Çekmeköy veya eski adıyla Çekme, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda yer alan bir ilçedir. Kocaeli Yarımadasının batı kesiminde yer alan Çekmeköy, kuzeybatıda Beykoz, kuzeydoğuda Şile, güneybatıda Ümraniye, güneydoğuda ise Sancaktepe ilçeleriyle çevrelidir. İlçe 21 tane mahalleden oluşmaktadır. 2015 yılında gerçekleştirilen İstanbul'da Yaşam Kalitesi Araştırması'nda tüm ilçeler arasında 31. sırada yer almıştır.[1]
Çekmeköy'ün bulunduğu bölgenin ele geçirilmesi ilk olarak Osman Gazi döneminde düşünüldü. Çekmeköy'ün sınırına gelinmişken Osman Gazi öldü. Orhan Gazi de bu emelden vazgeçmeyerek 1327 yılında bölgeyi ele geçirdi. Yıldırım Bayezid, Ankara Muharebesi'nde iken Bizans İmparatorluğu bölgeyi ele geçirdi. Fetret Devri'nde Bizans'ın kontrolünde olan bölge Çelebi Mehmed'in diğer kardeşlerini yenip başa geçmesinin ardından yeniden geçirildi. Kırım, Kafkas, 1877-1878 Osmanlı-Rus ve Balkan savaşlarının ardından Lazlar, Kırım Tatarları, Balkan Türkleri ve Lehler Çekmeköy'e yerleşmişti. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'daki tüfekler buradan kaçırıldı. 1942, 1945, 1989, 1995 yangınları sırasında Çekmeköy'ün ormanları zarar gördü. 1994'ten beri Ümraniye'ye bağlı belde belediyelerinden biriydi. Ancak 22 Mart 2008 tarih ve 26824 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5747 Sayılı Kanun ile ilçe vasfı kazandı. 29 Mart 2009 seçimleriyle de İstanbul'un yeni ilçeleri arasında girdi. Çekmeköy'ün ilçe olmasıyla beraber daha önce ilk kademe belediyesi olarak hizmet veren Alemdağ, Taşdelen ve Ömerli ilçeye dâhil edildi.
Coğrafî olarak Çekmeköy, İstanbul'un Anadolu yakasındaki Alemdağ ormanlarının güneybatı kesiminde bulunan Keçiağılı Tepesi yamaçlarında kuruludur. Deniz yüksekliği 150 metre olan ilçe, 202 km2, nüfusu 2023 yılında 296 bin 66 kişiydi.
Çekmeköy, Akdeniz ve Karadeniz iklimlerinin geçiş bölgesinde bulunduğu için ılıman bir iklime sahiptir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlı geçer. Ancak yüksek nem yüzünden sıcaklar daha sıcak, soğuklar daha soğuk hissedilir. Haziran en sıcak, Ocak en soğuk aylardır. İlçede yaşanan en uzun mevsim ise sonbahardır.
Çekmeköy havzası İstanbul'un önemli doğal ve göç geçiş alanlarından biridir. Havzada meşe ormanı, fundalık, mera, turbalık ve sulak alanlar yer alır. Doğu Akdeniz ve Doğu Avrupa ülkelerinin en büyük fundalığı Çekmeköy'dedir. Bünyesinde birçok bitki, kuş, böcek, sürüngen ve amfibyum türleri barınır. Bölgede Alemdağı ispinozu gibi bölgeye has kuşlar da bulunmaktadır.
İstanbul'un çeşitli semtlerini birbirine bağlayan D 016 otoyolu, M5 Metrosu, bazı minibüs, dolmuş ve otobüs hatları Çekmeköy ilçesinden geçmektedir.
