Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Japonii

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Japonii – lista miejsc w Japonii, wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowioną na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętą przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowaną przez Japonię 30 czerwca 1992 roku[2].

Według stanu na 2021 rok, na liście znajduje się 25 obiektów: 20 dziedzictwa kulturowego i 5 o charakterze przyrodniczym[2].

Na japońskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Japonia zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa, znajduje się 5 obiektów (stan w roku 2021)[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Poniższa tabela przedstawia japońskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[c] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
Położenie – miasto, prefektura; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[4]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     Wpisy transgraniczne

Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
660 Zabytki buddyjskie zespołu świątynnego Hōryū-ji
Buddhist Monuments in the Horyu-ji Area
JpPrefektura Nara
34°36′53,1″N 135°44′03,0″E/34,614739 135,734172
KJp
(i)(ii)(iv)(vi)
1993 Zespół świątynny Hōryū-ji obejmuje ok. 48 zabytków buddyjskich, niektóre z nich pochodzą z przełomu VII i VIII w. i należą do najstarszych zachowanych na świecie budowli drewnianych[5]. Przykład adaptacji chińskiej architektury buddyjskiej do kultury japońskiej[5].
661 Zamek Himeji
Himeji-jō
JpPrefektura Hyōgo
34°50′21″N 134°41′38″E/34,839167 134,693889
KJp
(i)(iv)
1993 Doskonale zachowany kompleks pałacowy w Himeji – przykład XVII-wiecznej japońskiej architektury pałacowej, obejmujący 86 budowli rozwiniętego systemu obronnego[6].
662 Yakushima
Yakushima
JpPrefektura Kagoshima
30°21′31″N 130°31′43″E/30,358611 130,528611
PJp
(vii)(ix)
1993 Wyspa Yaku-shima na styku krain zoogeograficznych Palearktyki i krainy orientalnej z bogatą florą (1900 gatunków i podgatunków), starymi okazami kryptomerii japońskiej i jedynym w regionie pierwotnym lasem wilgotnym ciepłej strefy umiarkowanej[7].
663 Góry Shirakami
Shirakami-sanchi
JpAkita
Prefektura Aomori
40°30′23,1″N 140°00′55,8″E/40,506417 140,015500
PJp
(ix)
1993 Północna część wyspy Honsiu z ostatnimi połaciami dziewiczych lasów chłodnej strefy umiarkowanej – lasów bukowych z dominującym bukiem karbowanym; lasy zamieszkują niedźwiedzie japońskie, serau kędzierzawe i 87 gatunków ptaków[8].
688 Zespół zabytkowy dawnego Kioto (miasta Kioto, Uji i Ōtsu)
Historic Monuments of Ancient Kyoto (Kyoto, Uji and Otsu Cities)
JpPrefektura Kioto
Prefektura Shiga

34°58′50″N 135°46′10″E/34,980556 135,769444

KJp
(ii)(iv)
1994 Kioto, wzniesione w 784 roku, wzorowane było na stolicach dawnych Chin i jest doskonałym przykładem rozwoju drewnianej architektury japońskiej i sztuki ogrodowej[9].
734 Zabytkowe wioski Shirakawa-go i Gokayama
Historic Villages of Shirakawa-go and Gokayama
JpPrefektura Gifu
Prefektura Toyama

36°16′15,4″N 136°53′54,8″E/36,270944 136,898556
36°25′32,0″N 136°56′08,6″E/36,425556 136,935722

KJp
(iv)(v)
1995 Wioski w odizolowanym regionie górskim z charakterstycznymi domami budowanymi w stylu gasshō-zukuri[10].
775 Pomnik Pokoju w Hiroszimie
Hiroshima Peace Memorial (Genbaku Dome)
JpPrefektura Hiroszima

34°23′44″N 132°27′13″E/34,395556 132,453611

KJp
(vi)
1996 Pomnik Pokoju w Hiroszimie – ruiny centrum wystawowego, zachowane jako pomnik upamiętniający zrzucenie bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki; jedyny budynek, który ostał się po wybuchu pierwszej bomby atomowej 6 sierpnia 1945 roku[11].
776 Sanktuarium shintō w Itsukushima
Itsukushima Shinto Shrine
JpPrefektura Hiroszima

