PROFILPELAJAR.COM

Chram shintō Itsukushima^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
	; Torii chramu Itsukushima, jej najbardziej rozpoznawalny widok
Państwo	Japonia
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, IV, VI
Numer ref.	776
Region	Azja i Pacyfik
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1996; na 20. sesji
	Położenie na mapie Japonii Chram shintō Itsukushima
	34°17′46,63″N 132°19′10,00″E/34,296286 132,319444
	Multimedia w Wikimedia Commons
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Itsukushima-jinja (jap. 厳島神社) – chram^[a] shintō na wyspie Itsukushima w mieście Hatsukaichi (prefektura Hiroshima w Japonii). Znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Część budynków i przedmiotów została uznana przez rząd japoński za skarby narodowe.

Chram wywodzi swoje początki z VI wieku, ale w obecnej formie istnieje od 1168 roku dzięki funduszom dostarczonym przez polityka i wojskowego, Kiyomori Tairę (1118–1181). Konstrukcja świątyni, opierająca się na pomostach zbudowanych (styl shinden-zukuri) nad zatoką, wiąże się z dawnym statusem wyspy jako świętej ziemi. W dawnych czasach przeciętni ludzie nie mogli postawić stopy na wyspie. Przybywali łodzią, przepływając pod bramą, która wydawała się pływać. Obok świątyni znajduje się scena najstarszego w Japonii teatru nō, zbudowanego w 1568 roku^[1].

Efektowna brama torii chramu Itsukushima jest jedną z największych atrakcji turystycznych Japonii. Widok torii na tle znajdującej się na wyspie góry Misen jest zaliczany do jednego z trzech słynnych pejzaży (Nihon-sankei) (pozostałe to: zatoka Matsushima i mierzeja Ama-no-hashidate). Brama istnieje od 1168, ale obecna konstrukcja pochodzi z 1875. Torii jest zbudowana z drewna kamforowego, ma 16 m wysokości, a jej górna belka poprzeczna – składająca się z dwóch części: górnej kasagi i dolnej shimaki – ma 23 m długości. Dla zapewnienia dodatkowej stabilności zbudowano ją w stylu „czterech nóg” (yotsu-ashi).

Charakterystyczny widok bramy unoszącej się na wodzie można zobaczyć tylko w czasie przypływu. W czasie odpływu jest otoczona mułem i można podejść do niej pieszo z wyspy. Zwiedzający wkładają w szpary nóg monety i wypowiadają życzenie. W czasie odpływu popularne jest zbieranie w pobliżu bramy owoców morza.

Zachowanie czystości sanktuarium jest tak ważne, że aż do 1878 nie zezwalano w nim na żadne urodziny lub śmierci. Pogrzeby na wyspie są zabronione. Zmarłych przewozi się na ląd stały, aby ich tam pochować, a krewni muszą przed powrotem na wyspę odbyć obrzęd oczyszczenia jako skażeni śmiercią^[1].

Główny pawilon poświęcony jest trzem boginiom shintō, córkom Amaterasu i Susanoo: Takiribime, Ichikishimahime i Tagitsuhime. Pozostałe, liczne budynki są przeznaczone m.in. do modłów, oczyszczenia i składania ofiar. Znajduje się tam scena, na której wykonywane są tradycyjne tańce kagura oraz dwa pawilony muzyczne. Są tam także oddzielne chramy poświęcone: Ōkuninushiemu i Tenjinowi. Na brzegu zatoki stoi pagoda, a przy niej nowoczesny, odporny na trzęsienia ziemi budynek skarbca, w którym zgromadzono setki bezcennych przedmiotów: zwoje malowanego pergaminu, maski, wachlarze, zbroje i porcelanę. W pobliżu stoi niedokończony chram shintō o nazwie Senjō-kaku (Pawilon Tysiąca Tatami), na który według podań zużyto drewno z jednego tylko drzewa kamforowego.

5 września 2004 roku chram został poważnie uszkodzony przez tajfun. Pomosty i dach zostały częściowo zniszczone, co doprowadziło do czasowego zamknięcia sanktuarium.

Uwagi

↑ W piśmiennictwie polskim dot. Japonii przyjęto słowo „chram” jako tłumaczenie jinja, a słowo „świątynia” – buddyjskiej tera (o-tera). Podobnie jest w innych językach, w tym w języku angielskim: jinja → „shrine”, tera → „temple”.