Etimoloji
Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi'nde belirtildiğine göre Çekmeköy, Fatih Sultan Mehmed döneminde yedi kardeş tarafından kurulmuştur. Bu yedi kardeşten altısı eşkıyalar tarafından öldürülürken yedincisi çekme tetiği diyerek kurtulmuş, köyün adı da Çekme köyü olmuştur.[2] Bu isim zamanla Çekmeköy'e evrilmiştir.[3][4]
Ormanlarla kaplı Alemdağ ve bölgesi odun ve kömür açısından Bizans İmparatorluğu için önemli bir konumdu. Oduncular ve kömürcüler belli vakitlerde bu bölgelere gelir ve odun ve odun kömürü imal ederdi. O dönem bu bölgelerde yazlık saraylar, Meludion'da (Alemdağ) bir av köşkü bulunuyordu.[5] 13. yüzyıla kadar imparatorlar ve soylular kaynak sularıyla da ünlü olan bu bölgelerde konaklar ve avcılık yapardı.[2] 1091 yılında Peçenekler Çekmeköy'ü ele geçirdi fakat imparator I. Aleksios tekrardan ele geçirdi. Dördüncü Haçlı Seferi'nden sonra bölge Latin İmparatorluğu kontrolüne girdi.[6] 1261 yılında İznik imparatoru VIII. Mihael Palaeogos bölgeyi ele geçirdi. II. Andronikos 1296 İstanbul depremi'nden sonra Damatris'e taşınmış ve bir müddet burada kalmıştır.[7]VI. İoannis tahtını bıraktıktan sonra Alemdağ'daki Mangallar Manastırı'nda keşişlik yapmaya başlamıştı.[8]
Çekmeköy'ün bulunduğu bölgenin ele geçirilmesi ilk olarak Osman Gazi döneminde düşünüldü. Osman Gazi'nin son dönemlerinde Bolu ve Mudurnu bölgeleri Konuralp tarafından, Kandıra, Ermenipazarı Akça Koca tarafından ele geçirildi. Ardından bu iki komutan Aydos Kalesi'ni geçirmek için gerekli hazırlıklara başladıktan bir süre sonra Osman Gazi öldü.[9]Orhan Gazi de bu emelden vazgeçmedi.[10] Bu amaçla 1329 yılında Pelekanon Muharebesi gerçekleştirildi.[11] Savaş sonrası imzalanan antlaşmaya göre Türkler Çekmeköy ve civarına yerleşmeye başladı.[12][13]
Yıldırım Bayezid döneminde Konstantinapol bölgesi ele geçirilmesi için Yahşi Bey bu bölgeye gönderildi. Yahşi Bey önderliğinde bütün Çekmeköy ele geçirildi.[14] Fakat Timur'un Osmanlı üzerine yürümesi üzerine bütün askerler Ankara civarına çekildi. Bunun üzerine II. Manuil bölgede yeniden Bizans hakimiyetini kurdu.[15]Çelebi Mehmed'in Fetret Devri'ni bitirmesine kadar bölge Bizans hakimiyetinde kaldı. Çelebi Mehmed'in tahtı ele geçirmesiyle birlikte Timurtaşoğlu Umur Bey Çekmeköy bölgesini ele geçirdi.[16]
Köylerin kuruluşu
Çekmeköy civarındaki ilk ne zaman kurulduğu hakkında bir tarih yoktur. Köyler hakkındaki ilk kayıtlar 1519-1520 yılları arasındaki Tapu Tahrir Defterlerinde geçmektedir.[17] Köy halkının Evlad-ı Fatihan soyundan olduğu düşünülmektedir. Bölgeye Türklerden sonraki ilk göçün Ermeniler tarafından yapıldığı düşünülmektedir. 1832 yılında Ermeni nüfusu 180 civarına kadar çıkmıştır. Alemdağ yakınında Ermeniler Ermeni Köyü adında bir köy kurmuştur. 1840 yılından sonraki kayıtlarda Hüseyinli Köyü civarında Kıptilerin yaşadığı yazmaktadır.[18]Kasım Ayaklanması otoriterleşen Rus yönetiminden kaçan Lehler 1841 yılında Çekmeköy'e yerleştirildi. 1867 yılında Lehler 60 haneye ulaştı ve köylerinin adı Adem Köyü'ydü.[19][20] 1851-1855 yılları arasında pek çok Kırım Tatarı bölgeye göç etti.[21]Avcı Mehmed ve IV. Murad Alemdağ bölgesine gelip av faaliyetleri yapmıştır.[22]
Alemdağ mesirelerine ve Taşdelen suyuna tutkun olduğu söylenen II. Mahmud Alemdağ'a uğrar ve topluluk şeklinde biniş gezileri düzenler, Taşdelen suyu içerlerdi.[23] II. Mahmud'un devamlı uğraması halkta Alemdağ'a karşı bir ilgi uyandırmıştı. Böylece vatandaşlar günübirlik veya çadır kurup geceleyerek Alemdağ mesiresine uğramaya başladılar. II. Mahmud'un oğlu Abdülmecid'de halkın sorunlarından haberdar olmak için birçok kez Alemdağ'a uğramıştır.[24] Bölgedeki Ermenilerin isyan etmesi ihtimaline karşı 25 Ekim 1895'ten itibaren Batum'daki Lazlar, Ermeni Köyü'nün yakınlarına göç ettirildi. Yerleştirildikleri köy ahali tarafından Laz Köyü olarak anılmaktaydı. Yerleşen Lazların Sultanın ormanlarını kesmesi üzerine Hazîne-i Hâssa Nezâreti, Lazların Bursa'ya göçtürülmesini önerse de II. Abdulhamid bu fikri reddererek Çekmeköy'e ilk karakolu kurdurarak jandarma ve daimi koruyucular sayesinde Lazların ormanları kesmesini önlemiştir.[25]
