Αποτελείται από επτά (7) Σχολές,[1] συγκροτούμενες από τριάντα ένα (31) ακαδημαϊκά Τμήματα[2], με περισσότερους από 33.000 προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές και περισσότερα από 700 άτομα διδακτικού προσωπικού (μέλη ΔΕΠ) και περίπου 234 μέλη επιστημονικού προσωπικού.[3] Το Πανεπιστήμιο Πατρών είναι αναγνωρισμένο διεθνώς για την ποιότητα της έρευνας και της διδασκαλίας του.[4][5][6][7]
Ιστορία
Το Πανεπιστήμιο ιδρύθηκε με το Νομοθετικό Διάταγμα 4425 στις 11 Νοεμβρίου 1964 ως αυτοδιοικούμενο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου υπό την εποπτεία του Κράτους, στα πλαίσια του Προγράμματος Διοικητικής Ανάπτυξης της Χώρας.[8]
Οι στόχοι της ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Πατρών κατά την εποχή ιδρύσεώς του ήταν:
Η διδασκαλία και έρευνα θεμάτων που ανάγονται στην οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας που καλύπτουν σχεδόν ολόκληρο το φάσμα των επιστημών: θετικών, μηχανικών, θεωρητικών και γεωπονικών επιστημών και υγείας.
Η εκπαίδευση εξειδικευμένου επιστημονικού και τεχνικού δυναμικού για κάλυψη των αναγκών της χώρας.
Η μείωση της τάσης φυγής των Ελλήνων φοιτητών στο εξωτερικό.
Η προσέλκυση Ελλήνων επιστημόνων και καθηγητών που σταδιοδρομούν στα πανεπιστήμια της αλλοδαπής πίσω στην Ελλάδα.
Η εξέλιξη του ιδρύματος σε πρότυπο πανεπιστήμιο, πράγμα που θα επιφέρει βελτίωση του προγράμματος και του επιπέδου σπουδών των υπαρχόντων ελληνικών ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης.
Η παροχή υπηρεσιών και σε άλλες χώρες του ίδιου επιπέδου ανάπτυξης με την Ελλάδα.
Η διοίκηση του Πανεπιστημίου Πατρών ανατέθηκε αρχικά σε πενταμελή Διοικούσα Επιτροπή, η οποία αργότερα έγινε με το Ν.Δ. 4591/1966 επταμελής. Έργο της επιτροπής αυτής ήταν η οργάνωση και ο καθορισμός του τρόπου λειτουργίας των σχολών και η συγκρότηση των οργάνων διοίκησης και διαχείρισής του. Η πρώτη Διοικούσα Επιτροπή διορίστηκε στις 9 Ιανουαρίου 1965 με έδρα την Αθήνα. Αργότερα, η έδρα της επιτροπής μεταφέρθηκε στην Πάτρα και σταμάτησε να ασκεί τα καθήκοντά της όταν τον Οκτώβριο του 1974 εξελέγησαν από τη Γενική Συνέλευση των καθηγητών οι πρώτες πανεπιστημιακές αρχές και η πρώτη σύγκλητος, με ετήσια αρχικά θητεία.
