«Fame» er ein song spelt inn av den engelske musikaren David Bowie i 1975 for albumet Young Americans. Seinare vart han gjeven ut som den andre singelen frå albumet på RCA Records i juli 1975. Songen var skriven av Bowie, Carlos Alomar og det tidlegare Beatles-medlemmet John Lennon, og spelt inn i Electric Lady Studios i New York City i januar 1975. Det er ein funkrocksong som omhandlar korleis Bowie (og Lennon) er misnøgde med problema kjendistilværet fører med seg.

Songen vart ein stor suksess i Nord-Amerika og vart den første singelen til Bowie som gjekk til topps på ¨Billboard Hot 100-lista og den kanadiske singellista. Songen var ein av dei meir suksessrike singlane det året og vart rangert på sjuandeplassen på Billboard Year-End Hot 100. Songen var ikkje like populær i Europa og nådde 17. plassen på UK Singles Chart og niandeplassen på VG-lista i Noreg.

I 1990 miksa Bowie songen på ny under tittelen «Fame '90» i samband med Sound+Vision-turneen hans. «Fame» har sidan kome ut på mange samlealbum, og vart ommastra i 2016 som ein del av plateboksen Who Can I Be Now? (1974–1976).

Songen er ein av fire Bowie-songar som er med på lista til Rock and Roll Hall of Fame over 500 songar som forma rock and roll.

Med utgjevinga av albumet The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars i 1972 slo Bowie stort gjennom.^[3] På det albumet representerer Bowie sine ambisjonar om å bli kjend i songen «Star», som òg omfatta fantasiane om at «alle draumande ungdomar som mimer inn i ein hårbørste i eit forstadssoverom», på toppen av Bowie sin eigen frustrasjon over ikkje å ha oppfylt sitt potensial. ^[4] I byrjinga av 1975, betydde «heidring» eit par forskjellige ting for Bowie. Det betydde ikkje berre å bli stjerne, men òg føreståande søksmål som var resultatet av at forholdet mellom Bowie og manageren hans Tony Defries vart avslutta. ^[5] Det betydde òg eit dyrt musikalprosjekt laga av Defries, med tittelen Fame, som vart finansiert gjennom MainMan, eit selskap som vart bygget rundt heidringa til Bowie; showet omhandla Marilyn Monroe, men vart skrinlagt etter berre ei framvising på Broadway og etter at han alt hadde floppa utanfor Broadway.^[5] Fame øydela nesten MainMan og var traumatisk i forholdet mellom Bowie og Defries. ^[5]

Bowie skildra seinare «Fame» som «stygg, sint», og innrømde at han var skriven med «med ein viss vondskap» retta mot MainMan. Dette vert støtta av biografen Peter Doggett, som skriv: «kvar gong i 'Fame' der Bowie klappa attende med eit kynisk svar til vanskane sine, hadde han [Defries] og hans episke feil i tankane,» og skreiv at teksten «bully for you, chilly for me» som eit slåande døme.^[5] I 1990 sa Bowie at songen var den han likte minst på albumet^[6] og sa: «Eg hadde særs opprørande managerproblem, og mykje vart bygd inn i den songen. Alt det ligg bak meg no. Eg trur at kjendistilvære i seg sjølv ikkje er ei løn. Det meste du kan sei er at det skaffar deg eit bord på restaurantar.»^[7]

