Халакост у Лідскім раёне

За час акупацыі практычна ўсе яўрэі Лідскай акругі — больш за 20 000[1] чалавек — былі забітыя, а нешматлікія ацалелыя ў большасці ваявалі пасля ў партызанскіх атрадах[1].

Самыя масавыя забойствы яўрэяў адбываліся ў Лідзе, у вёсках Сялец (50 чалавек у ліпені 1941 года)[2][3], Беліца[4][5] (47 чалавек летам 1941 года[6][7]) і іншых.

Немцы, рэалізуючы нацысцкую праграму знішчэння яўрэяў, стварылі на тэрыторыі раёна 1 гета — у Лідзе, дзе з лета 1941 па верасень 1943 года былі закатаваныя і забітыя каля 8000 чалавек.

У Лідскім раёне 8 чалавек былі ўдастоены ганаровага звання «Праведнік народаў свету» ад ізраільскага мемарыяльнага інстытута «Яд ва-Шэм» «у знак глыбокай удзячнасці за дапамогу, аказаную яўрэйскаму народу ў гады Другой сусветнай вайны»: Пастарнак Пётр і Стэфанія[8], Шумская Марыя, Малахоўскія Уладзіслаў і Франц[9], Дойлітка Ян, Стах і Співак (Дойлітка) Леакадзія[10].

Помнікі забітым яўрэям раёна ўстаноўлены ў Лідзе[11] і ў Беліцы[12].

Крыніцы

  1. ↑ а б «Памяць. Лідскi раён» 2004.
  2. ↑ «Памяць. Лідскi раён» 2004, с. 193.
  3. ↑ Национальный архив Республики Беларусь (НАРБ). — фонд 750, опись 1, дело 231, лист 14
  4. ↑ «Памяць. Лідскi раён» 2004, с. 208.
  5. ↑ Свидетельствуют палачи 2010, с. 168.
  6. ↑ «Памяць. Лідскi раён» 2004, с. 208—209.
  7. ↑ Холокост на территории СССР 2011, с. 62.
  8. ↑ Яд Вашем. История спасения. Пастернак Петр и Стефания. Архіўная копія ад 6 красавіка 2017 на Wayback Machine
  9. ↑ Яд Вашем. История спасения. Малаховские Владислав и Франц. Архіўная копія ад 6 красавіка 2017 на Wayback Machine
  10. ↑ Яд Вашем. История спасения. Дойлитко Ян, Стах и Спивак (Дойлитко) Леокадия. Архіўная копія ад 6 красавіка 2017 на Wayback Machine
  11. ↑ Историко-архитектурные памятники Лиды. Архівавана з першакрыніцы 6 красавіка 2017. Праверана 5 красавіка 2017.
  12. ↑ Историко-архитектурные памятники Лидского района. Архівавана з першакрыніцы 6 красавіка 2017. Праверана 5 красавіка 2017.

Літаратура

  • В.Г. Баранаў, Н.М. Вайман, П.К. Галаваты i iнш. (рэдкал.). «Памяць. Лідскi раён». — Мн.: «Беларусь», 2004. — ISBN 985-01-0522-4.
  • Холокост на территории СССР. Энциклопедия / Гл. ред. И. А. Альтман. — 2-е изд., испр. и доп. — М.: РОССПЭН, 2011. — 1143 с. — ISBN 978-5-8243-1463-2.
  • Свидетельствуют палачи. Уничтожение евреев на оккупированной территории Беларуси в 1941—1944 гг. / Составители В. И. Адамушко, И. П. Герасимова, В. Д. Селеменев. — 2-е издание. — Мн.: НАРБ, 2010. — 199 с. — ISBN 978-985-6372-67-7.