Ο νέος ακαδημαϊκός χάρτης του Πανεπιστημίου Πατρών, που ισχύει από το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023, περιέχεται στο Προεδρικό Διάταγμα 52/2022 (ΦΕΚ 131/Α/7.7.2022).[14]
Το 2012, το έμβλημα και ο λογότυπος του Πανεπιστήμιου Πατρών ανανεώθηκε, διατηρώντας το ίδιο πρότυπο.[15]
Σχολές και τμήματα
Το Πανεπιστήμιο Πατρών αποτελείται από επτά (7) Σχολές[1] και τριάντα ένα (31) τμήματα.[2] Επίσης, το ίδρυμα προσφέρει μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών καθώς και διαδικτυακά εξ αποστάσεως μαθήματα.[16][17]
Το Πανεπιστήμιο Πατρών παρουσιάζει σημαντική ερευνητική δραστηριότητα, όπως προκύπτει από αξιολογήσεις από φορείς του εσωτερικού και εξωτερικού.[5]
Το ίδρυμα βρίσκεται στην τρίτη θέση μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημίων όσον αφορά στις δημοσιεύσεις ανά μέλος ΔΕΠ ανά έτος. Σήμερα, στα ερευνητικά προγράμματα συμμετέχουν περίπου 2.700 άτομα ως ερευνητικό προσωπικό.[39]
Ερευνητικά ινστιτούτα
Τα τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών συνεργάζονται στενά με τα ακόλουθα ερευνητικά ινστιτούτα:[40]
Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων "Διόφαντος": Συνεργάζεται με τo τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρoνικών Υπoλoγιστών και Πληρoφoρικής.
Ερευνητικό Ινστιτούτο Χημικής Μηχανικής και Χημικών Διεργασιών Υψηλής Θερμοκρασίας (E.Ι.ΧΗ.Μ.Υ.Θ.-ΙΤΕ): Συνεργάζεται με τα τμήματα Χημικών Μηχανικών και Επιστήμης των Υλικών.
Ινστιτούτο Βιομηχανικών Συστημάτων: Συνεργάζεται με τo τμήμα Ηλεκτρoλόγων Μηχανικών και Τεχνoλoγίας Υπoλoγιστών και τo τμήμα Μηχανoλόγων και Αερoναυπηγών Μηχανικών.
Τα επόμενα ινστιτούτα έχουν επίσης συσταθεί με απόφαση της συγκλήτου:
Ινστιτούτο Νανoκρυσταλλικών και Άμορφων Υλικών
Ινστιτούτο Περιβαλλοντολογίας και Εφαρμoσμένης Βιoλoγίας: Συνεργάζεται με τo τμήμα Βιoλoγίας
Γενετικών Ασθενειών και Βιoiατρικής Έρευνας: Συνεργάζεται με τα τμήματα Ιατρικής και Βιoλoγίας
Ακαδημαϊκή αξιολόγηση
Για το 2018, το Πανεπιστήμιο Πατρών κατατάσσεται στην κλίμακα 601-800 στην παγκόσμια λίστα The Times Higher Education (THE) και στην κλίμακα 101-150 της λίστας «THE - Golden Age University Rankings 2018», η οποία εξετάζει πανεπιστημιακά ιδρύματα που έχουν ιδρυθεί μέσα στη μεταπολεμική εικοσαετία 1945-1967. Επίσης, οι σχολές των Πολιτικών Μηχανικών, των Χημικών Μηχανικών και των Μηχανολόγων Μηχανικών είναι ανάμεσα στις 200 κορυφαίες του κόσμου σύμφωνα με την κατάταξη της λίστας QS World University Rankings. Είναι ένα από τα ΑΕΙ της Ελλάδας που αξιολογήθηκαν στην κατάταξη Academic Ranking of World Universities (ARWU), γνωστότερη και ως Shanghai Ranking.[5] Το 2015 το Πανεπιστήμιο Πατρών αξιολογήθηκε από την Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ) και έλαβε συνολική Θετική ιδρυματική αξιολόγηση.[4] Το 2018 το Συμβούλιο της Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ), με την υπ. αριθ. 6876/25.10.2018 απόφασή του, πιστοποιεί ότι το Εσωτερικό Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας (ΕΣΔΠ) του Πανεπιστημίου Πατρών, συμμορφώνεται πλήρως με τις αρχές του Προτύπου Ποιότητας ΕΣΔΠ της ΑΔΙΠ και τις Αρχές Διασφάλισης Ποιότητας του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης (ESG). Το αποτέλεσμα, όπως αποτυπώνεται στην πολυσέλιδη έκθεση της επιτροπής, ήταν εξαιρετικό για το Πανεπιστήμιο Πατρών, αφού έλαβε τη μεγαλύτερη δυνατή αξιολόγηση (fully compliant) για όλες τις απαιτήσεις που αφορούν στους οκτώ άξονες Διασφάλισης Ποιότητας.
