Najwyższe szczyty to: Bukowiec – 149 m n.p.m., Lisica – 140 m n.p.m., Łowczyn – 138 m n.p.m., Rosocha – 137 m n.p.m., Wodnik – 134 m n.p.m., Klasztorne – 133 m n.p.m., Jelonek – 132 m n.p.m., Kopytnik – 132 m n.p.m., Czajcza Góra – 127 m n.p.m., Glapi Garb – 123 m n.p.m., Kamienna Góra – 121 m n.p.m., Świątek – 119 m n.p.m., Sobolowa Góra – 119 m n.p.m., Słup – 119 m n.p.m.
Jeziora w Szczecińskim Parku Krajobrazowym wypełniają na ogół naturalne, polodowcowe zagłębienia terenu. Występują głównie w południowej części Parku. W granicach parku znajduje się 17 jezior pochodzenia polodowcowego (największe z nich to Jezioro Binowskie, Glinna Wielka i Piasecznik Wielki) oraz 2 powstałe w wyniku działalności człowieka – Jezioro Szmaragdowe oraz tzw. Nowy Staw (Karasi Staw). W otulinie parku krajobrazowego znajduje się 18 zbiorników wodnych o powierzchni pow. 1 ha, w tym 8 naturalnych (m.in. Żelewko i Płonno) oraz 10 antropogenicznych.
Dominującym elementem krajobrazu są lasy pokrywające 74,3% powierzchni. Tereny rolne w formie polan śródleśnych stanowią blisko 17,8% powierzchni, wody zajmują 2,6%, drogi i osiedla pokrywają 3,8%.
Różnorodność siedlisk Wzgórz Bukowych powoduje, że wykształciły się tu wyjątkowo liczne zbiorowiska roślinne z bardzo bogatą florą. Stwierdzono tu 25 zespołów zaroślowych i leśnych, 15 zespołów roślinności wodnej, 38 mokradłowych, 42 zespoły muraw, łąk i okrajków oraz 30 ruderalnych i segetalnych.
W Puszczy i jej bezpośrednim sąsiedztwie stwierdzono współcześnie występowanie przynajmniej 53 gatunków mięczaków, 692 gatunków pozostałych bezkręgowców, 27 gatunków bezszczękowców i ryb, 13 gatunków płazów, 6 gatunków gadów, 152 gatunki ptaków lęgowych i prawdopodobnie lęgowych, 43 gatunki ptaków spotykanych tylko na przelotach oraz 48 gatunków ssaków. Rzadkie gatunki (podlegające całkowitej ochronie) to między innymi:
Bardzo bogata jest również fauna motyli, reprezentowana przez około 400 gatunków, przy czym motyle dzienne stanowią około 60 gatunków (m.in. paź królowej, niestrzęp głogowiec i strażnik), odkryto również rzadkie gatunki pajęczaków, chrząszczy i mięczaków. Spośród wszystkich rozpoznanych dotąd w Puszczy Bukowej gatunków fauny 169 objętych jest ochroną. Jeszcze bardziej rygorystycznej ochronie podlegają stanowiska lęgowe bielika, kani rudej, orlika krzykliwego i bociana czarnego. W Puszczy Bukowej występują również dziki, jelenie, sarny, lisy, wiewiórki, kuny, jenoty i borsuki.
Puszcza Bukowa to miejsce występowania gatunków znajdujących się w spisie Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt Leśnych. Należą do nich między innymi: bąk, kania ruda, bielik, orlik krzykliwy i ohar.
W 2003 roku rozpoczęto w Puszczy Bukowej zakończoną sukcesem akcję reintrodukcji wymarłej tu niegdyś popielicy.
Ochrona przyrody
Rezerwaty przyrody
Bukowe Zdroje – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 205,90 ha. Występują tu bardzo zróżnicowane zbiorowiska leśne z dominacją buczyny pomorskiej, reprezentowanej przez różne podzespoły i facje, w dolinach łęgi i grądy, na zboczach kwaśne buczyny i lasy dębowo-bukowe; W 1982 r. rezerwatowi nadano imię prof. Tadeusza Dominika – zasłużonego botanika, twórcy polskiej szkoły mikoryzowej (zjawisko współżycia grzybów z korzeniami drzew).
