PROFILPELAJAR.COM

Dom mansjonarski
	nr rej. A/273, z 31 marca 1967
	; Dom mansjonarski, widok z placu Po Farze
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Miejscowość	Lublin
Typ budynku	kamienica, d. baszta
Rozpoczęcie budowy	XV wiek
Ukończenie budowy	XVI wiek
Ważniejsze przebudowy	II poł. XIX wieku
Właściciel	Janusz Palikot
	Położenie na mapie Lublina Dom mansjonarski
	Położenie na mapie Polski Dom mansjonarski
	Położenie na mapie województwa lubelskiego Dom mansjonarski
	51°14′54,84″N 22°34′10,78″E/51,248567 22,569661
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dom mansjonarski, mansjonaria lub dom wikariuszy^[2] – XV-wieczny^[1] zabytek w zespole dawnego kościoła farnego pw. św. Michała na Starym Mieście w Lublinie, przy ul. Archidiakońskiej 9. W późniejszych czasach budynek był wielokrotnie przebudowywany, przed II wojną światową służył m.in. jako kamienica czynszowa. Obecnie cały jest samodzielnym mieszkaniem.

Historia budynku

Pierwotnie była to XV-wieczna baszta w murach miejskich, z furtą prowadzącą z lubelskiego zamku do fary na Starym Mieście^[3]. Po powołaniu w XVI wieku grupy mansjonarzy, czyli duchownych, których zadaniem było stałe rezydowanie przy katedrach, kolegiatach i znaczniejszych parafiach, przebudowano basztę na kamienicę mieszkalną^[4].

Fronton mansjonarii ozdobiony jest trójkątnym tympanonem z płaskorzeźbą Chrystusa Salvadora. Pojawił się on nad drzwiami wejściowymi w chwili, gdy rozbierano farę i według „Przewodnika po Lublinie” autorstwa Bernarda Nowaka element ten pochodzi z rozebranych murów kościoła św. Michała^[5]. W połowie XIX wieku stan budynku był tak zły, że Antonio Corazzi musiał ratować tympanon, przenosząc go na Wieżę Trynitarską, gdzie do dziś znajduje się oryginał. Na domu mansjonarskim w latach 50. XX wieku pojawił się odlew tympanonu^[6].

W roku 1928 kamienicę nabył Majer Rat, a po nim dziedziczyli ją jego synowie: Izrael i Icek oraz córki Szajndla Rozenblat i Serka Krasnosielska. II wojnę światową przeżyła jedynie Chana Rat, córka Icka Rata. Polska Rzeczpospolita Ludowa nie zabrała jej prawa własności i kamienica została sprzedana za 1400 tys. złotych Annie Sokołowskiej i Eugenii Godlewskiej. Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku dom odkupili od nich Marek Cegielski i Jerzy Kostka. W połowie lat 90. od Cegielskiego i Kostki dom odkupił, a następnie wyremontował Janusz Palikot^[7].

Pod koniec 2008 roku na placu przed budynkiem, obok odrestaurowanych fundamentów kościoła św. Michała, ustawiono, wykonaną z brązu w skali 1:40, makietę dawnej lubelskiej fary^[8].

Galeria

Christus Salvator w tympanonie lubelskiej mansjonarii
Drzwi wejściowe do mansjonarii
Makieta kościoła farnego św. Michała pod domem mansjonarskim, w tle widoczny zamek lubelski

Zobacz też

zabytki Lublina

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2009-05-18] .
↑ B. Łach: Region IPA Jasłow w Kozłówce oraz Lublinie. IPA Podkarpacie, 2022-05-29. [dostęp 2023-09-23].
↑ Jarmark Jagielloński w Lublinie: Kościół farny pw. św. Michała. [dostęp 2009-05-19]. (pol.).
↑ Lubelski Ośrodek Informacji Turystycznej: Ciekawe miejsca w Lublinie - inne obiekty. [dostęp 2009-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 maja 2009)]. (pol.).
↑ Lublin - przewodnik (praca zbiorowa). Redakcja tekstów, układ, dobór ilustracji i zestawienie indeksów: Bernard Nowak. Test, Lublin 2000, ISBN 83-7038-169-3
↑ Gazeta Wyborcza Lublin: Tympanon z Chrystusem. [dostęp 2009-05-19]. (pol.).
↑ Gazeta Wyborcza Lublin: Właściciele Domu Wikariuszy. [dostęp 2009-05-19]. (pol.).
↑ Konrad Goral: Plac do poprawki. Polska Press sp. z o.o, 2008-12-14. [dostęp 2023-09-27].