Zabytkowe wioski regionów
Shirakawa-gō i Gokayama^[a]

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ogimachi, Shirakawa-gō
Państwo	Japonia
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	IV, V
Numer ref.	734
Region[b]	Azja i Pacyfik
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1995 na 19. sesji
Położenie na mapie Japonii Zabytkowe wioski regionów Shirakawa-gō i Gokayama
36°24′00″N 136°53′00″E/36,400000 136,883333
↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Zabytkowe wioski regionów Shirakawa-gō i Gokayama (jap. 白川郷・五箇山の合掌造り集落 Shirakawa-gō・Gokayama no gasshō-zukuri shūraku) – dwa sąsiadujące ze sobą regiony o nazwach: Shirakawa-gō (prefektura Gifu) i Gokayama (prefektura Toyama) leżące w górach wzdłuż doliny rzeki Shō (Shō-gawa). W 1995 roku trzy wioski tych regionów zostały wpisane łącznie na listę światowego dziedzictwa UNESCO pod numerem 734, ze względu na tradycyjne, całkowicie odmienne od pozostałych regionów kraju budownictwo drewnianych chat w stylu gasshō-zukuri, z których niektóre mają ponad 250 lat^[1].

Te trzy wioski to: Ogimachi w regionie Shirakawa-gō oraz Ainokura i Suganuma w regionie Gokayama^[1].

Ogimachi jest największą wioską i główną atrakcją regionu Shirakawa-gō. Kilkanaście gospodarstw funkcjonuje jako minshuku (rodzinne kwatery), oferując noclegi i wyżywienie^[2].

Region Gokayama jest trudniej dostępny. Najładniejsze wioski to właśnie Suganuma i Ainokura. Są one mniej rozwinięte i mniej zatłoczone niż te w Shirakawa-gō. Suganuma, jedna z głównych atrakcji Gokayamy, składa się z dwóch obszarów, Suganuma Village i Gokayama Gasshō no Sato. Są one połączone tunelem. Wiele chat w Gokayama Gasshō no Sato przeniesiono z innych miejsc, aby uchronić je przed zniszczeniem. Obecnie nikt w nich nie mieszka. Są używane przez grupy szkolne, które mogą zostać na noc, poznając tradycyjne życie wsi^[3].

W Suganuma stworzono dwa niewielkie muzea: Saletra Museum i Folk Museum. W pierwszym z nich pokazana jest historia, narzędzia i proces wytwarzania saletry, składnika prochu strzelniczego. W drugim natomiast zebrano narzędzia i artykuły gospodarstwa domowego używane w życiu codziennym. Wśród eksponowanych obiektów znajdują się m.in.: narzędzia służące do uprawy roli, hodowli jedwabników i wyrobu papieru washi^[3].

Ainokura jest najbardziej odległą wioską w regionie Gokayama. Jest tam ok. 20 gospodarstw. Wiele z nich pozostaje prywatnymi domostwami, kilka zostało przekształconych w restauracje, muzea i minshuku. Wieś zachowała wiele ze swojej tradycyjnej kultury. Widać to w tańcach i muzyce ludowej, w których wykorzystuje się wiele tradycyjnych instrumentów, charakterystycznych dla tego obszaru, jak sasara, złożona z ponad stu drewnianych kleszczyków połączonych ze sobą, jest symbolem regionu i popularną pamiątką^[4].

Drewniane domy w Shirakawa-gō i Gokayama są zbudowane w stylu architektonicznym zwanym gasshō-zukuri. Jest to tradycyjny styl architektury z wysokim, krytym strzechą, stromym dachem o trójkątnej ramie, rozwijanym przez pokolenia tak, aby wytrzymywał bardzo obfite ilości śniegu, które w tym regionie są regułą. Nagromadzony śnieg może osiągnąć wysokość 200 cm lub więcej, a największe odnotowane opady śniegu wyniosły 4,5 m^[5][6][7].

Domy są 3-4 piętrowe, znacznie większe od typowych domów japońskich. Górne piętra były zwykle wykorzystywane do hodowli jedwabników, a pomieszczenia najniższe do produkcji saletry, surowca do wyrobu prochu. Był to ważny przemysł regionu w okresie Edo. Produkcja saletry ustała w XIX wieku, lecz hodowla jedwabników trwała do lat 70. XX wieku.

• 
  Dom w Gokayama (2019)
• 
  Muzeum i minshuku w tradycyjnym domu regionu Gokayama, prefektura Toyama (2019)
• 
  Zima w wiosce Shirakawa, region Shirakawa-gō, prefektura Gifu (2018)
• 
  Wieś Suganuma, Gokayama, zimą
• 
  Konstrukcja wewnętrzna dachu

• Strona UNESCO opisująca wioski (ang.)
• Informacja o wioskach (ang.)
• Informacja o wiosce Suganuma (ang.)
• Informacje o wiosce Ainokura (ang.)
• Informacje o wieosce Ogimachi (ang.)
• Strona oficjalna Shirakawa-go Tourist Association (ang.)