34°17′46,6″N 132°19′10,0″E/34,296286 132,319444

KJp
(i)(ii)(iv)(vi)
1996 Chram shintō z XIII w. na wyspie Itsukushima na Morzu Wewnętrznym – święte miejsce shintō[12].
870 Zespół zabytkowy miasta Nara
Historic Monuments of Ancient Nara
JpPrefektura Nara

34°40′32″N 135°50′22″E/34,675556 135,839444

KJp
(ii)(iii)(iv)(vi)
1998 Liczne zabytki dawnej stolicy Japonii – Nary (710–784): świątynie buddyjskie, chramy shintō i ruiny pałacu cesarskiego[13].
913 Świątynie i sanktuaria w Nikko
Shrines and Temples of Nikko
JpPrefektura Tochigi

36°45′23″N 139°35′58″E/36,756389 139,599444

KJp
(i)(iv)(vi)
1999 Budowle sakralne w Nikko związane z historią siogunów Tokugawa[14].
972 Region Gusuku oraz pokrewne zabytki Królestwa Riukiu
Gusuku Sites and Related Properties of the Kingdom of Ryukyu
JpPrefektura Okinawa

26°12′31″N 127°40′58″E/26,208611 127,682778

KJp
(ii)(iii)(vi)
2000 Liczne obiekty świadczące o historii i kulturze Królestwa Riukiu w okresie XII–XVII w., m.in. ruiny zamków i miejsca kultu religijnego[15].
1142 Święte miejsca i drogi pielgrzymkowe w regionie gór Kii
Sacred Sites and Pilgrimage Routes in the Kii Mountain Range
JpPrefektura Wakayama
Prefektura Nara
Prefektura Mie

33°50′13″N 135°46′35″E/33,836944 135,776389

KJp
(ii)(iii)(iv)(vi)
2004 Trzy święte miejsca – Yoshino i Omine, Kumano i Kōya-san – przykłady symbiozy dwóch tradycji religijnych: sintoizmu i buddyzmu[16].
1193 Shiretoko
Shiretoko
JpHokkaido

44°06′00″N 145°11′00″E/44,100000 145,183333

PJp
(ix)(x)
2005 Półwysep Shiretoko w północno-wschodniej części Hokkaido, przykład współistnienia ekosystemów morskich i lądowych, a także nadzwyczajnej produktywności ekosystemów pod znaczącym wpływem tworzącego się sezonowo lodu morskiego na najniższej szerokości półkuli północnej; występuje tu wiele gatunków zagrożonych i endemicznych, m.in. puchacz japoński i uchatek grzywiasty[17].
1246 Kopalnia Srebra w Iwami Ginzan
Iwami Ginzan Silver Mine and its Cultural Landscape
JpPrefektura Shimane

35°06′26″N 132°26′15″E/35,107222 132,437500

KJp
(ii)(iii)(v)
2007
2010
Dawna kopalnia srebra Iwami Ginzan czynna w okresie od XVI do XX wieku z zachowanymi wytapialniami, rafineriami oraz siecią transportową[18].
1277 Hiraizumi–świątynie, ogrody i stanowiska archeologiczne związane z buddyzmem Czystej Krainy
Hiraizumi – Temples, Gardens and Archaeological Sites Representing the Buddhist Pure Land
JpPrefektura Iwate

39°00′04″N 141°06′28″E/39,001111 141,107778

KJp
(ii)(vi)
2011 Dawny ośrodek administracyjny północnego królestwa Japonii (XI–XII w.) z zachowanymi pozostałościami budynków i święta góra Kinkei-san związane z buddyzmem Czystej Krainy, który przyczynił się do powstania unikalnej japońskiej sztuki projektowania krajobrazu[19].
1362 Wyspy Ogasawara
Ogasawara Islands
JpTokio

