Lanosko gaztelua edo Ozioko gazteluaXI. mendeanNafarroako Erresumako mendebaldeko muga babesten zuen gotorlekua izan zen. Haitz batean kokaturik dago eta egungo Ozio herria du azpian. Gaur egun hondarrak besterik ez dira gelditzen.
Historia
Tradizioz, VIII. eta X. mendeen artean eraso musulmanen aurrean lurraldea babesteko gotorleku gisa hartua izan da, Ebro ibaiaren ezker aldean kokatuta, beste egiturekin batera.[1]. XI. mendean eraiki zen eta ondoan duen Zabalateko gaztelua eta beste hainbatekin batera babes lerro sendoa osatzen zuen. Haitzaren gainean egonik lau aldetatik hirutan konkistaezina zen. Gazteluak Dorre handi bat eta eremu errektangularra babesten zuen harresia zuen. Erpin bakoitzean lau dorre zilindriko zituen. Harresia bikoitza zen eta horma bakoitzak metro eta erdiko lodiera zuen[2].
Antso IV.a Gaztelakoak konkistatu zuen Ebrotik pasatzean, Joanes Alfontso Gaztelakoaren alde egin zutenak zigortzeko, hauek Bastida eta Zabalate elkartu izanagatik[3]. Ordutik Gaztelaren barnean egon zen. Muga aldendu ahala gazteluek garrantzia galdu zuten eta denbora pasa ahala hondarretan gelditu zen[2]. XIV. mendetik Sarmiento leinuaren esku geratua zen, emandako zerbitzuen truke, Gesaltzako jaurgoa zutenak ere. Diego Perez Sarmiento, Gesaltzako hirugarren jauna (h. 1408an) gazteluko hainbat lanen arduraduna izan zen. XVII. mendean, Sarmientotarretik, dagoenekeo Gesaltzako kondeak bilakatuta, Hijarko Dukeen eskuetara pasa zen eta zaindariak jarriak zituzten jabeek,[4], baina dagoeneko XVIII. mendean oso egoera txarrean zegolea aipatzen du Landazurik.
Erreferentziak
↑SOLAUN BUSTINZA, José Luis.- Ozioko gaztelua (Zambrana)I.Kanpaina, hemen argitaratua: Arkeoikuska 2002: Arkeologi Ikerketa = Investigación Arqueológica; 2003 urtea; 209-221 orr. ISSN 0213-8921.