Då Young Americans-innspelinga i røynda var over seint i 1974, vart songane forseinka medan Bowie fjerna seg frå Defries. Det er forskjellige kjelder om korleis «Fame» kom til i studio, men både Doggett og Nicholas Pegg skreiv at det kom av ei rekkje «heldige» hendingar.^[8][9] Seint i 1974 var Bowie i New York City, der han møtte John Lennon, som på den tida heldt seg borte frå kona Yoko Ono.^[10] Dei to jamma i lag, som førte til ei innspeling i Electric Lady Studios i januar 1975. Der hadde Carlos Alomar utvikla eit gitarriff for Bowie sin versjon av «Footstompin'» av The Flairs, som Bowie meinte var «bortkasta» å nytte på ein coverversjon. Lennon, som var i studio, kom opp med hovudideen då han byrja å syngje «aim» over riffet, som Bowie så gjorde til «Fame» og så, i følgje Marc Spitz, skreiv dei resten av teksten til songen i lag med Lennon.^[11][12] Men i følgje Doggett, skal Lennon bere ha kome med akkurat nok tekstbidrag til at han vart oppført som medlåtskrivar.^[8] Bowie sa seinare at Lennon var energien og inspirasjonen for «Fame», og det var derfor han gav han status som medlåtskrivar..^[9] Lennon motsa seinare denne soga i eit intervju i 1980 der han sa: «Med tok eit mellomspel av Stevie Wonder og spelte det baklengs, og så laga me ein song av det!»^[8][9] Etter at gruppa gjorde ferdig riffet, kom dei opp med noko som passa inn i lag med «svart amerikansk musikk» i byrjinga av 1975: eit «syskenbarn» av «Hollywood Swinging» av Kool & the Gang, «The Payback» av James Brown og «Do It ('Til You're Satisfied)» av B.T. Express.^[13] (Seinare i 1975 gav Brown ut songen «Hot (I Need to Be Loved, Loved, Loved),» der hovudriffet var lånt direkte frå «Fame.») Doggett skreiv at andre potensielle inspirasjonskjelder var songen «Jungle Walk» av The Rascals frå 1972 og songane «Pick Up the Pieces» av Average White Band og «Brighter Day» av Keith Christmas, ein ven av Bowie.^[5] Totalt sett meiner Doggett at «Fame» liknar «Thank You (Falettinme Be Mice Elf Agin)» av Sly and the Family Stone som i likskap med «Fame» er ein funk-song med «vondskapsfull kvass» tekst.^[14]

«Fame» er ein funkrocksong^[2] som omhandlar korleis Bowie (og Lennon) er missnøgd med problema som kjendistilære medfører, inkludert «managerar som grabbar til seg pengar, tankelaus beundring, uønska følgje og det hole vakuumet i limousin-livsstilen».^[15] Ein kan høyre Lennon syngje «Fame» i falsett gjennom heile songen. Doggett meinte det var «slåande» at falsetten strekte seg over tre oktavar, frå «Yoko Ono-sopran» til «Johnny Cash basso profundo».^[14] I lag med «Fame» arbeidde Bowie igjen med Lennon på ein versjon av Lennon sin Beatles-song «Across the Universe». På denne spelte Lennon rytmegitar.^[12] I følgje Spitz vart «Fame» og «Across the Universe» begge lagt til Young Americans i siste augneblink.^[12] Sjølv om Young Americans hovudsakleg vart produsert i lag med Tony Visconti, var ikkje han til stades under innspelinga av «Fame».^[12] I staden vart desse songane produserte av lydteknikaren Harry Maslin.^[16] På songen syng Bowie «What you need, you have to borrow» som i følgje Spitz vart sungen med same «gift» i røysta som Jimi Hendrix hadde då han song «Businessmen they drink my wine», på versjonen hans av Bob Dylan-songen «All Along the Watchtower».^[10]

«Fame» kom ut 7. mars 1975 som det siste sporet på det niande studioalbumet hans, Young Americans.^[17][18] Han vart sidan gjeven ut av RCA Records (som PB 10320) som den andre singelen frå albumet den 25. juli 1975 med songen «Right» som B-side.^[19]

«Fame» vart den første songen til Bowie på toppen av Billboard Hot 100, og skyvde ned «Rhinestone Cowboy» av Glen Campbell i veka 20. september 1975. For veka 27. september 1975, gjekk «Fame» ned til andreplassen bak John Denver sin «I'm Sorry» for ei veke, før han gjekk til topps igjen den neste veka, før han til slutt vart erstatta av Neil Sedaka sin «Bad Blood». Bowie sa seinare at han hadde «absolutt inga aning» om at songen kom til å gjere det bra som singel og sa «Eg kunne ikkje ha plukka ein singel om han traff meg i andletet.»^[20] Trass i at «Fame» vart den til då største suksessen til Bowie i Amerika, nådde songen berre 17. plassen på UK Singles Chart.

Dave Thompson i AllMusic kalla songen «ein storm av ein hard funk-dans med tekst, full av fiendtleg kritikk av korleis suksess kostar ein personleg -- som passar perfekt med det livlege tempoet og kjensla i songen.»^[21] Etter at Bowie døydde i 2016 hadde Rolling Stone songen på lista si over 30 essensielle songar av Bowie.^[22] I 2018 hadde skribentar i NME songen med på lista si over dei 41 beste Bowie-songane, med «Fame» rangert på 21. plassen.^[23]

Songen er ein av fire Bowie-songar som vart inkludert på lista til Rock and Roll Hall of Fame over 500 songar som forma rock and roll.^[24]

7" britisk singel^[17]

1. «Fame» (Bowie, Alomar, Lennon) – 3:30
2. «Right» (Bowie) – 4:13

• Den alternative versjonen av singelen hadde «Golden Years» som B-side.
• Den italienske versjonen av singelen hadde «Space Oddity» som B-side.