Trawiasta Buczyna – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 78,52 ha (część objęta ochroną ścisłą – 20,12 ha). Utworzono go dla ochrony fragmentu lasu bukowego z bogatymi zbiorowiskami roślin zielnych w runie (głównie perłówką jednokwiatową). Występują tu zróżnicowane na kilka facji zbiorowiska buczyny pomorskiej, łęgi i olsy, torfowiska przejściowe, liczne stanowiska ptaków drapieżnych. W 1985 r. rezerwat nazwano im. prof. Stefana Kownasa – zasłużonego przyrodnika, organizatora Katedry Botaniki w ówczesnej Wyższej Szkole Rolniczej w Szczecinie.
Źródliskowa Buczyna – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 121,02 ha (część objęta ochroną ścisłą – 58,16 ha). Utworzony został dla celów zachowania pięknego fragmentu buczyny źródliskowej z bogactwem storczyków w runie. Rozległe obniżenia rezerwatu zajmują: buczyna źródliskowa, łęgi i olsy; W 1984 roku rezerwat nazwano im. Jerzego Jackowskiego (1912-1976) – zasłużonego leśnika, wybitnego działacza ochrony przyrody. Przy rezerwacie leży granitowy głaz narzutowy (obwód 4,6 m, wysokość 1,4 m) z tablicą upamiętniającą patrona rezerwatu (odsłonięta w 1988 r.).
Kołowskie Parowy – rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 24,01 ha. Utworzono go dla ochrony fragmentu lasu bukowego z bogatymi zespołami roślin zielnych w runie. Rezerwat obejmuje wysokie wzniesienia morenowych Wzgórz Bukowych, urozmaicone wąwozami, wywierzyskami i potoczkami. W około stuletnich drzewostanach buki osiągają wysokość do 40m. Dominuje w nim buczyna pomorska w podzespole z kostrzewą leśną, w dolinach występuje buczyna typowa, źródliskowa i łęgi. W 1982 został nazwany imieniem Józefa Lewandowskiego (1907-1968) wybitnego leśnika, działacza ochrony przyrody i wieloletniego dyrektora Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych w Szczecinie. Przy rezerwacie leży granit (obwód 4,4 m, wys. 1,5 m) z tablicą upamiętniającą patrona.
Zdroje – rezerwat florystyczny powołany w 1959 r. o powierzchni 2,12 ha; ochroną objęte jest tu stanowisko naturalnie odnawiającego się cisa. Niegdyś w miejscu tym znajdował się Park Toepfera – właściciela pobliskiej kopalni kredy. Po zniszczeniu parku, cisy zdziczały i dziś rosną, jak niegdyś – w lesie.
Osetno – rezerwat leśny o powierzchni 111,59 ha, utworzony 14 listopada 2008 r. Jest to jeden z pierwszych rezerwatów mikologicznych w Polsce.
Jezioro Czarne – projektowany rezerwat wodny. Śródleśne jezioro stanowi ostoję cennej fauny takiej jak: szczeżuja wielka, rak szlachetny, kania ruda, itd. Dookoła strome zbocza porośnięte starodrzewem bukowym.
Obszar siedliskowy Natura 2000 „Wzgórza Bukowe” – obejmuje zasięgiem Puszczę Bukową.
Obszar siedliskowy Natura 2000 „Dolina Płoni i Jezioro Miedwie” (płd.-wsch. część otuliny SzPKPB) – stanowi naturalny korytarz ekologiczny między doliną Płoni a Doliną Dolnej Odry
Obszar ptasi Natura 2000 „Jezioro Miedwie i Okolice” (płd.-wsch. część otuliny SzPKPB) – chroni najcenniejsze fragmenty tzw. Zastoiska Pyrzyckiego (Pra-Miedwia) jako ostoi licznego ptactwa.
Obszar ptasi Natura 2000 „Jeziora Wełtyńskie” (płd.-zach. część otuliny) – ostoja awifauny nad jeziorem Wełtyń i okolicznymi mniejszymi zbiornikami wodnymi.