Türk Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'daki tüfekler buradan kaçırıldı. 1942, 1945, 1989, 1995 yangınları sırasında Çekmeköy'ün ormanları zarar gördü. 1994'ten beri Ümraniye'ye bağlı belde belediyelerinden biriydi. Ancak 22 Mart 2008 tarih ve 26824 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5747 Sayılı Kanun ile ilçe vasfı kazandı. 29 Mart 2009 seçimleriyle de İstanbul'un yeni ilçeleri arasında girdi. Çekmeköy'ün ilçe olmasıyla beraber daha önce ilk kademe belediyesi olarak hizmet veren Alemdağ, Taşdelen ve Ömerli ilçeye dâhil edildi.[29]
Yönetim ve siyaset
Çekmeköy seçilmiş bir belediye başkanı ve bir belediye meclisi tarafından yönetilen bir ilçedir. Belediye yönetimi temizlik, aydınlatma, su ve elektrik, imar ve ulaşım gibi ihtiyaç ve hizmetleri karşılar. Belediye başkanı beş yılda bir seçilir. 2009 yerel seçimlerinde kurucu belediye başkanı olan Ahmet Poyraz, üç dönem bu görevi yürütmüştür. 2024 yerel seçimlerinin ardından CHP adayı Orhan Çerkez yeni belediye başkanı olmuştur. Belediye başkanının 6 tane yardımcısı vardır bunlara da müdürlükler bağlanmıştır.[30] Toplamda 23 tane müdürlük vardır.[31]
Çekmeköy Belediye Başkanlığı binası
Belediye meclisi yasama ve denetlemeyi kontrolde tutar. Belediye başkanı belediye meclisinin verdiği kararları ve yaptığı yasaları uygulamakla yükümlüdür. Bunun yanı sıra belediye başkanı meclis başkanıdır. Meclis seçilmiş 37 kişiden oluşur.[32] Belediye meclisi; 5393 sayılı Belediye Kanunu gereğince belirlediği ay olan Ağustos ayı haricindeki tüm aylarda toplanmaktadır. Kararlarının imara ve bütçeye ilişkin olanları, ilgili müdürlükleri tarafından onaylanmak üzere İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına gönderilmektedir.[33] Belediye encümeni yürütmeyi kontrolde tutar. Belediye Başkanı veya görevlendirdiği başkan yardımcısı veya encümen üyesi, seçilmiş 3 meclis üyesi toplamda yedi üyeden oluşmaktadır. Encümen haftada iki gün toplanmaktadır.[33]
Çekmeköy Osmanlı döneminde idari olarak Yoros Kazasına bağlıydı. Köyler çeşitli kişilere tımar olarak veriliyordu. Yoros Kazası da Kocaeli Sancağı'na bağlıydı. Adli konularda ise Üsküdar Kadılığı'ndan yönetiliyordu.[2] 1840'lı dönemlerde 7 tane köy vardı. Cumhuriyet döneminde 1936 yılından itibaren Çekmeköy bölgesi Üsküdar'a bağlandı.[34] 1950 yılında Ömerli, Hüseyinli, Sırapınar ve Koçullu köyleri Beykoz'a bağlandı. 1987 yılında Ümraniye ilçesinin kurulmasıyla Çekmeköy Ümraniye'ye bağlandı.[35] 1994 yılında ise Alemdağ, Çekmeköy, Ömerli ve Sultançiftliği köyleri bir belde haline geldi. 22 Mart 2008 tarih ve 26824 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5747 Sayılı Kanun ile ilçe vasfı kazandı. 29 Mart 2009 seçimleriyle de İstanbul'un yeni ilçeleri arasında girdi. Çekmeköy'ün ilçe olmasıyla beraber daha önce ilk kademe belediyesi olarak hizmet veren Alemdağ, Taşdelen ve Ömerli ilçeye dâhil edildi.[2]
2014 ve 2019 yerel seçimlerinde de Çekmeköy ilçesi, Ahmet Poyraz'ı bir kez daha belediye başkanı olarak seçmiştir. Bu süreçte, yerel siyasetin ve Çekmeköy halkının tercihleri doğrultusunda, Poyraz görevine devam etmiştir. Bu seçimler, ilçenin siyasi seyrindeki istikrarlı eğilimleri yansıtmaktadır.[37][38]
2024 seçimlerinin ardından Çekmeköy'de siyasi dengelerde önemli değişiklikler yaşanmıştır. Bu sefer, Ahmet Poyraz %3'lük bir oy kaybı yaşamış ve yeni bir isim, eski Ataşehir başkan yardımcısı Orhan Çerkez, %49,22 oranında oy alarak belediye başkanı seçilmiştir.[39]
2011 genel seçimlerinde, Çekmeköy ilçesindeki seçmenlerin %53'ü Adalet ve Kalkınma Partisi'ne oy vermiştir.[40]Haziran 2015 genel seçimlerinde, Çekmeköy ilçesinde AKP'ye yönelik bir düşüş gözlemlenmiştir. Seçmenlerin %8,57'si, 2011 seçimlerine kıyasla AKP'ye oy vermemiş ve farklı tercihlerde bulunmuştur. Ancak, Kasım 2015 seçimlerinde, AKP'nin oy oranı yeniden 2011 seçimlerindeki seviyeye yükselmiştir.