Η έκταση της Πανεπιστημιούπολης είναι 4,5 τ.χλμ.[41] Εκτός από τις σχολές και τα τμήματα, περιλαμβάνει την Φοιτητική Εστία στα βορειοδυτικά, τα γραφεία του πανεπιστημίου στα νοτιοδυτικά και αθλητικές εγκαταστάσεις στα νότια. Οι εγκαταστάσεις βρίσκονται στο δυτικό, στο κεντρικό και στο νότιο μέρος. Μερικά σχολεία και κολέγια βρίσκονται σε αυτό το κομμάτι.
Η οροσειρά «Παναχαϊκό» βρίσκεται στα νοτιοανατολικά και η θάλασσα στα βόρεια.
Κοντά στην ιδιοκτησία του πανεπιστημίου είναι το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών, το οποίο βρίσκεται στα βορειοανατολικά. Η Σχολή Ιατρικής βρίσκεται δυτικά του νοσοκομείου, με τις θέσεις στάθμευσης στα δυτικά του Ρίου και ο Χαράδρος ποταμός με την Λεωφόρο Παπανδρέου στα νοτιοδυτικά της. Η διασταύρωση Ρίο/Πανεπιστήμιο Πατρών/Δρέπανο βρίσκεται βόρεια.
Υποδομές
Το Πανεπιστήμιo Πατρών στεγάστηκε αρχικά σε oίκημα πoυ παραχωρήθηκε από τoν Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων (Ο.Σ.Κ.) στo κέντρo της Πάτρας.[41]
Για τη δημιoυργία της Πανεπιστημιoύπoλης, επελέγη τo 1968 έκταση 2.500 περίπoυ στρεμμάτων, στην περιoχή τoυ Ρίου, 12 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από τo κέντρo της πόλης η οποία απαλλoτριώθηκε υπέρ τoυ Πανεπιστημίoυ. Σήμερα, με την απόκτηση επιπλέον δημoσίων εκτάσεων, τo εμβαδόν της πανεπιστημιoύπoλης είναι περίπου 4.500 στρέμματα. Η Πανεπιστημιούπολη έχει τέσσερις εισόδους: η Είσοδος Πλάτωνος και η Είσοδος Διονυσίου Σολωμού, οι οποίες βρίσκονται στα δυτικά δίπλα στη Λεωφόρο Παπανδρέου, η ανατολική Είσοδος Γιώργου Σεφέρη και η βόρεια Είσοδος Γεωργίου Ρίτσου δίπλα στην παλιά εθνική οδό (GR-8A).
Η κύρια πανεπιστημιούπολη βρίσκεται στο Ρίο αλλά τμήματα που ανήκουν στις σχολές του πρώην Α.Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας, βρίσκονται στην τοποθεσία Κουκούλι της Πάτρας καθώς και στις πόλεις του Μεσολογγίου, του Αγρινίου, του Αιγίου, του Πύργου και της Αμαλιάδας.
Κτίρια Α και Β
Οι πρώτες εγκαταστάσεις στην πανεπιστημιούπολη ήταν προκατασκευασμένου τύπου και ολοκληρώθηκαν το 1984. Τo 1972 άρχισε η ανέγερση των δύo πρώτων κτιρίων συμβατικών κατασκευών που είναι γνωστά με τoν χαρακτηρισμό «Α» και «Β» αντίστοιχα. Είναι δύo όμoια κτίρια πoυ oλoκληρώθηκαν τo 1975 και στεγάζoυν σήμερα τις διoικητικές υπηρεσίες τoυ πανεπιστημίoυ και τις ακαδημαϊκές λειτoυργίες των διαφόρων τμημάτων, ενώ περιλαμβάνoυν αμφιθέατρα, εργαστήρια και αίθoυσες διδασκαλίας. Τo 1972 επίσης, ανατέθηκε η εκπόνηση τoυ ρυθμιστικoύ σχεδίoυ της πανεπιστημιoύπoλης, η oπoία oλoκληρώθηκε σε δύo φάσεις και εγκρίθηκε από τo Πανεπιστήμιo τoν Ιoύνιo τoυ 1973.
