Morze Wattowe (czasami też Morze Wattów; duń. Vadehavet; fryz. Waadsee; niderl. Waddenzee; niem. Wattenmeer) – akwen, pomimo nazwy niebędący morzem, obejmujący przybrzeżne wody Zatoki Niemieckiej (południowo-wschodnia część Morza Północnego) położony pomiędzy kontynentem a łańcuchem Wysp Fryzyjskich. Morze Wattowe obejmuje przybrzeżne wody Holandii, Niemiec i Danii, jednak czasami wśród polskich geografów głoszony jest pogląd, że akwen ten znajduje się wyłącznie w Holandii pomiędzy Wyspami Zachodniofryzyjskimi a kontynentalnym wybrzeżem Holandii.
Morze Wattowe, rozciągające się od wyspy Texel w Holandii do wyspy Fanø w Danii, ma około 450 km długości i 10–30 km szerokości. Jest to akwen płytki, znaczną jego część stanowią watty (in. osuchy), tj. szerokie równiny pływowe odsłaniane w czasie odpływu morza.
Ze względu na swoje unikatowe walory przyrodnicze, cały obszar Morza Wattowego jest obecnie objęty ochroną i uznany, na podstawie konwencji ramsarskiej, za „obszar wodno-błotny mający znaczenie międzynarodowe”. Cała część holenderska i niemal cała niemiecka tworzą cztery światowe rezerwaty biosfery. Dodatkowo w części holenderskiej akwenu utworzono Park Narodowy Schiermonnikoog (hol. Nationaal Park Schiermonnikoog) oraz Park Narodowy Duinen van Texel (hol. Nationaal Park Duinen van Texel), w części niemieckiej Park Narodowy Szlezwicko-Holsztyńskiego Morza Wattowego (niem. Nationalpark Schleswig-Holsteinisches Wattenmeer), Park Narodowy Hamburskiego Morza Wattowego (niem. Nationalpark Hamburgisches Wattenmeer), Park Narodowy Dolnosaksońskiego Morza Wattowego (niem. Nationalpark Niedersächsisches Wattenmeer).
Trzy państwa leżące nad Morzem Wattowym prowadzą ciągłą współpracę w zakresie chronienia tego akwenu – w tym celu m.in. utrzymywany jest stały Wspólny Sekretariat Morza Wattowego.
W 2009 roku obszar Morza Wattowego został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jako obiekt transgraniczny w Niemczech i Holandii. Obecnie, po zmianie wpisu w 2014 roku, jest to obiekt transgraniczny w trzech państwach: Niemczech, Holandii i Danii.
Galeria
-
Mapa Morza Wattowego
-
Morze Wattowe przy wyspie
Rømø w Danii
-
Morze Wattowe widziane z przystani promowej niedaleko
Holwerd we
Fryzji, Holandia
Linki zewnętrzne
- Secretariat of the Trilateral Cooperation on the Protection of the Wadden Sea: strona oficjalna. [dostęp 2010-08-04]. (ang.).
- Nationalpark Wattenmeer: strona oficjalna. [dostęp 2010-08-04]. (niem.).
Kulturowe |
- Katedra w Akwizgranie
- Katedra w Spirze
- Pałac arcybiskupi w Würzburgu, ogrody pałacowe i Plac Rezydencji
- Kościół pielgrzymkowy w Wies
- Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl
- Katedra Wniebowzięcia Matki Bożej, skarbiec i Kościół św. Michała w Hildesheimie
- Zabytki rzymskie w Trewirze (Porta Nigra, most rzymski, Termy Cesarskie, amfiteatr rzymski, Barbarathermen, Bazylika Konstantyna, kolumna w Igel, Katedra św. Piotra i Kościół Najświętszej Marii Panny)
- Lubeka miasto hanzeatyckie
- Granice Cesarstwa Rzymskiego (Wał Hadriana, Wał Antonina i Limes Górnogermańsko-Retycki)[A]
- Pałace i zespoły parkowe w Poczdamie i Berlinie
- Opactwo i klasztor Altenmünster w Lorsch
- Kopalnie w Rammelsberg oraz zespół zabytkowy w Goslar
- Bamberg – miasto i katedra św. Piotra i Jerzego
- Opactwo Maulbronn
- Kolegiata, zamek i Stare Miasto w Quedlinburgu
- Huta żelaza w Völklingen
- Katedra w Kolonii
- Budynki Bauhausu w Dessau-Roßlau i Weimarze
- Zabytki upamiętniające pobyt Lutra w Eisleben i Wittenberdze
- Klasycystyczny Weimar
- Wyspa Muzeów w Berlinie
- Zamek Wartburg koło Eisenach
- Ogrody Dessau-Wörlitz
- Wyspa klasztorna Reichenau na Jeziorze Bodeńskim
- Kompleks przemysłowy kopalni i koksowni Zollverein w Essen
- Dolina górnego Renu
- Stare Miasta Stralsundu i Wismaru
- Ratusz i posąg Rolanda w Bremie
- Stare miasto w Ratyzbonie wraz z dzielnicą Stadtamhof
- Modernistyczne osiedla mieszkaniowe w Berlinie
- Prehistoryczne osady na palach[B]
- Fabryka obuwia Fagus w Alfeldzie
- Opera Margrabiów
- Park Wilhelmshöhe w Kassel
- Karoliński westwerk kościoła i „civitas” w Corvey
- Speicherstadt i Kontorhausviertel wraz z Chilehaus
- Dzieła architektury Le Corbusiera[C]
- Jaskinie i sztuka epoki lodowej w Jurze Szwabskiej
- Archeologiczny zespół graniczny Hedeby i Danevirke
- Katedra w Naumburgu
- Wspaniałe miasta uzdrowiskowe Europy[D]
- Mathildenhöhe Darmstadt
|
---|
Przyrodnicze |
|
---|
Kulturowe i przyrodnicze |
|
---|
- ↑ Wspólnie z Wielką Brytanią
- ↑ Wspólnie z Austrią, Francją, Słowenią, Szwajcarią, Włochami
- ↑ Wspólnie z Argentyną, Belgią, Francją, Indiami, Japonią i Szwajcarią
- ↑ Wspólnie z Austrią, Belgią, Czechami, Francją, Wielką Brytanią i Włochami
- ↑ Wspólnie z Holandią, Danią
- ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami
- ↑ Wspólnie z Polską