I følgje biografen Chris O'Leary:^[41]

• David Bowie – solovokal, rytmegitar, piano, perkusjon
• John Lennon – korvokal, akustisk gitar
• Carlos Alomar – solo- og rytmegitar
• Earl Slick – rytmegitar
• Emir Ksasan – bass
• Dennis Davis – trommer, vibraslap

• Eit konsertoptak frå Nassau Coliseum 23. mars 1976 frå Station to Station-turneen kom ut på Live Nassau Coliseum '76,^[42] som først vart gjeven ut på luksusutgåva av Station to Station i 2010, sidan i plateboksen Who Can I Be Now? (1974–1976) i 2016,^[43] og som eit sjølvstendig album i 2017.
• Opptak frå Isolar II-turneen i 1978 er komen ut på Stage (1978) og Welcome to the Blackout (2018).
• Eit opptak frå Serious Moonlight-turneen, filma 12. september 1983, kom med på konsert-DVD-en Serious Moonlight (1984) og på konsertalbumet Serious Moonlight (Live '83), som var ein del av plateboksen Loving the Alien (1983–1988) frå 2018, og sidan gjeve ut som eit separat album året etter.^[44]
• Live versions recorded during Bowie's 1987 Glass Spider-turneen (in Sydney, Australia and Montreal, Canada) were released as part of the Glass Spider concert DVD/CD package.
• 25. juni 2000 spelte Bowie songen på Glastonburyfestivalen, som i 2018 kom ut på albumet Glastonbury 2000.
• Ein oppdatert versjon spelt inn av Bowie 27. juni 2000 kom ut på BBC Radio Theatre, London, 27. juni 2000, ei bonusplate som følgde dei første utgåvene av Bowie at the Beeb i 2000.
• I november 2003 spelte Bowie songen under A Reality Tour som kom ut på DVD-en A Reality Tour i 2004, og sidan på A Reality Tour i 2010.

• Songen finst som B-side til den amerikanske singelen «Beauty and the Beast» i januar 1978.
• Songen finst på fleire samleplater:
  • ChangesOneBowie (1976)
  • Fame and Fashion (1984)
  • Bowie: The Singles 1969-1993 (1993)
  • The Best of 1974/1979 (1998)
  • Best of Bowie (2002)
  • The Platinum Collection (2006)
  • Nothing Has Changed (2014)
  • Bowie Legacy (2016)
• Han vart gjeven ut som biletdisk i RCA Life Time-biletdisksett.
• Ei 40-årsjubileumsutgåve av «Fame» kom ut i 2015 og nådde då 141. plassen i Frankrike.^[45]

• «Fame '90»-miksen finst òg på:
  • Changesbowie (1990)
  • The Singles Collection (1993)
  • Best of Bowie (2002)

Ein nymiksa versjon av «Fame» kom ut på EMI i 1990 i samband med Sound+Vision-turneen, samleplata Changesbowie og filmmusikkalbumet Pretty Woman. Bowie ønskte å mikse ein amerikansk singel for turneen og albumet og stod mellom «Let's Dance» og «Fame». Sidan «Let's Dance» var gjeven ut relativt nyleg, fall valet på «Fame». Bowie likte valet: «Han dekkjer mykje, Fame. Han har stått seg godt gjennom åra. Han høyrest framleis potent ut. Det er ein ganske stygg, sint liten song. Oeg eg likar det.»^[7] «Gass Mix» vart sidan gjeven ut på Pretty Woman-albumet.

Song skriven av David Bowie, Carlos Alomar og John Lennon.