Στo κτίριo «Α» βρίσκονται τα γραφεία της Πρυτανείας, της γενικής διεύθυνσης ακαδημαϊκών και διοικητικών υποθέσεων, της γενικής διεύθυνσης οικονομικών υπηρεσιών και φοιτητικής μέριμνας, της γενικής διεύθυνσης τεχνικών υπηρεσιών, προγραμματισμού και δικτύων, της επιτροπής ερευνών, της νομικής υπηρεσίας, του πρωτοκόλλο, oι αίθoυσες συνεδριάσεων της συγκλήτου και τoυ Πρυτανικoύ συμβoυλίoυ και η αίθoυσα τελετών τoυ πανεπιστημίoυ "Οδυσσέας Ελύτης".
Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης
Η «Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης» (ΒΚΠ) του Πανεπιστημίου Πατρών από τον Αύγουστο του 2003 στεγάζεται σε νέο κτίριο στον ανατολικό τομέα της πανεπιστημιούπολης, έκτασης 8.000m². Η «ΒΚΠ» είναι μέλος του Συνδέσμου των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (HEAL-Link) και στις υπηρεσίες της μπορούν να έχουν πρόσβαση όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Οι συλλογές της ΒΚΠ περιλαμβάνουν:
Την κύρια συλλογή βιβλίων και οπτικοακουστικού υλικού με περίπου 90.000 τόμους.
Τις συλλογές δωρεών με κυριότερη αυτή του Β.Β. Αντωνόπουλου.
Τις συλλογές των ηλεκτρονικών πηγών πληροφόρησης όπου παρέχεται πρόσβαση σε περισσότερα από 12.000 ηλεκτρονικά περιοδικά και βιβλία και σε ένα μεγάλο αριθμό βιβλιογραφικών βάσεων δεδομένων.
Επίσης στις ηλεκτρονικές πηγές της ΒΚΠ περιλαμβάνονται και οι παρακάτω ψηφιακές συλλογές ανοικτής πρόσβασης:
Η «Φοιτητική Εστία Πατρών» (ΦΕΠ) είναι ένα κτιριακό συγκρότημα μέσα στο χώρο της Πανεπιστημιούπολης. Φοιτητικές Εστίες λειτουργούν τόσο στο Κουκούλι όσο και την πόλη του Μεσολογγίου.
Η Φ.Ε.Π. του Ρίου άρχισε να λειτουργεί κατά το ακαδημαϊκό έτος 1978-1979 και φιλοξενεί φοιτητές του Πανεπιστημίου Πατρών, οι οποίοι πληρούν τα κριτήρια ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων.
Συγκροτήματα αμφιθεάτρων σχολών
Στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Πατρών περιλαμβάνονται συγκροτήματα κοινόχρηστων από τα τμήματα της κάθε σχολής αμφιθεάτρων διδασκαλίας.
Αυτά είναι των Αμφιθεάτρων Ιατρικής (ΑΙ), των Αμφιθεάτρων Σχολής Θετικών Επιστημών (ΑΘΕ) και των Αμφιθεάτρων Πολυτεχνικής Σχολής (ΑΠ).