2018 yılındaki seçimlerde, Çekmeköy ilçesinde AKP'ye olan destek bir kez daha azalmış ve oy oranı %7,91 düşmüştür.[41] Bu düşüş eğilimi, 2023 seçimlerinde de devam etmiş ve AKP'nin oy oranı %7,18 daha da azalmıştır.[42]
Ancak, 2023 cumhurbaşkanlığı seçiminde, Çekmeköy ilçesindeki oy dağılımında bir değişiklik gözlemlenmiştir. İlk turda, Erdoğan'ın oy oranı %49,33 olarak gerçekleşmiştir.[47] İkinci turda ise bu oran %51,19'a yükselmiştir.[48]
Çekmeköy ilk kurulduğu zaman 17 mahalleden ve 4 köyden oluşmaktaydı. 12 Kasım 2012 tarihli kanunla köylerin tüzel kişiliği kaldırılıp mahalleye çevrilmişlerdir.[49] Şu anda Çekmeköy'de 21 tane mahalle vardır.
Çekmeköy havzası İstanbul'un önemli doğal ve göç geçiş alanlarından biridir. Yılda iki kez sayıları yüzbinleri bulan kuşlar Çekmeköy'ün üzerinden geçerek göç eder.[50] İlçenin doğu, kuzey ve batı sınırları tamamen ormanlarla kaplıdır. Havzada meşe ormanı, fundalık, mera, turbalık ve sulak alanlar yer alır. Doğu Akdeniz ve Doğu Avrupa ülkelerinin en büyük fundalığı Çekmeköy'dedir.[51] Bünyesinde birçok bitki, kuş, böcek, sürüngen ve amfibyum türleri barınır. Bölgede Alemdağı ispinozu gibi bölgeye has kuşlar da bulunmaktadır.[52][53] Ömerli Havzası'ndaki bitki ve hayvan türü sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte en az 37 nadir bitkinin yetiştiği tespit edilmiştir. Bunlardan 10 tanesi Türkiye'ye özgü olup dünyanın başka hiçbir yerinde doğal olarak yetişmez.[54]
Çekmeköy kapalı tohumlu ve eğrelti türü zenginliği ile ormanlık ve fundalık alan bakımından İstanbul için önemli yer tutar. Çekmeköy'de 650'si tespit edilmiş yaklaşık 800 damarlı bitki vardır. Tespit edilen türler arasında 15 endemik tür, 30 kadar nadir tür vardır. Çekmeköy'ün yüzde 69.4'ü ormanlardan oluşmaktadır. Alemdağ, Taşdelen, Sultançiftliği-Taştepe bölgedeki önemli ormanlardandır. Çekmeköy ormanlarının yüzde 75'i doğal, yüzde 25'i ise yetiştirilmiş iğne yapraklı orman ağaç türlerinden oluşmaktadır.[55] Çekmeköy fundalıkları nemli toprak yapısı nedeniyle birçok nadir bitki türlerinin doğal yaşam alanıdır. Alemdağ Taşdelen fundalığı alanlarında yaşamını sürdüren Alemdağ çiğdemi ile çeşitli kuş türlerini barındırmaktadır. Çekmeköy'ün sulak alanlarında Çamur yağotu, Belgrat yağotu, Hüdaverdi otu, Cılız çıngırak ile Bern Sözleşmesi'nde yer alan Mavi yıldız çiçeği ve Sivrisaz gibi birçok endemik ve nadir tür yaşam sürdürmektedir. Ayrıca nemli çayırlarda çok sayıda Salepgiller familyasına ait türler bulunmaktadır.[55][56]
Çekmeköy Köppen iklim haritasıÇekmeköy, Akdeniz ve Karadeniz iklimlerinin geçiş bölgesinde bulunduğu için ılıman bir iklime sahiptir. İstanbul’un en fazla yağış alan ve sıcaklığın en düşük olduğu bölgelerinden birisidir. İstanbul'da en düşük ortalama sıcaklıklar Çekmeköy'e bağlı olan Ömerli'de ölçülmüştür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlı geçer. Ancak yüksek nem yüzünden sıcaklar daha sıcak, soğuklar daha soğuk hissedilir. Haziran en sıcak, Ocak en soğuk aylardır. İlçede yaşanan en uzun mevsim ise sonbahardır.[57] Çekmeköy'de İstanbul’un kıyı ilçelerinden farklı olarak kıyılardan içerilere gidildikçe denizin etkisi azalmaya başlar.[58]
Çekmeköy bölgesi Bizans döneminde kalıcı oturum olmadığından odunculuk ve kömürcülük dışında bir şey yapılmamaktaydı.[5] Bu işlerin ne kadar yapıldığı da kesin olarak bilinmemektedir. Bölgenin ekonomik coğrafyası hakkında yazılı bulunan ilk kaynaklar, Tapu tahrir defterleri 16. yüzyılda tutulmaya başlanmıştı.[60] 1519-1520 dönemlerinde buğday, arpa, yulaf, darı, keten Sırapınar, Hüseyinli ve Koçullu köylerinde yetiştirilen ürünlerdi. Bunun yanı sıra arıcılık da yapıldığı belgelerde yazılmıştır.[61]
Çekmeköy İstasyonuna doğru ilerleyen M5 Çekmeköy metrosu
