Αρραβωνιάστηκε (1505) την Κλαυδία της Βρετάνης, κόρη του Λουδοβίκου ΙΒ΄ και της Άννας της Βρετάνης, έπειτα από διαταγή του Βασιλιά που ήταν άρρωστος και ήθελε να εξασφαλίσει τη διαδοχή της Γαλλίας και του Δουκάτου της Βρετάνης. Παντρεύτηκαν το 1514 μετά το θάνατο της Άννας της Βρετάνης.
Το 1515 έγινε βασιλιάς της Γαλλίας και η στέψη του και της Κλαυδίας έγινε το 1516 στον Καθεδρικό Ναό της Ρενς.
Πατέρας των γραμμάτων και των τεχνών
Ήταν βασιλιάς πολύ μορφωμένος, με έντονα τα ανθρωπιστικάιδεώδη της Αναγέννησης σε αντίθεση με τους προκατόχους του (Λουδοβίκο ΙΒ΄, Κάρολο Η΄), που δεν έδωσαν καμιά σημασία για την είσοδο σύγχρονων ιταλικών ρευμάτων στην χώρα τους. Οι προηγούμενοί του χαρακτηρίζονταν μεσαιωνικοί βασιλείς, ενώ ο ίδιος έσπασε τα φράγματα με τον Μεσαίωνα και έφερε τη Γαλλική Αναγέννηση. Η μόρφωσή του από την παιδική του ηλικία είχε καθοριστικό ρόλο, ώστε ο νεαρός Φραγκίσκος να πάρει αυτή την τροπή. Οι διδάσκαλοί του, όπως ο Κριστόφ ντε Λονγκέιγ, είχαν επηρεαστεί έντονα από τα κινήματα της Αναγέννησης, το ίδιο και η μητέρα του.
Με την άνοδό του στον θρόνο το 1515 φρόντισε, όχι μονάχα να φέρει τη Γαλλία στη σφαίρα της Αναγέννησης, αλλά να την κάνει το μεγαλύτερο πνευματικό κέντρο της εποχής του και τα κατάφερε. Κάλεσε στη χώρα του τον Λεονάρντο ντα Βίντσι, που βρισκόταν σε μεγάλη ηλικία, που ήρθε με τα περισσότερα έργα του και έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Τα μεγάλα του έργα, όπως η Μόνα Λίζα, παρέμειναν στο Λούβρο.[3]
Με την άνοδό του, η μεγάλη του ελπίδα ήταν να φέρει τον πολιτισμό και τη γνώση στο πολεμοχαρές γαλλικό έθνος. Φρόντισε να στείλει απεσταλμένους στην Ιταλία για συλλογή σπάνιων βιβλίων και συγγραμμάτων, πλουτίζοντας συνεχώς την τεράστια βιβλιοθήκη του. Ο ίδιος ήταν αναγνώστης όλων των βιβλίων της βιβλιοθήκης του, κατόρθωμα σπάνιο σε όλα τα βασιλικά χρονικά, ενώ είναι ο πρώτος που άνοιξε τις πόρτες της βιβλιοθήκης του σε δωρεάν ελεύθερη ανάγνωση από όλον τον σπουδαστικό κόσμο. Με το διάταγμα του Μονπελιέ επέτρεψε αντιγραφή βιβλίων της βιβλιοθήκης στη διάθεση του λαού του.
Αποτυχίες στον στρατιωτικό τομέα - Ιταλικοί πόλεμοι
Ο Κάρολος Ε΄ και ο Φραγκίσκος Α΄ εισερχόμενοι στο Παρίσι, μετά την Συνθήκη του Κρεπύ. Δεξιά τους ο περιβόητος καρδινάλιος-πρίγκιπας Αλέξανδρος Φαρνέζε, γαμπρός του Καρόλου Ε΄.