Λοιπές εγκαταστάσεις
Στο χώρο της πανεπιστημιούπολης υπάρχουν και λειτουργούν επίσης:
Το Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών στο Ρίο
Το Συνεδριακό Κέντρο στο Κουκούλι Πάτρας
Το αθλητικό κέντρο και γυμναστήριο του πανεπιστημίου
Μουσεία (Ζωολογικό, Βοτανικό, Επιστημών και Τεχνολογίας, Παιδείας)
Δύο εστιατόρια για τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας
Υπό κατασκευή
Στo στάδιo κατασκευής βρίσκονται:
Το νέο Κτήριο του Τμήματος Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής
Το νέο Κτήριο του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών
Το Ε' Κτήριο Κλινικών Λειτουργιών του Τμήματος Ιατρικής
Συγκοινωνία
Το πανεπιστήμιο είναι προσβάσιμο από την Ολυμπία Οδό και από την περιφερειακή λεωφόρο, με δύο διασταυρώσεις δυτικά και βορειοανατολικά. Επίσης, πρόσβαση μπορεί να έχει κανείς από την παλιά Εθνική Οδό 8 (Πατρών-Αθηνών) και την Λεωφόρο Παπανδρέου.
Υπάρχουν δύο γραμμές του αστικού ΚΤΕΛ Πατρών που εξυπηρετούν το Πανεπιστήμιο, οι Νο. 6 και Νο. 9.
Από τον Ιούλιο του 2010, ο ΟΣΕ ξεκίνησε τη λειτουργία γραμμής Προαστιακού Πάτρας. Το πανεπιστήμιο εξυπηρετείται κάθε μία ώρα.[42]
Πολιτιστικές ομάδες φοιτητών
Ιστορία
Οι «Πολιτιστικές Ομάδες Φοιτητών Πανεπιστημίου Πατρών» (Π.Ο.Φ.Π.Π.) λειτουργούν από το 1981. Δημιουργήθηκαν οι πρώτες ομάδες και αρχικά η χρηματοδότηση από το πανεπιστήμιο γινόταν με πόρους των «ΦΕΠΑΠ». Ο χώρος συναντήσεων, προβών και πραγματοποίησης καλλιτεχνικών εκδηλώσεων στην αρχή ήταν το αμφιθέατρο του παραρτήματος του πανεπιστημίου στο κέντρο της Πάτρας.
Το 1990 δημιουργήθηκε ο σύλλογος «Πολιτιστικές Ομάδες Πανεπιστημίου Πατρών», ενώ ήδη από το 1988 είχε τη στήριξη του ιδρύματος Ι. & Ε. Τοπάλη. Το 1996 σύλλογος μετονομάστηκε σε «Πολιτιστικές Ομάδες Φοιτητών Πανεπιστημίου Πατρών», καθώς υπήρχε σύγκρουση επωνυμίας με πρότερη πολιτιστική ομάδα υποστηριζόμενη από τη διοίκηση του πανεπιστημίου.
Ο χώρος που σήμερα στεγάζεται ο σύλλογος ονομάζεται «Στέκι των Π.Ο.Φ.Π.Π.» και στεγάζεται σε ιδιόκτητο χώρο στη μαρίνα της Πάτρας στην οδό Ηρώων Πολυτεχνείου.[43]
Οργάνωση-Διοίκηση
Οι Π.Ο.Φ.Π.Π. είναι νομικό πρόσωπο, με καταστατικό εγκεκριμένο από το πρωτοδικείο ως "μη κερδοσκοπικός σύλλογος". Διοικούνται από την γενική τους συνέλευση στην οποία αποφασίζονται όλα τα ζητήματα που απασχολούν το σύλλογο. Υπάρχει διοικητικό συμβούλιο, ελεγκτική επιτροπή και εκπρόσωπος του συλλόγου στην Επιτροπή Πολιτιστικής Ανάπτυξης του πανεπιστημίου Πατρών. Ο σύλλογος συμμετέχει με δύο μέλη του στο διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος Ι. & Ε. Τοπάλη. Στο σύλλογο είναι εγγεγραμμένα πάνω από 600 άτομα ενώ πολλαπλάσιοι φοιτητές συμμετέχουν παροδικά.