Anadolu'daki çeşitli merkezleri İstanbul'a ve kent içindeki çeşitli semtleri de birbirine bağlayan bazı ana ulaşım yolları Çekmeköy'den geçer. D 016'yla Boğaziçi Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü bağlantı yollarına doğrudan bağlanan bu ilçede Avrupa Yakası'na geçiş kolay olduğu gibi, Anadolu Yakası'nın merkez ilçelerine de yakın olması ulaşım konusunda kolaylık sağlamaktadır. Toplu taşıma İETT ve ÖHO tarafından sağlanmaktadır. D 016 devlet yolu Belediye Başkanlığı binasının yanından geçmektedir.[62]M5 Metrosu Şehit Üsteğmen Arif Kalafat Doğa Parkı yakınındaki Madenler Meydanı'ndan geçmektedir. Çekmeköy Nikah Sarayı'ndan geçecek şekilde M13 Metrosu şu anda yapılmaktadır.[63] Bunların dışında bazı minibüs, dolmuş, otobüs ve metrobüs hatları Çekmeköy'den geçmektedir.[64]
Osmanlı İmparatorluğu döneminde Çekmeköy bölgesinde saraya ait birçok çiftlik, kasır vs. olduğu için padişahın daha rahat gidip gelebilmesi için ihale yapıldı. Böylece Çekmeköy'ün ilk yol olan Kısıklı- Alemdağı şose yolu 10 Şubat 1870'de açıldı.[65] 1912 yılında ihale ile Üsküdar-Alemdağ tramvay hattı yapımına başlandı.[66] Bergman Şirketi'nden tramvay satın alındı.[67]I. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte yapım durduruldu. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından tramvay hattı gündeme gelmedi.[68][69]
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'nin 2022 yılı verilerine göre Çekmeköy ilçesinin nüfusu 296.066'tür.[89] Bu rakam bölgedeki ilk sayım olan 1832 tahrir kayıtlarına göre 738'di.[71] 2000-2007 döneminde Çekmeköy’ün nüfus artış hızı %71,7 olarak gerçekleşmiştir. İlçe belediyesi olmasından bir yıl önce Çekmeköy’ün nüfusu diğer belde nüfuslarının katılımıyla birlikte 2008 yılında 147.350 kişi ve 2009 yılı sonunda 154.103 kişi olmuştur.[90] Kadınlar nüfusun %50'sini erkekler de geri kalanını oluşturmaktadır. Çekmeköy'de km2 başına ortalama 2219 kişi düşmektedir.[91] Nüfusun %54'ü 15-64 yaş gurubunda yer alırken %38'i 0-14 yaş gurubunda yer almaktadır. %8'lik bir kısım ise 65 yaş ve üstü kişilerden oluşmaktadır. Nüfusun %47.97'si evli geri kalanı bekar veya duldur. Nüfusun ortanca yaşı 30'dur.[92]
Bölgeye Türklerden sonraki ilk göçün Ermeniler tarafından yapıldığı düşünülmektedir. 1832 yılında Ermeni nüfusu 180 civarına kadar çıkmıştır. Alemdağ yakınında Ermeniler Ermeni Köyü adında bir köy kurmuştur. 1840 yılından sonraki kayıtlarda Hüseyinli Köyü civarında Kıptilerin yaşadığı yazmaktadır.[18]Kasım Ayaklanması otoriterleşen Rus yönetiminden kaçan Lehler 1841 yılında Çekmeköy'e yerleştirildi. 1851-1855 yılları arasında pek çok Kırım Tatarı bölgeye göç etti.[21] Bölgedeki Ermenilerin isyan etmesi ihtimaline karşı 25 Ekim 1895'ten itibaren Batum'daki Lazlar, Ermeni Köyü'nün yakınlarına göç ettirildi. Balkan Savaşları sonucunda Sırbistan, Bulgaristan, Karadağ, Arnavutluk, Yunanistan ve diğer bölgelerden Müslümanlar Alemdağ ve bölgesine göç etti.
Çekmeköy'de yapılış tarihi bilinen okulun ilki Tevhid-i Tedrisat Kanunu'yla 1924 yılında yapılan Alemdağ Beldesi İlköğretim okuludur. İmece usülü ilen yapılan okulda o dönem 3 yıl eğitim veriliyordu. Köyün nüfusunun artması dolayısıyla yetmemesiyle 1933 yılında 5 derslikli yeni bir okul yapılmıştır. 1953 yılında ek bir bina yapılarak 1992 yılına kadar hizmet verir. Ardından okul binası tamamen yıkılarak yeni bir bina yapılmıştır.[100] TÜİK verilerine göre Çekmeköylülerin sadece %20'lik kısmı üniversiteyi bitirmiştir.[91] Çekmeköy'de 66 tane okul vardır.[101] Bunların 35 tanesi lisedir. Liseler olarak Anadolu liseleri, İmam hatip liseleri özel liseleri ve devlet liseleri bulunmaktadır.[102] Çekmeköy'de 1 tane üniversite vardır. Bu üniversite Özyeğin Üniversitesi'dir.