US CD-singel (Rykodisc RCD5 1018)

1. «Fame '90» (with Queen Latifah) – 4:10
2. «Fame '90» (House Mix) – 5:58
3. «Fame '90» (Gass Mix) – 3:38
4. «Fame '90» (Hip Hop Mix) – 5:58
5. «Fame '90» (Absolutely Nothing Premeditated/Epic Mix) – 14:25

Vest-Tyskland maxi CD-singel (EMI CDP 560-20-3805-2)

1. «Fame '90» (House Mix) – 5:58
2. «Fame '90» (Hip Hop Mix) – 5:58
3. «Fame '90» (Gass Mix) – 3:38
4. «Fame '90» (Queen Latifah's Rap Version) – 3:10

«Exclusive Changes pack» 7" vinylsingel (FAMES 90)

1. «Fame '90» (Gass Mix) – 3:38
2. «Fame '90» (Queen Latifah's Rap Version) – 3:10

Limited edition 7" biletdisk på vinyl (FAME PD 90)

1. «Fame '90» (Gass Mix) – 3:38
2. «Fame '90» (Bonus Beat Mix) – 4:45

• Singelen kom ut i forskjellige format: som 7"-singel, ein kassettsingel, ein 12"-singel, CD-singlar og to avgrensa utgjevingar som biletdisk (med den unike «Bonus Beat mix») og ein 7"-vinyl med tre trykk som syner forskjellige fasar av karrieren til Bowie og ein unik miks kalla Queen Latifah's mix^[46]

Filmregissøren Gus Van Sant regiserte ein musikkvideo for denne versjonen, med klipp frå mange tidlegare Bowie-videoar.^[46] I musikkvideoen kan ein òg sjå Bowie danse med Louise Lecavalier, ein av hovuddansarane i den kanadiske dansetruppen La La La Human Steps (som Bowie samarbeidde med på Sound + Vision-turneen).^[47] Den amerikanske versjonen av videoen erstatta somme av musikkvideoane til Bowie med scener frå filmen Pretty Woman.

«Fame» vart nytta som lydspor til ein animert musikkvideo med same tittel, regissert av Richard Jefferies og Mark Kirkland medan dei var studentar på California Institute of the Arts. Filmen, som kom ut i 1975, vann Student Academy Award for animasjon og vart sendt i NBC-serien The Midnight Special.^[48]

• Bowie spelte songen i 1975 i ein episode av Soul Train, ein av få kvite artistara som har deltak i denne serien med svart musikk.
• I 1990 var ein ny miks nytta i filmen Pretty Woman
• Filmen A Soldier's Daughter Never Cries av James Ivory og Ismail Merchant.
• Filmen Copycat under ein mordscene i ein bar.
• Filmen Next Friday.
• Ein episode av Nip/Tuck.
• Ein episode av Doogie Howser, M.D..
• Ein episode av Ashes to Ashes
• Ein episode av Lizzie McGuire.
• Han finst som spelarbar song i videospelet Guitar Hero 5
• Han vert omtalt av Method Man i «Protect ya neck» av Wu-tang Clan.

• James Brown - singel
• Dennis Coffey - Finger Lickin Good (1975/USA/Westbound)
• Duran Duran - «Careless Memories»; finst på Starman: Rare and Exclusive Versions of 18 Classic David Bowie Songs
• Egostatic - .2 Contamination: A Tribute to David Bowie (2006)
• Eurythmics - bonusspor på Touch (1983)
• The Feelies - Something Wild
• FuckEmos - Only Bowie (1995)
• God Lives Underwater - Up Off The Floor (2004)
• Nina Hagen - Refrenget Nina Hagen-songen «Heiss» er vokalparten og linja «Is it any wonder» frå «Fame»
• Infectious Grooves - Sarsippius' Ark (1993)
• Jay-Z - «The Takeover» nyttar ein sample frå songen (2001)
• Tommy Lee - Som «Fame 02» på Never a Dull Moment
• Love and Money - Singel
• Dave Matthews Band - Konsert
• Umphreys McGee - Konsert
• George Michael - Konsert 1991
• Rie Miyazawa - japansk versjon kalla «Game» (1990, 3" CD single)
• Pearl Jam - Konsert
• RC - Dr. Dre Presents...The Aftermath (1996)
• The Rockridge Synthesiser Orchestra - Plays David Bowie Classic Trax
• Stardust - Konsert
• Stickfigure - Hero: The Main Man Records Tribute to David Bowie (2007)
• Vanilla Ice - Mind Blowin' (1994)
• Scott Weiland - med Paul Oakenfold på "Happy" in Galoshes, 2008
• Lady Gaga - Sampla rytmen på den tidlege songen «Fancypants»

• Heile songteksten på MetroLyrics
• Fame av David Bowie på Allmusic
• Mal:MusicBrainz work
• Listen to «Fame» på YouTube (1975 original)