27°43′06″N 142°05′59″E/27,718333 142,099722

PJp
(ix)
2011 30 wysp w trzech archipelagach charakteryzujących się bogatą florą i fauną z licznymi gatunkami endemicznymi[20]. Odnotowano tu 441 taksonów roślin występuje tu m.in. zagrożona wyginięciem rudawka bonińska oraz 195 zagrożonych gatunków ptaków[20].
1418 Góra Fudżi – obiekt kultu i źródło artystycznej inspiracji
Fujisan, sacred place and source of artistic inspiration
JpPrefektura Shizuoka
Prefektura Yamanashi

35°21′45″N 138°43′50″E/35,362500 138,730556

KJp
(iii)(vi)
2013 Stratowulkan z ośnieżonym szczytem – Fudżi – święta góra – inspiracja artystów i cel pielgrzymek do licznych sanktuariów i świątyń[21].
1449 Dawny ośrodek jedwabnictwa w Tomioka
Tomioka Silk Mill and Related Sites
JpPrefektura Gunma

36°15′19″N 138°53′16″E/36,255278 138,887778

KJp
(ii)(iv)
2014 Zabytkowy zespół z 1872 roku obejmujący farmę jedwabników, przędzalnię jedwabiu naturalnego i szkoły jedwabnictwa[22].
1484 Miejsca związane z rewolucją przemysłową w epoce Meiji: hutnictwem, przemysłem stoczniowym i przemysłem wydobywczym
Sites of Japan’s Meiji Industrial Revolution: Iron and Steel, Shipbuilding and Coal Mining
JpKiusiu
Prefektura Yamaguchi
Prefektura Shizuoka
Prefektura Iwate
KJp
(ii)(iv)
2015 23 obiekty w południowo-zachodniej Japonii związane z rewolucją przemysłową w okresie Meiji – świadectwo gwałtownego uprzemysłowienia kraju od połowy XIX do początku XX wieku, przykład pierwszego udanego przeniesienia zachodniej industrializacji do kraju spoza kręgu cywilizacji zachodnioeuropejskiej[23].
1321 Dzieła architektury Le Corbusiera
The Architectural Work of Le Corbusier, an Outstanding Contribution to the Modern Movement
JpTokio
35°42′55″N 139°46′33″E/35,715278 139,775833
KJp
(i)(ii)(vi)
2016 Wpis wraz z Argentyną, Belgią, Francją, Niemcami, Indiami i Szwajcarią[24]. Obejmuje 17 budowli według projektów Le Corbusiera (1887–1965) – na terenie Japonii gmach National Museum of Western Art w Tokio[24].
1535 Święta wyspa Okinoshima i związane z nią miejsca w regionie Munakata
Sacred Island of Okinoshima and Associated Sites in the Munakata Region
JpPrefektura Fukuoka
34°14′42″N 130°06′20″E/34,245000 130,105556
KJp
(ii)(iii)
2017 Święta wyspa Okinoshima, 60 km od zachodniego wybrzeża wyspy Kiusiu, z wieloma stanowiskami archeologicznymi dokumentującymi historyczne obrzędy z okresu od IV do IX w.[25]
1495 Ukryte stanowiska chrześcijańskie w regionie Nagasaki[d]
Hidden Christian Sites in the Nagasaki Region
JpPrefektura Nagasaki
Prefektura Kumamoto
32°44′02,8″N 129°52′12,8″E/32,734106 129,870236
KJp
(iii)
2018 10 wiosek w zachodniej części wyspy Kiusiu i na sąsiednich wyspach, Bazylika 26 męczenników japońskich i ruiny zamku Hara – świadectwo ukrytych wspólnot chrześcijańskich w epoce zakazu wiary chrześcijańskiej i ich ożywienia po jego zniesieniu w 1873 roku[26].
1593 Grupa grobów tumulusowych Kofun w Mozu-Furuichi: kopce grobowe w starożytnej Japonii
Mozu-Furuichi Kofun Group: Mounded Tombs of Ancient Japan
JpPrefektura Osaka
34°33′44″N 135°36′34″E/34,562222 135,609444
KJp
(iii)(iv)
2019 49 kofunów z okresu od III do VI wieku na płaskowyżu w pobliżu Osaki, wyróżniających się charakterystycznym kształtem – dziurki od klucza, muszli, kwadratu lub okręgu; miejsca pochówku przedstawicieli elit, zdobione glinianymi rzeźbami (haniwa)[27].
1632 Prehistoryczne miejsca zabytkowe z okresu Jōmon w północnej Japonii
Jomon Prehistoric Sites in Northern Japan
JpHokkaido
Prefektura Aomori
Prefektura Iwate
Akita
41°03′56,0″N 140°33′08,0″E/41,065556 140,552217
KJp
(iii)(v)
2021 Liczne stanowiska archeologiczne związane z kulturami z okresu Jōmon[28].
1574 Amami Ōshima, Tokunoshima, północna część wyspy Okinawa i wyspa Iriomote
Amami-Oshima Island, Tokunoshima Island, Northern part of Okinawa Island, and Iriomote Island
JpPrefektura Kagoshima
Prefektura Okinawa