Çekmeköy'de bulunan Rahmi Demir Kent OrmanıÇekmeköy ilçe sınırları içinde toplamda 482.180,62 m2 alandan oluşan 113 parka sahiptir.[33] Parklar arasında mahalle parkları, spor ve oyun alanları bulunmaktadır. Çekmeköy'ün en büyük parkı, ilçenin güneybatı bölgesinde kalan Sultançiftliği Taşlıtepe Devlet Ormanı'nın batısında yer alan 24.318,37 m2'lik Şehit Üsteğmen Arif Kalafat Doğa Parkı'dır.[103] 2016 yılında parka 60 bin metrekare bölge ilave edildi.[104] Şehit Üsteğmen Arif Kalafat Doğa Parkı, Cemal Güngör Parkı ve Çamlık Tel boyu Yürüyüş parkurunda ücretsiz Wi-fi hizmeti verilmektedir.[33]
İlçe sınırları içerisinde 4 tane mesire alanı bulunmaktadır. Bunlar Çatalmeşe, Küçükkoru, Nurtepe ve Reşadiye mesireleridir.[105] Mesire alanları içinde restoran, mescit, amfi, yürüyüş parkuru, otopark, piknik alanı, spor aletleri bulunmaktadır.
Çekmeköy Belediyesi 7-15 yaş arası çocuklara; basketbol, voleybol, futbol, jimnastik, kort tenisi, kick boks, yüzme ve karate gibi branşlarda eğitimler vermek amacıyla Kış Spor Okulları, Yaz Spor Okulları, Su Oyunları ve Yüzme Eğitimleri, 3x3 Streetball Sokak Basketbolu, Açık Alan Sporları gibi bedava etkinlikler düzenlenmektedir.[33] Bunları yanı sıra En Uzun Gece Koşusu, Ultra Trail Koşusu gibi maratonlar da düzenlenmektedir.[106][107]
^abcdYrd. Doç. Dr. Arif Kolay (Şubat 2014). İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy. Şan Ofset Matbaacılık. s. 134.|erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım)
^“Yer Adları”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, VII, (Haz. İlhan Tekeli vd.), İstanbul 1994
^Mehmet Nermi Haskan, Yüzyıllar Boyu Üsküdar c. III, s. 1418 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 195'ten alıntılanmıştır.
^Salih Şahin, Bir Tatlı Huzur Beldesi Alemdağ, s. 85, İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 196'dan alıntılanmıştır.
^Hoca Sadeddin Efendi, Tâc’üt-Tevârih, c. I, Sadeleştiren: İsmet Parmaksızoğlu, MEB Basımevi, İstanbul 1974, s. 52-53 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 29'dan alıntılanmıştır.
^Adnan Eskikurt-Ramazan Özey, “Anadolu ve Balkanlardaki Osmanlı Fetihlerinde (1299-1451) Coğrafyanın Önemi”, Türklük Araştırmaları Dergisi 19, (Prof. Dr. Mücteba İlgürel’e Armağan Özel Sayısı), İstanbul 2008, s. 96 'İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 29'dan alıntılanmıştır.
^Yrd. Doç. Dr. Arif Kolay (Şubat 2014). İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy. Şan Ofset Matbaacılık. s. 21.|erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım)
^Robert Mantran, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi I, Say Yayınları, İstanbul 1999, s.24 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 29'dan alıntılanmıştır.
^Abdurrahim Tufantoz, “Üsküdar’da Bir Selçuklu Bakiyyesi: Gözcü Baba Karaca Ahmed Sultan” Üsküdar Sempozyumu II-II, (Edt. Zekeriya Kurşun vd.), İstanbul 2005, s. 571 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 30'dan alıntılanmıştır.
^Ali Bilir, Çeşmibülbüle Gizlenmiş Abıhayat Beykoz, İstanbul 2008, s. 22 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 190'dan alıntılanmıştır.
^Yrd. Doç. Dr. Arif Kolay (Şubat 2014). İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy. Şan Ofset Matbaacılık. s. 22.|erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım)
^BOA, TT. d. nr. 436 s. 419-420 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 33'ten alıntılanmıştır.
^abBOA. ML.VRD.TMT.d. nr. 3078. İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 261'den alıntılanmıştır.
^BOA, MVL. 1043/34, lef-2 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 111'den alıntılanmıştır.
^Yrd. Doç. Dr. Arif Kolay (Aralık 2021) İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy s. 111
^abAdnan Sofuoğlu, Milli Mücadele Döneminde Kocaeli, Ankara 2006, s. 12.