Γνώρισε αρχικά διαδοχικές ήττες στις μάχες του με τον Τζοβάννι ντάλε Μπάντε Νέρε, σκληρό στρατιωτικό ηγέτη, ευνοούμενο του Πάπα από την οικογένεια των Μεδίκων. Ακολούθως στη μάχη της Παβίας (1525) γνώρισε τραγική ήττα: ο ίδιος τραυματίστηκε από τον Τσέζαρε Ερκολάνι και αιχμαλωτίστηκε από τρεις Ισπανούς. Μεταφέρθηκε στην Αυλή του αυτοκράτορα Καρόλου, όπου ελευθερώθηκε μόνο αφού αναγκάστηκε να δεχθεί μεγάλες εις βάρος του παραχωρήσεις με τη συνθήκη της Μαδρίτης (1526). Όταν επέστρεψε στη Γαλλία τις αρνήθηκε, λέγοντας ότι έγιναν υπό την απειλή βίας.[6]
Έτσι μετά από ανεπιτυχείς επιχειρήσεις και επανειλημμένες ήττες, αναγκάσθηκε να εκχωρήσει στον Κάρολο το Δουκάτο της Βουργουνδίας καθώς και τα δικαιώματά του επί του Μιλάνου και της Νάπολης. Μετά δε τη Συνθήκη του Καμπραί, εκχώρησε τη Φλάνδρα και το Αρτουά. Έπειτα όμως από τη Συνθήκη του Κρεπύ (1544), ο Κάρολος Ε΄ και ο Φραγκίσκος Α΄ συμφώνησαν να ανταλλάξουν τα κατακτηθέντα εδάφη.
Αξιοσημείωτο στην Ευρωπαϊκή ιστορία για μονάρχη είναι οι φιλικές και συμμαχικές του σχέσεις με τους Οθωμανούς, που βρίσκονταν υπό την ηγεσία του Τούρκου σουλτάνουΣουλεϊμάν Α΄. Οι δύο δυνάμεις συμμαχώντας επιτέθηκαν πολλές φορές στον αυτοκράτορα Κάρολο, όπως στην έφοδο της Νίκαιας (1543).[7]
Εγκατάσταση Γάλλων στην Αμερική, πρώτες πληθυσμιακές καταγραφές
Ο Φραγκίσκος υπήρξε ιπποτικός και γενναίος βασιλιάς,[8] φίλος των γραμμάτων και των τεχνών και εχθρός προς τους φεουδάρχες, των οποίων περιόρισε πολλά δικαιώματα.[9] Επιβλήθηκε στο Βατικανό, επιτυγχάνοντας το δικαίωμα να διορίζει ο ίδιος τους επισκόπους. Είναι ο πρώτος βασιλιάς της Γαλλίας που συγκρότησε μόνιμο εθνικό στρατό, καθώς και ο ιδρυτής του Κολλεγίου της Γαλλίας.[10]
Ο Φραγκίσκος είχε δύο επίσημες ερωμένες στην Αυλή και ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Γαλλίας που χρησιμοποίησε τον τίτλο της "έντιτλης ερωμένης". Η πρώτη ήταν η Φρανσουάζ ντε Φουά, Κόμισσα του Σατωμπριάν, και η δεύτερη η Ανν ντε Πισσλέ ντ'Εϊγύ, Δούκισσα του Ετάνπ.
↑Ο ιστορικός Μπραντόμ δίνει μια περιγραφή των χαρακτηριστικών του βασιλιά: «Ο Μεγάλος βασιλιάς Φραγκίσκος, αυτό το όνομα του δόθηκε, όχι τόσο για το ύψος και την εμφάνισή του, που ήταν πολύ όμορφος, ή για το βασιλικό μεγαλείο του, όσο για τη μεγαλοσύνη, τις αρετές, τις αξίες, τις καλές πράξεις και τα υψηλά προσόντα του, όπως είχε δοθεί στο παρελθόν στον Αλέξανδρο, τον Πομπήιο και άλλους».
↑Delsalle, Paul (2009). Histoires de familles: les registres paroissiaux et d'état civil, du Moyen Âge à nos jours : démographie et généalogie. Besançon: Presses universitaires de Franche-Comté. p. 32
.jpg)