28°18′35″N 129°24′57″E/28,309722 129,415833
27°45′46″N 128°57′37″E/27,762778 128,960278
26°42′54″N 128°13′47″E/26,715000 128,229722
24°20′02,2″N 123°47′58,0″E/24,333958 123,799439

PJp
(x)
2021 Odizolowane wyspy charakteryzują się bogactwem flory i fauny z wieloma gatunkami endemicznymi[29].

Obiekty na japońskiej Liście Informacyjnej UNESCO

Obiekty wpisane na japońską Listę Informacyjną UNESCO[e]

Poniższa tabela przedstawia obiekty na japońskiej Liście Informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na japońskiej Liście Informacyjnej[2];
Położenie – miasto, prefektura; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[4]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na Listę Informacyjną;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
370 Świątynie, chramy i inne obiekty dawnej Kamakury
Temples, Shrines and other structures of Ancient Kamakura
JpPrefektura Kanagawa
35°19′00″N 139°34′00″E/35,316667 139,566667
KJp
(i)(ii)(iii)(iv)(vi)
1992 Kamakura – dawny ośrodek władzy samurajów od 1192 do 1868 roku z wieloma świątyniami, miejscami kultu i innymi obiektami historycznymi[30].
374 Hikone-jō
Hikone-Jo (castle)
JpPrefektura Shiga
35°16′00″N 136°15′00″E/35,266667 136,250000
KJp
(i)(ii)(iii)(iv)
1992 Hikone-jō – dobrze zachowany zamek ze złotej ery architektury zamkowej na początku XVII w.[31]
5097 Asuka-Fujiwara: stanowiska archeologiczne dawnych stolic Japonii i związanych z nimi obiektów
Asuka-Fujiwara: Archaeological sites of Japan’s Ancient Capitals and Related Properties
JpPrefektura Nara
34°28′13″N 135°49′25″E/34,470278 135,823611
KJp
(ii)(iii)(iv)(v)(vi)
2007 Liczne stanowiska archeologiczne związane z dawnymi stolicami w Asuka-kyō i Fujiwara-kyō z pozostałościami pałaców i rezydencji cesarza oraz dworu cesarskiego, pozostałościami świątyń i grobowców (m.in. Takamatsuzuka, Kitora)[32].
5572 Kompleks kopalni w Sado, głównie kopalni złota
The Sado complex of heritage mines, primarily gold mines
JpPrefektura Niigata
38°02′08″N 138°14′22″E/38,035556 138,239444
KJp
(ii)(iii)(iv)
2010 Kompleks dawnych kopalni, głównie kopalń złota, na wyspie Sado, gdzie srebro i złoto było wydobywane od czasów starożytnych i gdzie rozwinięto zaawansowane systemy wydobycia surowców i zarządzania kopalniami[33].
5760 Hiraizumi–świątynie, ogrody i stanowiska archeologiczne związane z buddyzmem Czystej Krainy (poszerzenie wpisu)
Hiraizumi – Temples, Gardens and Archaeological Sites Representing the Buddhist Pure Land (extension)
JpPrefektura Iwate

38°59′37″N 141°07′11″E/38,993611 141,119722

KJp
(ii)(iii)(vi)
2012 Poszerzenie istniejącego wpisu[34].