Obszar siedliskowy Natura 2000 „Dolna Odra” (przylega do otuliny SzPKPB od zachodu) – obejmuje cenne tereny podmokłe Międzyodrza i stanowi ważny korytarz ekologiczny.
Obszar ptasi Natura 2000 „Dolina Dolnej Odry” (przylega do otuliny SzPKPB od zachodu) – ważna ostoja awifauny.
Lipa Świętego Ottona – lipa rosnąca na placu przykościelnym w Płoni, według legendy zasadzona w 1124 roku podczas misji biskupa Ottona z Bambergu. Obwód: 920 cm.
Lipa Walpurga – rośnie przy ul. Topolowej. Nazwa na cześć duńskiej księżniczki Walpurgi – pierwszej żony księcia Bogusława I. Obwód: 530 cm.
Dęby Krzywoustego – dwa dęby rosnące w Klęskowie mające według legendy pamiętać rok 1121, kiedy to na polach między Klęskowem a ZdunowemBolesław Krzywousty pokonał wojska pomorskie. Obwód: 690 i 640 cm.
Dąb Dziadek – najwyższy w Puszczy Bukowej. Obwód: 422 cm.
Dąb Jerzy – upamiętnia zasłużonego dla Puszczy leśnika Jerzego Jackowskiego. Obwód: 520 cm.
Dąb Wartownik – razem z drugim dębem nazwany tak na pamiątkę istniejącego w czasie II wojny światowej przy pobliskim Uroczysku Mosty obozu pracy przymusowej dla włókniarek. Obwód: 430 cm.
głazy narzutowe – w wyniku działalności lodowca na terenie Puszczy pozostało kilkadziesiąt głazów o obwodzie powyżej 7 metrów oraz kilkaset mniejszych głazów o obwodzie powyżej 4 metrów (łącznie zinwentaryzowano 880 obiektów). W przeszłości było ich znacznie więcej, ale część z nich została wykorzystana przez miejscową ludność do budowy murów czy brukowanych dróg. Jedna z anegdot podaje, że z gigantycznego głazu, umiejscowionego koło Dobropola, zbudowano drogę brukowaną łączącą wieś z Kołowem. Głaz leżący przy Drodze Grońskiego został użyty do budowy elementów kolumnady Galerii Narodowej w Berlinie.
Głazy zaliczone do pomników przyrody (* – projektowane lub obecnie niezaliczone jako pomniki przyrody):
Jezierzyce – chroni wartości estetyczne i przyrodnicze cennego krajobrazu doliny rzecznej w strefie ochronnej SzPKPB.
Park Leśny w Strudze – chroni cenny krajobraz doliny rzeki Płoni z pozostałościami dawnego parku dworskiego.
Dolina Dolnej Płoni – projektowany w dolinie rzeki Płoni od Jezierzyc do Dąbia, sprzężony z dwoma poprzednimi.
Polana Chlebowska – projektowany na wschód od Chlebowa.
Jezioro Glinna i okolice – projektowany w okolicy jeziora Glinna Wielka i kilku mniejszych zbiorników jako cennych siedlisk flory i fauny o znaczeniu ponadregionalnym.
Jezioro Wężówka i okolice – projektowany w okolicy jeziora Wężówka z cennym drzewostanem i torfowiskami w płd.-wsch. części Polany Kołowskiej.
Wzgórza nad Piasecznikiem – projektowany w okolicy jeziora Piasecznik Mały wraz z otaczającymi wzgórzami porośniętymi buczyną oraz bagnami w niecce jeziora.
Łąki pod Żelisławcem – projektowany w obszarze źródliskowym Krzekny; kilka śródpolnych oczek wodnych.
Użytki Ekologiczne
Zgniły Grzyb – zarastające jezioro z okolicznymi łąkami i lasami, będące siedliskiem dla rzadkich gatunków ptaków i ssaków.
Sieć szlaków pieszych bardzo dobrze rozwinięta i oznakowana, a także połączona z otaczającymi obszarami. Punkty początkowe i końcowe dobrze skomunikowane (PKP, PKS, ZDiTM). Sieć znakowanych szlaków rowerowych niedostateczna i wymaga reorganizacji – w większości szlaki nieznakowane, obecnie w fazie projektowej i planowania infrastruktury.
