|
Dom Polski „Ul”
Dom Polski „Ul” – murowany budynek u zbiegu ulic Korfantego i Sokoła wzniesiony w 2. połowie XIX Wieku w Bytomiu, w latach 1910–1922 siedziba szeregu organizacji społecznych i kulturalnych walczących o zachowanie polskości na Górnym Śląsku[3], ujęty w gminnej ewidencji zabytków Bytomia[2]. Decyzją z 14 maja 2024 wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego[4]. Pochodzenie nazwyPoza pełnieniem funkcji siedziby organizacyjnej budynek był miejscem spotkań Polaków w niemieckim Górnym Śląsku, dyskusji i rozmów prowadzonych po polsku, zabaw i śpiewu. Było tam gwarno i rojno jak w ulu, stąd nazwa „Ul”[5]. Historia Budynek został wzniesiony pod koniec XIX wieku, około 1880 roku[2], działał jako restauracja. Później dobudowano do niego nieistniejącą obecnie dużą salę widowiskową. W 1910 roku całość została nabyta przez drogistę Michała Wolskiego. Od tego czasu w budynku odbywały się przedstawienia, uroczystości i zebrania, przygotowywano tu również działania zbrojne w I powstaniu śląskim. W 1921 roku Wolski sprzedał Ul[5]. Po 1922 roku działalność Towarzystwa Ul została zawieszona[3]. Budynek nadal mieścił restaurację, przez jakiś czas należał do niemieckich komunistów. Mieściła się w nim również hitlerowska siedziba związków zawodowych, a od 1938 roku – kino, po adaptacji sali widowiskowej[5]. Kino zostało spalone przez Sowietów w 1945 roku. Po II wojnie światowej w części budynku znajdowało się przedszkole[5]. W 1978 roku właścicielem Ula zostało Muzeum Górnośląskie w Bytomiu[5]. Właściciele posesji
Działalność Towarzystwa „Ul”Na tej samej działce znajdowały się oprócz ocalałego budynku jeszcze zabudowania gospodarcze oraz restauracja ze sceną o wymiarach 14×7 m. Siedziba organizacji: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” (w latach 1910–1921[2]), Związek Towarzystw Polek, Zjednoczenie Zawodowe Polskie, Polskie Kółko Graficzne, chórów „Halka” i „Jedność”, teatru amatorskiego[3] (wystawił m.in. „Kordiana” J. Słowackiego i „Królową Jadwigę” St. Wyspiańskiego). W okresie powstań śląskich według przekazów w „Ulu” odbierano przysięgę od powstańców. Po 1945
Przypisy
Bibliografia
Information related to Dom Polski „Ul” |
||||||||||||||||||||||||||