Uwagi

  1. Na mapie nie zaznaczono 23 indywidualnych obiektów związanych z rewolucją przemysłową w epoce Meiji oraz wysp Ogasawara.
  2. Na mapie nie zaznaczono wszystkich indywidualnych stanowisk archeologicznych z okresu Jōmon.
  3. Polskie nazwy podane są za Polskim Komitetem ds. UNESCO[3].
  4. Tłumaczenie wolne – strona Polskiego Komitetu ds. UNESCO nie podaje tego wpisu.
  5. Na mapie nie zaznaczono wszystkich indywidualnych stanowisk archeologicznych wpisanych jako Asuka-Fujiwara.

Przypisy

  1. UNESCO: Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  2. a b c d e UNESCO: Japan. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  3. Japonia. Polski Komitet ds. UNESCO. [dostęp 2020-07-28].
  4. a b UNESCO: The Criteria for Selection. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  5. a b UNESCO: Buddhist Monuments in the Horyu-ji Area. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  6. UNESCO: Himeji-jo. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  7. UNESCO: Yakushima. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  8. UNESCO: Shirakami-Sanchi. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  9. UNESCO: Historic Monuments of Ancient Kyoto (Kyoto, Uji and Otsu Cities). [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  10. UNESCO: Historic Villages of Shirakawa-go and Gokayama. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  11. UNESCO: Hiroshima Peace Memorial (Genbaku Dome). [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  12. UNESCO: Itsukushima Shinto Shrine. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  13. UNESCO: Historic Monuments of Ancient Nara. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  14. UNESCO: Shrines and Temples of Nikko. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  15. UNESCO: Gusuku Sites and Related Properties of the Kingdom of Ryukyu. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  16. UNESCO: Sacred Sites and Pilgrimage Routes in the Kii Mountain Range. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  17. UNESCO: Shiretoko. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  18. UNESCO: Iwami Ginzan Silver Mine and its Cultural Landscape. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  19. UNESCO: Hiraizumi – Temples, Gardens and Archaeological Sites Representing the Buddhist Pure Land. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  20. a b UNESCO: Ogasawara Islands. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  21. UNESCO: Fujisan, sacred place and source of artistic inspiration. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  22. UNESCO: Tomioka Silk Mill and Related Sites. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  23. UNESCO: Sites of Japan’s Meiji Industrial Revolution: Iron and Steel, Shipbuilding and Coal Mining. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  24. a b UNESCO: The Architectural Work of Le Corbusier, an Outstanding Contribution to the Modern Movement. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  25. UNESCO: Sacred Island of Okinoshima and Associated Sites in the Munakata Region. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  26. UNESCO: Hidden Christian Sites in the Nagasaki Region. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  27. UNESCO: Mozu-Furuichi Kofun Group: Mounded Tombs of Ancient Japan. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  28. UNESCO: Jomon Prehistoric Sites in Northern Japan. [dostęp 2021-08-09]. (ang.).
  29. UNESCO: Amami-Oshima Island, Tokunoshima Island, Northern part of Okinawa Island, and Iriomote Island. [dostęp 2021-08-09]. (ang.).
  30. UNESCO: Temples, Shrines and other structures of Ancient Kamakura. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  31. UNESCO: Hikone-Jo (castle). [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  32. UNESCO: Asuka-Fujiwara: Archaeological sites of Japan’s Ancient Capitals and Related Properties. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  33. UNESCO: The Sado complex of heritage mines, primarily gold mines. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  34. UNESCO: Hiraizumi – Temples, Gardens and Archaeological Sites Representing the Buddhist Pure Land (extension). [dostęp 2020-07-28]. (ang.).