standar Wikipedia. Tidak ada alasan yang diberikan. Silakan kembangkan artikel ini semampu Anda. Merapikan artikel dapat dilakukan dengan wikifikasi atau membagi artikel ke paragraf-paragraf. Jika sudah dirapikan, silakan hapus templat ini. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Microsoft AzureTipeKomputasi awan, Platform sebagai layanan dan infrastructure as a service Versi pertama27 Oktober 2008; 15 tahun lalu (2008...
Pour les articles homonymes, voir Lafayette. Ne pas confondre avec la classe de sous-marins de l'US Navy, la classe Lafayette. Classe La Fayette Frégate Surcouf de la Marine nationale de classe La Fayette. Caractéristiques techniques Type Frégates Longueur 125 m Maître-bau 15,4 m Tirant d'eau 4,8 m Déplacement 3 200 t Port en lourd 3 600 t Propulsion 4 Diesels SEMT Pielstick, 2 hélices à pas variable + 1 propulseur d'étrave Puissance 21 000...
Para otros usos de este término, véase Esmeralda (desambiguación). Esmeralda GeneralCategoría Minerales ciclosilicatosClase 9.CJ.05 (variedad de berilo)Fórmula química Be3Al2(SiO3)6::CrPropiedades físicasColor Verde esmeraldaRaya BlancaLustre VítreoSistema cristalino HexagonalHábito cristalino De masivo a cristalino bien definidoFractura ConcoideaDureza 7.5-8Peso específico 2,70 y 2,90Índice de refracción 1,576 - 1,582Birrefringencia δ = 0.0040–0.0070Pleocroísmo Distinto, azu...
HPE CEO Not to be confused with Florentine priest Antonio Neri. Not to be confused with HP CEO Dion Weisler. Antonio NeriBorn (1967-05-10) May 10, 1967 (age 57)[1]ArgentinaCitizenshipArgentine and American[2]Alma materUniversidad Tecnológica NacionalEmployerHewlett Packard EnterpriseTitlePresident and CEO of Hewlett Packard EnterprisePredecessorMeg WhitmanBoard member ofHewlett Packard EnterpriseChildren2 Antonio Neri (born May 10, 1967) is an Argentine-Italian...
SMA Ali MaksumInformasiDidirikan2012Kepala SekolahKhoirul FuadRentang kelasX-XIIKurikulumKTSPStatusSwastaAlamatLokasiJln. KH. Ali Maksum, Bantul, Daerah Istimewa Yogyakarta, IndonesiaSitus webhttp://[email protected][1]Moto SMA Ali Maksum adalah Sekolah Menengah Atas swasta yang dikelola oleh Yayasan Pondok Pesantren Ali Maksum Krapyak Yogyakarta. SMA Ali Maksum didirikan pada tahun 2012 oleh K.H. Atabik Ali. Nama sekolah ini diambil dari nam...
Economic theory This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Barriers to entry – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2020) (Learn how a...
الفَتْح سورة الفتح الترتيب في المصحف 48 إحصائيات السُّورة عدد الآيات 29 عدد الكلمات 560 عدد الحروف 2456 السجدات لا يوجد عدد الآيات عن المواضيع الخاصة صلح الحديبية. (1 - 7) تَرتيب السُّورة في المُصحَف سورة محمد سورة الحجرات نُزول السُّورة النزول مدنية ترتيب نزولها 111 سورة الجمعة سو...
Megalithic temple ruins in Malta Xrobb l-Għaġin TempleIt-Tempju ta' Xrobb l-GħaġinView of the site of the templeXrobb l-Għaġin TempleShown within MaltaLocationXrobb l-Għaġin, Marsaxlokk, MaltaCoordinates35°50′37.7″N 14°34′6.7″E / 35.843806°N 14.568528°E / 35.843806; 14.568528TypeTemplePart ofMegalithic Temples of MaltaHistoryMaterialLimestoneFoundedc. 4000 BC (earliest remains)c. 3600–3000 BC (temple)PeriodsĠgantija phaseSite notesExcavation...
Fifth Avenue Museum Mile Lalu lintas pusat kota yang melewati Metropolitan Museum of Art di 81st Street didominasi oleh bus dan taksi.Pemilik City of New YorkPengelola NYCDOTPanjang 6.197 mi[1][2] (9,973 km)Lokasi Manhattan, New York CityUjung selatan Washington Square North di Greenwich VillagePersimpanganbesar Madison Square di FlatironGrand Army Plaza di MidtownDuke Ellington Circle di East HarlemMarcus Garvey Park di HarlemMadison Avenue Bridge di Harlem Harlem River ...
Jaimie AlexanderAlexander at the London premiere of The Last Stand in January 2013.Lahir12 Maret 1984 (umur 40)Greenville, South Carolina, USAPekerjaanActressTahun aktif2001 - presentTanda tangan Jaimie Alexander (atau Jaimie Lauren Tarbush; lahir 12 Maret 1984)[1] adalah aktris film berkebangsaan Amerika Serikat. Namanya dikenal luas ketika berperan sebagai Jessi dalam serial film superhero televisi Kyle XY dan Sif tahun 2011 Thor, Sequel lanjutan produksi 2013 Thor: The D...
.svg)
.jpg)
.jpg)
.svg)
-_Male_calling_in_the_rain_at_Kolkata_I_IMG_3746.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
_Jack_fruits_on_Simhachalam_Hills_01.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