^Yrd. Doç. Dr. Arif Kolay (Şubat 2014). İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy. Şan Ofset Matbaacılık. s. 134.|erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım)
^Salih Şahin, Bir Tatlı Huzur Beldesi Alemdağ, s. 85 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 196'dan alıntılanmıştır.
^Salih Şahin, Bir Tatlı Huzur Beldesi Alemdağ, s. 86 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 197'den alıntılanmıştır.
^"ARTVİN VE BATUM GÖÇMENLERİ". Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2009. 13 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024.
^Yusuf Çam, Milli Mücadelede İzmit Sancağı, İzmit 1993 s.22 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 111'den alıntılanmıştır.
^"Lazköyü yerleşimleri". web.archive.org. 30 Haziran 2021. 30 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2024.
^Adnan Sofuoğlu, Milli Mücadele Döneminde Kocaeli, Ankara 2006, s.13
^Yrd. Doç. Dr. Arif Kolay (Şubat 2014). İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy. Şan Ofset Matbaacılık. s. 11
^Meral Avcı, "Kentsel Biyoçeşitlilik Açısından Bir Değerlendirme: İstanbul Örneği", Kentsel Ekoloji ve Yaşanabilir Kent Sempozyumu, 6-7-8 Kasım 2008, İzmir s. 81
^Yrd. Doç. Dr. Arif Kolay (Aralık 2021) İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy s. 166
^Yrd. Doç. Dr. Arif Kolay (Aralık 2021) İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy s. 167
^BOA, HH.d. 23074 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 150'den alıntılanmıştır.
^BOA, 4207 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 181'den alıntılanmıştır.
^BEO, 315461 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 181'den alıntılanmıştır.
^Yrd. Doç. Dr. Arif Kolay (Aralık 2021) İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy s.180
^BOA, HRHŞ.İŞO. 133/2 İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy (2021) s. 181'den alıntılanmıştır.
^Yrd. Doç. Dr. Arif Kolay (Aralık 2021) İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy s. 34
^abDeniz Binici (Şubat 2014). Tarih Dilde Can Buluyor Çekmeköy. Şan Ofset Matbaacılık. s. 76.|erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım)
^Yrd. Doç. Dr. Arif Kolay (Şubat 2014). İstanbul'un Yaşam Pınarı Çekmeköy. Şan Ofset Matbaacılık. s. 49.|erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım)
^Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1948). "1945 Genel Nüfus Sayımı"(PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
^Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş"(PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
^Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1973). "1970 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş"(PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
^Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1977). "1975 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş"(PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
^Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1981). "1980 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş"(PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
^Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş"(PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
^Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş"(PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
^abcdef* "Merkezi Dağıtım Sistemi"(html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
Provinsi di Iranاستانهای ایران (Persia)Juga dikenal sebagai:Provinsiاستان Alborz Ardabil Bushehr Chaharmahaldan Bakhtiari Isfahan Fars Gilan Golestan Hamadan Hormozgan Ilam Kerman Kermanshah Khuzestan Kohgiluyeh danBoyer-Ahmad Kurdistan Luristan Markazi Mazandaran Qazvin Qom RazaviKhorasan Semnan Sistan danBaluchestan Tehran Yazd Zanjan KhorasanUtara KhorasanSelatan AzarbaijanBarat AzarbaijanTimur Teluk Persia Turkmenistan Afghanistan Pakistan Azerbaijan Armenia Turki Ira...
This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Miss Chinese International Pageant 1998 – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2009) (Learn how and when to remove this template message) Beauty pageant Miss Chinese International Pageant 1998DateJanuary 25, 1998PresentersEric Tsang, Lydia Shum, Emil ChauEntertainme...
Wisata TerapiPresenterDorce GamalamaNegara asalIndonesiaProduksiDurasi30 menitRilis asliJaringanTrans TVFormat gambar480i (SDTV)Rilis5 Maret 2012 –27 April 2012 Wisata Terapi adalah sebuah acara talkshow (bincang-bincang) Indonesia yang dibawakan oleh Dorce Gamalama di Trans TV. Acara ini mulai tayang sejak Maret 2012 hingga April 2012. Setiap acaranya menyampaikan tema tertentu yang diselingi dengan pengobatan alternatif. Tayang setiap hari Senin hingga Jumat pukul 10.00 WIB. Pembawa...
The Right HonourableGordon BrownMP Perdana Menteri Britania RayaMasa jabatan27 Juni 2007 – 11 Mei 2010Penguasa monarkiElizabeth II PendahuluTony BlairPenggantiDavid CameronMenteri Keuangan Britania RayaMasa jabatan2 Mei 1997 – 28 Juni 2007Perdana MenteriTony Blair PendahuluKenneth ClarkePenggantiAlistair DarlingAnggota Parlemendapil Kirkcaldy and CowdenbeathDunfermline East (1983–2005)PetahanaMulai menjabat 9 Juni 1983 PendahuluNew constituencyPenggantiPetahanaMayo...
هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (أغسطس 2019) منتخب الصين للكورفبال تعديل مصدري - تعديل منتخب الصين للكورفبال هو ممثل الص...
Tarun MajumdarMajumdar pada Pameran Buku Kolkata, 2018Lahir(1931-01-08)8 Januari 1931Bogra, Kepresidenan Benggala, India BritaniaMeninggal4 Juli 2022(2022-07-04) (umur 91)Kolkata, Benggala Barat, IndiaKebangsaanIndiaPekerjaanSutradara filmTahun aktif1959–2018PenghargaanPadma ShriPenghargaan Film NasionalPenghargaan BFJAPenghargaan FilmfarePenghargaan Anandalok Tarun Majumdar (atau Mazumdar, 8 Januari 1931 – 4 Juli 2022) adalah sutradara film India-Bangladesh yang ...
Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Lisa A. Riyanto – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Lisa A. RiyantoLahirElizabeth Dani Putri A Riyanto6 September 1975 (umur 48)Jakarta,IndonesiaPekerjaanpenyanyiSuami/istriRichardus...
Public park in Portland, Oregon, U.S. Lovejoy Fountain ParkThe fountain and park in 2015TypeUrban parkLocationSW 3rd Avenue and Harrison StreetPortland, OregonCoordinates45°30′34″N 122°40′47″W / 45.509318°N 122.67974°W / 45.509318; -122.67974[1]Area1.11 acres (0.45 ha)Created1966Operated byPortland Parks & RecreationStatusOpen 5 a.m. to midnight daily Lovejoy Fountain Park (or Lovejoy Plaza) is a city park in downtown Portland, Oregon,...
Television series MTV CribsDeveloped byNina L. DíazCountry of originUnited StatesOriginal languageEnglishNo. of seasons19No. of episodes113ProductionRunning time30 minutesProduction companyMTV ProductionsOriginal releaseNetworkMTV (2000–present) (via Snapchat Discover from 2016-2018)CMT (2009)ReleaseSeptember 12, 2000 (2000-09-12) –present (present) MTV Cribs (also known as Cribs) is an American documentary television show that originated on MTV and features tours of the p...
Niue landscape with coconut trees In 2013, the island country Niue produced 3,200 tonnes of coconuts valued at INT$385,830. Coconut is a cash crop on the island, which is converted to derivatives such as copra and coconut cream in tinned form, and also exported.[1] Originally, the island had a profusion of coconut trees reflected in the country's name, Niue, in the local language.[2] The Niue Development Board is responsible for planning and execution of schemes of agricultura...
State of Brazil This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: São Paulo state – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2024) (Learn how and when to remove this message) This article contains too many pictures for its overall length. Relevant discussion may be found on the talk page. Pl...
Soccer stadium in Bayamón, Puerto Rico Juan Ramón Loubriel StadiumJRLLa IslanderaFront view of the stadiumFull nameEstadio Juan Ramón LoubrielAddressRoute 2, intersection with Route 5LocationCerro Gordo, Bayamón, Puerto RicoCoordinates18°23′36″N 66°09′03″W / 18.393425°N 66.15085°W / 18.393425; -66.15085 (Juan Ramón Loubriel)OwnerMunicipio de BayamónOperatorMunicipio de BayamónCapacity24,000Record attendance12,993 – Puerto Rico Islanders vs....
Scheduled publication of information about current events A girl reading a 21 July 1969 copy of The Washington Post reporting on the Apollo 11 Moon landing Journalism News Writing style Ethics code of ethics Culture Objectivity News values Attribution Defamation Sensationalism Editorial independence Journalism school Index of journalism articles Areas Arts Business Data Entertainment Environment Fashion Medicine Music Politics Science Sports Technology Traffic War Weather World Genres Adversa...
هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (نوفمبر 2019) كريس توملينسون معلومات شخصية الميلاد 15 سبتمبر 1981 (43 سنة) ميدلزبرة الطول 197 سنتيمتر الجنسية المملكة المتحدة الحياة العملية المهنة منافس ألع...
Village and civil parish in the East Riding of Yorkshire, England Not to be confused with Holme on the Wolds. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Holme-on-Spalding-Moor – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2021) (Learn how and when to remove this message) Human settlement in En...
Nokia 9210 Communicator Nokia Communicator är en serie mobiltelefoner kombinerad med fickdator från Nokia. Operativsystemet är GEOS på de äldre och Symbian på de nyare. Följande modeller inkluderas i begreppet: Nokia 9000 Nokia 9000i Nokia 9110 Nokia 9110i Nokia 9210 Nokia 9210i Nokia 9300 Nokia 9300i Nokia 9500 Nokia E90 v • rNokia-telefoner1000-serien1011 · 1100/1101 · 1110/1110i · 1011 · 1112 · 1200 · 1202 · 1208 · 1209...
.png)
.png)
.jpg)
.jpg)
.png)
