Giovanni Gabrieli (ur. między 1554 a 1557 w Wenecji, zm. 12 sierpnia 1612 tamże)^[1][2]  – włoski kompozytor i organista, uczeń i bratanek Andrei Gabrielego, również kompozytora.

Młodość spędził w Wenecji, gdzie zapewne się urodził. Tam też odebrał pierwsze wykształcenie muzyczne u swego stryja Andrei Gabrielego. Około 1573 został zatrudniony na dworze księcia bawarskiego Albrechta V w Monachium, gdzie kierował kapelą książęcą oraz tworzył muzykę sakralną i świecką. Po śmierci księcia Albrechta w 1579 Gabrieli powrócił do Wenecji, gdzie został organistą w bazylice św. Marka. Był także związany z innymi mecenasami, m.in. z bankierską rodziną Fuggerów oraz z dworem mantuańskim.

Już za życia twórczość Giovanniego Gabrielego cieszyła się ogromnym poważaniem. Był uznawany za mistrza motetów i madrygałów. Przyczynił się do rozkwitu szkoły weneckiej w okresie późnego renesansu włoskiego. Szczególnie popularny był jego zbiór 61 utworów z 1597 roku pt. Symphoniae sacrae.

Gabrieli kontaktował się z najwybitniejszymi twórcami muzycznymi swojej epoki. Podczas pobytu w Bawarii współpracował z Orlandem di Lasso, z którym nie zerwał znajomości również po powrocie do Wenecji. Przyjaźnił się z też Hansem Leo Hasslerem, jednym z najbardziej znanych twórców chorałów luterańskich.

Podobno na łożu śmierci Giovanni Gabrieli miał przekazać swój pierścień Heinrichowi Schützowi, który okazał się najwybitniejszym kompozytorem niemieckim tworzącym przed Janem Sebastianem Bachem.

Najważniejsze kompozycje:

• Ecclesiasticae cantiones na 4-6 głosów
• Sacrae symphoniae cz.1 na 6-16 głosów
• Symphoniae sacrae cz.2 na 6-19 głosów
• Canzoni et Sonate na 3-22 głosy

• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 296–297. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
• The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. G. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

• Giovanni Gabrieli – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project