Λειτουργούν τα εξής τμήματα: Θεατρικό Τμήμα, Κινηματογραφικό Τμήμα, Εικαστικό Τμήμα, Φωτογραφικό Τμήμα, Λογοτεχνικό Τμήμα, Τμήμα Χορού (μοντέρνου, παραδοσιακών χορών,, λάτιν, αργεντίνικου τάνγκο, RnB, Break Dance), τμήμα debate καθώς και ιντερνετικό ραδιοφωνικό σταθμό.
Συμμετοχή στις Π.Ο.Φ.Π.Π.
Στις πολιτιστικές ομάδες συμμετέχουν ως μέλη φοιτητές, προπτυχιακοί ή μεταπτυχιακοί του Πανεπιστημίου Πατρών, αλλά μπορούν να συμμετάσχουν και φοιτητές του ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας. Επίσης, μπορεί να συμμετάσχει και οποιοσδήποτε ως "συνεργάτης". Υπάρχει ετήσια συνδρομή για τα μέλη των Π.Ο.Φ.Π.Π. που το αντίτιμό της καθορίζεται από την εκάστοτε διοίκηση.
Οι Π.Ο.Φ.Π.Π. μέσω των τμημάτων τους, οργανώνουν διαφόρων ειδών εκδηλώσεις τόσο στο χώρο του Πανεπιστημίου όσο και στην πόλη της Πάτρας. Πολλά τμήματα διοργανώνουν και συμμετέχουν σε εκδηλώσεις άλλων πανεπιστημίων ή τοπικών φορέων ανά την Ελλάδα, καθώς επίσης και σε σεμινάρια πάνω στο αντικείμενο ενδιαφέροντός τους.
Συνεργαζόμενα πανεπιστήμια
Το Πανεπιστήμιο Πατρών έχει υπογράψει συμφωνίες συνεργασίας με τα εξής ιδρύματα:[40]
Αρχιεκπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης Οικουμενικός Πατριάρχης
21 Οκτωβρίου 2000
Τμήμα Ιατρικής, Τμήμα Φαρμακευτικής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Τμήμα Φυσικής, Τμήμα Βιολογίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Τεχνολογίας Υπολογιστών
Christoph Hohbach
Καθηγητής Παθολογίας
14 Δεκεμβρίου 2000
Τμήμα Φαρμακευτικής
Ευάγγελος Γραγούδας
Καθηγητής Οφθαλμολογίας
15 Δεκεμβρίου 2000
Τμήμα Ιατρικής
Ιωάννης Σκανδαλάκης
Καθηγητής Χειρουργικής Ανατομικής
10 Ιουλίου 2001
Τμήμα Ιατρικής
Γεώργιος Ι. Σταματογιαννόπουλος
Καθηγητής Ιατρικής Γενετικής
17 Οκτωβρίου 2001
Τμήμα Ιατρικής
Ηλίας Π. Γυφτόπουλος
Καθηγητής Θερμοδυναμικής και Πυρηνικής Τεχνολογίας
↑ 4,04,1«Έκθεση Εξωτερικής Ιδρυματικής Αξιολόγησης Πανεπιστημίου Πατρών»(PDF) (στα Αγγλικά). www.adip.gr. 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο(PDF) στις 10 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2019. "University of Patras (UP) has self-motivated, dynamic and internationally recognized faculty and high-quality staff. Many research units at UP are productive, visible, and deliver high-quality research. The EEC ascertained strong intentions for quality assurance and enhancement at UP. The EEC sees a need to strengthen outward-looking policies and activities, removing barriers for internal collaborations, outreach activities, and substantial external partnerships. The EEC evaluated and scored according to where UP stands in relation to its understanding of an international norm of excellence; although conscious of the severe constraints imposed by the Greek State, we have not used them as an excuse for not identifying areas of improvement (an EEC member gave a worthy of merit vote by taking into account with a heavier weight the negative influence of the external environment)."